Google
This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct
to make the world's books discoverablc onlinc.
It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct
to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr.
Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc
publishcr to a library and fmally to you.
Usage guidelines
Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc
public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken stcps to
prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing lcchnical rcstrictions on automatcd qucrying.
Wc also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout thisprojcct and hclping thcm lind
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offer guidance on whether any speciflc usc of
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe.
About Google Book Search
Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs
discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb
at |http://books.qooqle.com/|
Vctatcajn' fl-13
T-
«ftMM
J
\
i
\
C A R M I N A
ILLVSTRIUM
POETAR^M
ITALORUM.
* .
CARMINA
ILLUSTRIUM
POETARUM
ITALORUM.
70MUS QUJNTVS.
PlORENTI^B. MDCCXX.
*Jpis Kegix Cellltudims , apud .foaRncm Ca)etaaum
Tartinium, & Sanaem Franchium.
Saftriorum fermijfu ,
•^/
J
-•»
4g^
GATALOGUS
# •
ITALORUM POETAROM
Tomi Qiuftsii ^
■ <
F
« «
Raca/forus Hieronytnus . p4g. !•
Frunchinus Francifcus-. 1 1^
franppanius Tarquinius •
liPioiw^ J.aurentius .
Fuhius Tublius . 147
Fulvius Andreas. 15*
Fumanus ^damus. ^Z%
Fujcus fxe^gfitki.
G
VX^/£iMii<ff MtUfitriuf. m^ Ho.
^i^us Jacobus . 243.
QiM^iTri? Laurentius . ^So.
GiAticus Pomponius . 2^<^.
GiM>ictts Lucus . ^99*
GtH^us Z. Parmetuus. iftste
Genuenjis Vbaldus. 2^83 •
Gberar^itts Fetrus. ^S^*
GherafMus famtes Marta^ . _ ^ apt .
(^ianneuafius Nicohas Pmbc^ttt\ 404.
Gihellinus Vetrus", - - w. . ^ ^ g^
^gam ^fttunius ^ -. , ^ _ .. , ,342.
^ii^ Benediffus . / \ ,358.
GraviH0 P^mi^: > , :.: l"n \; . 3(Jtf.
Gravina Antonius» 3<J7-
Cuadagnus Joankgs' i/ ■ '■ 3(J8,
Guarinus 'Baptifia. 370.
Gyraldus Lilius Gregorius. ^^6.
Gjraldus Cyntbius foannes Baptiffa* 3*J-
H
H
Adrianius, pag. 397,
T
JAcowmius, TebalducciuSf Malffpin»
iLaurentius. fag. 41 }.
^amoBius Donatus* 414.
dtJmola Benvenutus. 41 j.
. Imperialis foannef Vincentias ^ 41 5.
. foanninus %yingelus . \ ■ 418.
jfovius BenediSus. 419.
yw/iy^ Pauius. 429,
yowW Jultus. 4^5.
A^JuUis fojepb. . 445,
• CAR*
CARMINA
IILUSTRJUM
PQETiVRUM
ITALORUM,
HiEROI^YMIFRACASTdRU
■ VER O N EN SIS, . -
SyphaidiB,.Cve d« jytoi&o pallicn !jHj:i tKS,
^D P ETH.V M B BMBUH.
Hier Wmu..
^l^S^^ «aftis reriiin tvU>'' 9<ne. ftmifn «Mitan
Igw» 'nfq^tain, ncc longx utli p«« OeoatsTifuni
S^^Jk Attitlcriatt nofinqQitsai[wft3«rpefMiln^
Edtop»», ptiKlmqtieAtie,CiI'f «^* pei tit^s
S«viir.* in Unwn *ero ptc triftia b<(h .
Gallom&ijrn^ie, liomenqiic a gdite rteefitl- ■ •
Ab^oaqae in/aneafti} fisnDiiiiin folkitin rclnM,
Tom. V. A Et
« HIERONYMI
Ec monftrata Dcum auxilia, data muncra Cnrli
Hinc canere, & longe rccretas quacrer^ cauflas
^cra pec liquidum» & vafli pcr fulcra olympi
^ncipiam : dulci quando novitatis amore
Correptum , placidi Natuts fuavibus horti
Floribus invitant» & amantcs mira Camcen».
Bembe) decu^ clarum^^Atifonigs , fi fottc vacare
Confultis Leo te a magnis paulifper, & alta
Rerum fiole finit ,^otum*qua fuilinit od^Vm ;
Et juvat ad dulccs pau}.um lecedcre Muf^s :
Ne noilros contemne orfus, medicumque laborem ,
Quidquid id ktt, Deus ^x!Q[|q(|rpAdarn dlgi^tus Apollo eft
Ec parvis quoque rebus inell fua fepc voluptas*
'SciU^et iTac tcnui reruA fu^ imagine multuiii
NatKr«,:fatique fubcflT, jc grandis prlgo .\
* " Tu'miBi / qu» reruni cauflas, quse Iidera^nofcis»
Et cceli efl^^us varkis».etque a^ris <r^,T
Uranie ( fio^ dum puro f^etaris olymp^ , ^
Metirifque vagi lucentes ctheris ignes ,
Concentu tibi divino cidfiirfidcra plaudant )
Ipfa ades , & mecum placidas ,pea^ lude per umbras,
Dmii(t^nfccs atir« , ftuii nfyriea TilvaL<:aienti
Afpirat , relonatque cavis Benacus ab antris ,
Dic , Dea , qw cmdk tioKs fo^ f«cilla tanta
Infoiitam peperere li^em? r^x^tn tempo^e.ab illQ
Vefta miti otciduo nbftrbih pervcnit iii otbem »
Ex quo JLdfti manus iblvisns de littort Ihero
Aufa frctum tentarc , ragique incognita ponti eft ,
iBqaora» & orbc alio.fo&as» pl^rquirere terras?
lUic namque ferunt letema labe per omnes
Uiia^oM. regnare uvbejs^v parflimquc vagari
• Perpetuo CaAi ritio, acguid ignofccrc paucis;
' Comoiercfiie Igitur caofla aceeffil& pkicandum eft
, Delsurnm eontagcm ad nof ^ que parva fub^ ipfis
Princi^iis , mox & vifei ^ & pabula fenfini'
- SufcipicRS; fe fe in tcrras dtffudcrit omnei?r
Ut (if^i^ in fltpulas cectdit quum forte&villa
De ^ac^e, n^gleftam paftor qbam liquier in arv0|
. . Ille
j
PHA C ASTOKII Uh.t %
Wt fBifcm tenuis primtim , rimilifqae mdrgnti
Inctdtt; mox ut paulatim increvit eundb,
T l^tut > & viftrix meflem popQlaturi & agrest *
Vicioiimqiie nemus » flainmafi]ue fub cthera jaftat •
Dat fonitum longe crepitans Jovis avia fflva»
£tcoiluin lare circum, campique relucent • ^
At vero , fi rite fidem obfervsita merentnr
Non Jta c«nfendum : nec certe tredere par eft
Efle peregtinam nobis, tranfque asquora vcftafli '
Contagem/f quomam in primis oftendere inultot
PoQumus» attafiu^qui nullius banc tamen ip&m
Sponte fua fenfere luem , primique tulere .
Pr^terea & taatum tercarum tempore patvo
Contages non una fimul potniflt^t obire,
Ar^it^e per Latii populosy quique herbida Sagm» '
Palcua , & Aufonios faltus , fr J^pyf i^ o»
Arva colunt : fpe&a» Tyberis qua labitur». 6c qttt
Eridanus centum fluviis cemitatus in «qiio^,
Centum urbes rigat, & placidis intecfluit undist
Uno nonne vidG8\ut tempore peftis in omnes '
Sflsviit? ut fottem ^ritertranfegimus unam? ;;
Quinetiaim ezternos eadem peif tem^ora priiiitt|M'
Bfc?pii7e feruntt nec eam cognovit Iberi '
Gens prius» ignetum qaat (bind^e pTm|ibus'»qotrt
Aufa fuit» quam quos djftcfrmihat alta ryren[e / ' * ,
Atque freta , atquc Alpe» cifigutit ; Rbenufque bicbfhts:
Quam reliqui , quos lata tenet gelida ora ftib AtCko.«
Tempore non alio, PeshiVfenfiftis» & omnes '
Qui letam aSgyfptmn m^is » fcecut|daque Nllp- '
Arva., &palmifeF» filvas t^ndetis Idumer./;* •' .
Qu^ quum 6c habeant lefe, lieMpe altiusifti ^^'' ;
Frincipium labi, rerumque Ikteotior ordo» ^ '* '/l
(Ni iaUoc) graviorque flrf)eft « S major (^lgcHi'
. Frincipio quftque In terris, qiiieqae «th6re fift tlto^
Arqne manin magho Natura edticit in aura^, '
CnnAr quidem nee ferte una*; nec legibus usd^rtl' ,^
Proveninnt fed enim, quorum primprdili cohftitit':
E paucis p cteteo ac paffiiii pats magner cctaA^t ^
f • ;Y P I e» p n y M I
Tcmporibufvp, lofiiC^i (|pibwj violeairior octus, .
Et long^j^KiPrififiBi*» ^^^^WBuya prm$, q«aiB
Eiiufifia^i^.f^febti^;» ^if^Ii^o wcer^ o/oAis,
Tanta vi cQ e f in yt^ S^^H^^.h^^**^ ^ unnm *
Ergo & luyorbarjain g}if¥^Mim M« oi9«iJ>iis una .
Nafccn^ ,cil^(ajtia.« fypi^rjjfsn^ -inai^ima vifis eft i
Et facilef 91CUS hab^^C;! ^ primordia pr^fto*- ^
Rariuii^ eqi^rgiint ali^j» & poSt icenpjpare l<)tngo
DiliipUs^ cVrUl&s , & iAextriCilb^^
Et fero potuex;^ altas fHper^re ceiiebim.. ^
Sic elephfis facer AufoDiiif incogn^tus ,oris»
Sic lichen latuere diu . ^uibus inpola. Nili
Gcns {^nmm » regioq«e 4;m^i$ vicina laborat •
De gen^e hoc eft d^a hies , qua» nupet in aucas
Exiix» ^ tapA^eoi fefe oidigine ab atia
Exemit|4urofqu9 orcus^ & vincula rujptt.
Quaf9 tanen { ^texo^m ^i^nlain ^iUhitur o^vum )
Non felp^. in terrU vif^^» fed f«p* fiuine
Ducendu^ «/t» 4vamqii;vp «nobis oi^c nojmine noia '
, Haf^nys illa fuit : qupoili^m ion^aBya vetuftas
Cnn£ta iitif.involviinii» ^ /voSj &noniina ^elet;
^Im .mowm^? ff^v^m Uxi vider^ mfoti^ •
Oce^no pxtt^ in magQO iub Sole ca^ofo»
AiM mifera inventttm 4U^pei: geni ac^olit Orbemt .
Iffiiim pcicur, nuUUquQ Uw non cognita vulgo dl«
ulque 4/i)«o remm cfiufpm f\ 9^^, exoroia prima
Et qvU.v^r^, ^ longo ^l^pMHre i>ofivn*^ -
Quodque .iM>|t? frrt fpc^t»! aejr,, fc idowa t^ll^is;»
Huc tffid^r annpirUin n^biff iQnga.AttuUt «tas» ^
Cujus fortf fttP ft i^im{^a:pr^9e f:a*fl!|s
NoiH^^QijHs r ^UfSgoi p^i^wn :oic4t$imfp?ce mundt
,-^8? WSfeifrfi^ ^nfofPMi YitiuiB ,. qw^ ♦diverit urb€S#
' Qiumqua.aniMP?dMf»|a$^ .«tam; vaA^^.femina Jabi<
EflftoP«K ifVten»:,g«ejnio> nec in i»quQr« fofle,
HjfH^ dul^ic teciimr(tat|ia« f cepnrefque; necefle «ft«
Frinciiiwiai^ fiideaitU9:.fi^if A«(i&8<2f».ui ipfo
FRACASTORII Lib. I. 9
AHre, qui tcrras' citeam diffandituff. omites^, . .
Qm Aobis & ic infiaiiar per corpor^* ubi^e» . '
Soems & has gcneri vivennim immitcere peflM.'
Aer quippe pater setunn ell , & originis' aufto^* .
Uem fxpe graves morbos moFulibus «ffert,. •
Moitimode naras tabefcere dirpore moUlv
£t £icile affeftus capere , attqiie inferie x^ceptos*.
Nttoc yero quotiam ilie ttiodo confagia traxit».
Accipe : quid mvtace qoeant labenti» fasel^. .
In primis tum Sol rutilu^yCum fidera^ cuufla
Tellurem , liquidafqae »iras , atquc csquQta ponts
Immutanc r agitantque ; ucque ipfo fidera ciaiot
Mutavere vicerii » & fedes- liquere priores ',
Sic elemema modis variisr fe grondia vertunt;
Afpice , ut , hibemus rkpidos ubi flezit iil Aoftmnir
VlKEbus equos »- noflrumque videc depreffiee <»rbem »
Brufl«i riget , dnratqua gehi, fpscgicque pmina
Tellucem, Aa gelida^ glacie vaga flumina n(Kt# .
Uem , ubt sios' Cancf o^propior fpe^vit ab 9ho ».
Utit agros» asenr nemora; & fitientia pcttiru
Siccaque pulvcre^ «ftaa fi^allefcit in aef iS'.
N4BC dubfum, quin & flofl^s niter 9 aUrea Lona>, -
Cni maria alM,' omnis coi rerum obtemper^c bunlot:
Quin & Satumi gcave fldus , & «qmor o^i
Stella Joyis: quin pnlehraVmufque»8i'Matiau»ignis,
Ac reitqua afl» eCiam' nmcent e}ententa.| traftoiiqtte
Perpetuum , &* lace magnos dent undiqiw moius :
Prsecipue f<^m fi quando ^urinta in' uftami '■
Convenere ^ U0 vel muhimr devia curfu -
Longe idiasr ti^imie viKf hltc fcsKcec annis
Pbiribus , & rapkli poft muha veloimna cmH
ETcmimt , Diis fiita snodis volvent^u» iftitr.
t7c ^Mo evmifle damnt cA» nnmevumqiie. diefqu*
Et^etefuos » praifi^aqne tenfpora ifPi®;!
Pfoli ^fuamt aiirioa triUtec^Alft eiqnora ^antk r
TeUaremqite nimentl dib^ 4^ppB'omnia*h^e; -< a
Cegent u r fpatia in^ nnteev ceshim imbribus' omne^
« ^ HI B R O N y M I
Prscipites fecam ftlvas, fccutn afperaiazat
Secum armenta trahente mediui pater impete magno
Aut Padus t auc Ganges fuper & nemora alta , domofque
Turbidus, «quabit pehgo fireca lata fonante«
ififtates aUbi magiic condentur ; & ipfae
Flumina fpeluncis flebunt^arentta Nymph» »
Aut venti cunda invertent 9 aut obice cl^uff .
Excutient teUurem imam , & cunl turribus urber» .
Forfican & tempus veniet» pofcentibus olim
Katura, fatifque Deiim» quum non mod<> tellus
Nunc culta» aut obduQsa mari, aut deferta iacebtt •
Verum etiaiii Sol ipfe novum (quis credere poffit?)
Currec iter » fua nec pcr tempora diffluet annus •
Aft infuetrieftus, infuetaque fr^ora mundo
Infurgenty & certa dies animalia terris
Monftrabit nova , nafcentur pecudefque yferequc
Sponte fua* primaque aninias ab origine fumem:*
Forfitan &^majora auden» producere tellus ^
Coeumque , Enceladumque feret , magnumqueTy^oC»,
Aufuros patfio Superos detrttdere Coelo,
Convttlfum^ue Ofnin neimorofb imponere Olyihpa:
Qus quumperfpiciaSt nihtl eft» cur tempore certo
Admirere dQvis magnum niarcefcere mtirbis
ASra , contagefque novas viventibus «gris
Sidere fub jcei^o 'fieri » & pcr fcscula longi^.
JBis centum flttxere anni, quum flammea Marte
Lumina' Satutno trifli immifcente , per omnes '
Aurore populos , per qua^- rigat aequora Gangef ,
Infolita exavfit febri», que peQore ftftlielo .
Sanguineufti fputum exagira;is(miferabile vifu)
Quarta tuce freqiiens ftco perdebat acerbo • -
Illa eadem Afsyric gentes , & Peritdos » & qu»
Euphrat<^m 9 Tigri mque bibtmtrpofl t^mpote patvo
Corripuit^ d|tefque Arabat » mollcmque Ga$ofUm s
Iilde Pfaqngas t^ttde & nfeifetumtrans «quocaw^»
Infeci&«lktiumvjatque'Buropaf«Tiie oomi. '
Ergo age lam^ttttcum:, femp^c fefe^teit eifciiiil
Volvent^m ^.SuperAm^uo d4oMl» isdm(M9M aftra .
.' 'i \ Con*
^ IR. X C A S T O RI I Lib.I. y
CttimfUte ,at\Vm\imqi]iDagitiuis pet cao£^a «refttir^»
QiiistUtus iliorunv faerit » qum figna dedero
Siden, qmd noftcis cceium porcenderic annit:
Hioc etenim t.ibi focte nove concagis origo
Oouus , 8c evemus tanci via prima pac^fcec . , . .
Afjnce , candcBtcs maghi qua Cancec olympi ^
Ercnbat ante foces « & brachia pandic aperca i^
Hinc dixc £acies » hinc fe diverla maloram
Oflendent poctema : una hac fub parte videbis .
Magna coUrc (imul radiis ardentibas aflra»
£t ccnjciratas fpacltire per aera flammat : .
FJammas , quas longe tumulo Sirenis ab alco
Prufpiciens fcnioc Vates» quem dia per omhcs
Coolicoliimque domos duxic , docuitqae fiicuxa ..
Ucanie: mifecas » inqait * defendite terras^
O Supeci ; tafolicam video per inania fcrri
lUuviem, & magnos coeli tabefcere tra&ost . •: , >
Bella etiam Eacopas mifem^bella impia» & agroe .
Anfonise paffim currentes fanguine cemo,
I>i»t , & illa etiam fcriptis ventura ootavic^ i/i :i.'0
Mosfupecum eft , ubi Cecla vagos Sol certa pei^gatt
Ab Jore decemi fata, & cuhOa ordine pahdi^^
Qaxcomque eventura manent terrafqve,i,polumqiat«
Quod tcmpus quum jam noflris venicntibUSiafuas
Inflacet , cerum fummusi (ator , ,& Superiini .R^m^ :
Jappittt acciri focios in rebus agendis»
Sacucnom» MactBmque jubet i.biptsQ^ocia CsACfC ..
Limina p eBt amo v cefcmt , Diifqne.atria paodic. . .
Convemunc » quibus eft fatorum/cura getenda.. .
Im^^igec aoce alios flammis « fecroque corufcaiQS .
BeUipotens MaviM » animis jeui prmlia » & arma »..
Vin^Gbeque maniaac , & ovanres fimguin^ c«des « .
^oft pkc^us cUrm invedofrex J^ppitec tureo ^ .
InfeqaitiiK (m fttc^ obftenc j[:pa|er.^n&iitas «^0«»«
poftemim.toogaque viai(aMaciifi.<& annisf. . «r.
Falcifer jiccedlc iemoc, qui banl iounemet km .
In natttm vetetis.# aato & parere. r ecufans # . .
S^ «tatt.i(«ffiii«ua» «e «fifliigijiitatfis • ^ > ■•
A4 Mtt^
f BIEROKYMI
Miittll ttutuyis» mnltnunqu^ animo indigqants tni^tso
Juppiter at folio ex alto , quo fe foi«t uoo
Tollete 9 percenfec £itai , |c ventiura refolvit ,
Mulcum in<ci» miretans ineommoda terne,
Bellaque , fortunafque Vf|um , cai^raque resum
Imperia, Qe prfledaa, adapertaque Umina morcif
Inprimis ignoca novi concagia morbi: >
Morbi , qui bumanst nuUa manfuefcac opis. vi •
AiTenfere Dei reliqui : concnfTus olympus
Incremuit , c^ufque novis defluxibus «ther .
Faulatim ai:rii mftus , & inania lata
Accepere' iMm , vacuafque infuetus in auras
fA^tcot iit, coillimque tultt concagia in omne*
Sive qued afdemi toe concurrentibus afhris
Cum Sole» e petago multos terraque vapores
Traxerit igRea vj»r>, qui mifti tenuibus auris
Correptique-noTO vhlo, conea^ia vtfu
Perrsft«a?^tti}Qr4f«t ** oliMd five «ithere ab. alco
DemiiFum late a^ias corraperit oras-. . ( ceBlum .
Quamqtiam aaimi h^ud fa}k»ir, quid agat.quove ordine
Dt^Sk»i Ci;if» bttnAij^^oeffcas. pe^quii^ve cauiFas
DifHcilaeflb^^ adeb incerdwm per temfrora longa
Bl^&^^biii^ iMcet^m-fqmcd farlJ«re pofSt)
MifiscMareitiri^» fcjMiriiipei^ flnf^la caAis- .
Nu)l^'iige noa< id Hs Jacftat , fupec bmoia miftm
Naturam, & longe-it^rittiAi contagtbM ifte. '
Solis'nam^Ikpe>ai%oviliiis ihi|o«iuS'adt;-'''i ,« .
£t teneHkii t^iim^^^fioiiiMi^iie inie€tt:iioaw
Interduni ftgotemv &i£ira'li6ta\- tMniqiie «kborc^ .
Corrl^te^, iV^al^ri^lie uAtc if^^Ugkie ietttmM}c . -
Et vi^ista^pteens; pro^Iwk ftmitta^feUiuI.' zn,
Aut mi^ta; att¥i>rft4 wipfl»r Memiititipftmaligfam
LiulMi^m i»UUA^aimlr|iiilleqtt« m*donc#m .
Aurumnunv ^ii:lijuilfi AbOiO'^ qMimA
CaprifiMm :ptottsi« UimiOJteittBimn«tiiKv«M
Corruit, % fmnrii» lams^ a|) patoltt ptftot./^ ^ ^* i^^
I^ucebac tiiiil ItetAs^ttlwfiKiVii^toiJN^ - '^'i^^i
Dttff
F R A C A ffT O R 11 tib.I. 9
Dmn caneret, tenti^itue gfegem mukem aven4 ,
Ecce aliquam tulfi^ fQbito rrreqiiieta tenebQff ,
Neclonge via m^^rris erat: n»fnqii«' a£ta repemse'
Circum prsecipiti liapru , rcvomenl^ae ftipremain^
Orc tAimrai , focia» intet morilHinda cadcbat . -
Vere aateni f di^ mcrttm) atque sfht^ fcqnenti
InfiratQApecudieSv bal^iumqiie hor^ida Vul^s
Pefti» fcbre mala mitertim pjene abftnlit omne.
Ufque adeo varia afcfti fiint fcmina cceli.
Br vari« rcriim^ 1pecie$ » numetiufqite vicif&m
Inter mota fubell, interq^ie movcntia cettu».
Nonne vide», quamvis oKuli firt© peftore anhafe '
ExpoHti mollefque magff^, noif attamen ipfos
Carpcre tabetr^ oiTdloSy fed fcft immergere in imwi
Fulmonem ? & pomip qqamqvam^ fit n^jior uvjt,
Non tameii iisp vitiaituv, at ip& livev ahiiva'.
Nempe alibi vires, aUW. faa patUla 'd^fwift r '
Aft alibi mora cert»» ncc ipfa forutiiiNi multmn
Noafiictiinc» fainc dtfnfa nimi», niiiii» indefolttta.
Ergo contagum quDniam natum, genitfqae
Tam vaiiTim eft , & moita modjjs ftmt femina miris,
Contcmplatw & ifenc, cujus coe!e(li« origo' cft:
Qu®> £ciif defueta', ita mira e^i^e ki aaiat.
IJfa ^idem nfon mtita metis, tnifbanMiiie nac^ntmir
Non volttctefr, nbft btuta altis etrantia ftlvis,
Non armenta bottm , pecadefve , armcntave eqaoruni
Infecit, fed mente vigens ex omnibus nnum
Humanum g«nw, & nciiltos eft pada fub artut.
Porro homiaee^toroy quod^in ipfo*fiuiguine crafsum,
Et fordens lentore fwt , fcddiffima primunQ
Cornpuit . fefe' pftfccn» ultgine' pingtti •
TalVfe liioibts-ratione, Sc fanguiv habebanr.
Niinc cgoi re* afftduft onines , & figna docebo
Contagii fttih^jniei' lir^e utinaoi ooncedere tanmtn^
Mafa qicir, ^fnnque vdit dcfendere Apolio ',
T«tHpfH)i qiit Ici«g# #»oivit, eui carmiiaa .odras ,
H«c miif Ms iMiMIWiftat' dteir ut n dStf^t fuperfinr .
i# HIERONYMI
Ec iigoa» St ftciem peftis novifle juvabit*
Namqae iterum, quum faca dabunc» UbentibttS aimig
Tempus eric » quum noQe atra fopica jaccbic
Intcricu datas mox icerum pofl: fecula longa
IUa eadem exfurgec , coelumquc aurafque revifec^ •
Atque iterum venrura illam mirabitur «tas •
In primis miriim illud erat, quod labe recepta,
Sepc tamen quater ipfa fuum comDlevecat orbem
Luna prius , quam itgna fatis manitefta darentuc »
Scilicet extemplo nonfcfe prodit aperte,
Ut femel eft excepca intus, fed tempore certo
Delitet, & feoiim vires per pabola captat.
Interea tamen infolito torpore grtvati ,
Sponteque languentes animis & muncta obibant
/Bgrius, & toto fegnes fe corpore agebant*
JUe etiam fuus ex oculis vigor» & fnus ore
Dejeftus ^olor haud l«ta de fronte cadebac .
Paullatim caries foedis enata pudendis,
Hinc atque hinc invifta locos, aut inguen edebat«
Tum manifefla inagis vitii fe prodere figna «
Nam, fimul ac purs fugiens lux alma diei
CeiTerat, 8c noQistriftes induxerat umbras»
Innatufque calotf noftu petere intima fuetus
Liquerat extremum cotpus , nec membra fovebac
Obiita mole pigra humorum, tum vellier artos»
Bracchiaque» fcapukeque gravi, funeque dolor^*
Quippe, ubi per cunftas jerant centagia venas»
Humorei*quc ipfos , & nutrimenta futura -
FoIIuerant, natura malum fecernere fueta
Infeftam partem peUebat corpore ab omni
Exterius t verum ^fiaiTo quia corpore tarda
HcG erat « & lentore tenax, multa iater eixAduitl
H«rebat membrise!xfaiiguibus, atqud lacectia* - t
Inde graves ilabat artteulis; exteaca dcJoret •
Partetamen leviore^ magifque frump^itenaU»
Summa cntis pulsa» & membronm extrema |^cebiC«*
Protinus infocmes totum per. corpns a^hocet.r
Knmpebaaty faciemquc homBdaiDi & pe&oif /i!^^ ^
F R A C A S T O R I I tib.I. ii
TurpAtnt : fpecies morbi nova : puftula fummie
Glandis zi effiglem , & pituita marcida pingui ;
Tcnpore quse multo non poft adaperta dehifcens i
Macofa mulmm fanic, taboque fiuebat*
Qaineriam erodens alte, & fc funditus abdent
Corpora pafcebac mifere : aam fospiiis ip(i
Came fiia extttos arcus , fquallentiaque oflk
Vidimus, & fcedo rofa ora dehifcere hiatu,
Ora^atqne exiles rcddeiida guttura voces»
Ut fxpe aat ceroiis^ aut Pbyllidis arbore trifti
Vidifti pingnem ez udis manare liquorem
Corticibus» mox in lentum durefcere gummi.
Haud fectts hac fub labe folet per corpora mucor
Diffluere : hiiic demum in turpem concrefccre callUA
Unde aliqais ver «tatis, pukhramque juventam
Suffitans ^JSc teembra oculis deformia torvis
Profpiciens, feedofque artus, turgentiaque orat
S«pe DeoSyfcpe aflra mifer crudeliadixit*
Inietea dtOces foi&nos, noftifque foporem
Omnia pex tetras animalia fefla trahebant :
IHis nuUa qmes aderat, fopor omnis in aurs^s
Fugent : iis oriens ingrata Aurora rubebat :
lis inifflic^ dies » inimicaque noftis imago •
Nulla Geres illos, Bacchi non ulla juvabane
Muneta: non dulces epnlae, non copia rerum,
Mon urbis» non ruris opes, non ulla voluptas »
Qnamvis fcpe amnes nitidos, jucundaque Tempe, .
Et placidas fummis quasfiflcnt montibus auras .
I^is etiam fparf«que preccs , ificenfaqne tempiis
'^uta, &(divitibus decorata altaria donis :
Dii nullas audire preces , donifve mover i .
1(Ce egd OenOfflanAm memini.qua piaguia dives
Fafcoa Sebina prsterfluic OlUus unda ,
Vidhle jmSgiiem juvenem . quo cbrioe alter
Nm foit; Aafonia tlec fortunatior omni :
Vix pabe/bentis florebat vere fuventc ,
Diviciit, prdavifqtto^ptens I & corpore pulchro j
Cili ftodit Mt pSCHiCIS «q^i compcfccre cMrfttro,
JnMX
t% H I E R a N y M I
Attc g^eam inducre» & piftis fpkndeftefe in timis »
Auc juvenile gcavi coirpus durare paleftra ,
Venacuque fcras agere» & praevercere cervoii:
Illum omnes OUt^u^ De» • Eridanique puelle
Opcarunc» nemoeomqtfe De»» rurifque puellc.:
Omnes opcacos fi^iravete hymenMS'.
Forfan & ukoises Sluperos neglefta vocavit
Non nequidquam aliqua, 8c votis pia humina movit ^
Nam nimium fidencem animis, nec tanta timentem
Invafit n^rum labes , qua fsevior ufquam
Nulla fuic, rmkht umquam aliis fpefihkbitur annis •
Paulacim ver id nitidum, flos ille juvente
Difperiit, vi^ iila animir tum fquttUida tabes
Atrus ( horrendum! ) mifcros obduxit •* & alte
Grandia^ curgcbaAt fcedis abfcei&bus oiTa •
Ulccra ( proh JSiviim piecatem! ) infoomto^utchfOB
Pafcebant ocuIc(9 » fr di« lucis amoBem ,
Fafcebancquft acfi corrofas vulneDr iudret«
Quo tandcm> infiiUk firto ^. poft ce m fre ptrvo
^theris invifas auras^ lucemque reliqoit- .
Illum Alpes^ vj<ina»» iHum vaga flumint flentnts
Illum omnesr Oiliqtte Dxm ,. Bcidanique puellse
Fleverunt ,. aMiorufM^ Dess •mrijrqae pueltoi
Sebinufqor ahor gemieum^kcusedidit imne.
Ergp baoc pet milem terras Sattirnva agebtt
Peftem atsox! p nec £bva minus cixidelis & ipft
Mifcebtt Ma.vor&9< corijun&a^fvevfiits fesebac^ .
Quippe lue hao naficcnte » putem ftmut omnim: diiaft
Eumenida» ceetnifle fera» & ccudelianabir* -
Tarcareos ettam bar^bio dira/on»ia ab iHio
Bxcivifle lactH.» Stygiaqua ab fedelaborcait
Peftemque 9 horijibilemqnefimiem^bdlQnl^urtii#Bemqs
Dit patrii, quorttm AnlbAia^eil fnkminune^ taqO»'
Tu Latii-» &it«c»et p^um ». qoii wsns xmtmM'^
Eft mcrica ? an qutdqnam fiipetcfl disiqttei gp»)rti<l^»
Quod fit inexbaiiftumnobi^P-^toqiiod gemB^iii^Mi
Averfum ufque adeo cQDhm/toiit? tpfa bd«>res>y
Parthcnope, dic prima taw» ik^Sm^lf^tflfBi'^ » "
F R A C A S. T R I I Lib I. 13
Et fgolia , Sc jprflcda^ , ^aptbftqiie coila tuonnn •
An ftiagpm infandaxn in.irmotem,I|MNrfiim9ue cmotem
Gallorumque . Italiim^iic pasi 4iicriiiiioc , xpsma juh
SQagBimcum 9 & Aefianfift viruai,ifeiiKiftaquc«quoriim
Corpom vAhfjBXUcm ^^vsriAafque, atque - amia tnftiieisceiri
tridanus pater acciperet rapido agminc Tarrum?
Te quoque fpumancfini f\& naAffokunl caede tumcntem,
Abdua 9 non multo jpofi tempore , te pater idem
Eciibnus -{remitt iii^iix ifufctpit , ^iikvtm
bMlalutt tccum « 4r flurio folatiiaamico eft .
Ai;ifonia infelix , en i^uo dqfoor^ia^ {^n£Qcim
Victutem » & mundi imperium j^fldiiidt^iyitwail
Ang«|as «OBe ciu eft ahquiSi qui bscbam non 6t
Servitia » & pccdas , ft tiaftia foiiera paftiif
Dicite vof , nuilos foiiti fenttre 'tunndtua^
Viufett eoUes, q[tta flumine puldbtr.ammne
Ecethenus fluit» Ht plenis lapfurwan «quoe
Comibusy Eog^eis prdpecat fe fungere lyxnpbss* /
O ^atna^ o lon^um felix, longuihiftte quieta
Ante ftUas , patria a Divdm fan€^ma telius ,
I>iv«s ofma, fecunda vieis, Jietiiffima:i:;am^s , .
Uberibus» rapidd(jare ATiiefi,"AcSeaackle Jympba^ -
^rnmnas memofare fuas^ fummamque malornm' ;•
Qois queaf ? fc^ffiAia noftros seqnace 'doibres »
Et turpcs ifpionnnias , & barbaira fufla? . /
AUeeapot, Penace, tuo,& te condefub amoe, '
Viftricec nec |afn Deus interiab^e . lauros •
Cn cciam , oeu nos agerent eirudolia nulla «
NeCxkorimc^aBiQufve fbQrem^ea duta tot interV
Spes Ijacii , fpes & i^diomm,. k PaMacHs ilia
Occidit : ecepvum Mufarum e dulcibus uinis
Tft ttiferum mt^ dicm cmdeii. funere • Macce
Aptoni, statis prmio fiib flore cftdentem
Vidimus eitcema pofitum Bcnacide ripa,
Soam mcdit inter faxa fonans Sarca abluit im^a.
r ripm fleme Atbefis , te voce vocare
Aadite per noftem umlnre, manefqup .Catulli,
Bt pftCriQs jnulcc»» nova diflcedine IwosV
cm-
14 H I E R O N y M I
Teinpeftate tlla Attfoniam Rcx Gallui opimaiii
Vectebar belloy.&ligarem ditione^premeDat) r
Parte alia » C«far ferro fiiperabat » & igoi \. i ■ [
Euganeos, placidumqae SiJim^ Car^mque rtbfUim:
Et totum IttftUf Latium , mflerorque tenebac. . . i
Uhr Suundm.
NUnc age; quie \\tm ratio, que cura adhlbciidft '.
Perhicicm adverftts tantam . quid tempore qtioqlie
Convenia t ( nxift rr • ^m pars eft altera '■ ceepti )
£xpe'diam, & miiJanda bominum comperta doceiio. '
Quippe nova qHUiki re atconiti , multa irrita primttoi
Tentaflent» tAmenjaaguftis folcrria:ma;or . i- <
In rebus» vcreft:enfque ufu experientia longtfv - i ' i
Evicere; datumqtte'hQmint procendere longo <"
Auxilia, & cextb peAm cbmpefcere yihclif r: .
Vi&oram,& fefe' oHcas attoilece in;auras. • • • . .^
Credo eqnidei^ & quacdam nbbis divinitns eile,' .;
Inventa» ignaros^ifatis duccntibus ipfis.
Nam 9 qudmquam fera tempeftaf . & iniqua fuerttnt
Sidera, non camenomnino prssfentia Divum
Abfuit a nobit, placidi ft ciementia cooli*
Si morbum infbhtum , fi /dura , & triflia bella
Vidimus» & fpaHbs dominoxum c«de penates,
Oppidaque, incenfafque urbes, fubverlaque xegM»
'Er templa, & rapcis temerata altarta facrisi. •.
Flumina dejtaas fi perrumpentia ripas ^
Evertere (ata, & mediis nemora eruta in undis»
Et pecora , & domini, correptaque rura natarunt (
Obfeditque inimica ipfas penuria terras ;
Hacc eadcm tamen, hec «tas (quod fata negamn€
Antiquis) cotum potuit fulcarc carinis
Id pelagi immenfum quod circuit Amphitrite • ^
Nec vifum fatis, esttremo ex Atlante repoftos
Hefperidum penetrare fifiQs , Prairumque fnb Arfto
Infpcaare aKa, praerupcaque littora Rhapti,
' Atque AtabotAirehecf >& Carmmo fxa^nore men^fs:
Au*
F R A C A S T O R rill,ib.ll. «5
AxLtatm ttd itum in populos Tiunidis ufqfw eft V
Sopcsi Indum , Gangemque fopra , qua terminusofifli
Canrgare noti Orbis^erat^ fupeiata Cfqmbe,
Er oites cbeno » & felices macere Slvm •
Dcnique & a noAro diverfum gentibus Orbem, * ^
DiFerfum ccbIo » & clarum majoribus aflcis
Remigio audaci attq^unus « ^ncentibus^ & Diis •
Vidiums & vatem egt«gium , cui puldbra canenti
Parthenopey placidufguecaVo Sebetbusrab antro
Plaufenmt , umbrsque facri > Manefqye Msoronis ;
Qui magnos fteUamm orbes cancavic» &iliortos .
iiefpendumf ccslique omnes vasiabitiB ocas. -l
Te vcro vt taceam , atque alios,' quos fama futusa
Poil mutos cineresy quos & vementia fscla
Antiquis con&rre^volent» at» Bembe^ tacendus
Intet dona Deum nobis^ data non etit umqpam r'^*
Magnanimus Leo» quo Latium, quo maxima KmniS'
Attoliit caput alta^ paterque ex aggere Tybris -
Ailurgit , Rom«qtie £:emens gratatur ovanti .
Cujus ab aufpieiis Jam nunc mala fidera muodo; . "^
Ccffere, &l9eto^egiittt:)am Juppiterorbe, ..
Furaque pacatum ^diffiindit lumina coehim •
Vnu$p.qai erumnaspoft tot » tohgof^ui? labores
Dolcia jam profingal revocavit ad. otia Mufas» >
Et leges Latib antiquas » te&umque».piumque :. •' *
Sefiitnit : qui jufla anitno jam cdncipit arma
Pro ce Jtomana 9 pro religione Deomm.
Unde etiam Eupbrates^ eciamJate/oftia Nilif
Et ttmuffi Euztni UQmen.trotnitimda refolii,
Atque JEgea fuos confugit Dotis in Iftfimos»
&go, alii dum'tanta canent^ dt(mqueiUius afia
Indita cpmponentv dum forte accingesis & tu
Cfmdere , Sc «temis vifturum intejterecliartis ,
Nos» quos fata vocant baud tanta aj munera, lufns
Jnce^QS), quantum^tenuis fert Muia fequamur.
Frincipio, quontamrafidi nlon faiigi^is una
Eft ratio^.tibi iit morbo fpes majotiniHo»
Sanguine q^ui in&dit puro : verumrt ^nib^s atta
Bl!e
i^ H I ER O N Y Nl r
Bile ttai«iit f. f piflbqnc vefukant fangiune vemt ^
Mtfpr in iis Jahor c^ , ptitifque .tenacins iicret . •
Quare opo». pvetmni eft validis, atque acribns nti
Omnibus hos.oohtra miferts nec. parcere menibci^ .
Quinectafii meltora ftU fcaauttere cvnfta
Ille poteft , qui principits novtfle fuh ipfia
Serpentcm tacite vahitt per vifeera labem* '
Kaitiqiie»^bt |iafta diu,.vtres per paisula lon^
Auxerit « ft }m fi vitnun fijnaveru: iarra ,
Heu quantb til|i liksms ipeianda labore eiti . ...
Ergo encMMH.ImpeiidisoB-apeEam.te qpponese^parvit.-
Principiis^ «iGoioriqw aninia Iwc^pMcepta jreqmie»
iii'pi3miv.cge:irpn.on!mijte affiielceffe cib7o ^.
Exhorter: fiige%i|ieffpemo 9Mod>f]ar]ir ab AvAtoiu.
Quod csno, i|ziimiQfl«giie g rave.^eft fudofs pialBdii.
Protenti potius campi iniiii liber^ &agri ' ^nr
TtaAus» & apaicis plaoeanic in coUibus «me, .
Et moUes Zephjrri» poiruf^tie A^^onihus aetfiloj;
Hic ( juheo.) tiU .nmia qntes , iiiitta xitia .iuntor*^ •
Rumpe moras^ agtta iffiduis venatii^us apros .
Impiger , afitduis agha venatihus ncfiMt. ,
Nec tibi fic lahor a^ii eurfu ardua mootis :.
Vineenti, rapidum^tnl vailes itfitBasti^ cemm/.
Et longa Infl^are alxos indagiqf faiani . • < j f: .. < -
Vidi ego fepe,.iiutoil qui iatHrfndaribnt.bmnet
Finiflet, filvifljue luem itqiiiiret iii altia ' . i.> . '
Sed nec turpe pnta cfextram {ninnafttere asMtoFv^
Et lt>ngum trahera iacorvo f uh vmnete fukimti r..:
Neve bid«nte fohnn • <e dura» pnofctndere glctes,. :
Et valtda afitiasn quercnih ^eactnehare .fatpeni^
Atque inus ittaia) eruere ab sadidbns omum^
Quinotiam ,' exescece domi qno teqnoque poffis». '
Farvam mabe pilem vetfa nfM ,/ veQ>ere yei&.
Et faltu , &^uni poees esfudamqfnlaftra • . / ^
Vince maliimt sto^te Allat « qndkidefidis jotii
Afltdue defideffhtm'9 le&CqrH^ fe^otur. >.
Tu Jcfto n^cinde» giavi ne.Crede ihpoirt. ? ? '
His aiituri^itinm^& phcids inbiniagioefacig .
Dc-
/6 K A C A S T O R I I lib.II. 17
Deci^it, c duiciq^e trahit fomenta qukte»
Keciiocv mtetea efiEiigito , qu» ttiftia mentem
^o\Ucitaot: pxocul elle jube curafqueymetumqiie
Valkntem , ultTicefque iras, offlnemqne Minenrs
^ddi&um (Vudiis animum: fed carmina, fed te
Deleftent ^uvenumque chori, mixteque puellge.
Parce tamen Veneri, mollefque ante omnia vita
Concubitus ; nihil eft nocuum magis : odit & ipfa
Fulchta Venus, tener» contagem odere pudle.
Quodfcquitur, vidusmio tibi maximababendaeft;
Nec (it cuxa til>i, neve obfervantia major. '
Principio , quofcumque amnes« quofcumque paludes,
Quofque iacusliquidi pafcunt , quofque equpra » pfces,
Omne genus procul amoveo , funt , quos tamen ufus
Liberius, quum res cogie, eoncedere poilit*
Omnibus his eft alba caro» non dura, tenaxque»
Quos pett£,& flaviorum adverfa,marifque fatiganct
Tales nant pelago phy^ides » rutil«que per undat
Autate, gobiiquey & amantes faxea petc«,
Talis dulciflu^ fluviorum fcarus ad ora ^
Solus (axa inter depaftas ruminat hcrbas •
Sed neque , quft ftagnis volucvcs , qu«que amnibiis altii
Degere amaot, liquidifque cibum perquirere inundU»
Zaudanm; tibi pinguis anas, tibi crudior anfet:
VitetHT, potiulque vigil Capitolia fervct:
Viteturque gravi cotvrnix tarda fagina •
Tu tenevos laftes» tu pands abdomifia po»c«»
Porcfle heu teiga fu^e, & lumbis ne iwfcere aprinie,
Venatu quamvis toties confeceris apros .
i^n neque te crudus cucumis » non tubeca captetlt,
Meve femem cinara, bulbifve falacibus exple,
Non placeat mihi la&is amori non ufus aceti,
Non fnmofa mcto fpumantia pocuU Baccfco^
Qualia Cymflti coUes, campique Falemi»
£t Fucinus ager mittunt : aut quaUa noftris
Rhcnca datparvo.de coUibus uve facemo>«
Nempe Sabinz magis placeant » dilmaque telltts
Qux tuUt, Sc multo domuenmt Najades aipne..
Tom. V. B At
tl H I E R O N YM I
At tibi (i 9X borto vl^s , meafoque Deorum
Sunt anitno , atque olerum timplez , & inempca vof uptas ,
Non mitntm viridefi^ aon l;cta (ifymbria defunt^
Intybaque , <c toto florentes frigore fonchi ,
Et fia fontanis femper goudencia rivis , '
Ec thymbne iuaves , Bt odoriler« calaminthc:
JLsta meltpliylki , tc riguo bugiofTuf ab horco
Carj^MKur, plenifqsie ferax ecucula palmis,
Atque olaSy atque rttuiex, & Cilii grgmina crirbmi •
fpfa lupum dumeta ferent? hinc coilige primos
Afparagos , albs afparagos hinc coliige vitis ,
Quum notidum explicuir ramos , umbracula aoadum
Texult, & viridesjufltc pendere corymbos.
Singula £ed longtimeft» nec percenfere necefle,
Jamque aliud vocor ad munus ; juvat in nova Mufas
Naturc nemora Aoniis deducerc ab umbris t
Unde miht fi non e huco intexcre frontt
Serta volenti tantaque caput cinjcifie corona»
At faltem ob fervata homimim tot millia » dignum
Cenfuerint querna redimiri tempora fronde .
Vcre novo, fi quem morbus tenet, aut £e in ipfo
Ailtumao, fi firma asus, fi fanguis ibundat»
itegalem , mediamve lacectt incidere yeiiam
Proderit » aijque excra foedafium haurire cruorem*
Prsterea t quocumque habeal: te tempore peftis»
Corruptum humorem , 6c contagem educere turpem
Ne pigeae^ facilique luem deponere ab alvo.
Aate tamen chicenda pani» cQxu:reta refolve,
Et crafla attenua , & leotore tenacia frange .
Effgo Ooryoiumque tbymum fit cura , thymumque
Pampbflittm » thymbr» iimUis qui durtor extt,
Prtma ti^i coiifle, lapiqne voliibile gramen»
Fceaiculttmqtte t ipittmque ,& ^tnari germina capni.
His polyporom hurtos i^itasa filicula cirrof
Additur, & lymphis tangt renuens adianms:
His fterile mlpieBum, hb ptftam pbyllirida junge.
QuoTttm tibi deco&um permnltil ante diebos
EbibctiSi mduoi^tte hnmocem iiicoxeris omnem,
Tum
FRAC ASTORIt LibJI. ip
Tnm fcilla medicare acri » & colocyntlii4e amm,
HeUeboroque gcavi , necnoa <}«« in iitterc furgens,
Qiik Indit maris xinda, ter evftfiaca eo]otemt
Terfiores mutata di^, iremnoHMn^ fign^t,
ikrba potens radide, fmim cui 9inzibt;r aJde;
Adde etutn angi^ineiun cQCUmin , Naibatb«aqw tttft,
Mjrrcbamque » bdelamque, bammoohciqat liqttoran»
£t iac(imai& panaceam . & dulci CokUca ^tilba,
His aCtis » u foffte ti|xi fri^ntia corda ^
£t moUes animi fuctint, nec acerba pJa^ebit
In primis tentare, brevi(}ue exftinguere' pcdem»
Scd plaCidis agere, tx. per tempor^ lenibus uti»
Tum fupereft tibi eu^a animum ad fomeoita reliOa
Vertere, contagifque ad tenuia femina c^cflp»
Illa quidem confueta modis inferp«re miris •
Profiierint igitur, qui^que exikcantid, quAque-
Marcori re^qia folen( ol^fiAere puti^i •
Tales (unt o^yrrhe lactim», funt talia turay
Cedrufque , afpalath^ique , immertali%u« ettpreflilS^
Et ben^ cum calamo fpirans redolente cypcrus •
Cigo nec defint caiuB , nec deik aniomun» , -
Maceri^e, agalochumTer tibiy nec* cinnania odoca»
Eft eeiain m pratts illud» ^uxtaque paludes
Scordion, omnigenis quod tantum. obftare yeneiiie,
Contagique fotet , parvo qu^renda labote
Herba tibi: viret ipfa comis imitaca chamedryniy
Flore rubens , referenfque all! cum voce fapontm * -
Aucota oalcente. hujus frondcmquf comantem
Radicefquc^ coque, atque haufhi te^ prolue ]argo«
Sed neque carminibns negleda Qiebere noftrit»
Hefperidum decusC tii Mtedarum gloria, oitreit
Silvarum: fi forte facris cantaia. Poetis^
Parte quoque hac medic^m non d^ignjib^te Mufam •
Sic ribi fit femper viridis come > femper opaca »
Semper jSoce novo redolens: fis femper onufla
Per viridem pomis filvam pendentibus aureis ,
Ergo, ubx nitendum eA c«cis te opponere mQrbi
SemimbuSf vl mira arbor Citherek pr»fiat.
B a Qpip-
»• H I B R O N Y M t
Quippc illam Citherca , fuum dum plorat Adonim»
Munere donavit midco^ & vircutibus auxit.
Quorumdam inventum. eft vittei intra concava vafis »
Cui coUum oblongum cft, venter turgefcitinorbem,
Aut hcdeta^ folia , aut Ida mitcente mantpfos
Diftamniy lllyricamve irim, rhamnive nigrantem
Radicem , aut inulas coquere ; in fublime folutut
EfFectur vapor » St tenuis vacua omnia complec .
Aft. ubi frigenti occurfavit ab a^re vitro,
Cogitur, & rorem liquidus denfatur in udum»
Decurtitque vagis per aperta canalia rivis.
Deftillantis aqu9 cyatbnm fub lumina prima
Lucifeti potare )ubent, ftratifque parare
Sudorem » nec certe ab rc : vis utilis olH eft,
Relliquias morbi tenues difpergere in aurat .
Interea , fi membra dolor convulfa malignus
Torqueatt oefypo propera lenire dolorem»
Maftichinoque oleo: lentum quibus anferis unguen,
Emulfumque potes lini de femine mucum',
Narciflilmque , inulamque , liquentiaque addere melUp
Coryciumque crocum, & vilem componete amurcani •
At , fauces atque ora malus fi eroferit herpes ,
Tange nitro, & viridi medicata aerugine lympha
$emiht inure mala, & ferpentem interHce peftcm.
Verum ipfos ope non alia confnmere achores,
Ur^ntum quam vi . poteris , quibus addcre debes
Pingue aliquid , quod fecum intus ficcantia portet .
VLbc eadem » & miferos artus fi qua ulcera pafcunt»
ToUeare » concrecofque valcbunt folvere callos .
Si vero aut hsc nequidquam tentafle videbis ,
Aut vires • animique valent ad fortia queque ,
Nec differire cupis , quin te convmitrere acerbit
' Feftines , diramque brevi confumere picftcm ,
Hinq alia inventa expediam, qu» triftia quanto
Sunt migis, hoc tanto citius finire labores,
/Erumn^fque mali poterunt : quippe effera labes
Int<iir primft tenax, & multo fomite vivar
Ncdum fe faaud vinci placidis,& mitibusiat nee
• r=- Tra*
FRACASTORII LiblL 21
Tca^ri finic» & manfuefcere diira cepngnat.
Sunt igitur ilyracem in primis qui , cinnabarimque •
Ecniiniam, & fiymmi agglomeraht, & cnra minuta»
Qooniiii fttfEtu pertingunt corpus acerbo »
Abromantque luem miferam , & contagia dira •
At reco & parcim durum eft medicamen» & acre,
hrtim etiam fallax , quo faucibus angit in ipfis
Spiritus, elaftanTque animam vix continet «gr&m.
Qno circa totum ad corpus nemo audeat uti
Judice me: cectis fortaue erit utile membris,
Qum papule informes , Chironiaque ulcera pafcunt •
Argento mLelius perfolvunt omniat vivo
Pacs maior : miranda etenim vis infita in illo eft ;
Sive quod id natum eft fubito frigufque caloremquc
Excipere , unde in fe noftrum cito contrahit igncm ,
Quodque eft condenfum, humores diflblvit, agitque
Fortius, ut candens ferrom ilamma acrius urit.
Sive acces, unde id conftat compagine mira,
Tacticulfle nexuque fuo, vinclifque folut»
Intcocfum , ut potuere feorfum in corpora fefti ,
Colliquant concretay & femina.peftis inurttnts
Sive aliam vim fata illi, tc Natura dedere.
Cujos & inventum medicamen munece Divfli^ r .
DigrciTus rcfcram • quis enim admiranda Deorum
Munera prstereat? Syric nam forte fub altis
Vallibus, umbcoft nemora intec glauca faliQi»
Callirboe' qna fonte fonans decurrit amoeno,
Fama eft cultorem Diis facri agreftibus horti»
Cultorem nemorum» fe&atoremque ferarum ,
Bcea labe gravem tanta» dum molle. cyperum,
Et caliam , & filvam late fragrantis amomi
Icrigat, h«c ocaiFe Deos, & talia fatum : ^
Dii» quos ipfe diu colui^ tuque optima triftes »
CtUirbojg, quae fanfta foles depeUcre morbos»
Coi iiiipec ramofa ferens ego comua cecvi
Aeria viAoc fixi capita horrida qneccu :
Dug milii^ crudelem mifero fi tollere peftem
fimc dabitiBp ^n me affliftat noftcfquc dicftue.
la HIERONYMI
Ipfe ego pgrpiims , ipfe albas veris , & horrl
prtmitias , vobis violas t «go liiia vobis
Alba lcgam, pnnu£qiie rofas, primofque bjracinthos ,
Vteftraque odoratis enetabo altaria fertis .
Gramen erat fusta viiidafis . Sic fatus , ut cftu
Feflbs erat, vtridi dcfedit graminis herba.
Hic Dea, vicino qnas feie funte lavabat,
Callirhol^ liquido ex antco per lubrica mufco
Saxa flueo&y iaveni dulci blandita fufurro »
Letheum immiffit fomQUOi , fpaditque fopose
Gtaminea in j:ipa , & falidun nemus inner opacum ^
Atque iUi vifa eft lacxo fe flumine roilens
In fomnis coam efie , pia & itc voce locuta '
Ucen 9 ia extcemo Diis tandem audite labore,
Oiea mei, ral>i nulla falus, quacumque videt Sol,
^^aoda dl reimm magnam fupec, boc tibi pceoc
Dat Trivia^ & precibus Tdhrie exotatus Apoiio,
Ob facrum isiculo percufltim ad flumina cervnm ,
Et noftris aiExa tibi capita horrida truncis • .
Nam,peft<|«a«nilla feramexanimem per graminavidit
Abfciiib capite, & facro fparfa arva cruoce»
Omnibus ingemnit fllvis^ dirumque precata eft
Auftori 9-ocanti Latoos tanta Sorori
AfFuit , A peftem miftro immifere nefandam
Durus utcrque tibi : quin & quacumque. videt Sol ,
Interdixit opem : quace .tellare fub ima »
Si qua falus fuperefti csca fub nofte petcnda eft.
Eft fpecus «rboribtts teCkum» atque horcore verendam
Vicina fub rupe , Jovis qua plurima filva
Accubat, & raucum redklit coma cedria murmur.
Huc , ubi (k primis Aurora emittet ab undis,
Ire para, & nigrantem ipiis ia faucibus agnam
Madato fttppkgr» atque Ops tibi maxima^dic, faaac»
Dic , fecto , BMgram tum No&em • umbcafque fileace».
Umbrartunqae Oaos » ignomqoe numina Nyn^has ,
Et thya venesave, atnc & nidore caprefli.
Hic tibi namati caoflam ^ ausilittmqoe VMamti
Ha«d iberic O^a^ qoie t^sm in ^otmlia ttam
Dc«
F R A C A S T O R Fl Lib.IL i|
Dedocat te fan£ka, & opem tibi fedula pittet»
Surge age , nee vam ipeciem t»bt eoncif e fomni •
Ilk cgo fom , qnm colta vago per pingui^ fonte
pilabor^ Oea vic inis tibi cognita ab u^ts •
Sic ait» & fe caeroleo citt condidit amne,
U/e aQtem, «t placidns ceffit fopor^ omida laeta»
^cctpity & Nympham ptfcibus veneratur amicam.
feqoor, o quocumque vocas; pulchernma foneis
Vicini Dea • CalHrho^ • Tum poftera primum
Exforgenrs Aurora , fttos ubi pretulit ortus » «
Monftratum Javts in filva fub ropibus aitis
Antrum ingens petit , & mgrantem tergora prim^
Vtftibuto ilftit pcGudem» magnfltque trementem
Ma£bt Opt: cibique» inqiiit»ego liac.OpsmaaiaK^ma^.
Tum Noftem » Moftifque Deas ignota precatur
Numina « jafiupae fimiti chyaii, atramqiieciipffeirum
Vrebat , quuan vmr terrs revoluta cavemis
Longe auditat fiicsaf Nympharum pereulic aurei s
^7^pbarmn , quiinis #» folo fuac condita cu«b&«
utcmplo cofflmocc cmines, ac ccBpta repoiMini»
Sulphuteoa fbrte uc latices , fr Amiiaa vivi
Argenti, maK und» nitens odncrefe^c aurum r
TcaQabanc , gelidoque premences fonce coqpeban t •
C[entum igiii# fpiffi radios, centum •chesis ufti»
Kf centom concretorum ttmBque marifque
Mifcuerac, noftros fugentia femina vifus*
Ac Lipate , Lipare a^genci cui (emina , & aurl
Cura daca, & facrum flammi» adolere bicumen:
Concinuo obfcur» lacebrofa per avia fcrr»/
Ilcea adic^ firmanl^ne aninmt» fio inciptt ipra :
Ilceu (najiiqae tuum nee nemen» nec mihi laber
Ignoca tdft, nec quid venias) }am corde timosem.
£nie. Nequidquam non te huc eariffima nrittit
Cailiiliei . Tibi parta fahis tellttre fub ima eft •
Toife aniftoe, & me per epaCa fikntia tme
Infeqnere : apfa adero , & prsfiBfiti nuimne ducam.
Sic aic,. JrftaHfro gradiens prstmictic opaco-
Ille Cvhit , mamier ttrcn mimtus Juai u» p
U 4 Squal-
14 HIBRONYJVfr
Squallentefque fita «tecno , & (ine lamrne vaftas
SpelttncaSyterfamque meantia flamina fabtcr.
Tum Lipare: hoc qaodc9que patet.qaa maxima terra eft»
Hunc totum ilne laee globum, loca fnfodita nofti
Dii habitant : imas retinet Proferptna fedes,
Flumina fupccmas , que fatris concita ab antrts
la mare per latas abeant refonantia terras •
In medio ditcs Nymphs, genera unde metalli^
jBrifque» argentique, aurique nitentis origo:
Quarum ego ntmc ad te miferans ipfa una Sororuni
Adyenio» illa ego, qa» venas per montis hiantes»
Cdlxrrhoflc haud ignota tue, fumantia mitto
Sulphura. Sic ibant terra» & caligine tefti.
Jamque exaudiri crepitantes fulphare flamni«»
Conclafiqoe ignes , ftridentiaqtfe cra camtnis .
Hsc regio eft late, varils ubi foeta mendUs,
Virgo ait , eft tellus : qaofum vos tanta cupido
Exercet, fuperas coeli qui cemttis aaras^
Hec Idca mille De« c«cis habitamus in antris,
Kofie De^ , & Tellure fattt » queis munera mille ,
Miile artes » ftudium eft aiiis dedacere riyos ,
ScinttHas aliis rimari » & fparfa per omnem
Semina tellurem flammarom , ignifque corofci »
Matetiam mifcent aliss , maflamque co^rcent
Obicibus, multa & gelidaram infpeq^ine aquarum.
Non precul eruptis ftimantia iteCta caminis
^tngri Cyclopes habent verfantque, coquuntque
Vulcano ftridjentey atque cra fonancia cudunt.
LflBva hgec abftrufam per iter via ducit ad illos*
Dexteik iel facri fluvii te fiftet ad ondam «
Argento Haitantem undam, viveque metallo»
Unde fali!i$ fperanda^ & jam aorea tefta fubibant,
Rorantefque domos fpoliis» foligineque atra
Spelttncas varie obdaQas, & folphure glaoco.
Jamque lacus late andantes, liqutdoqae flaentes
Argento juxta aflabant, ripafqoe tenebant.
Hic tifoi tancorum requies inventa lafoomm»
Sobfejuiciur Lipare, poft^oam w flttiniae vivo .
F R A C A S T O R I F Lib. II. ^s
Petfiifas , lacra vitiam omne reUqiieris unda^
Sic £itur, fimul argenti ter font« falubri'
Ferfundit , ter vitgineis dat flumina palmis
Mtfflbca fuper . juvenem toto ter corpore luflrat
Minntem exavias turpes, & labe maligna
Iiatos artas » peftemque fub amne relifiam •
Btgo age» quum primum cceli te purior aer
Accipiet , nttidamque diem » Solemque videbis ,
Sacra paxa , & caihm fupplex venerare Dianam »
Indigenafqoe Deos, & Numina fontis amici •
Sic Virgo , & juvenem tanto pro. munere grates
Solventem e no&e etherias cducit in oras,
Dimittitque alacrem . atque optata in lumina reddic .
Acccpic nova fama fidem, populofque per omnes
Frodsit baad fallax medicamen : ccsptaque primum
Mtfceri ttgento fluitanti axangi a porcss • ^
Mox etiam Orici^ limul adjun&a efl terebintbi ,
Et laricis tefina afoic . Sunt , qui unguen equinum ^
Urfinomve adhibcnt, bdelae, ccdrique liquorem.
NonoaUi & myrrhs guttas, & mafciila tura
Adiiciunt, miniumque rubens» & fulpbura viva.
Haad vero mihi difpliceat, componere (i quem
Trita melampodia, atque arentem )ttverit irim,
Ga/banaqae, &.'la(Ier grave olens» oleumqae falubre
Lentifci, atque oleum haud experti fulphuris ignem.
His igitur totum oblinere, atque obducere corpus
Ne ohfcoonam • ne turpe puta ; per talia morbus
Tollttar, & nihil efle potefl obfcoBnios ipfo.
Parce tamen eapiti , & prscordia moUia vita .
Tam fnper & vittas aflringe , & ftuppea ncCte
Vcllera ; dein flratis tegmento unponere mnlto ,
Dam fadesy fosdcque fluant per corpora gatt« •
H«c tibi bis quinis fatis eft iterafle aiebas«>
JDaraa mti at , qaidquid taleric res ipfa, ferendom c ft .
Ande animis • tibi certa falus ftans limine in ipfo
Signa dabitrliqaefafta mali excrementa videbis -
Aflidae ffato immaado flaitare per ora »
Et largaoi aatc pedcs taba mirabese fliuiptaa» .^
• Ora
%6 H I E R.O N Y M I
Ora tamea fdda erodeni ulcufciila s (ed ttt
Lafte fove, & coEto cycini, vittdifque ligttfiri»
Tempoce tkon alio generoii poeUla. Baccbi
Annuerim fumenda tibi , porinnque Falemum ^
Ec Chia , & patesis fpmiantia Rb^ica tecf is •
Sed jam ag^. vicin» vi&ot gracate Cduti ;
Ultima adeft tibi ciii»» eadem & plaeftiiffima» corftif
Abluerp» & hiftrare artus, ac membra piare
Stcacbade , aflfaracintfqiie comis , & rore marine,
Verbenaqfie £icia, & bene oki^us heracleis*
•
SEd ]am me o^fldefta' alteriut ftltcia Miindi ^
Extemiqiie veeant fjdciis : longe aflbaic «qttbr
Herculeas ultsm metas . Si Httoet longe
Applaudttnt femoca , mihi nunc magna Deontm
Munera » & ignoco deve&a ex Orbc canenda
Sanfta arbos , qu« fola modttm , reqtticmque dolori ,
Ec finem dedit «rumnis» age, Diva, beamm,
Uranie, venefate nemut, crinefquc revtiidam
Fronde nova juvec in medica procedere palla
Per Lactumf & fandos popviis oftendere ramos:
Et jnvet kkiid omquam noAcorum stace pafcotum
Vifa briiis» nunive «m^am memotata referre •
Unde aKqufs^ forfan novitatis imagine mira
Captus , & herdas , it gtao4ia dicere fafta
AiTuetus, canat attfpldts majoribus tnSks
Oceani intafti teota«e p«ri«fila puppos*
Necnon 6c aecsae ^riis , & flumifio* & urfaoa»
Ec varias memoret geatee» & monflr«repe«us
Dimenfa£pe pitg^s , ako^ue ofientia coelo
Sidera , 8c, io^l«cm (ktUk iMioribtts Atftoa .
Nec taccoc nova bolla » omAemqtto iUtta^per^beo
Signa norao», & poficas b^» fc noqaijoa ncAca.
Ec caoac f aiiditttm qood tix vonien^a credaitt
S«cula) quodcttmque OQtitf coiMlc£fitnt «qoot
Ingens» omao ttna obitttai» mcouMnqse cacioo*
F R A C A S TO R I I tib.III. tf
;, cui tatttttm dedeiic De«s , at Jnihi vtres
Arboxis tmiiis fatis eft» ufviQque refeirre:
Et qvo inventa mwko fnerit » ooftraique fiib autas
Adveiia. pec tamum ^afi porvenerit cquor •
Oceano in niagRe , acdcnci fub fidere Caacfi »
Sd nbi fe^obis <niedia fam nofike rcconiUty
Ihp ifpnDCa tenvs , traAu ja^aec snfvla lengo :
Hifpanam fe«s invesaBiK cognomtne dizitt
Auri teira ferar: fcd longe ditior vna
Arbore s arooe vocant paitrii fennonts Hfacnoi* :
Ipfa teresy ingeaCque, ingentem vertice ab alto
Diffundic Cenaper virideai > £bnipecqne coinantem^
Arbmcas iUvam foliis : nux parva , Ced actis
Depeiidet famis, & pkirimaftondibiis li9ixet«
Matraa indomka eft ;^uro & pcne «annla ftvro
Roboca, quc tefinam fndaat incenfa ccnaeett.
DiiTeCbe color liawl iimpleXy in cortiee, lanri
Exteriore viccc lcvor, pars alceri pallet
Buxea : ac interior nigto fuffttfca cok>rc eft ,
Juglandemque , ebenumquc inter f quod fi iade fttberet»
Jam potertt variis sequase ce^ihas faim .
Hanc gens ilh colit , ftndioque ednccae midto
Nirirur: liac iace coiies campiqQe natenteiB »
Hac omnis veftitur ager : nec fanmni iliis
Eft quidqonm, aut potiorc uCn: quip^e omnia in illa
Spes jacet hanc contca peftem , qu« coditns iliic
Perpetua eft . validos abjefto coraiee ramos
Multa vi tnndnnt, aut miegmenca mionta
Elimanc . pnroque foobes m fonce rep<miint »
Dum Mbiiias noAemqiie dianqtie emaeecat humor.
Inde coqtntnt: nec noci illos^a cnca fafigat^
Vulcano ne focte fatpm ceusiqnt aquc yns^
Et fufcimdamem f pumam pmcftcc in igncf*
Spnma qmnpe linunt i H <qindqmm e cospore Coto
Ablccdit^ i ^^dquam «gnas dcoafeicur .artut •
Dimidia abfnmta , inpeiseft^ qnaKlcninqae , rcporant »
Divini lacic;ia , quin fc £agmcBCa celiat
Rnrfos , at ^ms » coqninK ,4iddeiitM fmtvcfi^ens mcl
Sci-
tt HIBRONYMI
Scilicet hanc utium menfis accedere pocum
Et lex ipfa jubet gcntis , mandatque facerdos •
SerFatum at laticem, & deco&i pocula primi
Bina die quaque aflumunt, qnum furgit ab ortu
Ixicifyt ,: & feco egreditur quum Vefper olympo •
Nec prius abfiftunt potu , quam menilma curfnm
Luna fuum , & totum peragrans perfecerit orbem,
Fratemafque iterum convenerit aemula bi^s •
Interea cecis fefe penetralibus abdunt,
Quo neque vis venti, non balitus abtis uUoa
Infinuet fefe, & gelidis aiBatibus obfit*
Quid mirandum cque memorem» f^iper omniaviftum
Quam tenuem, quam magna fibi jejunia pofcant?
Qujppe folet fatis eiTe» ipfum dum corpus alatqr :
Dum fuperet vita, & tantum ne membra fatifcant»
Ke tamen ah ne tanta time » facer ilicet bauftus
Ille modo ambrofi», vires reficitque fovetque^ .
Inque occulta gerit jejunis pabula mcmbris,
Neftare ab eooto binas , non amplius, horas
Imponunt feie ftratis» medicamen ut intro
Large eat , & calido fudorem e corpore ducat .
Interea vacuas peftis vanefcit in auras •
Et (didu mirum ) apparet jam puftula nuila :^
Jamque nom« ceflere pmnes , jam fortia liquic
Membra dblor , primoque redit cum flore juventa :
Et jam Luna fnum remeans nova circuit orbem.
Quis Deus hos illis populis monftr averit ufus :
Qtu demum & nobis cafus» aut £ita tulere
Hos ipfos : unde &* facrie data copia fdv»» .
jNunc referam . MiflW quatfitum abfcondita Nerei
Mquota, in occafum» Solifque cubilia» pinus
Littoribus longe patriis» Oilpeqtte teli&is,
Ibant Oceano in magno, pontnmque fecabaiit»
^narxque vie » & longis erroribus aAe •
Quas circum innumerae propecantes gqrgite ab omni
Ignoti nova. monflra maris Nereides vAm
Adnabant, celfas miratc curtere puppes»
Salfa fuper pidis voCtantes mqpm vclii •
FRAGASTORIlLib Ul i>
Noz crat , & puro fnlgebat ab «there Luna,
l.uiniiia diffundenfi tremuli per marmora ponti,
Magnanimus quum tanta heros ad mnnera fatis
Deleftus , dux errantis per caerala claffis ,
Lam, ait, o,pclagi cui regna haec humida pateftt^
QiuB bis ab aurata curvafti cornua fronte,
Curva bis eseplefti , nobis errantibus ex quo
Non ulla apparet tellos, da littoia tandem
Afpicere » te dudum fperatos tangere portus ,
Noftls konot» coelique . dcciis , Latonia Virgb.'
Audiit oiantem PhoDbe, detapfaquc ab alto
iBthere» fe in faciem mutat, Nereia quali .
CymothoSy CIochQque natant, juxtaque carinam
Aftitit, tc fnmmo pariter nans equore fatur:
Ne noftrs dubitate rates ; lux craftina terras
Oftcndet» fidoque dabit fttccedere portu»
Sed vos littoribus primis ne infiftitet dudum
Ultra £ita vocant : medio magna infula ponto
Eft Ophyre; buc iter eft vobis, hic debita fedes
Impenique caput. fimul h«c effata, carinam
Impulit : illa levi cita diflecat «quora curfn •
Afpirstnt ficiles aut«, & jam clartts ab undis
Sur^ebat Titan , humites quum furgere colles
Umbrofi procul « tc propior jam terra videri
Incipit ; acclamant nautae , terramque falutant,
Terram exoptatam ; tum portu & littore amice
Exccpti y Diis vota piis in littore folvunt.
Quanatafque rates, defeflaque corpora cutant*
Inde, ubi quarta dies pelagoi crepitanfque vocavte'
Vela Notus, rcmis tnfurgitur, altaquc rutfum
Corripiuntmaria, & I«ti freta cerula fulcant .
Ltnquitur incerto fluitans Antbylia ponto ,
Atque Hagia , atque alta Amiherie ^ exfecrataquetelhis
Cannibalam^ & ripa Gyanc nenlorofa tircnci.
ProtiiTttg^ilimimerfle panduntur turribils altis
Inra/« Oceind in vafto , quas inter opacis
Undantera.filvis unam, curluque fonantem
Fluminis al^einnt » migno qui fpunteus alveo •
In
yo HIERONrMI
In mare falgentvs auro fubve&at arenas.
Hujus in ofa piaccc pronas appellere pitppes*
Invitant nemoray & dulces e nniQine lymph««
Jamque folo viridante alKres:, ripaque potiti
a primis Terram igitocam » Nymphai^uo falutane
Indigenas , Geniiim(|tii^ loci , teque annfer amnit^
Quifquis in ora marit nitida peiiaberiv unda .
Tum doran» Ccrcrtfm > k patrii carci>efia Baccbi
Aggere m herboib expcdittnt: detn quflercre. fi qui
Mortales babitenc : pars fiilvam flaminis undam
Mirari . mixcaoiquc anro difquirere airaam •
Forte pcr umbeofoa fiihraruift plurima ramos
Affidue volitabat aviiS , que pi£^a nitentes
Csruleo pennas» roAro variata cubeiiti
Ibac nativo fecmra pcr anrla kico •
Has juvenum inanus ut iUvas videre per altac»
Continuo caTa tesriiicis borcentta bombis
iBra , & flamimfiimm aornienta imitantta fufanen
Corripiunt , Vulcane , tiium » diim Tbeutonts acmu»
Inventum, dum tda Jovis mortalibut affers.
Nec mora , fignames certam fibi quifque volucrem ,
Inclufam, falicum cineresy i\iJ|ihurque , nitrumque»
Materiam aocettduBt iotvata m rcfle fiivilla .
Fomite correpto diffufa repence fusit vis
Ignea circumfepta» fimulque cita obiee rupto
Intrufam impellit gtandcm : volat iUa per autas
Stridula : & exanimes paiBm per pratsk ^aoebane
Dejeft» volucres : magno micat ignibus a^'r
Cum tonttru, quo iilva omnit» ripaeque recitev(ey
Ct pevcuiTa imo ibnuerunt tequora fundo .
Pars avium nemus in d^nfom contcrrita» & altos
he recipit fcopulos i quotum de vertice fummo
Hortendum nna canit (diAu mirabile) & autes
Terrificis implet dtftis , ac tahbus inflt :
Qui Solis violaris aves» facrafque volantes»
Hefperii , nunc vos, quc magnus cantae Apotto»
Accipite » & noflros vobts qu« nunciat ore»
Vos, quamquam ignaviy longm ^MfiU» ftfcvndis
Tan-
FRACASTORII Lib m. 31
Tandem patta Ophyrse tetigillis littora veacii •
Sed noo aate novas dabituc fommiuiere tsrtu «
£t longa populos in libertate quietxrs #
Moliriqoe urbes» ritufque^ac iacta noyare,
QoaiD vos infandos pclaji , terrsque labores
Pejpcfli , direrfa kominufn poft prcdia, multt
Mortua in ezcerna tumulctis corpoia terra»
Navibus amiffii pauci patrla arva petetis»
Fruftra alii focios quadretis magna remen^'^
jBqnora » nec noftro deerunt Cyclopes in orbe.
Ipfa inter fe fe veftras dtfcordta puppcs
In rabiem , ferrumque trahet s nec fera manet voe
llla dies « fiaedi ignoto quum corpoia morbo
Auxiliom iUva mireri picrfcetis ab ifta»
Donec paemiteat fcelerum» nec plura loquuta
Horrendum fljsidens denfis ftfe abdidit umbris.
Ollis nfla rigor fu^tus percurric, tc omnis'
Falluit , ac gelida fugit formidiae fanguis ^ ^
Tum veto (acras volacccs, Oivofqof precati»
In piimis Solem, & fanSum fervantia lutum
Nununa fuppUcibus venerantur agr^flia votis ;
Facem orant , turfumque Ophyrtn » fluviun^qvfalotanf •
Jnterea e /iivis nigriim genus ora, cormafque,
Ad naves nova turba virfim concurrit inermis , ^
Pe&ora nudi omnes , evin£ki frondibits omncs
Faciferis : tanta qui celfas mcie C^rinas
Mirati, veftefque virAm, fulgentiaque arma»
Vix fatis expleri pofTunt : & ab «there miffi =
Sive hominet , iive heroSs itnt , fi?e .Deorum *
Numina , adorantum ritu » precibufqu0 fahtt^pt :
Ante alios ipfum Regem ', cui muncFa l«ta»
B ripis coUedum aurum » & Cerealie dona»
Et patrios fruftus , & mella liqueiitia Qortsint .
Veftrbus*ipfi.etiam noftris, & munerc multo
Donati , «occcptique mero nova gaudia mifcent .
Non ^Uter, qoam (i menfisy dapibufque Deerum
Mortalis quifquam adfcitus » fefixqut fururusi
Hauriat fKomumi cqdeAi^ pocQUt ntOaf •
|i HIERONYMI
Ergo» ubi amicicie fecuros fcedcre utnmque
Firmavere animos, babiu & commercia gCQci^»
Ipfi incer fe fe Reges in litcore l«ci
Complexu jungunc dexcras , & foedera firmant •
Alcer goflipio cenui peftufquc: femurque
Prccinaus, viridi limbum pingence fmangdo,
Ora nigers jaculo armatur cui dexcera acuco»
Squamofi fpolium fuftcncac leva draconis •
Alcer ac incexco Issnam circumdacus auro,
Quam fubcer xucila arma micanc , capici csea caflls
Infidec ,^ & piftaB volicant in vertice crifts :
Fnl^nci ex auracorques^cui eandida colla
Cingunc , acque enfis lacet i dependec Iberus •
Ec jam commixti populi » hofpicioque recepci»
Hi ccftis domibufque» alcis in navibus illi,
Lsticia, ludifque dics per pocula ducuac.
Force loco lux fefta aderat, Solique parabanc
Ulcori facere umbrofo facra annua luco «
Hefperi«que, Ophyneque manus convenerat omnis^
Hic convalle cava , rtp« viridantis. in herba , >
SeIe6:orum ingens numerus, macrefque > virique
.Confufi, plebs, acque pacres» puerique» feni^f(^e
Afiabant» animis criftes, & corpora foedi»
Squallences cruftis omnes, taboque fluencess
Quos circumfttfos albenci in vefte facerdos
Pura luftrac aqua, & ramo frondeacis Hyaci.
Tum nivcum ancc aras ccdic de more juvencum,,
Et iuxta pofitum paftorem fanguine ccfi
Refpergic , pateraque rigat : Solique potenti
Ad numeros Paeana canic : nec cctera turb^
Non feqoitur,maftantque faes , maftantque bidentes»
Vifceribufque veru toftis epulantur in herba.
Obftupuit gens Europs ritufquc facrorum ,
Contagemque alio non ufquam tcmpore vifam.
At Oux multa ^nimo tacitus fccum ipfe volutans,
Hic erat ille, inquit, morbus, (Dii avertite cafum)
Ignotum interpres Phcabi quem dira canebat.
Tum Regem iiuligenamy(at fermo fandxque facultas
Jam
FRACASTORII Uh Itt. ^y
Jatn communis erat)cui fint folemnia Divital^
5c'uatar: quid tanta aftet qonvallefub alta
Langucacum mifeiranda manus •* gyi4 paflpr- ad afas
Sacra iiiter » casii refperfus fang^ine tauri.
Queffi coatra'» Hefperi» o beros fotti0ime pubis»
R« ait, hi gentis ritus , h^<; faw qupt|i||it(
Ufcori d^xnoirc D90 celebramus : origo
AotiqQa ^ft, vetetefque patrum fecere parentes» «^
Qi;od fi extecnorum mpres» |ipxnii\u.mque labores^
Aadivi((!p )\ivat » primsva ab origine qauflam
Sacroram » & pems mifers primordia pandam •
Forfitan Atlantis yeftras pervenit ad aures
Nomen, & cx illo generis lo.ngo ordjne du£U •
Hac & nos , longa feriey de iftirpe profefti
Dicimnr » heu quondam felix, & cara De&m genfp
Dum Coslum colere, & Superis accepta referse
Majores fueyere boniy fed^ Numina poftquam
Contemni coeptnm eft luxut faftuque n^potttffl»^'
Ex iUo. que fint mifetros, quant«que fecute
Atamns vix faado omquam comprendere pofleffl •
Jnfula tum priCQi regis. de nomin^ di<^
Ingenti reme concuiTa Atlan.tia motu
Corrair, a^orpta Oc^ano : ^em mille carinis
Sulcavie Coties', tern» regina, marifque •
Ex illo & pecttdes , $C grs^ndia quadtupfsdantuiii
Corpora , non ullis mnqttam reparata dieHs '
Aternum peneri^ : extei^naque yiftima facris
Ccditur^externus noftras crnor imbuit aj^as..
Tum quoque fk hsec infanda ln.es , qtiani npftrt videciS
Cotp.ora depafci, quam nulli aut denique pattci
VitvxMis» t?ivum. offenfis, 4^'ApolUnis tra, '
Dc caAo dem^ffii omn^s graflatut in tyrbQS. 1
Unde hau: facra noyo primuffl folemnia (itttt '
In/lirnere patres» quorum hsee perbibetur origo«
Sypbilus ( ut &ma eft ) ip£( hcc a<l flumina paftor
Mille boveSf niveas mille h»c per pabula rejgi
Alcithoo pafccbat oves; & force fub ipfum'
SoJftitium urebat iitientes Sitivsagros:
Tom. V. C Urt»
« H LB R ON Y M I
Urtpat Qemofa : & nuUas pailoribos ainbtas
Frebebanc filvs : auUumdabat aura kvamen «
lile gregl^m miferatut , & acri concitus cfto ,
Sublimem in Solem volcus» & lumina tolUns^
Nam quid , Sol /te . inquit , retum patremque , Deumq;
Dicimus,;& facras vulgus rude ponimus aras»
Miftatoque bove» & pingui veneramur acerra,
Si hoftri nec cura tibi eft , nec regia tangunt
Armenta? an potius Superos vos arbitreruri
Invidia? mibi mille nivis candore juvencs,
Mille mihi pafcuntur oves : vix eft cibi T^urus
Unus, vix Aries coelo (ii vcra feruntur)
Unus , & armenti cuftos Canis arida tanti •
Demens quin potius Regi divina facefflb ,
Cui tec agri, tot fuot populi, cui lata miniftcant
iBquora, & «ft Superis,-ac Sole potentia major?
Ille dabit, facilefque auras, frigufque virentum
Dulcerferet ncmorum armentit, srftumque levabit.
Sic fatus » mora nulla » facras in montibus aras
Inftitttit regi Alcithoo , & divina faceflit .
Hoc manus agreftum, boc pafterum cetera turba
Exfequitut t dant thura focis inccnfa, litantquc
Sanguine tattrorum , & fumantia vifcera torrcnt •
Qu» poftquam rex . in fplio dum forte federec
Sub)e£l:os inter populos « turbamque frequentem ,
Agnovit , Oiviim cxhibito gavifus honore ,
Non ullum tellure coli , fe vindtce , Nomen
Imper^t, efle nihil terra fe ma)us in ipfa:
Codo habitare Deos , nec ebrum hoc efle , quod infra e(l »
Viderat hdec qui cunfta videt , qui fiugula luftrat»
Sol patertatqoe animo fecum indignatus» iniqoos
Intorlit radios* & lumine folfit acerbo*
AfpeQu qtio Terra parens , corruptaque poQti
iBqojra; quo tadas viro fubcandoit a£r.
Protinos. illoviei teridi ignota pro£uiis
Exori^or, primos, tegi qoi fangoine fofo-
InftifOit divina . facratqoe in moncibos aras ,
Syphiios.» ofteodit torpes per corpos acbores
F R A C A S T O R I I tib.ni. 3;
Infomnei priitius nc&es, convulftquc membra
St;niit, A a priino traxit cognomina morbus» '
Sy^bUidemqvtQ ab eo labem dixerc coldni,
fic maM ]am vulgo cundas dilFufa per urbes
PcIk crat , regi nec fgeva pepercerat ipfi •
/rar ad Ammericen filva in Carthefide Nympham»
CKltricem nemorum Ammericen , que maxima IttCo
Joterprcs Divdm relponra canebat ab alto .
Scitantury qus caufla mali, que cura fuperfit,
Illa tefert \ fpreti vos o , vos numina Solis
Exercent : nuUi hs eftCe aequare Deorum
Mortalci» ? date rnra Deo , & fua ducite (acra ^
£t Numen placate; iras noi> proferet ultra.
Quam tulit, «tertia eft , neo jam revocabili$ umqQaill
Peftis erit» quicumque folo nafcetur in ifto,
Senriet , ^e lacus Sty^ios , fatumque feverum
Jumit, fed enim , fi jnm medicamina certa
Expt^tis , niveam magnae ma&ate juvencam
lunoni , magn^ nigeantem occidite vaccam
TeUuti: iUa dabit fdicia femina ab alto:
Haec viridem edacet felici e femine filvam;
Vadt dlas; /unul ebticuit: fpecus intus, & omne
Bxeuffum nemus, & circum ftetit horror ubiqite«
Illi obeunt mandata : fua ipfi altaria SoH^
Inftituunt: niveam, Juno, tibi, magna» juvencam^
Nigranrem, Tellus , maftant tibi, maxima, vaccam.
Miraedam (at Divos juro, & monumenta parentum)
Hcc facra,quam nemore hoc totovoscernitis^arbory
Ante- fiolo numquam fuerat que cognita in iftb 1»
Viodmis e terra virides emittere frondcs
Indpit, & magna campis pubefcere filva.
Annua cenfeftim Soli facienda facerdos
Uitori nova facra canit, deducitur ipfe
Sorre data, qul pro cundis eadat unus ad aranii
Sypbilus : Scf3tm farre facro, vittifque patatiis
Pnrpureo A^bat tin&urus fanguino eultros : '
Totatrix vetuit Juno, & jttm^mkis ApoUo,
Qai meliorem animam miftri-pto merte^ Javencum
- . C % Sup-i
l6 H I B R p N Y M I
Suppofuere » feroque folum lavere cruore.
Ergo ejus faQ;i sternum uc mobuineQCfl manerentt
Hunc morem antiqui primum Aatuere quQtannis
Sacrorum» ille tuum te(latur« Syphile, crimen»
ViStima vana , facras deduftus paftor ad aras .
lUa ^mnist quam cernis , inops , miferandaque turba
TaSa Oeo eft, vQterumque luit commiffa parentum*
Cui votis .precibulque piis.numerifque facerdos
Conqiliat vati^s Divos , & Apollinis iras .
Luftraci ingentes ramos , & robora fanfliiQ
Arboris adveftant teQis : libamine cujus
Vi mijira infand^ labis contagia pellunc •
Talibus , atque aliis^ tempus pcr multa trabebant
Diverfis populi commixti e partibus orbis,
Interea $ Europ^p fueranc qtis ad cara remiftlB
Littora, )am rurfus puppes fircta lata rcmenfe
Mira ferunc : late ( pron fata «cculta Deorum i |
Contagem Europ$e coeio cccbrefcere eamdem»
Attonitafque urbes nuilis agitare mede}is«
Quinetiam gravior naves it rumor in omnes,
Illo ebdem claflem morbo, juvenumque ceneri
Haud oum^rum espiguum , & cotis tabefcere membris*
Ergo baud.immemores» diras ceciniifc volucres».
Affore , quum (ilva auxilium pofcatur ab illa ^
Coatinuo faciles Nympfia^ SolemquQ precati «
Inta&i nemoris ramos , & robora ah alta
Conveftaie parant lncot medicataque fumunt
. Fpculat pro ritu gentis: quQ munere tandem
Cont^gem pepulere feram/quin dona Dcorum»
Haud patri« obliti , 2c felicem ad littora (Uvani
Noftra jubent ferri , cobIq fi forfitan ifta
Aflimiiem peUant labem» nec fata fecundos
Ipfa neganc Zepbyros, £icilifque afpirat ApoHo.
Mun^ravcJs Divd>m primi accepiftis , Ibw $ ^
Fr^tens oniraci auxiliumcs nunc cognita Gallis^
Germanifque , $cyciiifqu«\» opbe 8c gavifa Lacina
Jam nunc Europam vefija eft Hyacus in omnem*
Siiv«^» magna Deflm manibtts fata femine facro »
Pul-
F R A C A S T O R I I Liblir. 37
Polclua comis , fpefikata novis virtutibtts arbos :
Sp«s bominum , externi dccus^ &novft gloria niuncli^
Fortimata nimis natam fi Numina tantum
Orbe fub hoc , bomines inter » gentcmque Dcorum
Peipetua ractam voluiflent Crcfcere filva < -
Ipfz tamea , ti qua noftro te carmine Mufis
ftrre per ora virfim poterunti bac tu quoque pacte
Nofceris » coeloque etiam caotabere nofbo ;
Si non te Baftra » tc tellus extrema fub ArQe,
Non Meto^ » Libycifque Ammon combuibiis aceuis, ;
At Latinm» at viridis Benaci ad flumina ripe
Audiet , & moUes Atbefi lab^nte receflus •
Et fat erit , fi te Tibetini ad fluminis undam . \
Intezdam leget» & referet tna nomina B#mbl|i«
3 o s E P m;
Kd Alexaadrum Famefium CardinalemAm pHfllimum •
Liier Primui.
Q|0« vetemm Heroum , ^vae , fada injdita , Mufii»
Et ffloaumenta cvi iongis obfcura tenebris
IUnlhare iiovis numeris » & carmine facra
Fenre per «tates omnes ^ perque ora nepotum *
Gaudetis , famamque viF&m proferre fub «iiras .
Nunc» o» nunc pqpuli illius» quem mathnus uoumi
Delegit Deusi & gcneris longo ordine dufti
Principe ab Abramo » veteres evolvite faflos t
Et juvenem cantate pium , quem magims Jacob
Vacides gennit: dederat cul nofle fiitara
Pet fomnoi mnnibata Deus » vos dicite , quanta
IHe xnHt ^ pbariis candem dum vifior in oris
Impedum. gereicet magnum % populumque beatqm
Condeiet , unde fahis homlXi^m fpes :unde futura
Vitm em/trctaufi referandum limen Qlympi .
Necnuttva, Itali* Juvenis deciis (omiiia quando,
Qnss canimas « tua ; Fatnefi» funt maxima jufla )
Ipfc 9dt9iSt9.^wm fcopqlls duai lilinrmitf mgo$.
)8 H I£ R O N V M I ^
Da faciles in yela auras da humine iextto '
( Nam^oe Oeixs mihi femper eris ) tua gtandia> vota
Pofle fequi , pelagi^ue omncs fupcrare labores .
En ^iitias Ailcantem undas me littora Joppes»
Me juga Samarie , nemorofaque pafcua Sichen,
JordanifqUi? vocaC: curvis en vallibus Hebron
Applaudit, Cc^loque fimt(l tua tiomina toliit»
Refponfatjue Tabor voces, & fidera pulfat . '
Noverat ihfernus Pluton, cui multa futuri eft
Scire diitumv in fatis Abrami e fangttiile facram
Progenie*n tetth promkti , Tartara per quam
Cvertenda totent , met^enti talia Paftor
Rexque Idein Sichmus ef at fufpeftiis Jacob ,
Iavif|ii%ue'niniis: tum^quod nec fan&Uf alter ',
Tuilitiam legemque Dei fervaret» & aris
Tura daret ; tum ^uod hiBena pr6le f beatus
Natorum, populum in ffinfium conccefcore folu^
Pofle videbatur, quare haric intentus iri^unam
Progeniem , dabat omncm operam , quo pcrderc pofletf
Frcfertim egregium pucrurii , cui fidera faufta
Nafcenti, &fiate feli* irrifcrat «ther . • '
Qui patre Ibrtggcvo RacTiele^e conjug^ ^ara '
Natus» erat patri ante alios dileOus Jofepb*
Hunc forma ihiignem Charites fhidia Int^r alebant
Ingenua, & mores, & avitae legis amoreiti.^
Cui mens alta inerat quflsdam divina ftituri »
Atque animus femper fummi admiratov Oljmpi»
Etspia tclltgio, & puer6 prudentia ma]6r.
Ex 'his ipvidiam Dfletnon , tacitumque fetebat
Fratribus in r^liquisodkim, & mortale venenum* ''
Nec'tantis non ipfa malhFortuna fovendis
Affuicaugenidifque odiisv ti^^ fotte per «ftalH
Quum^ fc^tcma cohors pe^udes ad pabal4:nou
I^mgeras una (ilvas dtnriilec iri altas, «, :^' ^
Iliceaqiie umbra fefiderenr , primiis Jfofe^b •'
In ^rattek coD^erfds ait $- mea fomaia-i^ firamti
Audfte, illa quidem viira» & nifi tM WM^faAhM -^
' Auguskr . Baud tzxd lp«€i«m itftctatia fi^miit . ^
F R AC A ST.O.ltlrr Lib.L .^
Uzmqae, fub Amrotam qoum fe fi^ fidera «ftdunt .j
Cafna jam noSte , & folus .ntmeiafi orciuxi ,
Lvcife, ipfe meas fpicas Qffeirc videbar
iacias ante aras\ paritec vos^pooere vefira$« > ;
Sed jioftri ccBlum hCccs fe toUtre. in altuiRi » .
Ermtilam infignes late diffiindejrp iacem :
Vcfiri aucem. obfqur^ atqne hximiles frnnmitneiie bft
Ucpote adorantes noftros» CuigK^ndior annis,
Atque odio in pttetfum.non.p^xyoarccenfus Jiidas; >
Vaiie poec, qui4j9ii:a vcHPaSrtiia, fQ^ia ? numquid \
Forte» inqultt QeiV iU^ aliquis tibi mictit ab alto?
Credo equidem» nam vina Deum dicuntur, jiabece/.:
Angutium quodnam fonino tibV fi9gis ab ifto ? > ;
An forfao jCoi.iioftec.eris.? jcibi .petne coroaanl..
Elauiro, noceant^egi.ne vina f|ili9ro. . r • ^
Talia dicenti ficatrum.qi|o<|ae/<^.tera fUfb&j .
Acclamant, regemque jiovumi AP9^inumqiiQfaio^^>
Et puero illodunt, tiim patri,feec fomiiia n^fftuvc.,:
Ac (enior, cui nen abei9l:Oe|i9« omnia ment» >r£
E>roWit tacitat^atque in na^ grs^de fmtimm.. - • *
Ncfcio q^iid fpeAahs./ alii$ mmPfS^ pmnia ynliil.,.
Diffimolar» paerumque moMt notjudere fosM.e0^.<
I/ieaueem» cui fata Deua malora parabgt» ... ';7
Poff panllo iii fomnis ajkid qtii4 ppndere mayis i . ?
Coafpczit, nempe in feiraJQ^i.fede locatQ .^ . ' ;
Sub pedtbus Splem » ac Lunam^ ftc4Iafque,i|iiACM$ .
Undiqne adotaates divinos. Dsddere bonores . . - f
Quorum iUe intetpfes (caleigiinAmNumina' memem
Indmetant > :i^rfii3 S^aterAa$.e^m^adiiuteii: ^ n '^
DetuUt 9 ilfi aatfm nQnc^Vfr^jpfltenfi . . : ^ ^
^omoia, non offenffim animi»l^».jni9nipeQojmt^ma{ai.
Obftnpuit p^uoi genitor^ pui^uiaaq^e vo^afifHfi; i>I
His » velut intffcpce«i f onnu^ : diiM^o increpat, -e^f f «-i M
Teoe igitur pater,.ac mac^ftfrattej^iie; ^f^eifl^jptebf
Omnis (td^n^it ? tu fede l^^lfttt in altat : ; . ,i %
Nos m49 Jlbi» b^milefqm pti^alMi|int? ak Iftt}.::. * ^
m maloe bic errer ftenet:, & ipesr^mp.i.a nutrit». . f ;
jPwit anitwnyi jwacs Itvibiiftny iftiii.&inftiiiMit^fArU
Tollefilem, tttfae kis faihcibu» eripe iiicnflris f ^ -^
Que Dii » fi mala fiiitc ; & iniqua » ifiifnirterc nobis
Non fueverebonl/ ^ porius mala Numkia , M^ne»
Inferni eritium in noflyum^^ludibHa fingunc.
Sic falfafCAif ad]^tis ttftvMt oracula , (ic ft
Auguria ex avibtts ^ ^iiTeAis omina ab exti$>« > '
An tibt flon Belus , nM efttibi iiottts Aftubis, ' '
Atque Ops» atque' Ifcoati^ , non ce€efa ttttba Deosiiim^
Qpbs mifere Gf entes ^risy templifque dicatis
pb refpoiifa colufit» ksratetem ttbftra propbaAat? '
^ade age i & tec ' nobis >p^bac M^ f^mnk perftt :.
ic ftit/& natos alib» per-datciaf mulcens ^
DiQa^^t^» jubet in:'Sictettp feltuf^ue virentee;
l>uceA^iilMle pecttirf 'ptieAim-cMfifte^e^ Jofeph
Se peoes ; expedittn«-]6¥tfne9inUiii:$«r'pat0rBa ^
FeliceffdeHebreiPvaiksv&^^^aMi^^^i^^' ^*
liiVi^ttne': fednon^ Virides in vafllbus h0ib«, • ^
Non^ Uliibrs nemorum/pfocid«ve e cdllibus attrSt/
No* volucnim caattts ifiimicat infomtliapoirunir '
Ex animis-dfeterer ed<dem per fingula veirfanc »
Exacuttnc^tte odia% at^ue iris laxHntv» habeoe»
InjvAifMfqtte ttl^asi' diw ferpentibtts ^S
Eumenides inflant^ atqUe^bttc per tHia-lM Sol -
Ccfndi9tm gemittb^ Wttts^» quum Ittce fcquente '
Caftra movete paiant/DothtaYnque tH pafcua lse«t''
DttttMe ^dves , qtto-ptas patriis ab bvilibtts abfint , '.
Prodttcantqoe magife teditum , qus invifa getebant*
Evgoaliao) atquealiam f^Uto pltts fbtte morai^»
Quum trahetent cttiH' iloQe dicm, ^tanis abeflfe '
Hos tantum geifitor^t cSftfeftima^eeHie jofepb » '
lq«eff dt; omilii ca«e pttet, frtftrelqire ifequire
In SU^ r psda^qtte «eftr > qttar^teiflc morandi s
Nam tf meo , neqtiid male* fanlhim eveneric ilU»
^ttt.pecoti. Ille Ti^m/nttHa eflsmora, corripit,& jani
Advolat in Sichent leil fitatrtbtts , & ghg^liBfqttaiti
CompMJ»i quid agaif^/attbitts httc fplim#4}Iiie ^
Qmnia Cielhlfttani^iflisi niodo niMniiie^ffes '
littKn^-vbce vocai: taiftum oemcM4flMr#mfitr.^'I
V
Rf-
PRACASTORII Lib.L 4%
Refposdeac , vallef^ue cav» . Forre ilicit ake
Fcondator ramotum aderat, q«i, ut vidit anhelntn
Anpipitemque fui pttenim / noto obvius illi :
Quid qufleris , |»uer ? inquic; oves (i ferte paternas»
Si fisatres , ne quasre iftis in vallibus illos»
Qoahdoquidem audivi dicentes» faltibus ex his
Jo Docham cedamus : ibi frarrefque , pecufque
Invefiies r deia mohftrac iter , qua tramite tedo
Ocjrus inveniat ketiffima pabula» t^mque
Plurima pars emifta ar^t, nec gramina nutrie.
Ule datnm feftinic iter*; jamque uitima Sichen
Eflietkfiis , Dothain ^tns propiora tenebat,
Qaum fpecula longe venientem vidit ab alta
Plena odii fratema eohors, ac prodnus» en Resc
Koft^ , aif « quem Sol > qnem Luna > & iideca adorant .
Mos lamuli viles ad paftoralia nati »
Pet defem die mbido fub Sole vagamur^
NoCke in fjpelimcis/patulave fab atbore (bmnos ^ -
Captamtis , ttS^^ tude laua » & pellibus hir cis .
DcrpeCkt • vyique polcnta , & flumine pafli •
Ille oatib meafai vlrgata in vefte recttfflfcenff '
Ladibus kederum »• & lun^o j^tigttefcic ovtli »
Jleplerarqne mero^tum ftettens impia nobis
Somniar » • hunf ne* igitnr » frattes , atque ifla #i»0en»is
Opprobria? anneadeo cmi exfpedabimus » uc jam
G^dior, atque animis fidens» & patris amore
Nos prematyftditionemomnemi&fatiAaomina^^tiis
Smriplat, fic^efiiiiimis fuaibmnia reddens?-
Hett firaerttm' iptatm mentes , & peftota. euK^a *;
Cur potittt » dum teftis abeft , dumque onmia:' nobis
'BM^Uttimos» Mn hunc eapinms? ctir procimisiftir
Coiifiiitbm {[laiiM r pnteo tto» condimui iUo ,
Qni prMe eMfe|^tue dttmi9,& ferititmsjartis^^ * •
DjccnMiQe i^Banff mbidoram utftt« , Ibpive,
Qoi nuilti deftot liabitaiiihM, denApdreniptttau
TUkii^jtaMMt ktei^fe*l« eSbrs- iraMea ^*
ConfiKi ^ lle/cMftlb>adetat qui «Bi|dr &annisV
^ »
•*- *
Avec-
4t «IPRONyMf
Avercant, ait; ah vcrftras ne faaguiney fratreSy *. ;
Fracerno maculate.maipbus, n<^ve ira Deoriun
Hoc velic, ut fcelus, ob tantum nos,^ domus,&:. gr^
Una onuies pereamus , abed (i teftis 9 /ic ipfe j
Efl: teftis Deus:*y ipf<i> Deus quem nuila.latere - ^
Fa£la queunt»quii}uehic & nos nunc fpedat»&.ai^dit*
Si tamen eil animus vpbis fecludere prprfus •
Hunc pueTum,>fine c^e ejus, fine fanguiiit^ ip UlU0k
Trudire vicinum puteum , & din^icctterfiaitis. ,;. }
Haec vero fua4«ba,t.> uci }am cfl|4c.reinpta. .. . j' '
Mox ipfe ad pHpetun fera jam nq£le, tpdiret» , ^ . *
Extrahcretque illiim,.& mifeto^jft^a.pigfior^ pat^V -n ;
Redderet , ac fr^trum tandem fomponerQt iras^. ^
Verbjt omnesi moveire , plaeet fine !C«^e prelienf^m . ,
.Proiicere .i|i putepupi:* & mifeirunsi dimitteee fostri:. , t
Tum Ruben, a vqbi^ fuerint quctnq^gue pm^r.
Horum me ioContemvideat.Deus» ^ptoeuil v^i^. {
ViCcefiti (ilvi£qife Jat^tis fe conilidit >^tif , ,. .. ^
Vifurus rerum>^en{^iQ, .&:iam9»rtf9 Jpfe^ .j
Feftinans .aidcratt:: :CH>f>fra,:fracrufA impiaicwrba *• v<'iV
Circumfufa ruit mimtans, ma^ib^9irOue veiViQSis.* .:< ^
Nuncy^in^ttit» tna vana tibi quHfaninia.f|rQ(int:x>^ ;
Afpicies 1 wumqittdr re&i patebimus oomes ?,:,...
I^le *g^Vens , (hipf dnfque rei, novit&re: pf ecaci « ^ . .
T^Ua ne infontVfacerept , Superofquej-Vjocare ^ •
Neqaidqnam: quando impatien» m8gis&: magiSTUrget
Crcfcens co^c furor • "fecibtts furiafeBtyiwU 'f . .
Inftat atrox, Dsemonqtte mallis, quivobfiflej^ fot>^j •
Pofle putans , cunftprtim aciem vertebatin lUlttnk# ..
At puer ut tiuUis preoibus» nullifve/mtovcri ; q .;■. /
Fratrum corda videt laicrimis, fei pnk impete^mnlCfl
Compelli in Ibyeamyqnod teftat ». luinuna tolton»). •
In ccelum, talet fundAat ad «the^ queftus^ ..
Dii Abrah», Dti magiti Ifac, Dti patcis Jaeob.; .
Vos ego fi ranfte <oIoi» fi jttfl4 pajtCfMi , 7 ' .)
Sempec obii.fempQrque pieji& fifie eriQiilliet vi||#>
Afpicite : 2c , fi l«ta mihi mnc ultbM^ant % M : 1
jam moriar, nifmtafaltimiGimn&pMi^ ' ^ . -
f
p R A C A S T O R r I 'Lib I. 49
At VOS o, tenere, fratres» qnos femper aiii^i,
MUi}ofefque habui , curate, h«c triftia ad aures .
Ne patris adveniant, fed me rapuiiTe latrones
Dicite» quo faltem fpe fe foletur inani
Viventis nati » Stygias' nec tendat ad utfibras
Anfe diem : deferta ipfe intumutatui arena -
Emuriar ; lacrims diccnti talia fufe
Ex cculis cecidere, fimul voxque ipfa repcefla eft«
Et jam etiam fratrum fedari pedus» & ira
CoBpecat 9 Ifachar quum, ne defi(Hte, fratres»
Dtzit , ab inccpto ; quin vinftum , & fune. ;ligatuill
In foveam mtttamus: ibi fufpenfus in imo
Siftatur ftindo, donec metiora pacent Dii^
Confilia, atque cibum interea capiamus in hetba,
Qaandoquidera jam Sol invitat» & altior hora.
Affenfere omnes didii . pnerumque revinAum
Ad piitetim flentem dutunt : hic fune Ugata
A.tboris sd tmncuffl pendentis defnper alt» ^
1>efiuttisnt pavitantem intrci» fnndoque relinquant.
SuTpenfum; afl ipfi circum per gramina fufi
Imj^entttt vili Cerere; & cariotide pingtii •
At Deus» cthdrio tetras qui fpeftat Sb axe^ .0
Iirfbntem afpiciens , iilo & mifefatus am>te,
<2iio fflare» quo terrai» quo ccelum condidit altuiH yi
Unum ex aligezis ^ qui circum mille, mimftris^ ;
Exfpeftant mandata, vbcat: fidifiime, & inqttit>
Vaae age, Samariamque tibi notiifima dudum
Arvil petr, & quemfets fatis ad magna vocart
Ifacite pumim , -q«i'<;«co pofcit ab antrp
Atudlium , & ftatetna 6dia , & &d:a impia ^otat » •
HuncitLopem folatei necieft mandareiieceife, j
t^'tefirtas,'ciii Dotamea cft^ &^pcicta:vdlttii»f :v
Sic aic, & Qum pheidov qQo fideta curfti<~
Perpenio ducit Juvcnem dimi ttk ; .at Mle
wBtoeiiiaff Immeti^ accingit tenuriibos; «las »
Qoeif ^ma ill«fdm pthetrat i^is nuVtla traoai i^.
PmvtrtitQiie fiiga ZepKyros ; jimfq«c «thera Csindcns»
Qutt-
>
44 . HIERO N y M I
Qaalis t Qbl in liquidis ftagnis » attt ardea longe eft ,
Aut albtts confpeQus olor, faccr accipitram rcx
Pqft varios gyros fuUimis ab sthere lapfus
rmmotis fecatalta ruens oculo ocyus alis*
Impete non aUo Volucef coeleftis adibat
Samarie tcnras; primus qnem vertice fummd
Excepit Thabor , infiietum frondefcere filvas
Miratus, terramque nova veftirier herba,
Et variot. prster folitum fummittere flores.
Excepere Ulum prognat« monteNapee ,
Et^ivina Dcro cexjnerunt ; omnia rupes
Refponfanty ipfa antra Deum; filvaeque falotanc.
At facet Interprcs Divotum , ut vertice ab alto
Luittina deflexir terris, ac gramitie fufos,
Vefceotefque videt fratres^ aft inde camelos
Mercatorum Arabum fpeftat, Jo^ifi omnia fafia
Impetio^hfine animum ad mifcmm convertit JoTeph^
Defcenditque celec : puteiqtie in matgine fi^nnio
\R ftecit, extemplo nbva lux. QfGolfit in antto
Miratum &'fubitus:puetun circumftetit hortor.
Qucm piusl^cvpres placida fub imaginei itiflo
Ore puer pwrumjit&is fdatttraihtciss . ^
Pone metmnr^^^Ditsirarc^» pettamDettS iH^ tttorOillV
Qtii cislum regit; htic ako me.ex.cthere mittic».
Qui seferam mspidto tuos folanfiia lufitts • . rr-
Hinc primiim mitt£re Soras f ieil venfdittts $ttrft»
Nomine mancipii;; tum Nili in tegna i€tcfi$9
Atqxie itemm vendebe tilic » dMiltofque tter anttos.
Servus eri»^ tuncne vetita, fttqnei injQftftJil^i«iOi
Teidlkiat , mtt: Dti aU^ni, & laHft. cavetQtf^
Nominft decipiant i veftrum fi* femper- hftbebis '
Corde Devm , itipGeadetit femfimibi^ te bottH tcmfer,
Quidquid ft9es,riqttDttDm|fDc il»tift{.ffi>fltttnftftqttfttur«
Quin , magis lit fidai aniniisr; tibi/ ofagta. paeaotttx
Imperift , & tjriiipaf ' iremcttf rqiuu» vecBi vijeiiift
Somnift vifii tibi., fwm tft iiatiȣ^Qe ; {isttaqutt : -
Sttpp]ice adbafaaBt lettt t-miuireberit jUisr^. ...
ti^Q miiexos pak» iwA ditjp^^ v
Qiiii>
FRACASTOmr Xib.I. 4j
Qaui ipfos, natos.& eorum, ipfbfqtte nepotbs
In partem impcrii» atque in tua regna.vocabts:
Ingeiis nc tandem populus concrefcat^ arene
Inftar: qaem Deus Agypti de parte iuperba
Derfiicet tandem » & pedibi|s fuper e^ubra ficcif , .
Perrranfifl^ dabit » moi^ Ii^c in regoa roducer »
Lafie novo qw regna fluent, 8c melle per^nni.
Mox (anai properate) diem felicja f«c|a
Afptcieat 9 rscla illa diem , quam ttfuta futuraill
Vatuin ocada canunt • quum demittatur ab alto
Magna Pei Soboles , veftro de fanguine creta»
Quae fcelus antiquum toUat , qu« Umina Ccrii
Claufa diu, magnique fores prepandat olympi.
Ncc plura e^tus Ccelum fe tolht ia altum.
At juvenis, quamquam ftupefa{I;us Numine tanto^
Reftitic , & rerum coniufiis imagihe lUUUa ,
Lxcatur. tamen , atque animum per Hngula verfat^
Speque futurorum prefentem ccfde dolorem
DiCcutit» atque ocuio$ in ccrium» ^Tidcra toUens.
Sic fatut : Kex terrarum % Rez letheris alti
Omnipot^ns , patrum Oeus . & tutela meorum ,
Re/pice apSf (c noftra tno fub Numine fi fpes
Cil omnis , fuper liis primum mifccere parentls •
De me autem quidquid ftatuet tui^ reQa voluntaSy
Seu lctum, feu trifte pares, nihil ipfe rt^cufo • «
Unum oro , fi Farca mibi vidiffe negabir
His oculii felicem illam» fempesque beatam»
Opta^mque diem, qua tandem p% iijetbcrc fummo
Defcendet tua Progenies , da .<;^Af Q$ faltem
Infpeculo, atque umbra monftra mihi, fpeque » fide^^
KQlcete da » puroque ejus de fonte lavari*
Dixit, S^ tx imo tca^it fqfpiria corde-
Interea e Madian , QaClen , bdelamque ferente^ »
Cinnamaque. & liquidam ftyradon , & pinguia tura
Tranfibaat Arabes» qua ftabant gramine Isco
Vefcences /uvenes fimul . & diverfa ioquehtcs .
Qui uc primum, videre viros, Dcus» inquit Judas»
O 6ams » meUoca parat , %uam noftra fetebant
Con-
4*^^ ; HIETl ON YMI
Confilia s bis ecenim ii mercacoribus ipfum
Vendamus puerum , twn lucro , auroque piati
Fracema a morce immunes reddemur, & ad nos
Fofthac nec fama adveniet, nec nomen Jo^eph ;
Sive /Itabes ifti iEgyptum, leu barbara*rcgna,
Marmaricam, Libyamve petant ; ergo unus ad iUoir
Mittatiir,qiii mancipii fub nomine, merce
Propoftta pretium ftatuat , tefpenia rcportet.
Piaa^laceoc, qui paftaineat, jam mittitur: Ipfi
It terte fpeluiicam adeunt , fuaemque ligatum
Acborisad tnincum folvunt^ &in «thera furfim»
Sufpenfnm educunt puerum : qui calis in auras ,
Qualis marie rofa, aut riguo nareiffiis 1« horco ,
Prodiit, & formeB» fervato veia decore
€igna'dedit, certumque Deii prefentis amorem •
Jamque aderac niercator AralH; , & mmcius una
Vilefatis paai pretium, proh luppiter ! iUe,
Quem cant^ in facis promifTa, Sc tanta mftoebant
Imperia, isi^genti bis deno venditur afle^t
Mancipium infelix; jam curvo terga* camelo
Excipttur. Nili ignotas jsuft fercur in orat*
At quadrupes , ceu dlvino fub pondere , veflos
lofoiifcos dedit hinnitus , & iigna recentis
Laetititt : famque & graco facilifque , levifqoe
Seflbri: tergum» fellamque accommodat apcam,
Agglomeranfque pedes , retro focia agmina- linquit •
~At fratces , puer Ut ceflit , mala nuncia patri
Quii fetat, & quo infanda tegsut fa£hi impla pafto^
Ambigui, tandem flatuunt pcssmittere veftem
A piiero evepeam, caprino fanguine tinftam
Qui fcrat, invencamque inter nemora avia dicat:
Dinque placet mandata dari: qui inftru&tts abunde
Omnia, longxvum non h«c miferanda parentcm
Ex(p::aantcm adic, & monftraco fanguifle,& ipfa '^
Veixe . ait : hanc nofcrs nemora inc#r devia primsD
Invfinere canes: cu}u$ fic veftis, & unde
llic crupr , ignari , patrem priirtum etk monendum
UuximuSjUt t€ ( fiquid ageiidum eft ) coqfulc agatur.
• -' At
FRACASTORII Lih.h 4f
At patec , ut notam , maculifqiie Sc fanguine veftea»
Confperfam vidit: quis te, cariffime Jofeph,
Quis Div&m, ut tecum morerci', fpes una feneQ»^- '
Nate, meae , quis cafus, ait» tam durus adcmit?
Heomala te fiivs fcra fufculit; ite per alca-
Vo5 nemora , ic^ fiqud mifero de corpore refcaty
Onme afferte % mihi faltem ut fuptema fepnlchri
• Dona feram : vel & ipfc fexis laniandus in alcas
Proripiar filvas^* dabitur natoque patriqoc
Mors eadem ; h«c dicens , foedatos pulvere caiios
Vellebat, lacerofque finu exfcindebac ami^hist
Ec famuli tandem coUapfuni in te&a- reportant •
Parte alia Rttben, uc ferum fe vefper in orb«ai
laculit » ad caolas pedides, pecudttinque magiftri
Quum redenntt faltufque vacant paftoribus omntiy
Defertum ad puceum folu^ redic , atque ibi Joieph
Terque quaterque vocat : non refpondente vocancl
Vllo , folUcicus, puerum ne force necaflent,
Kom fpcftare parat , c^faque ex ilice conto
Scalam aptat, folecfque imum fe miccit in ^nttvm^
Omnia coUuftrans ^ verum , poftquam omnia dudum
Kinutus, puerum quxficum haud reperit ufquaoi»
Ambiguus tandem reliquos perquirere fratres
Deftinat : ac pccorii veftigia nota fecucus .
Per noftem , demum invencos , de fracre quid aQum eft^
Inter multa rogac, rem cotam ex ordine pandunt*
At Ruben , uc pner um audivit fuperefle , nec uUis
Affe&um damnisy binc, fratres^nnquit* eamus
Ad miferum genitoretn, Sc fpe.vivefitis,& auras
Spitantis gnaci falcem (quod nunc dacttr unum)
Solemur, rapuifte Arabes de more, reUfta
V^fte» kvi pueri fugiencis vulnere cinfta;
Paftores lca ferre , aliquemque adducere ceftem
Expediec » neque cnim dcerunt» qui dicere poflint
Se vi Ji/Te Arabes 5 ^is ergo rite paratis
Patrem adeunc, &: quc poiTunc, folacia jungunt*
Ille autem , quamvis aliqua fpe fortc levatur, -
Npn ramcn «cernas lacrlmas, planftufquo parennqs
Com-
4«. HI«RONYMl
Comprimcrc , aot trifti meditari gaudia mente
Ulla poteft, fed vitam «egram noa^fque, diefque
Ii\ tenebriSy bominum fugiens confortia^ ducit*
Interea puemm tetus deportat Jofeph
Mercator , plenis miratus cedere votis
Omnia i non illia terre exarfere diebot ;
Non ventii agitatse lilla^ toUuntur aren^
Ex folito : puerum Charices eomitaotor euncem ,
£t Co^li fis^vor, & fauftis Spes dextera pennis.
iamque pererratis Judsa? finibus alte
ncipinnt turtQS, ^ mcenia Ofyridis urbit
Appaier^ procol , eampis ubi fufa juventus
Munera militia^ exercent : hi vincere curfu
Contendunt pedibus , hi fiilvo in pulvere fudant
Luftantes» alii duro fub pondere ceftos •
Pars volucres exercec eqqos, curfuque fatigatt
Aut inferre hofti verfas poft terga fagittas
Difcit «quo currente , aut haftam tollere campo •
Ergo Arabes poftquam acceiFere , S^ pulcher Jofeph ,.
Mirai^i pogaas placidi» ic prclodia Martis,
Confiftont » ocutifque intenti , & peCtore toro
Vix fatis expleri poffont; quos forte magifter.
Militii^y Eunuchus Regis, cui fumma poteftas
Et duri data erant Mavortia m.unera b|plli ,
Vt vidit » confeftim ad fefe accedere jufTo^
CompeUat; geritiihe uUas, quas yendere, mcrces». ,
Optetis? qu»dam, dixere, ic aromata, S^ iftum
Geftamus puetom » domino qui f\ placet , ultro ,
Munos habe ; aot emptum fi mavis , pro indole tanta
Da quodvis : pretium eft magnum tua gratia nobis ,
llie autem» haud umquam ingratum , mercator, habebis
Fccifarum: accipiam puerum» at tu monere largo,
Speque tua mafore • mihi donabere multo •
His di£lis recipit puerum , quem vefte decora
Induity & fagulum' donat, quo purpura limbo
Fulva nitet; tum donat ^quum ; lasftiflimus iUe
Alrior it juveoot itl^er pideherrimus omnes •
Qucm cuftode dato IctttS pri&aottAt ad urbem
Peti-
PRACASTORII Lib.I. ^p
Fetifar y & car« uxott commendat babend^uni*
Intcrea km invexerat H.efperu$ horas ,
£c juvenam campis cedcns maiius omnis apertis
Ibat omie comitata duccm , ac /am piitchcr Jofepfi
Utdomjnam invidt» thalami & cognovit herilis
Officia, ipfe humilis fecvomm fc agmihe mifcens
Obvios it domino, media fe qualis arena .
AfoDftrac gemma nitens, xadiilve micaiitibus aurum,
Talis & ipfe puer multis iri miilibus ibat..
Quem matres, popuiufque omnis mirantur, ut ipfo
Inceffu, gravis ere» pedes non dimovet ufquam
A duce . non oculos , fed fcmpcr totus in. illo eft.
Kec minuff, intra xdes ut vcntum , epulflKque paratflCy
Ipfe ulii deeft officio ,feu corpore opus iic,.
Sca celeri ingcnio ; fcd «nrm fuper omnia,mira eft
Grataque fedulitas , apta & prudentia canai
Quo faftum eft parvo poft tempore , Fetifar illant
Non tbalamo ut tantum ipfe fuo prsfeeerit utium,
Sed domm, & rcrum ei fummam commiferit omnem*
Scilicct autpiciis & Dii cunfta irc fecundis
Fetifaco fint vifa , agri producere fruges . '
Uberius, fobolern arfnentum, fibi crefcrre honoros#
Omnia qu«, ofccnto quodam permotus ; Jofepk
Attribuit pueso ,. vatumque oracula fuadent*
Arbor crat Perfaea, Deo lacrata Camcfi,'
ffidibus in mediis» quam veOiam e Perfidc fertur
Orbc pccerrato monumentum infigne futumm
Ipfa fuis manibus plantaffe nepotibus Ifis . '
Hanc apis extemis venicris infedit ab oris,
Iniignisfulgore, & verficoloribus alis
f ulcher apis : queft mor examen grande fecutum
Pendcmem ramo longum traxere racemum .
Pro:inus oftentum ad vatcs defertur ; at ipfl
Vcnturum externis aliquem portcndere ab oris '
Declarant, iogens po^ultts quem deinde fequatuf
Ipfum qni fortun» opibus fuper aethera tollat
Fctifarum, iargofque fimul promittat honotcs.
Ergo bis auguriis tantis ccnfetur Jofeph .
Tpm. V. O Moxi^
Sm HIl^RQNYMI
Monftcari , lunc ma^re illum digiucur hoitdrc
Fetifar , hinc omnes adamant : fed maxime Jempfar
Pttlchra dttcis con|ux pt« cun&is diiigic unum ,
N^^fcia adhuc » quanto jam fic devoca. furori ,
Quis Deus infideac miferam , fufpiria. nondum
EmictiCy aondum lacrimas: fuac omnia be^a ,
Dulciaque, & nondum quidquam pcrfcncit amari
QjLM^ malus » infernas fedei » Cocycii regno ,
Qui reglc, humani gencris cuchacor. » & ho^is
\Jx vidic Plucon , femeoique ^ccrdSpe^e felix .
If cidum, invifam fobolem. vocai: ocjEii& iinum
Servocum , qutbus infidis, fraudefque,'doiiqae
Sunc animo« queis miUe arrefqae vt«qae oocendi »
Ique , aic 9 & pulchram circuq[i infiauatos Jempfar
Falfie dolo, & primas efcas, quas fenfic amoria»
Tu flabris accende, imiS; illum olfibus ignem,
lUam immicce facem/quam nec vis ulU Deomm ,
Non hominum exftinguat : mox ipfum accendere Jorepb
Si poflis . omni arte ftude Quod vincere fi qua
Non dabitur, tu perge tamen. pete n^irfus Jempfar,
Acrius urc, furorem adde, infpiraque vsnenum:
Qtteis monfitis agitata domum permifcjeac omnem »
Inque odi^m , fuciaique omnem convcrtac amorein •
I celer , & nihil inde doli , fcelerifque relinque •
IUe hilaris , promtufque malis fumtam e Styge lympham
Miffiec Acidalio lacici* tum ex anguibtts unum
Tifiphpnes papic , acque finu mala femioa condic •
Fecifari dein teQa pecens. nutricis\|emprar
Induic Ipbicles formam, dominamqne falucans
Audi, aic, o mlhi cara, mifer quis oafus Jofeph
Torquec ad cxcremum vitc : vidi ipfa gemenceai
Nupcr, & optancem fttptem« munera vitte*
O matet , he quete » iitquic , nam , five tacebo »
Sive edam, omnino moriar; pri^fiiatque tacendo
Et vicam» & noftri caaflam finive doloris*
Cui ega : non fic , o fili , nam vulnera fcpe
Auxilium pacefafta, & opem invenere falubreili.
Dic audafter, amafne? h^c fi cibi caufia doloris^
Spe-
FRACASTOltll Lib.T. 51
Sjm » & fide, paer» Dam^o ipfuM vel tifcj aifterefii
Eiipiam magicis, v<l< tu pDCief e oipico •
Eiubuit: t9in dixtt, amo. Dii func mihi teftes,
HuQc quantum elu^tis co^, i)<iam invitus amorem»
Iniidam in dominum qui me facit ; atmibi fit mors
EzopODda migif f fi4um periifle }uvabii:«
Sicair, & fufis fecrimis pi^cbra ora rigafot.
Ur video , pver buf dommam «e deperit t & ni
OppoftBue adfis • nimio motitutos amore eft.
Caivirgo, o «^strix, quam du«a & triftia narras?
Nam^e ic mno liimc puerum , 9t vellem fuccurrero
peffe
Sed mt joia DeAm, fe4 ^tickijci^lifi primum
ObrifioBt: tMl me taiito mnle 0na periclo
Obucitm, fltdufl baud formidem coltfwgis arma?
Et nntm i e na^ft , ifiTorum crimina amantum
Dii ndcte {olient s li>lvendi jti» mariti
OxJk potcs k jaflhs tibf eltid^peTlero mori?efli
A i^uero, qiit nvc culpem Mmmiferit uihqu^m,
Culpa nUi e| vel amare fiifntv r vei amore perire •
Audendiim eft in amore . pericla nec ullu timencia
Prudenti, Dii deinde ipfos tutantur amantes^
Queiiamor, & -pietas eH prima & maxima cura.
H fflihi aqua/ in dubiis rebus quae afTumta videce
Veta £icit , dubtiftue omnis paH utralegenda eft,
Hanc dabo, fi hac in re ancipiti ftat cernere verum.
Ac Stygiam demonllrat aquam , ihedicataque fonte
Pocola AcidaKo , j^lacet , o cariffima nutrix ,
Vitgo, iuquic, totumque manu capit ipfa venenum •
Inttepiaa, atque UHQ craterem abforbuit haufttt .
His aftis puierQm Iphicle fe vettit ad ipfum ,
Et greflu ad thalemum illius contendic aniU ;
Qui laudei Superdm Regi & divina legcbat .
Vt vero in tbdami mentitus limihe DcBmort
Conftirit, 9c puero cmleftem afitftere Jofeph
Cuftodem ridjt minitantem , enfemque corufcum
Vibtantem extemplo fohita formidine captus
Hocruit, tt secro fireflilfqiie , tniinumque teduxtt,
D a Auftt-
51 H I E R O N Y M f
.Aufugitqair ^ler : nofturacque alitis oti
Eiiigiem capit » & te(lo fo fifHc in alto *
fe • I
AT mifera» ut Stygios latsces d^fumfit Jtimpfaril
Solaque peiinaiiUt., totis arder^ meduULs I
Vifa (ibi efty tota in fubitum convertiei: ignem:
Sufpiranfquei» gemenfque, unum depofcit Jofeph. |
Et modo fe imponit^ftratist pauUum^e>moraca
Airurgitt modo rautat & hunc«m(>do.mutat & illun^
Faftiditque locum infelix^ nec fe capit ufquam*
Non (ccus ac folet iUe, acris prccordiU cafns
Cui torret» vel quem dipfas calcata momoirdit.
Tandem ait , heu quidnam eft, quod mt tam fiseviter urit
Eft ne amor» an fumti latices? ne^ipe eft amor ifte,
Quo moriar, nifi formofus fuccurrat Jofeph .
Tu mihi nunc fuccurre , puer ^, fuccurr ece n&mque
Ipfa «tiam tibi conftituo, moriemur amando
Infpntes ambo * Dii tanti criminis haud mc
Au£lorem videant » noa haec iEgyptia tellus «
Dum Ucuic, potuique, tori concocdia jura
Seryavi, nunc major agit me vifque» Deufque,
Impenoque premit ; fic fit mihi Numen amicam ,
Uc nofco , experiorque Deum » quem femina non eft
Conttj^ ftare potens . D^us hic cuftqdiec ambos :
Quin ^y fuetus amar^, taget folatia noftra.
Dixerat* impatienfque mot^ vocat ocyus EfrcUt
. Vn^oi ex ancilUs domina , qus fida folebat
Ferre vigil mandata , yigil refponfa xeftrre •
Vade, <it, 8c puero diic, huc accedat Jofeph,.
Si vac^t!, & domini (i nnUa negotia noftri
Impediunc; abic iUa citfi^, j( ^andaca faceflit*
Nec loQgc poft luflus adeft JFormofus Jofepbt
Quem folum admiiTum yltgo mutata colore
JiU^ta aftare fhcit: tum corde « & voce tr^mentc
Care inquit» puer, atque oculis mihi gratior ipfis,
Vcrane tu domioe dices ^ q^ccumqiie 4:ogabit ?
¥RACASTO R I I Lib.II. 53
Vcra cquidem (an falhm dominos? ) ait iUe , fatebor.
Ttt quodvis pete , & illa : Puer » te perdite amare
Audios fi verum eft, debent me nulla latere ,
Ncc (1 ego Rm ,quam perdite amas « nam ( vera fatebor )
Ip(a eriam tc perdite amo ; ta nec mihi amanti ,
Ncc tibi ego crudelis ero: da jungere dextram }
Qoalis eris » quantoque a me dpnaberis auro !
S\c ait , & fommis puero dedit ofcula labris •
lllc pndore rubens , & fecum mcnte revolvens ,
Qnc Divum Interpres puero onandaverat olim,
Dii ne alieni illum , aut prava , aut injufta libido
Allicerct, tatiteque Deum fibi adeile precatus
Rxc tandem refponfa dedit : quod perdite amare
Audis mc , domina , illicitum li forfan amorem *
Audis, non ullam fateor me perdite amare:
Nec (ic ipfc etiam a i^uoquam peramarier opto» ^
Prccipue a domina , fcis rebus me omnibus unufll
Prcfcciireducem, feclufa conjuge tantum. «
Annc igttur legifque meie , dominique mei (im
Proditor? ah Stygias potius detrudar ad umbras^
Efca vel alitibus , media intnmulatus arena ,
Micrar : & tec diccns dominam ^ thalamumque reliquit •
lUa attrem, ut fefe illufam, & fpe funditus omni
Dejeflam vidit» tamquam qui fulminis i&u
Percutitur , primum ftupefa&a , immotaque paullttnt
Confiitit, inde imo ducens fufpiria corde»- .
Afiringcnfque manus » fe fe reftipina cdbili
Stravic inop^ animi, defertaque fanguine pallens •
Ac malus hsc fummo cefibl de culmine Dsmoii
Afpicicns, avc depofita, convertit anum fe
Rurfus in Iphiclen , miferamque rcvifit Jempfar »
Atquc ait, o, qninam cafus ce, nata, mali^nns
Infequitnr? quid cor cecidit? quid pallor in ore cft?
Ah ne animis cadc , ne te ipfam defcre , nata r-
£n prmHo ribi fnm nutrix rua, pone timorem #
Refptce me, aodito nutricis nomine paullum
Erexit./efc in cabitam, tum lumina corquens p
nntrix» qaondam nutrix , nunc dira noverca , ^
^ ' D 1 Gcci*
f4 HIERONYMI
Occidirti , inquit , miferam me, nec puer ifle
Perdite amat, nec fe (quod longe eft pejus) tmari
Suftinet, aut ullis preeibus , donifire moretur.
Projeci memety genus , & decus* omne pudore
Foedavi amllTo , fraOrlsTp^s, fo^eta ropi
Conjugii : tn cau(!a maliy^cu criminis hujus
Principium ; quid refrat ^d hsc , nifi cetera ftrro
Coniicere , & mcritam hanc animam dcmittere ad OrcQ!
Cui diftts falfa Iphicle refpondet amaris :
Heu, mulier rerum ignara, & male confcia amorumj
Quid mirum, puer infuetdi, plenufque pudore,
Ceu virgo ihtafta , ad primbs ii «irpavit amoris
AggrefluSy de te dubius, metuenfque pericli?
Non ita res traftanda fuit , nec tu taraen omnem
Spem depone» rudem piierum nam mrfu^ adibo,
Arguam , & ignarum , qus fint fatienda » docebo .
Tu tantum tritluo cxTpeaa, hiit quatta benigntim
Sidus habet, miferos fidus^quod fpcftat aman^es
Conjungitque ; ftib hoc IfyihehKUS fidere prinium
Natiff , & ipfe puor Venere enitente Cupido.
His diftis £efe pauHum folatur Jempfaf ,
Erexirgue cadentem animum ; meliora ferant Dii >
Vade, ait; interea facras venerabimur aras,
Fundemufque preces , & aniica vocabimus aftra.
Ergo , ubi luce nova rutilum Sol aunf^Us orbein
fmplevit, Tifura Dcos fefe om«t Jempfar,
Pulcbra auro , fpe^ftanda oftro, fpeSanda pyi!0po,
Sed forma fpeftanda magis, proprioque decore.
Quam matrum mmterofa e(>hors comitatur eunteffl ,
Nec non & ftmulis pwefes formofus Joftph
Lumina de)e£his, domiusque fuique mifertus
It comes *, ipfe tamen fanftas procedere ad aras
Fatronam puraf , ut commiifi criminis oret,
Expofcarque Deos veniam , & deponat amorem .
Contra autem illa rogat Pivofque,8f fidera cunftt,
Ut favcant votis , & fint in ambre feenndi .
H«c eadem cclebrat demens , tc luce fequenti ,
Atque alia , donifque etiaiii ina joribus aras
At?»
TRACASTORII Lib.If. 55
Accum^am , pecudum fibras rimatiir & exta •
Yerum , vM\ quarta dies rcdiit , Sc^qoe igneus orbi
IWnxit, lcx fanfta, inquit« lux optima fftlve ,
Sidera vos> lalvetet qutbus conjungere amanres
Eft amor, & fobolem mundo fervare perepnem»
Tum puerum acciri carum jubet \ ocyus iile
Ni] metuens « & jaih dominse fecurus amorum
^ Advenit ; ilia itidem fperans fore ptefpera cundia ,
Nstricis deccpta Jolis » ut vidit amatum
In manibus puerum » meus es , meus . inquit , & ipfa
Sum tua ; quid prQhibet , ne nos jungamur amantes ?
Ifte torns communil erit : ne gaudia difFert
Nett fortem contemne tuam 1 tum pallia captat »
Et trahit ad fe fie pueruni ; ihipet iU^ pudorem '
In domina amiiTttm, tandemque his vocibus infit;
Qui furor , aut quauiam mala mens , oHm incUta conjux
Fetifari , nuac baec adigit te talia pofle
Moliri? certe ^menidum nunc te una fororum
Exagitat , nam ( quam reris ) non eft tua nutrix
Iphide « fed de Stygiis emi^a tefiibbris
Diramm una, dolis qu^ te decepit. Se aftu
Illa eadem me aggrefTa malis conatibus aufa eft^
Sed retttir tentare Detts ; vidi ipfe retrorfum
Cedentem, & foroiam mentitam » & fumida novi
Sulphata , (lidoremque atrum poft terga reliQum •
Talia di&ahat puer ; at poft oftia Paemon
Qui ftabat « daufos magno conamine poftes
Impulic , intravitque ferox , Sc lumine torvus
Tartaream effudit vocem» qua terruit omnes.
Bn ego mentita Iphicle» en cgo fum una fororum
^umenidum » una e Stygiis cmifla tenebris ? .
Nttnc fiuOf experiare i unuque cita eripit anguem
Feftiferum • qui fecreta fub vefte latebat ,
In pDemotqtie jacit. Cuftos coeleftis at ill^
Jteppuiir , atque omnes ^onatus fecit inanes •
At cofttberr jibi ut in puerum fublata poteftas,
In txnferam inftdias omnes molitur Jempfar,
Ferqnr fotem tl^it^fefens/vcntrcmiue retorqueus
^ D4 Ltt-
id H I E R O N Y M I
Lubi-icns in ireftein infinuaas Te illabitur: inde
Interiora ^etens» & vifcera cun&a pererrans,
Tartareum virus jaculatur ad intima cordis.
Uis monftris ^uer interea pavefaftuSy amiftus
ImmfMOt aufugic* feque in iua refta recepit.
Quem virgo ut fugifle videt, utque acre venenum
Senfic , in infanum fubito convcrfa furorem ,
Clamorem immenfum collic » quo ipfa atria , & omnis
Intremuit domas, & timnit vicinia tota.
Non fecus , ac fi Vulcanns penetralia cunfta
Involvttt , co&loque furens incendia iaQet . •
Currite io, matres, fcelus atque auditc nefandum
Mancipii Hebrei , qni nunc » profi Juppiter, aufus
Fetifari eft magni facrum violare cubiJe»
Vimque inferrc mihiy nifi nuttix tcmpore in ipfo
Froihta tulifiet opem, & fceleratum vefte relida
Ejeciflet; io fugitivum apprehendite, fervi,
Ite citi , properate , viarum claudite cun&a
EfFugta y & domini fcelus hoc afferte fub aures •
Talia vocifcrans mifera efFundebat Jempfar.
Omnia quae falfa Iphicle confirmat, & auget,
Dignum mprte fore,hoc fcelerisquiadmitteretantum
Audeat; exacuitque animos, dam deinde recedit
Nuili vifa , & avi fimilis fe immifcnit atris
Nubibus I & Stygias fedes , atque impia Ditis
Regna pctit, Isetoque refert crudelia fa£ta.
Interea mifcr a fervis comprebenfos Jofeph
Ducitur, & nemc eft, qui dicerc multa volentem
Aufcultare velit miferum, non Fecifar ipfe,
Quem jam res audita acri* compleverat ira : '
Non tamen ut morti damnet, fed turre fub ima,
Carccris efle Ipcus miferis uii fucvcfat,rilluni
Intrudi jubet , & vigili cuftodc teneri , '
Tantum olyra vili, limofo & flumine pafci»
At juveni coeleftis erat cuftodia major •
Aliger «therius , fummoqni miflhs ab axe •
Carceris intrdrat portas> ubi proxtma terrfls
Nox omfnes xscis tenebris ol^iixit &'Uinbrii s-
Ergo
FRACA5TORII liib.II. 57
Ergo alias puero notus , foktar amico
Ore illum, firmatque animum, tollitque timotem
Luce aova, excuiTa noftifque» & carceris umbca*
Omnia qux poftquain cuftos ^gyptius alta
Profpexic de turre , Deus » Deus , inquic , in illa
Luce viget » nofco fplendorem , & verba nptavi : /
Nec Deus cft iUic» niii & hujus criminis infont
Eft paer, infontem fervabit Juppiter «quus. .
£x ilio cuftos juvenem veneratur Jofephy
Et pafcic meliore cibo , quam dura jubebanc
Feti&ri mandata, & duri carcccis omne '
Toilic onus, ferrumque pedum, vifitqu^i^ frequenter»*
Solaturquei 8c fcpe in cdslum educit apertum. , ,
Jamque quater binos Phcebe comi^everat orbes,
Quum duo, quorvtm alter pincema Fha^aoais^ alter
Piftor erat Regis , pre fufpicione veneni
In Cerexe inventi • conclufi carcere eodem
Cum puero Ifacide fuerant , hi tempore parvo
PoQ , utrique. una viderunt fomnia node » ^
Somniav qnx mox mane novo dummtttua verfant,
Ignari, quid portendant» monftreAtve fiiturum,
Soliicitis nutant animis, quod pulcher Jof^pb
Conipiciens, quidnam, juvenes, tamtpe^&ptQ triftes t
Vos hoc Sole novo video? Nos fomnia faQa
NoQe hac foUicitos teddunt , quie^ cxponere , nemo e^
Qui fciae iiic , dixere : quibus fip vpulcbeK Jofeph ;.
Somnia vos narratie»Deus dignofcere fiorfan
lUa dabic • Dicemus , ait , pincema , pcLorque
Ipfe edam; nam Vitis.erat pulchemma t^k^nis t
Laeta propaginibus , gemmas turf^efc^reprimum
Palmitibus» mox & flores exite videbam,
Foft fiores gravidis uvas pendere rac^mis ;
Quo» jam maturos manibus premere ipfe- i^debat»
Vinaque,diftundens paferis tpumantia pktiis
Regi larga dabam, folito Rex mone bibebat.
Cui puerincerpres# Quidnam tua fomnia tnonftrent »
Expediam ; vitam Ula tuam pulchetvima Viris
Oftmittt: gemmse^ floses, uv^quo fecut^ ,
5unt
sn ' it t fe R ON r Mf
Sunt fruftuf • qmi tu peperifti rcmporit imjvs
Currkulo! ^abitur merccSy tc honoribtts ipfo
Redit-ttece ttti^ « & ptiftina pocula Regi
Confueto d« morevdabis t terna illa propago
Tres luccs , quibus h«c veniant tibi profpera , monftrat v
Ttt vero , qttum te carum , f r atumqtte Pharaon
Accipiec* neftri (fi qua bu|us gratia fafti eft)
Sis memor, immeritamque ifto dic carcere claudi.
Tum piftor (imalac vidit dida omnia refte
Congruere, ipfe^tiam» diiitf mea fomnia pandam.
Nam capitt impofita ipft meo tria plena caniftra
SpeQabam , dtto fann» mferiora , fuprcmum
Omni opere pleiittm » omni illo piftoria quod fcie
Ars facere » Si fk>ftram ingeniam , fed cnnda vdaeres
Exefle , & feettm laras deferre per aaras .
Ctti bonas interpres: Divfim cft novifle fattita»
FalU hominiim eft ; dieani , qttidnam tamen aogttrcr ipfe
His fuper>, iUa. quibus vidifti plcna caniftta,
Sunt opera, ft vit« ftttftus: dtto prima, ttbi fimplex
Farina eft , vtt« monftrant duo tempora prima »
In qiiibttS & fimple« vira » fc fincera peraaa eft i
Summum opere-infldo plenam eft,&r fraode^dolifqtte
Omnibtts I ingenhim qa« , ^^t ars piftoris tniqai
Extttdifle f^let, qae iTant jam cognica Regt.
At merees horam meritomm « fli prvmia » fisdc
Sunt volaerts » oorvi ftmmundi f tiuiviqtte iapaces *
Vulturiiqtte,'eapat qai eifoflaqte lomina pafctnc
In crace fo^^penfo t tribas h«c vencora diebas '
Teraa caniflra nocant: tamen hmc me fiillete pofliifit»
Si ta aiHmo poflts matari, tiam 8r Deas ipfo
Sxpe folet mutare mala , & conVertere fata •
Talia traftabant faveiies . St tertia iam lax
Otbi invefta adent^ qoam caflos carcerc apcrto
Ptncernam infbntf m , fKnta , pesnaqae felottttn
Declarat i ^miferom Keeis Areteta feveri
Piftotem damnafa croei ; de carcere oteeqoe
Ducitur haod «qoa fortc;, 8e longe impare faeo^
Hic ad tignai ille fd Jiefeiv ftipaiw «vtAtuni
F R A C A S T O R I I L»b II. $f
Bt Ixtus daniore viriknn, & clatigoire tiibanim
Vertituc | interea ter Solis curfus in altt
Solfliria , atque novum mnado portaverat annaais
Forteque Rex dalcem prona fam node quietem
Dncebat , Deu% ex alto qtram fomnia in ilfum
Immifit, miranda adeo, ut cedente fopore
Artonims Rex maf num ali^juid portendere vifa
Crederet ; ergo onmes |c!bet e regione vocari
Chaldaea , /Bgyptoqtre • qaibua cogndfcere currua f
Metirique vias ca;1i , & momenra miattta
Aftrorum , cafufque hominum , & pYenoiTe fiitura ^ft
Cura andax, necnon magicis qui incumbere faeris
Confueve^e , & qiii ex ^ytis oracula DivAm
Confulerey 8c ccftitum ^umque, boumque pee exta.
Rimari fecreta folent, q«i nt>fcere tkmmm,
Qui flaitantis aqufl^ motos , qut jungefe aftnib
Vatalem numeram , & cognoftere fulmii^t irfts »
Quique vias ietvare avium^ & digni>f€#re ctiitn9«
Deniqoe» divlni rerum qliicttmque vocantur,
Quorum ingem; nwnerus magni ptena atria Kegia
Intrarant * «Ui longis capita alta tiBrit
Indnri » aft alii fpeChindi cornibw kirtlf ,
Auratis atit ftrophifs : lofigii&ma menro
Cunftis peftdet iMitbft, ipfo ftat pillM in:4)te«
Quos1lai>ilat atf fe Rcv alta a (ede veca^t»
Somnia vifii ddcet primum, dein mtuiera larga '
Promittiit , larg<>fque 11Ii«( pr^Dponit bonores ,
Somm 9A intet^s fuerif; noAemqjue dteinque
Refpoafb t^mpus ftatirit ; f*ed noltqut^ diel^ite
Vencr^, ft nemo apparet • qiit ibnmltt Regi
Enodare queat^ nulli fua fidera, nulli
Ars «a^ea, atit qucfita aris otztxAn prdfnflc; '
Non^tces tUit , Don barbtf vdllsi^etiarss.
Ergo hinc irafci, & triftis moereitePharaon»
Nec qnemquam aitdire; acTdlo tin^^eondave latere.
Hic Jlegli plncema , memdt , qua^ in carc^ Jofeph
Factt » ic ipfbmm quam vertis fomnk Vatea
Ixpor«it,T^^itO RfgMlfetif, 9t<flt tta.fiituri
Fcc-
tfo HIERONirMl
Feccavi, Rex magne, cibi, qu« in carcere vidi,
Non referens ; nam.fcis, uc mecum piiior intguus
Carcere damnatus fueric fab curce magifcri
Milici» , eunucht ; force illo carcere eodem
Fecifari puet Hebrteus , puco crimine falfo
Miffus erac 9 duo nos ( ica fuaii ) fomaia qufl^dam
Nofte habica a nobis » juveni narramns ; ac ille
Divino quodam afflacu vifa omnia nobis
Exponens , mibi 9 ce , dixic , lux tercia ab ifco.
Carcere deducec, mulcts &.lionQribus au&um
R^icuec prinlio officio : ce, piftor inique,
Lux eadem m cruce confcicuec , ce immunda volucrum
Agmina depafcenc, corvi» milvique rapaces ^
V-ulcuriique t nifl ipfe animttA convercerepoffis
In meliiis, fic namque Deus mucatur & ipfe.
Omnia qus cveniile vides ; cua fomnia cerce
Hic puer exponcc, magnum nam Numen in illo eft •
Audicis Rex lecus aic» vade ocyusergo»
Duc puerum, & nojRro juflu de cMcete folve. . r
Ule celer m^ndata facic» pueruQique-parumper
Ornac * decondecque comas » veftemque miniilrat ;
Tum Regi adducic cimidum . Rex omnia lufcrac
In pttcro« fibi cunQa placenc, iic denique £icur:
Te, puer, hi dicunc exponerc fomnia, numquid
Vera ferunt? ttfc ille : Dcus, Rex optime » fcilos
Somnia noife poteft « & ii cui maximus ille
Hoc dcdcrit \ potero ipfe meo pro Rege precari ,
Acque brare Oeum: forfan dabic, omnia quandOy
Qus Regum func, ipfe folec curace Oeftm Rex,
Acque homiinum ; dein pauilum animoque » & mence
mQcacu;;,
Nunc snquic, Rex magncy mihi coa fomnia pande.
Fluminis ad ripas Nili fcare ipfe videbar,
Rex aic , .& feptem ecce boves e flumine pulcbf»
Exire » .& lace errances per liccora pafci
Vlorences herbas-, loconnie4amque virentein»
£t fuavem mynianta» quibus pinguefcere» qoantum .
Plcna (olet » facras qu« 4ucUur hoftia ad aras •
Vix
PRACASTORII tib.ir. gg
A/ix ocnlos veni , ecce aiige per liccora feprem :
Deformes , sgrxqve , quibus yix pellls adhaerec
Offibus, apparere boves» quas carice fumma
Vix paftae» & dura paliuro, & fenctbus faircis • ;
Corpora macra, fuis nervis vix duda , trahebanC.
Obftupui» ham dira £ames,atqiie ardor edendi
Improbus exegic cantum has, ut pinguia fepcem
Corpora prima boum congrt^fss toca vorarent;*
Mox icerum dulcis me habuic fopor aicer» & ecc^
Rurfus feptem uno fpicc confurgere cuJmo»
Pulchrcque , gravidaeque , & onu(t« pondere mnlto«
Mox feptem prodire alic cenuefque / & intnes * :
Exili e ftipuia, feabraque urigine tofi«, -
Qns focctim9& decus omne altacum abiiitnere.vifii*
Sunt mihi, miracus poftquam fopor ilie ceceflic,
Somnia propofui multis, fed dicere nemo
Scic fcni'um,& portenta hommt te ii maaec ifta
Gloria, fi tc unum e tantis hxc fomnia pofcunc^
Toto animo ]«tare puer ; te fama fequetur
Fcrpetua, & tuntis a me ditaberc donis,,
Uc !c non videat maiofem /Egyptia tejius^
Cui JQVenis : Rex magne , Deus te diligit ipfe eft,
Somnia qui immifit, nec, quae illa incclligat,*e(re zt$
Ulltt poteft qa0 auftore Deo non utitur: unde
Nec vaces potuere tui, quibus omnibus ef^ars -
Abfque Dco . Pfimum f^cem feiicibus annis
Largius undanccm folito » majoreque Nilum
Flumine rnmpentem rrpds » fecumque trahencem
Felicem limum^fcecund^^que.sfiquora areme
Forcunata nimis tellus iEgyptia cernec. •
His annis tantum meffis» tantum uberis illa
Colligec, uc non fuflicianc folita horrea m^Si
Ubertat^m iftam pingues nimitunqne nitentes
Monftraverc boves feptem, qua^ e flttmiae^Ni.U
Fxivere, herbas pingues per litcora paflc
Hanc eciam & (picA fcptem, qoas pondere onuflas
L«ta/que plenafque ^no confnrgere cul^io
Vidifti 9 paricec monftraas : nam f^mnia vifa
Non
4* Hf BR O NT HI
Non dwre ifed idcai •fteiidiiflt,Qanc pornfe mfinrem
OptiffieRex: liam feptemAanos>^aid!eindefcqttentur
Infelix ftcrikf, dnrofoae iBgyptus babebit*
Ipfe intta rtpasdeiiiiffo fluatine NilQS
Curret hurrs » fupraque eapiK Kmutnque feracem
Non tollet t iieca areVunc arva omttia » ficca
Solftitxa, A niitti defcendent mondkus amnes
Confueo plttriarum amnec fub fidere Cancti ;
iEcluopaa popiriis nec kiemc cftiva rodibk.
Agricola kleiix Atttlo verfabtt arxcro
Afiea, nee arenti mandabit femina terrae,
Sed mifeittfedet annona cogente jnvencos.
Hsc feptem Aioutre boves per iittora ficc« ^ -
Deformeit macrsque ; quibus vix ofHius baerona
Pellis erat ; h»e feprsni ille rubigkie coft»»
Squalientefilde fitu fpice , & fine pondcre tnrpes
Oftendunt » duptici exeiBpio te commonet ipfe ;
Qui novit venmra t Deus, quo tu quQque folers
Commoveare magis t damnoque occurrere poflis •
Quod facere ut valeas» fi ^fortalTe requirist
Sic habeas , ma}ora para prtnuxm horrea , & omne ,
Quod fupcrat fegatum his iCeptem felicibus anms,
Coge illic , fervaque vigtl ; dein multa talenra
Aurique» argentique in fruges undique emendac
Impende ^ annorum q«iattt«in penuria feptem
Expofcet >entura famt , campidTqne ferendis .
Talia narrabat fuvenis, qus fingula mentQ
Rex' vo^it tacita; tandem & fic voce profatur: .
Hoc cer«# Deuc ia mero , neb tdia dict
Abfque Oeo povoere , oee ilii iBgyptia tellus ,
Aur Chafdea videt fimilem ; «um Msple&itur illiim
LflBti t ia 4ITacrimans t p<^t me tou ifta fecundum
Te afpiciet regso, fervatoremque vocabit* ^
^ic att, & chtamydem gemmts • ofcroque ttitea.teni
Ferre dat, atque auri torquem circumdare coUo*
Mos erat, nt gemma csilata , infignis & iiuro
AnnoluSy antiqu®um de more vocatus
Regitts, a nollo, ntfi Rege Pharaonr, poiRc
Gefia.
FRACASTORII Lib.II tf}
Geftari » tut fiqais foret ipfo ab Rrge fecundat:
Hunc (Ibi Rex digico dcccaduin imponit Jofeph,
lj|uo populus pofc regem illttm fciat efle fecuadttin»
Frxterea » qua fe folemnibus ipfe diebusr,
JnvcAutn mula populis urbique lolebac .
Ceu queoidam moitrare Deum , fic mondnt & ipfuBt
Urbe vehi» mulaque eadem procedere Joieph»
Praeclamaote tuba , Regi incliQate fecundo
Quifque caput» fan&oQiie npvos coufpergite Amk
Servatori hominum* folus qui fomnia' Regis
Espofuity qui |>lena Deo prscordia geftat«
Talibus omatus doois» it honoribus audnft
Ifacides jnveois , cunAo acclamaoui fcmvtn p
Prsficitur toti ^g^pto . Qui fedulus omni
Ingenio , curaque m prsmis horrea ubique
Alagna pacac > moK frugum ingentibus uddtqaeaeei^is
Collcdis., partim terra Memphitide nttis»
Fartim empeis aliuadc ijnplf c , AipaAque» nee uUiiUI
Dat rebtts fpatium: regionem luftrtt, equorum
Imminuit numcrum , ac^ue hqmifUlill t Oii cun&a fe«
cundant.
Urbs erat Helipolist SoHs denomine diQ^t
Cu/os Rex» idem.& templi PhcplHque, facerdos
Supremus natain formae,& virtutis hfibeb^t
Infignis» quam fcpe Deus confultur. ApoUo
Dixerat haod ulli indigcnss thalsmo efle locandapi $
Coningium externum £ito majaQe pacarit
Quo genus, & clari toUantUfl in?»ici:a Ki^potes.
Ergo iilcc juvenem monfto^ op^c^ Jofeph
Cenfet & anciftcs tempU» & Rex ipf^* Pbaraon .
Quo circa , qoum jam feptem felicibua annis
•Agypto in tota ubercaSt atqne.omnia ubique
Lsu forent« placuit Regi dignls hymeneis
£r thahnio Ifacidem juvenem fociare jus^ali ;
Eflsritiafnque augere , diefqifte inducere feftos *
Ergo bme per ludos , & per eonvivta l«ta
Dom iinnt feptem fcecuuidi meflibus anni
Jam fiaeiUt ubcfufqne oeainis j*m copi^ habebat
Jam*
^4 HIERONYMI
Jamque pererratis Gemtnis per fidera Cancri
Sol alcos agitabac equos; JBgypth quum gens
Miracur Nili nulia incr^enca videri ,
Sed purum & nulla permistcum flumen arqna
Ipfum incer ripas tr^fti procedere curfu .
Jani cellus fivcunda prius , nunc arec , hiacque .
Ufta fiei , nec fpes CoMris promiccicur ulla •
Semina fi qua etiam Iscis fpatguntur iti arris,
Aitt nullos edi^nc feecus , aot procinus omne
Enacum fcedflt vitio eubiginisi arex., <
Auc abic in lolcom lafelixi flilidumve ptpayer.
Vivitur ex antiis «lapiis » retffoqiie coa£bo
Fcenore,. quod-'p0imt» ftexili irlx fuftcit aiino •
Verum, ubi dira famrs homiirn fe f^scere ad herbas *
Et pecus immeritum , atque immunda animajia adegit»
Regcm urbes,& rura adeimt,i fubAdia pofcunt.
Rex ad Pr«fe&um cunftosJdimittit Jofeph,
Servatorem iiominum ; populishinc borrea aperta f
Et juftum indiSutn ^retium : gaza imdique > & omnes
'Congefras portantttr ope^ ; etaria Regis
Complcnturrnec adhuc quartus fe vercerac annus.
Quid facerent miferss gehces? fola arva fupcrfunt,
Quae vendant , fijemptdrcm habeant, nam folus Jofeph
Effe
Efle pptiifc pro Reee emptor ; ergo ille rogatur p
Arva emat, & mifecis dec opem; nec paeka tecjsfea.
Reddiruum cujufque agti quintam divc Rcgi
Promittunt , fic pafta ineunt , 4ic fcedera firmant •
Intci^a» extemasquoniam pcnuria terras
Hsc eadem affligit , poputos it fama per omocs »
^gyptum fat fmmenti, quod ivendat» habere.
£rgo & Sichenus natos affktur Jaoob:
Cur noh Agyprum , nati » cur regna beata ^
Non peticis » cui^ noti nobis alimcnta paratis?
Num perimat^nos ifta fames? mandata capefFuiK
Narorum deni; fratrum natu ultimus aftac*
Uc vero Agyp^um petiere , & Ofyrida termnr
Frumentis Pr«fcaum adeunt, & fupplice cAltn
/Bre dato frumenta rogant ; cognovit J|>feph
•« ^ Gcr»
F R A C A S T JO R 1 1 Lib. IL ^ j
GenMMft» ftacdcnce J9eo » iHifi cogiiitns illis.
Ftcceritique «lenior • qaaiDviii injiKtia muUiun
Fafta potcft , «^mc^a Sc patri$ , fotr iJ]|!t|« mirertns
Beniamin, his efiam pftrcit, tu<n fitnr ad;tUos:
Unde, ic i|uinain hominum.ad i^ftms .accodijrk otasl
liii aatem :'e terra Canaaia, de £u)guine Janob
Veni^ias :fanc cagentc fame.».qu(ej»l^rima perdit
Sand.anam ; domus eftjiobifi^lefttmma, |arimas
Eft pat:^r.t nndeni nati,. parviqn^ nepotes.,
Paftoirttmque manus , veniarum cfi piiiama tttona.
Vcnimtts ei^'ad ttt itobis aUnu^nta rpgtnset,
Ne per^at g^ns taota : tibi jufta «ra dabuntnr.
Nec nQS insmemo^ea.etimiis v paf^ optimttsurlMI
ipfet^git-Sifiiiai, paftOir» ani millia multa
Snnt pecud^m: qvovispr^tJioda vivere taatum •
His vesbis q^ani^in fcarcr eommctfus . &«gte
Abfcimiit bcrimist fi&9 f^m^tk omnia yuitHi
DilBfflBlans» qttid Vi^b«l fitbi datis, inquit^ an i^
Bludar ? nifi mc oe tsiHit vi|ltuirquie. loqimftDmy
Explocatfaes putOf CU|r- m,andata pat^ma
iNon geritis? tttr n^c fr»t€f hiic yentt ttjdtni
Aft ilil .* minifnet tales ne-ircte » precamur*
Fer^patxaem ,patri£9tte Deam jiicamus , aiire
li9S juility nos di^a &i^es: natu ulcimus nntta
Cum ^atre Seoisanili. adpiofcens reftitit» 9c fpes»
Solaga^enqtte Ses^s s nos , qui fufferre jiaborem
Pofliusttts y atque snofas longarttm a^fcsre vianttn $
yenifntts a^tes/vitamy man^ata putaiitei
H^la opus elfe iftic fciri : mifei^ere |^f^4rasuni|il,
l^t mifetefe patrts, pQeri firifiBrecerelsAi ,
F^cfQcnmqne (pe|d| pief^a, fi in tc uUa) ^nnpoeam •
Hi^ hctimas Vix coptuittt^» <ioiiyectit ^: p^a»
Toto ^i^moy |t yalttt mokttm comsnjptiis Jofepli^
Inde nit: eft mthi ficma , yiri» lentenfia menti,
Prator oc bnc aU||s- yeniat : yeftrfim bic fcit nnifa
Obies, ro» flii ad pacrefll iSrttQienta feretis
Intcrea»' band aitter (par llegem.& Nuffiii^^iuro)
Ulla potnft y)4rf>is>abeondirlttaiD effe pec«flaa«
Tofii..y. B Nco
\
6^ ^ H I E R O N Y M I
N^u faciem fpcfhre mcain , aut audice loquentct. •
Confulite» & ternis dentur refpoafa diebus.
6!ic. ait , & cuilode daco , vi£luque remictit .
lliiy inter feie pofiquam diverla locuti
Videruat Ptsfetti animum , prxdare putarunt
Ferri multa domum frumenta , ioco obfidis unnm
Dimitti , properare alios , iterumque revecti
Emptum alias fruges , alium ^ conducere fratcem .
prgo nominibus fcriptis focs ducitur, obfes
Exccahitur Simeon , & jam lux tertia munJo
Clara.aderat; refponfa petit Prdefeftiis , at ipii
Enarcant decreta: igitur frumenra parari
Impecat accepto pcetio s elam deinae miniftcos
Admoaet * ut fummis faccis ttca omnia ponantt
Quod fuerit cujufque datum » cuftodibus obfes
Traditur: at fcatres oneratis tergorii afellis
^gyptum, & multo fratrem mcsrore cennqunnti
»;6|imariamq«e petunt: quo poftquam denique venmm eft
Atque umim patec e natis fibi vidit abeife»
Clamat, ubi Simeon meus eft? cur cernere natum
Non datQc? eft ne egecPniinime , patcfc, inquit Judas,
Sed valet , Agypti eft obfes tellure relidins ,
Dum cucfas cedcamus, & hinc ducamus & iftum
Beniamin^ nam qui fcumentum vcndidit^ ut nos
Vidit vic magnus, & ab ipfo Rege fecundus,
Quasfivit multa a nobis, numquid p9ter efTet»
^ALn.fcatecnobisaiiuss qus quum omnia ce&e
Dixemus , vos has certe vcniftis ad oras
Ex{doittoces y inquit, mandata patecna
Curnon.huc geritis? cur non alium' quoque fratrem
; iiac duxiftis ^ ad b«c cefpondimus omnia ; tandem
Summa fuit frumenta dari, nos deinde reverti,
Adduci puerum, interea pbfes detur. & unus
E nebis maneat: per Re^em ft Numina CmK *
^uro r inquit , nec vos alitee frumenta' feretis
pofthacY nec me. audire umquam aut Ipeftare licebit*
■\ A^^tev^ hBee poflqui irodivit,pr6h (umme Denm ftc^
.Eftae jdcaiiifeliit alias patcr^ occidit unos
F R A C A S T 6 R 1 1 LibJI. ^^
Matomm, obfes & eft alius, fubducltirt alcer
Cntt leliqtiis, rimul ut cuni^i morfantur^ & ipfe
Bxfjpeftem, ferac hsc noflras crudclis ad aures
Hwicius; o prius banc mifcraai, Qii, tlemite vitam.
Talia ftindebat laci^imans v circum undiq^e uati
Solantui^y tam advcrfa bonos nbn Numiiu bi^bere.
Mox» ubi depofitis fnlverunt vincula faccis,
la fummis 4 omne dacum, pretiumque repoflniii
Inveniuats ftupoere omnes , fed ti;iftis Jacob
Hoc deerat, n^tiyhoc , inquit , qaod fuiiditus Qinnem
Spem raperef , nam (i yobis Agyptia ad arva
Sit reditiiSt quis vos primum vir max^imus ill^
Expforaafres dixit , Qunc nomina furum
Impoa^, caui&m inquirens, qua p^rdere poflit*
Mempe ego Bcniamin puerum , fj^em patris , S( UAUm
SoUmen f non huic tradam , fidamque periclo •
Voi alU»it fata urgent, Pivamqtfe voxuiiut.^
be, tei fidei promiCb; ego, quidquid a^ud nie. t(||
Autique, argentique dabo, qub vos rediniatts
Ec fintxem » & , fi fors aderit , frumenta feratit •
Qaeiii ccmtra illacrim^n^ juvenis flc fatur Judas; .
Ctse pater, Aos primunx audi, deii\ confufe nQbis n
Atque tibi; nam^ quo pado continget adire.
lllum bominen», qui juravit , per regia fceptra»
ttr Su^eros , liifi: Beniamja (^xerimus ipfnm ,
llle quidem nec nos.nec; qui eft in carcere ,.frattetft
Dimittet» faciemve ejus i^ftare licebir^
Vetum, ut de nobis fint dura, & triflia quciqijye»
Vos tniferi quonam pafto vivetis» & undie
7aiita domm T capiti , ^usfo » p^ter optime , tcmd^iB
Pide meo, paer tfte omni^s fervabit, ^ ipftim
Te patrem, mihi pr»rerea di|o ^gnosi ca^
Sunt, nad, tu iUos ( concedoj^ interfice^ ii qui4
^dverS |yueco eveniat : depone timotem,
. Atqpe pmnem defende doi^nm t quod pondeto^ Aiccit
Sint ^iis pofita tn noflris, ju/fiiTe iaiinil^ls
U doilMflnm !^^tum ^, incertum, ftaude» dolove,
An piecace magis ; hos certe aiidivimus^ iUam
6t H I B R O N YMI
InfigneiQ virtute omai, nos vidimus iUuoi
Nobifcum fleviiTt; famem,atque incommo4^ noi^jra,
Dum teque , & parvum fratrem , parvoiqu/e aeipotes
Commemoramus , age, o genitor, ne tempoca diffcr,
Neu plures innede moras ; & talia dicens
A^iecit lacrimai } viftus pater : Ibicis ergo»
Tandem aic , & pu^cum, & regionis dooa fj^tis^
Staftv^nq^fil , & iacrimas terebinthi, 9c irofQida .meMa,
Et gumpii 9 .& liquidam llyracen , & at^ygdala am^tts.
Inf^per & duplex ptetium portabitis , & quo4
InventuQi fuit in iaccis, & quod data pofcent
FrumQd^a \ interca faciemus facra pareotum
Noftrorum npftrique Deo, quo cunQ^ fecuAdus
Diri^t« ic fervosi coelo profpefl:ei: ab «.Itq*
Podera PhcBbeos currus Aurora icehebajt» .
Quum pater, & nati facrts de more peradis .
CunSa vi« opportuna .pai^nt , & muaeray U ip&W
B^ia;nin: quem j^n^.^enitor complextis ^u^t^m^,
Et laCrUnans., .K carje puer., feUcibu&» inquit,
Aufpisiis: (t te rediturum fata referya;^it,
Vi;^iii\Ggi:o« lacrim^e vetuernnt diccre plura*
Tum tinmi & celiquos lutos comple^it^r Qmnes»
CommenjJi.ac^ue Deo^, aft iili bpna verba pjr^cati
Durum iter, &longumcapji:(n,e,campofqHe r^ilinquunr
Samariae » SQlyp^enque (ac^am : i^npi fon^itf Id^e^'
JPri5t€irtem>t paimet;^ '^ Geraa^ ^ Tartf ra vafla
Syrbdtis« tgndeAqufi; vident JJ^yptja regna,
Opta^^,m<),^e piQtunt M^oiphim ; quo^ lar^ti^ JpCei^
Sufttpit : Itqne una fratrem d|» c^ri^cri; fpilyiif «
Ut Y?5o ^ouflis, coi;am data copia <aid^, ,' \
SieRU\^9i^.; jii^cppllqy^fndifcieiumsos^qptin)^ Brig^ps»
Vcnimus ^ ^cnitqrcnpi^ ilU-,tua mappiipa inffk
Nai^^ni^tMj/fratrem c(w^ «^ ^^Mc. (nini^ifenpi,
Beniamiii Buac iftfun: tjm i^^k o^iiwf tf^tis*
^ Res mir^ ^ j^ fumxpis pijei^w?»^?^ i5s.ooiw,,^p4 antc
' f xhibitui;^ &W^^ fe c^c^^ *^^^L.
Ignoti|m^f|(J. ;Dei^ tfii u;Rvi^yfif^^ w;,P»W»^:|ft^/
F R A C A S T O R I I Ob. II. d>
Traxit, & heu , natiy dixit, toale Nitni^h dMittim
Nof aliqaod nunc infequitiit, fefrt?ana rtfceffltf
UU beoa,' e bis fex natis amifisius ttriutn;':'
In ▼indis alius longinquis exfulat otis :
Munc f^s , tr tniferai folami» dlulce Osn^jb^' '■
Beojamsn abduci petitur? vos^tutfus a%itl^^
Nefcio quo» & vereor, furum ne nomin% ta^it,
Ommf ut tatidem fato pereatis ab mo.
Nos conm mifttum iolaii : fldc parentiim ,
Moftro & fidtf-Dik» genitor: juftiffimns iH^, ^
IUe viv eft , t^io quem tota Ji^yptsa dlcit^' • '
&enpacoc«m* hbmiiiumyfan&umque, piMiqut fttettlr;
Et colit : bincnibil adirerfum , durmnqtletimeodmhe^
His viOufr ceffie tatidem iVvs ibitts ergd / rr* ^ ..
Ec dncctis » ait , {^etum^ aCfae hssc pHrVa ^r^ti»
Muneta , gutt tegio fert bec , fteaem , & teiebiiitfti
Kefinam, ft Uquidam ftytscen, & amyjplilft dMjnl,
Mellaqu* : d^iti dupkx pretium portnbiiiis , &: ^dtl
bipofitum fuetat facds , & ^uod data po&entv
Erumenta : & demum jufto liatumque » patremsUi?
Conunendate illi , pueri miferefcat & hujus ,
Atque fenis natos nimium miferefcat amantis.
Taila diAabat juvenis^ ^^ubi luriiina Princeps
Vix iacfimis cohibens tali eft fic ore locutus :
Efte bonis^mifms, juvteea> e^oiMn^ra gfata
Accipio regionisy & hunc, qui adduftns ab omni
Sofpicione fMr, vc» bdml 9 firtfock piabit.' '
Ite 9 & fitfla. via » fmdv & fudtfre iava«e
Membra , viri;' mos luce beaa difcumbi t^ meieuiif #
HascPdBccyi; faoiQlunimslii inconekVelEiVaetuis,
Va(a alii , meiiftfiiue pami^t; lnic intet Jofe^h
Multa fuper iSgaa , & pepitfli £fponit alendi^ v ^
Dcin tedia td^fivtm , magnamque edi^if fAi' ildiib»
fUgales «iltttfE«ibtt opclk # vdfo aveir- %mi" >
Ot]aci«9'' i^lj|kilMdiqtte^vbteis , flmttoS^fae^tapMik^ -
NecaoD iMUMtus e)K«m fVndMtJa iMgia '
AnlMV ttMNb Mto • & ftombyM' fitari»,^'
Qw dic ail ^p iianw ? itti^dirtmi famim
7« H I E R O N Y M I
ivtff^ Abtabanii pneniniin filvas duccbat l&ac,
laftanduni : puer ilignis onerabat afclijum' ^ ^i
^alcibus, ipfe pytSLtn genitor, vittafque pai-abat*
Illey idem dextram vicina. io parte levabat »[
Ctudelemq^)» enfem ! detqiirus.Iuminar [faec
Et flexis gcnitms feritiiro. colla parenti
Prsbebatt co9ii demiiTus ab axe vetabat
{ilnncius, & dextram fublatam, enfemque tenebat*
Parte alUi. fratrem fugiens tendebarq Jacob
In patris ^antiquas. fedes^» cognataquetegna» .
Euphratem^ .Tygrim.qupJoter:-patrueIilius indie
Vjrginjtbus bauribat aquns rtum. paftor ad undas
Supjbr^^ diim pafeit oves per lictora La^i -.
Kacbelem vpcat, & dutee^vdacantat^m^S.
Tali^ dufifi I«|ti fpeftaiit IQraele nati#
Spemqne aliquaihftbi^pipmiciunt » tum magmis jDfcpIk»
Jam gftnio libemus , ^c ^ date ilaaainii palmts^
V9P . .i^ffHdi : tiim fede raltiia difcumbit eburna ^
Morte fitdtvkhiis , b^e item, gulfdjiro heifefai 9 aijbi^
wfte^nMpotuh. ..
,'-.-: ,»■; • A.X C0 M,- '
: 5ff e 4fr .oiMoCtfa^^, VetiatifMim ^.' '
ASsiduifiptiiper fefltttVetiatibus A}eoa» .."
Falleret aftiyi iic •&ftidia Ibnga diet.
Comn> qiu fer.nemclra «xeSblfiffima cqdo}- .'
ExtoUjmiv «. vitidi do9i captac firigas in^ i^btsi » —
bicitur.ad jpvenem ianior fiefatitf Acaftttm.s
Me fegnes. ^rtus, defeSaque «intas 0taa «v ^
Et fupfiiare |uge &.Wis.4i^«itec« campi$i;.
Et torquere leves haflSia «^^ .ftrt^ piMmtrUil # ^
Nate i^ v^t^tH ^denftque indegiiie' oageee^ iUvif,« - '
Sed te puL^fceiim cqrftijttaiMitrere oimpiiipi #
Ferreeftum^»fbigQfq^^..kvfesaginm Moloffbrt s
Bt pingaem.iilms4 1^ tm(m:f9di« .
7RACASTOR II. ji
Nonc decet, ac viUdam pro me cxerceie jnyentam.
En azcuiii, pbaretramqiie ttbi, jacnlnmqne relin^uot
Ne laiaeD nfque aAeo plenc confide phai-etTK,
Uc pofirema caoum interes tibi cora patetur :
Qaornm opc vcloces poteris prcvcriere cervoi,
Aat apmm mgentem, sat fiilvam ruperare ]oonein< -
£r;^D age , & hcc tecnm femper mandata referva .
Fnncipio ot generofB canum tibi copia numqnam
Dcfit, qax ccrram valeat pronuttere pnedam,
Elige degcnaii neijaaquam remine natos,
SeJT quot afiidue filvis «cicaic altis
Et labox iadomiras, fevarum & prcda feiatnn.
Nec vcro parvi formamqac, genufque putaiis;
Nam ncqod font animi, neque mores omnibut iidem; f
Et vari» diverfa canum dant femina gentes .
Nam rabidas fi forte fcras te cuia tenebit
Venari, & vaiits caput objefiaic periclts^
Spartana de fiirpe tibi . de fiirpe Molofta
Quxic canes, Ubycos illiti acrefque Britannot.
Pannoniofque tiuctt , tC amantes pnclia. Celta^
Adde, nec Hircanos, ncc Seias fperne feroces.
Si vero parvoi lcpores, caprearqne fugacet
Malncrif, tjmidofque fequi per devia ccnros,
DcJige Pconios agiles , volncrefqne Sicambtot .
Qooa tibi a latcbras , abfimfaque luftn feraruin
Rimari certa catoJorDm indigine CDrdi eft,
Bnnc nfam .implebit Perfei, & Saxogeloaos.
At generc tx omai pnfcrtim delige qatc 0«
Corpore lic gtxdli, nec dcnfii afpcri viltis, '
Sed fablime capat , vivzcia lamina , 2c tmplaai
Oftentet froiKem, atqoe ingentcs orit hiatns}
Cvi ivrei, coi pinffnts te^
JXw) defcoidens. fpina nflciams
Siac cqne^fibfa lau:
If^ coftit adiongirar imis.
l)e Ci m ienfimfe.coUigat uAmn}
Uc e icccdant ilia ccdhi,
Cscipum iiccit aif» foctU craca iace»is« <
..f .,-}■ ^ "«*■■■ ■ ■ Im»
7* HFERMSNyjVH
IfliJt peduffl parV^ figh^ntviMgiu plftnta-*
Htttc. ftmiretfi coTifattge* mitthi', q«oin vcre refrehti s
Tangit MHxit gehuyoteneii Wiim ; gcntf s dmnt fermnni i
Bis qainos t^^rf ahtt^-di^ ^a&iidmxts ^drcfqtid i
In venet^rti , Vefieii?' ftttfiwcint :• (lc pfe«i J tbido i
. Acriiis eaeftininlat » vfrefqne ad' fcmififa pi&btfe •
Binc tAa;bt'fobbfe^, atlft^ itfd^ vakrntibv ekic.
Qua fittrtihc ffe fe niittiwbfb ptohrfit <e*ttt, ^ i
Selige de mnltis qno^ law pneAm vidt;b!# -
Fondcte : vet ttipnt^ ffa^mmfts tnelnde fon<Ml i
Ingcntem tutbam : j^oifs mm ifionr f)ei1ck>
Bgregiaiifi iclbbfenfl , ihettdi^qUe plign^i^ ffMtt
Ocyus eirrptet flamnirt , & inertia Hhqti^t .
ini igitnr plcmfs tibi hbiidi^ viribti«^ «tte
AccciEt , psetvtrin ctiifttL 'cotf(cc^«det^'«o!lem,
Et ffloUi aflnefcant f&fe dimittere cf iVo .
Hinc tenernm lepcftHir; vd cmtk M9rma' tra to>tMt
Seftari capream , & fadtiem' percurin^^ t^mpwA
'Incipiat,>erbifqneviri patere vbcfttttii^.
Nulla ntota^tfll, ip& ctcrfcattt ctmi viribitt «nni,
Jam potes 'hos thto denffi bdmmitt^ iilvi^ :
Pcrque altof mcWtey, fier lisltht agitare fet»?lll»t
Nec minn^ aiit apto , laiit fUvo ol^e€B»ir6 Ucmi
Si modo vfel capreat, ir€{ a<?dfgnalw«r cer^dr.
Immoififcii •tnm p^rte c*is , ttt ih - cvrHiWs fflds '
Exerce affidtliiric ftidxrffcaitfe-^^WH^ ; ..
Vincla patiaffx^? ita: defntrm lil^^i^ d^li^
Quum teiipfi, tifUfqtif^ voca^, lAjjtfit fiMmit
Impete , ne^ cnf fuih teihbi^ftii^ pignr f)^^ •
Haftentir ih fflvis c^tttld^ ^dii^fhfaf HKI^
Nunc qnae mdrbo& fit (fHifi^ zJft^btMk^ 960^6 .
Infomnes crctinh fartftitiititpttt^ tUi^)!^
Vimque ^^aatmtt* f^btfs » yjfrifatr tirm:- iptfe Ci M i M
Ferro emitte le^r; defA^te*IW5iia<rt»»t^^
Mifce oleo;&')^rdlif%{hM dmrta t6ttt^^mMh
Terqufe d!b Wctt* dttJitltrf^-Jfr |[titmr ttMttl • '
5i vero ntmio . vemthtR ftWgtittrt iHII^,
^Bi^^' lapaift ftctb5;?fWi8te^
* - PoCQ-i
/
(
F R A.C AST O R tr. 73
Pocula » cMtDfinnifiie pip<»r fiimil oniitia niMlilur
Pcofubiges QCiwCb fioiQiac comifiimi' Itqaofit
Fncnileriiit ^eeicm copMlo caliif htniri«v'o00f«
ImmMkMni fed. fcffco^ firtm dom &M€mt awtO'
f imte canis , iympto «Mla <i fiiceeffir tiraiM^
Cimiceo iuffire catiem tAAmi Ircdbii;
Aoc oleo pciftmmf » tr '^mtomd mdlr fiihiAMii'
Incoquere, o^nf^v^Ml fnAs^^rmmaiam^
Ant quun temr hiea :( dmra disiere ) |rtrfffWn»
Afficiet imfieve, fiivQAria f«lteR», awmcm'. J
Bacchi asidos lackWr 4r dmiiftsm fmne^pctoAiQff^ !
Atqae Ammmiiiol Ihilhlili : dciit^iiifguU.ia «1^^
Confoadens , tm«r. «lapftni iifp)tftttee< pdluu
Tum veco, wii9Mtmi¥aitM kmsici pmtir
Qonm tabet » «nlMqoe lAione »l«Mitie |t«tcaii^
jam.fMrioc faor» niytti^ fiivdlm irtiv^
Arenteiqfoe irtikf Alttt^ «0000^ iaceto,
Hifqtie affefla tevi -cUm^ flMo» hHtiina dootci^
Inde oleom t arqoe o^ niveos sdmiicte Bquooea.
Qnod fi noiiN^o ftiiitolatur tcM 4bfooe r
Lemiotom l4|fiioni (Medicem flooiine ^tnp} ^
Urina femel atqoe itcMn deifiecM tectaA 1:
Cni ftcdK dowoa^; ocidof^oe adjttnge liqmnei» . \
Qoaqne illBrfilltiifttaka ^c^ttinikie peniui* S
Aft ubi rofCOMVtt^Mllabic ftngirin^iFOao,. !
TanftBomar ymlm i m , ac iriaH pendondi Acactae»^
Ure foM, 'iiMmstftt ttffdaiici impone cmorit i
Proderir & *ftM» eMdmi liiigw vttlnur«
Obftruad» <r*t^ leM ^qUMft A>ne «iani^
VeMrt 0ffi4Ei0l>ttMlttln» €eiirfii4om
Obiice , laatt plltt^ fiflW p«rfMl OtfpelMl^i»
Ac tontta vMlifi^^tiflMritt fimgttli apef^
Pro facili urina^ '^^trfm mAnt^mlt aHM»
Conveniet leociMlMifi^1i4to>*aM
Momre.Jk cenoief^ttflllCHdll Iflnilfmt
In fiala i pj j f ifyii , liitt m fli if ttl ctt«Mttt»Jfllivi»
Infercoftt»Wlii ^ i lll ll lii tt i < llftfliltt itt'
Qoid ? Jt^ < W tt i^i»t <W | •l ii«t»t#ifc^W»ft^
.5
74. HIEROMVMf
Ftangere namqQe Juvat pallcntis grana eumini • i
Dencibas, admocaque pedem leoire fativa: i
Incipiencque.novirfnbcrjefcere procinus ungues •
Fic qaoqae.ttc. immuiido cacutus juguletur ab ceftr^» i
At C31 (ilv^ftrem crepitancibns urere rucam
Ignibus, & fumo p:irirer mulctfre (alubri
Djfce: 4ehinc>cri perfundere vulnusaceto. •
Qiiin aures etiam mnfcarum turhi molcfla
Impetic ufque adco , mutilaturo appareat alte
Uc caput: ipfe aucem venienti occurre periclo,
Et prius hasnttcibus. viridiqtte putamine tinge*
Quid iquttm dura- canes inter fe prodia mtfcenCf
Alter ut alterius percttltus dente laboret?
Tunc erenim cervt ftimm« fubjefta voraci
Ofla teiyes; oleo.fi^igons froiodeatis oKve
Unguinis in jnorem, aC vulnuslechale perungenii
Quamquam etiam poflU ramenta inducere ferri •
I^amque venenifcrd fcrptfintis &ucius«f£hi
Quo valeaty./dtfponte fua refecirefalubrer
Gramen, & ipfe fibi nullo auxiliante mederi»
Senferit <t rabidos.ttbi morfus, procinus ipf<^
rdsam ruce foliis « acrique Lyco
Junge gicem» Iiefcque adhibe h^c medicflmine partu '
Jlt mala quum feabies miferos^ dep^fcioir artoa
I^acrancuiil,.& fflKle mtrerabile cocpns adurit» *
CreGfTam; abdomenque bovis, reftnamque tfuairem»
Butyrumque recens viridantibus incoque feofim
I^n tifci foliii , in fe Aaque meinbra pemnge • ;
Sed tunc prccipue folerti mente cavendum eS ,*
Quum rabic accenfds nunc hos, nunc impetlc iUoil '
Ipfi infenfus herot da^qtte infanabHevnlnus^ ^
lErgo illum pi^imo valida compefire earenat .
|nde rofe f^greflis cA^icempoodctfe fi»!^.
Contnfam vivi footisHponi^frge liqndr^»
Ue pottt^ AeetiiM lino. cobta* nigranti - . ;}
Frsfer^t; % liac fumta » revoeari ^ pr ftina tralmiC. '
Senfa cancot» .ac pofitt rabie fliirefefere rttrfum^
V R A C A S T O R I f;; |y
Contnndftnt : edecas alii fcrveQtibns tindis
EmoUuc jubent, donec pars una faperfit
E tribos, atque ip^ foliis» t^idoqiie liqnore
Vafcese quadmpedem» Aurora furgente fiirentefll» -
Mil tandem ufque adeo prodeftyac pricna fub ipfuni ^
Trincipium morbi rdfcindere femina ferro.
Nam qua parte imojisoniungi linguapalato • / .
Ccmitur« od faucesy.nativocpncolor auro .
Occupat f iti rabiemqnc feros agir iifque MololFos . .>
Vttlniticus ▼ermis ». fuffimditque ora veneno •
Qaem A^^nis potuit feno refecare^ potcn^em . . • 7
Is tanti abfttlerit cauflam, ftimulun^qiQe furoris • » >
QusB fnperant , olv9 j; ounc prvdam ad tcfta ja€entem:|.
Ferrc monet prKfcfis. fisgientis temporis bora t ^
Qnandoquidem c:|lai|ios.^uit Cot£lal)af . acut;os».>
Et jam fnUuftre» •inireaat Luna tenel«is^f ;,
Bifiifiam fimhmm frM$fm^ >
Etfi ogonict taoti cafu percuffusaQiiGi / 7
Solamen nofiris difcupercm lacrimis, , > \
No mea p^tno manarent Jnmina ABtU»
Pefgeret ant tantos ficere corda dolor«
Attamen, i^ mi animi, valuit concedere amartr,
Ifim moBfta tibi catmina perfolui?
Qno fiDrcafle meis coofolarere Cai»»ni|,
Si miff fos qusdqnam Mufa levaic poteO s
Ac ne tvL m lecrima^ paulladm totus abirei ,
1i||uitur nt pluvio.tafta pruina Noto.
QjBahdoqni^eQi eari fktq te fiatris i^rba cft
Rnmor in etf rema vivece triftitia,
Nee fampolle qui«tis iMibete, aut commodt fomni,. : :
Sm ccdente die. ifd.vedennte qnerif <
McKrfitemque ,- Tagui|iqu<& , & t4tcpfm SciUmc «ca
^AmMbpktmi% qufiit^ rfttpribJW*w • - • - • .
iifttie .Qf )jE|idani ripas errafle pff ,tffa4l t- ^ •• I -
Ui ^ Se.
7<P itlBROrt * MI
SeptcM quam filstm>%ilt fblhrti ftitmnntte noftei
Jejuaani feptlhft-dWitkHikfR' gi^y . - r '
lEt, qaotieiK.tertf^ defttfs titddfr ^iiirMi
Te tamen, «HMs'8i' dHi^aitt «Wtte doktt4am cft;
Jufta quidcftf tMki cairfla t!o!<»48» lahet .
QuauAyfuMati IttHMttira mortc tfti- bmnia fttttr
Commoda , tnj^* ipftjt* ptetfifdit . atque ttidt :
Pcrdidit h« itrtRlWl cih*t}!t tiW mt^v tHtttptW^'
IUc tu9^ «itfhtllwr, ^oHliiteiiMe^^iiitt^r
Qixicu«f y«rftcf4)^liip«^v ^cMt dT^iMtfbft»;
Atqmanmy^tmm^^l^ei^^otitXini
Unum mitari» atquc onum pr«Doacce cunftiss
O nimium miAf»«^ l^ gWW ^cfMiMfi^ ^
Dctcrius quorum cft conditionc nihil.
In no$ fovitum eftiBttle^ «^(^^iltitB tiiiWuWa
Vidit nuUa astii, tkft fttct^)fod|et%
Servitium tnmi»k^a^, » ^nmtk jttffih,'
Parrqnc dombiPtfttal^liVtillltflS » t«ttti4«.
Rclliquio». ilHre^M^jAflmfl^ d»tfy
Peftif, & buc illhe-A^lt BMMIft^^rf6iiO'«
Ncc fat erat: mm«cHLMHtmf§ CMfbeh
Flcvimuj ; ViMigllt^ C^; ftmit^ft^^^ ^^ -
O Cotta iflflHM» 4«l^^(^^|iK«««ffibi|>^tMM
Tam fubito «Wte^tool^^pl^^Aie^f
Jam ncque^tnAMHW^ JMIIIir, •«niMlliill
Won bene^cciTaraM tOmi^mMf MHn; : - r • :
Quiitti. ¥11^, «l»MIQ«|d»V 9Mtti^«<M'tt^!Mtf'»*<»
Dcferis, heq^iWWll cMi iil t l ftii^ tfc |>. ^ u o
Nonlilit«Miil»iM9mjim4|^ '
Hoc cua non virWvlitW tcmMlt Mmi^
Enaimcm vt Ml«l^)ftt«nettf .W^f^^
Egttma mifcti co uXtm i Mb mm^ - ^ -- «
Sed
•u. ,
i '-4^
. t . '
•:.;i
K »•'■
EE A^C A S TQ Ikl I. 5 77
SeA iote » qwm fkm yi^^^^9ifl^^^y^9mf^9
Unus qai mi^U^ mftr|iiari($.|i0p^Qs..
Communes muUis iu^cU,lliiUs.f«}i^s.*
Nam quid ego aut; i^u4$s m^mor^ ,aitf,tu^. y a Apfn ji fl a3i4S
Prxmia? ^Uflun t|Ji^q;^i)Q prc^t^jci» f^iJV^I^;
Aat quatn f«pe.agiii)af pofi^ |ai^,^^|ij^^ft Qs^i
Ad fua ApolUaea >mmt>ra ^Qic^h q{i<^? ,., /.
Vos t^ist , Ticint , ^' uui imeir paT^^a, i»n,,
Medoacer miwos ^Uis JSugaoi^Of :.
lUo quQs &nia ett o^iw -tac^^ do^ei^t^ ,
Saspe incer Nympha^^obAlx^iflV ^v^ «
At nunc amiffQ tiv^W^s ^ w Xifb M^$^ .
Ingne .19^^ .air»f9^ii9ii ti^lnilil^ .via^l , . . ,
Non C9mi%n auc^otH • Dec xo|^ l«3f^f^#W»M>HM^'>
Indoluiftis ajg^i^Vo illiut iofmtUfu. .. „
lUum fciam C^^fl^ • & ^6(a7f&f J^XO^ J^ii|B;«
Qum etiam.filw,. jfir moiites ^mfiUrc.fcjC^taiit^
Et vot extcemi 4€fti$ 8ypfi4jVor.^iiit . : ..
Sed mage peAacu%uft.feaev > .& &^c%> J^^J^V^
0^^ 'P^ vid^uiu.>fiet;wmrJ4ffwiilj^^
Sed ma|;is ipfe AtheU^ , jplim i^Mi 4mfpu$ .tafai^«9^
Coodendttiiii ^rsuu |i^r£f re( .m f^>^.<ll « •
l^rqBtc^ i;pgqAtiQiii| mafv^^s» acg^ 9!]^}^^^^
nium ptrp^^.^Qi^A aUena «|^ ^,,
Spargite odq*;^»! plfwa. l#pu}g|^V/#^ ,
Tempus t^tftfx}mjiQ^mm jmti^im^^^^
QwUCTfll i(b, 4*i:^j^t, 4fc^^e t^^^^^
Oevota ad muJi;p« fctfV rfer^t «yiwijeil ;
Inrer«a» ^.^9$ JBfoacir.c^tum pai;i:e.^yjOI{U)a(t
Eruemoram)jft9|(4s4iin^f;j^^ ;
Qaem
jt HIERONYMI
Qaem Bcqoe finfta poteft Sophie complexa levai*,
Mala ncc alTuccif fedala carminibus .
Batce, taoien vatei, iDngum nt ^UBflfTet ademtam.
. Et loDgiim flellet Tfaiactus Eurjrdicen ,
'Nollo folatas, btando qatm carminn , curas,
NuUo, qoam Sophii, dicitur cfle magii.
nii, feu Ithodopes filTis etraret in altis,
Sive in defeiti Strjrmonis aggeribqs,
ScmpwMufa comes, (bmper pendcbat ebama
Ez humero numeris docta fnnare lyra .
llle otbem immcnfam fcmpirr l^cCtabat, &' oi6ti '
Oinatutn , puris fidera lominibus ,
Et maria , & montes vaftos , atqiie irrequieia
jplamina , totn quidquid deniqce tcrre parit.
- Qaocafn aiiimiidvertens c«r» fnb l^c teboreiRt. -
Panllatim ciramrenferat^Eu^dicen
Pelerl,& ttil!em mntari in gaodia mentemv
Tanmm anlmot TCrum forQu levaie potcfi .
Afpice Incentem Luns Titanl JJs oibcm ,
£t cum Sole ftio quiB fnper aftra micant.
Omnia fant xterna, tc vitte ilrnaa pcrL-nnft
Qite loca fcItceiDiiqoe, animsque colttnt.
fnferioi Letlii rcgis elit, lejefque malomm ,
In qua eft, qaod&iiz intueare, nihil.
Quippe foia bdi r,imbrefqaei& ciuiati%ti|M^
Qaccamqae i regiohe ciaant, ' ' ' ■
Adde «ftafqae, ;ic,& ihil^AoniM'ge^asompi^
T«nj natiirt ! : indtga fttirper opsi"'-'
Kok pono defid la pluihtu nofhis "
Jqnzifflos, o inftjaihmna geoai.'
' Hlncodia, & t- lites.S: bella jctoehtt, -
Et yla noit ani plnrinu 'aperta ncci .' "
Attatnen in ^tls Brannis ell anhtii^^ '
Unica , quem mcHor vira besre potcit t
Quippe, nbLp^fblKchs aUa.rimire teli^itlC' '. '
Corpot^flm. fedts idtfolat mhciia»,^ .^ '
ScmiiiKilMiiiIe dofnAt; e^ Olvfim iiidrte Carmtingi/
Hic , ubi^inni sfhr* OK ftA ftvlc UbnH - ''
'■-•■V • Kee
F R A C A S T O R II. tf9
Nec dolor, aac deiideria inf«licia nolhri» ' >
Nec fcrs partcm aliquam» ncc r^de vulgus habe^:
At fandi hetoes habicanc, gens inclita belio»
Ingetiuique » novem qui coluere Deas :
Qniqiie pii, iuftique, Deum prccepta recuti»
Et fanQa iniignes qui fuerunt Sophia
Qnos incer tuus ipfe recens a fitnerc frater .
Mttttar ccslum, CcrlicolAmque domos»
jBcemamque diem , & fielicem ex ordine gentem ;
Incr quos gaudet fe quoque dinumerans
Qpem circum illufbres animfle, proav>que, patecque'
Intentos oculos orc neporis habent ,
Ec pulchram effiglcm agnofcunr; mfiratur & ipfo
Egregiam ftirpem» ma^nanimumqne gcnus:
Agnofcicque fups , & fsfta* & nomtna difcit t ^
Tnm quantum fit adhuc terra faabicanda tibi.
O fortiinatum nimtum , triftcm anre fene£^am
Carpere irer coeii cui potui^e datum eft.
Qiias fyttes , quos & fcopulos poft terga relinqiui t
Marce \ tibi a quanto eft falva carina mari l
Fortunare iterum ; tn non incommoda vitc
Faflns adhuc , non qu» plurima habet fenium :
Sed dulces incer Mufas , & Apollinis attes
Forttmata nimis vita perafta tibi eft .
I , decns Aufonic juvenis , nameroque peorum
Te immifce : culta eft jam tibi terra fatis .
lUa tQom , dum fidera eront ; dum flamii|a catrenrg
Nomea ia aftra memor , & benefafta ferec • .
•» ■ < « u
JU jfoMmim ^apfifiam Tmrlmum Vmke^fim*'
Bacte, animos qaando triftes . curafque levate
Mafa poteft, egd nunc fortem, cafftfqoe fopveinos
Ip(e flieoitrifti folabof carmine tecom*
Et tecnm dnlces natostquos funos acerbam
AbSalfty ctema & pariter caligioe cexttr
Cooqoerar s oc faltelif ceneln^s , & oofte peremii V
Qiaaotunit opis «ft aeftr^imifeMcoia aaminadexllam,
Qu«
•f. *
: !• H I B H O N r M I
Qu« potui„dttm vita iHo5,aur^iie fovelnuiey
Si^ibai ^enitoGfue , «gtthesiuiioxque duocum
Infelix., pjdmts altec vtx fia|^e voces,
Alter adhuc toaerts .jaiu >tuiii^ deceypere 9b anais
Prima.rudimeitta^ atque om^n for^bere parentt .
Quos ego ( fed Zephyisi fpds *f ortayefc p^ternas )
Cenfueram* ii &ta darofit » quiim po^ecet »tas
Fortior , ^d dulces ^fium tt «dsicere Mufas
AUBAws f ^itbmmnu^ lium^ia fufjpfindiuje tbitraftin •
Indc» ubi fam ccclnnL» ac SolQm* fulgeutiaquQ aflra^
7«fm^Vi^^ & liqqi«4ps igiD^ , «quoique profwdiim
Mitari inciperent, latifque animaiia campis»- .
Tc^ Hionftrajite ytam > cc crerum arcana docenice »
Mens fbemt dulces ftophifs dfiduciOjre ad hortos^^
Hortos« lya^s yerfiirp^tutim, quos aum FaiM)aj|
Sempcffalitt &amrr-i»iriefti ne^tare pafcitt
Hic taemula^ tg hmga «ofife^ ctate |kaQeA(i
Furpureos JQgoranLt mBes 3 fcmiiq^e leyaoum,
^nw#Bia caflpcenQ eirham t tns plucim^ qo»nd^«t
AudiflTeoc ae ^opiilet tHedisaate fu;b umbi-a»
Pivino avnnMn ilAhefliai dii^m camMne moleee,
Et imam ctaas» & ^fineci ^i^^ecdsa mundi «
Fprtunaee: temHr 4iMf9riim .^ cffecx»
Fata finant f uc mt» ^m ^nta^tffima tenifll
MaPvMt «lit emfwofia jei)pidi/ie pidiofari.
Arferit » «t^Hff Pelim ^Mliwo iQompI^ • ftgwx
. Cottom ftiBia s fttilms. dtfieoi^ia hm. kymumt^^
Et diFifii.loms , Ikt^m j^tmAt -^m
Purior , 8c pitidis yiciQUs federit aucts t
QjM^i fMta per iMm a«ip^ h IMfVilE ^it^
Ima autem tellus vafto circiim obruta ponta
GonftMMv* (fnMn dndM WiKi9de agkaAlttai wdi$
PauUatim affiafiffe^fupfVL»;2i f^a^reftitra MMt<i
CmpeaoM » foowl fti «udas oftendm Mataa »
Mox neniom^ tryiiidf s wdit milMPiWls Mifll *
t96inwti:xul^!§imsSQtqnim:S^^
U
FK A.C A S TO RI I. ft
In vindi flavos (iccances littore ciinet . . * -
O fortujiatttin nimiiun» fl Naminataiitutt
Hxc mihi fervaflcnc, ii non caiiira fledUrca.t.
Verom alicec Lacheii vifuiti eft « quo^ tcmf»re primam
Naforum copit producere /ila duarum .
Quippe auram o^uferis , & duloem nofcerc vitahi ,
Spcmque fui dodecat praBbere :. alia omnia ventis
Tradita» noBt^ acra 8c tenebcts involverat rQrci* - "
Non liQUtt fiEsmos annif ^ virideiqae jttvcfHA
Infpicere , & cai» ad metadi deducere vit« i
Mec pomt votis« 'iiec ope adjavifle patcma
Clamanoes, iruftraqttc patrts fuptema petcntet
Anxifia , & oota ifiequidqaam vooe vocontes!.
Heu morcem invifam: quis.te mihi» nmile » O^bnilll
Arripitt & miferum compieadbns. abfbahit sflis?
To«'prior imniti corteptus morteV psrcntem
Deferis « & dnlees aorav, & luminb linquia'* '
Qnod te fi tali dederant fnfa l^e futurum : '
Fata mihi» non.jam fuerat niQetorts abundr?' •
Non gemttos? quidme e tam. nnilcis patrites OflBii ,
CcslicolaB , lacrimjfque novis , & morte recenti
Opprimitis , caroque etiam fpoiiatis Julo?
Hetf y milerande puer» quanto plena omnla'^ Ittftia
Liquifti abfcedens i quem non vefatia Deorum
Incufavit inops » quum te complexa jacentcm
AfpioBtvt lahiara comas ft prlkora mater? . ^
Ah mifera,.ah male faufta parena.qiiid Nomina fleCll
SoUicicas ? }acec ine » velut fQccifus aratro ' >
Flos cmec» & fruftra non aiidit taata geuientem. '
Ahmifera, ah>qaid fublatam complexa morarisf ..
Ille tuus iiqii fam«ft« Vos illam lA funere» Mtitv»
CoUapfum accipite » oicanimemqiie Tcponfce teftii«
At voi, infoncer aaimc , cmffinptittuper. '
PJgDim i quod mflecd fupereft roptace foreft ti f > ,
SemBec.avete nteiy.-vt' KcoW* femiief^iieivalcre^ '
Seu dnlce JBIjifiomjfattftos , imbr^Bqtie Tenebunc i \
Saafiorum nemonim , poro fe^ iidera cecio ^ ;
h6 cm 4te-&Aipet ibctlnMsi, ,ws:o«tsiimc -tnHk ..
TTTom, VT^ * Pw
4«
fs H I B HO N Y M I
Frofequar, Sc veftris perfolvam jufta fepulchris :
Donec me vobis tcnuem conjnnxerit umbram
Summa. dtes, natis cquatquae fola parentcs.
. interea cQras nameris , Mufaque levcmus » .
Batte, animos: quando rcrum mortalis origo efti»
Quando etiam vitK nerunt vafta isqiiorafineai*
Scilicet & quondam veniet labentibus annis
II la dieSf quum jam curvo fnb vomerc tauras
Defudet » .terramque gravis profctndat arator ,
Nunc ubt e«raleai roftris fpumantihus und«
Sulcantur, verruntque cits freta ionga carina»
Nec vos» o liquidi fontes, stema manebitnt
Sscula , fe tanto quamvis pater effissat amne
JBridanus » tumidufquc fiuat tot eotnibus
Qain- etiam atsrii montes • mirabile diftu , ,
Taygetus» Syphilufque» jugo & Cymbotus opaeo :
Innumeras poft fl&ftates, ac.fflBcuialonga» .
Senferunt feniumque fuum, fupremaqiieii (atst^ . .
Ex quo' matettes thalamos, primofque hymensos^
t ^tque elemeata novus fenik difodr^ia mundus.
. 4d Daniekm TiAahterium Verona tr^afeilnm^
Senatotem amphffimim*
Rbalneri venerande, uno quo fofpite, nonduni -
! Juftitia , & viccus terris antiqua receffit,
Multa quidem monumenta tuis fub fafdbus Urbis, '
Multa cadunt antiqua piorum & templa Oeoram,
Et Bromii vites , & amic« Pacis olivs.
y«rum bcc ex Orbis re dilabuntor» &ipii
Ultro etiam fua tefta voliint procumbere Divi«
Ah, faltem antiquo medicorum parcere rtta
Fafqu^; & fuetus amor pietatis - & inclita vifCOi
Maguji tui valea«e : valeanc faoe.iiiore VetilQo %
QuQ.noftri vixere acavi, vixere parences»
T|B duce ventori longum fupetare oepotee ^
SaiiftiQc Ittc ceoplif I hic Divftin jb^^ widior tcii r
PRACASTORII* tf
QjDemnc^ue tempas edax potuit^iiec fieciria t Ot jziHi
Non bclii rabies, noti ipfum inlringerc ferrum,
Tantum eft juftitiam violari, & ffledein minpi.
Scilicet & facra eft medfcina , vetitfque Ocor um
iQVcntiim, & facri mi^dici» quibtis auftor ApoUo^
Qai revocare aninun jam cafigiintib»s Orci
Fancibtts impofieas ad cane munera vit« ,
iBrberiofqttc iiaufttts, & dnkia lumina poffunt:
Qni g«:ntts innocuttm , vitaque ad pablica nati
Commoda, divinas tantum didicerc per artes -
Exeicere svnm, ac^ue humane fvtitk fatuti.
Hos fl^oiim eft te ptflecipuCy iongequ^ tueri»
Rhaineri , ante alios » idem cui ceffit ApollQ
Ipfe fuas artes , & munera nobiUs oeii :
Qncmque domos Divfirfi docuit , pcrque omnia ittAt
Sidera : quem Gra|o inlignem Latioque cotburno
Secretas dcdit Aodidfmi percufrere filvac ,
Bt cdamos, cidtafam^ humeris fufpendit cbumaiSit
Id^ te dnlces Sophige deduxit ad hortos ,
Hoitos, quos vct perpetmm , quos aura Pavottil -
Semper afo, ftmpcr coelefti neftare pafcit.
Salve, magn^ parens, qui tot virrutibus auQuf
Urbem jtt&tia & Oivis in paee fecuhdis
Egrcgiam modcrate, Athefis qua flumtne pulchra
Izhitnt, & l^acido fecat arva vircntiA curfu^ .
Ttt 4aoqf&t^ magnai virikm genitrix , urbs inclim , falve
Cor^DcAm, Vetona.* rui ceflcro labores ,
ArtfmmBqne gra^ireSyarque bmrrida Ma^is iinagaf
Sai^ttinis & vcfaoa fitis, & triftis Erinnys •
Jktrbara jam ^effit mbies , & iii Alpibus atcot
Scvitiam miles, gdidttmque exercec ad Albilll*
Jam dttfos nimium fervitus , & fcra jufta '
Defuemus pecferre » ullosnon jam urbe TVrtmioft
Con^cimus , fed te, Rbaincri maxime^fed te.g,
Magne pater » uno tandem quo fofpite , nobit
£m bona Ubettas fefiic , Fiicemque per agfo»
»a Ccfcs^, Bacchique choius comitantnr ovantcti
6aiiitet# o qpttcttmq!»» boiu fpccatit agcefltrt
» t Qll^
^ H I E R O N Y M I
Qaor«m tfttoc eft fotolis» ftadtuniqae nepotibus ^cva
incolero^» ^ pacm nlmis attoUere vites .
Tempa$ io i ii.anc tempus 34eft,quo f^cula Parc«
Aorea ne^t» ti^em qur nune te Prsiide kfcta
Inclpiunt: fed eriiAt mbis tUQcmaxima, ^mim te
Infignem fceptco Venetilm » fanftaque tiaca
Regna falutabunc cerrit diAifa , tupmqne ,
Qua Sol eacociens vilit,.4)aa de&nt orbem
' Occiduus » late clacum feret Hadcui nomon.
A4, foannm Mauheum GAittmn , EphfiapHm
Veronmjem*
Ille tuus » Gibecte» facns ^oi in montibfat acai
Mel^lneis tibi conftituit, qui tequc, tuumque
Per iiem^s omne canic» i^ecfiiie omma dtttqca aomen»
Haec enata fuis mittk «tibi pnma fiib boctia
Aucea » qu» quondam Mo^Qcitm e finibu» Atlas
Tcanftulit ^ ^ magho -fecvaiiat CYtca Dracoite :
tAox y4Ao^ facca e«poIia«fe8«pomacia Perf^iiis , ^^
Dum levibi|$ noftrum talanBbus a«ctt cranac^ .
\ Don^vit.Charlits Befiaci ad ^umina Nyuii|ibs.
Infupcr hos,,. Giberte» ubi 4at munera pifces
Qui i^iffl^a^} Eccufci o$tttc« lioftra^e fucve
EiSgie » r<iw^ J^^ci fub ^vrgite nantes
£a»rulji .^otiverrunt finuatis «quoira caudis.
Quod (i focce. juvat ta^ti fliiraeiila fa^^i ,
Atqu4& «^pmiaum q«sii4am vecfas audire fi^Bcas»
Ipfc edam*.Sal0i qur quc^n^m ad Httora Battus,
Battus ^iMc Dcyad nm cociuit > mihi ^ettaiit iBgon •
Porte <(e9}ex (ketflc .p»<rufi:SatilciMis ab ocis
Ab Jove d^lfos , regiiam » &ideC|iie qaiotas
Qiui^^bt^ f«a|:4o in. masn^ » fttaliaqocf aeras
Jam^jj^ ^fv^ mfdio Sol imKnatet ab ne*
Quum4eflUs.,ieag9qa6 vk^iccacas, arsrftf^
Ad v%4^ SeaiK:i iriftdi pfofpefttt in^iietixa
y^fce^iiis «wtas « Sc pact ^asdkia 3aMish| ^ »
rocula nifeM^s: pUcfido-yoi wMm»9
FRACA&TORII. if
Ecqxiis, ait» veftruizi;, poeri,, fiuoeurm egtotl ,
Dcfeflbque feni? quis pocola- parya^ mmiftBtt»
ExftiDguitqvc itttm? pofecnti iUaderie naufi* ^
£t ndere fenem, quis enisn ps^efentibus undis '
Poffit habece Atiin? en flttminel»igtus.i]1o -
Ebiberis, gelidaque «ftum. felabeie lympha«
Illufus Deus immiflt& in flamiua palmis
Haurit aquas, pronufque btbit : tum verfnsaitinoty
Quo tamea e pretio ». pueri , duGstis ad iJlas
Reimgio cautes , qu» flu&ibtts. undique oiiicum
Clauduntnr». oiedi^que jaoet parva infidakin imdir4
Oftenditque iocumr: pcetinm gens impia imquunr
Poftulat y at paftu» fenioa^ tamen omaia flfm^r»
Adjuratqne Deos teftes , fcaaditque phB&iimtd .
Illi autem ^ imm na^e cit a Hqujcbi equofa fiilcaat »
Ignari» quifnam fedtat Deua, E|a age nobts
Fare , fenez , quonam latebral pro crimttie qimris ?
Anne fngam fiibrepto auro , domtnoque seHdo
In loca tttta paras? fed te tua fata fequuntur,.
Demens , quem nuUse poteru^t fervare latebne •
Nomine Carpus erat, qui tam temeiaria vetba
Dixerat, ingeminant comites, auriimque repofcunt,
Proferri fubreptum aurum : ni profcrat , omne
Vi rapianc» puUumque rate in medta eqnora. turbent /
Qiios placidus difiis fenior demulaet amscis • ^
Etritfci natttgr, que nuncmens impSafuadetr
Nec (ervase itdem vot, mc meminifle IileoruJli ?
Dicenti jam vie , fain dexttti inftrrur. At ifle ,
Qui tandem,* agnofci poflet.Detts., Impia,;dixit,
Gens inimica Oefttn, daliieup» qnod pQlcieis, aufUSI^ ,
Hoc imo. fnb fonte aufum' pafcocis avari *- .
Dizeiat* Aft^iUis veniam.pofeeatibus^ & vov
Deficit, & jam^fe cerniint.mutefceve:, &'.oin.
f n riAum lacer patnkiai* pcndaafa deU|f«linir &
In pinaa^ahiere tuanus^ vefliiqDeT.ri^efierie' .
In iqtiaiiinias » caudaaEMiae ^es 'fianatttur iiY iHMniw
Qni fueraedlbifnobitaftiistjGaBmtdtne, triit^iii
Pallidtts osc .0^;. qpttbiqiim lim
P 3 • '^-
M H I ERO N y M I
Iiidiciiim fuffiifa nigris fint corpora guttis.
Cacpus aqoas , primus Numen qut laelic « in amplas
Se ptimus dedit, & fundo fub condidit imo.
Inde alii celeri fefe in media equora falrn
Prccipitanc , vacuamqae racem , & (ineremige iinqnunt.
Jamque Deus fuper unus erat : fubit ipfe liiagjftf i
lunus, & adduftis pelagi petit ultima ripls .
Expofitut ripa placidas conTcrfus ad undas , '
Ecquid io » Nymphe Benacides » ifta fupeifit
Navis , & hunc amnem fiicrum male faufta catina »
Et yeftras ftUcabit aquas ? en certe ita i8t huius
Criflunis boc fcopulo femper monumenta manebunt.
Dility & in partem rupis converfa pependit
Cum remis xatis ipfa , fuis ubl cernete conchas
Nunc etiam lieet » externo quas iittore nautc
Colleftas miferi media impofuere carina .
Ex illo «unc Benaci per littora nantes»
Atque auri vcnas fundo pafcuntur in imo ,
Nunc etiam a primo retinentes nomina Carpo .
AdMargaritam Vahfiam Navihrra Reginam*
Cafgrii Bngofii mtmine •
Dum «le Cenomanos inter tenet Itala tellus
Zefredique arces , mens autem nefeia claudi
Libera trans gelidas Alpes Rbodanumque vagatur»
Trans Ararim , ceelumque beatum , & Gallica femper
Regna videt , Regemque fuum , tecumque moratur
Aiudue > vcrfatque tuas fub peftore laudes i
Ecee mihi ccdiata auro gemmaque nitenti
Armipotens , galeaque feroz & Gorgone Pallaa
Oblata eft , feu fots tulerit» fcu fiita dedere.
Continuo vifa ante oculos effulgere imago
Magna tui » inque ipfa miciierunt Pallade vuktts^
Virtnteij^ue tnx ; morefque, & fafta, decufque.
Quippe iliam e cunftis fic tu mortalibus uoa
Affimito^fie una refert» in Pailide ut ft co :
Sn
kf'
F R A G A STO R II. tf
Seu dici Bellon^ velit, confenfns utrimqoe
Eft idem, ora, animi, genius» cognatiique virtus •
Jate igitnr tibi debetur , tibi convenit nni
Gemoa » auram , eifigtefque Oes ; five eft . Polydeti ,.
S&ve Myxonia opua ; placeiit til^i munus : imiM^o
Eft tua; fit gracus eum munere, muneris auftor.
Qaod (i digreflus paullum , & proveAus amoie
Pierio , dum me. dulces per grandia Muf«
Fafta tua» & dum per moliunienta heroica ducunc »
Ipfe tuas memorem kudes» quibus «them ad altunn
Scandis , & itla fimul referam i per qu« una Minervam
Ufque adco affimilas» juvet^aufcultare canent^m»
Si vacat , & folite funt te oblefiace CamoBnv .
Ilia parente Deo Jove magno, fratre fuperbic
Gradivo, tum forte acres in bcUa phalanges
Si quando exacuit» late cimor occupat urbes»
Torbati tremuere hoftes » ac teiga dedere •
Ipia haftam quatit , atque horrenti Gorgone &vic •
Ante Deam dir» efl^ies » Terrorque , Mincque
Sangoine» , & dans terga Pavor, Vifque imjpia » & Irr,
Vincla^ue. Vindiftcque aftant» & Mortis amago*
At vero poficis armis, atque «gide dira»
MoUius humanas fi demittatur ad artes »
Manfuetofque ufns , tum dulcia carmina cantat^
Ec £u:ilem ezercet Mufam , aut betoica ffefta
Defcribit, numerifve orbes metitur & aftra*
Sin autem imperiis» & majeftatis honore
Gandeat » etemfr ramis infignis olivss
Aut juftas fancit leges, aut jura miniftrac »
Aut arces ftruit, ant medias regina per urbes
Incedit, macselque fuper longe eminet omnes:
Condcnfi agglQmecanc fe altis clamoribus Afici t
Spe&atQmqu« tuunt • arafque , & publica, poinimc
Templa Dcm 9 pjaufu fefooac Tritonia lipa .
Tu paricer magno CiaUorum Rege Deoque »
Ac Jove n4ta Cmul» GeruumfO^ Marte fuperbit • .r
Nsm Marrcna quifnam eflb. neg^t» feoHi forti^.nvdtta.
BacUa, ptfl^iiaU#o(4p m»,.^^fV^ Hspfirti» jpm^
P 4 0««-
•
«• HtERONYMt
Ofiendit, taimimque Uflo proilraveric lAus
Sive acr&m, piftirque armts fpe&andtit & auro.
Preflit equum ,- fttuxinre acies , & yifkot iw hoftes »
Ceu torrflrns, ilgna atque ^tot fteilintifoe fugitque:
Fulminieoye Jovk tbnicpus imit«tu«« tir' trma,,
Tormenr^ v muros & Mognat d&mk Utbei ? '
Te qtioque tantorum conitem » pactfimque fetwidani
Bellorum , fl quando l»eicg , atqu» anma mov«iida
Petcultle tre^muece urbes» horrovqii#» pai^otqme ' -
It campit, Mar s germaniim comitatur ovantem e ^
AttonitiTpeftant poptli^ gaudtntque tueri
Nunfc primum ■, niinc &: medium , iiim< agmen obire
Poitremum fiun^ pelteve ^quum» nuiic tendero m hMB^
Turbantem cufieos, &abaAis agmina fignlt*
Affiftunt comites eireumi Soliertia , tt «AftiBs;
^t magna- audentes Animi . ft Toleraifrtia dura.f
Curaque , Sedulitafqtf^ Vig»H , Spef^e alta , Laborqut ,
£t Div4m Pavor, & venti^ Fortuna^ (Vcundit t
Pone fcquens mtgfto gvaditur Vi£lorfa plauAt •
Nec minus horrenti a beilo, partil^fM' ti^umphis
Si juvnt inge^ii , pacifque incuoibMe in artiet,
Nunc lauto aedimita com^ , imirata forores
Caftalias , pleWi numero«» & carmina diftas,
Carmiha nec rerum faro fub^da, nec £Vo9
Nuhc magttos dimenrii orbes m templa Deorum
Attoilit anifflos, patrioque aflueftis Olympo:
Nunc tua defcribis vel regum gefia tuotum,
Aut eadem depingtt aetf ; ftint cUMibut' alHa
Et pater , & proavut , eunfti^^ue ex ordine Regee»
Captivofque hoReS , &- vih^t cttlfo lYc^nnot
Ante rot^s longis ducMt in tempki vriumphitt
Ipfa opnt, &'tektum ftspee immorMle^lWAerva.
Quam' vei^<y, le •^m t« dicam , ^MMii i^bus «qttU
Jufti tiaqu^ Ifi^rdt pO{i^ot fremrf#oe » 'tfegi^}ue ,
Er divinanioces juira, &'oiVflta terte: '
Aut are^ t«H»s, aut ^IMffttgHacQte e<^ilit»' -
Aot^Mtiesinter mcfditt; popufo%ae fi^^lltes
Incc&Kesini^ fUror^mbitaMrMftffi»^ '
#
FRACASTORII. ^
Majeftafque , Pu Jorque> tamea qui PalUda poiEe
Axmatam , Sc, Marcis gradi«ncem ia bdla docece. •
Ic dextra Pax laeca manu , & pcieceadic olivaoi. .
Applaudune Sequam, flocefque & Ulia pafllm
Effundunc» g^uidentqDe tuas, atcollere laudes» .
Keginamque, Dtfamque, fiiluciferaaique Xalncaiit:,
Et pace infignem, & belo ferroque potentem.
Fortunaca mmts^ magnus quam Csfar» & oomia
Sttfpicit admicaos orbis , cui iuoiioe. cellus
Feltci arridec, tocus cui milicas etber.
Diia quamquam vifum afpe&u cibi debica Jregna
FatiUirper privare coo, feu crimioe. cives
Id meruere aliqoo, feo ce tua fatarefervani^
Ad oMJora I viamque tuis vitcutibus amplam
Expediunty panduncque • Ecenim /am tempoxa I«ea .
llla iftant, qu«m poft laorimaSy poA publica mco
Te candeon tua regoa novis decnsata Trophcis
Accipiai^ty & jufta tibi foknnia folvant.
Jam ludi» fcftique dies» fam facra parancur:
Jam plaoidus rtpa gaudec Meoiafcus amcsna;.
In tempKs poesi impubes, mixteiqoe poeUe
Sacra canec, Oftofqoe tuos ad- fidera tollent :
Ut noftentem olnie prime excepere Camosmevy.
Melleqne^-teaenio t^geronc ora liqoore:
Uc Charites fovofe I>e« , & deiciis omoe dedeiec
Oc pairv» ii» nomet oqi pedibus oonabola Oit^
PeUenccs , manibus aentes. btaim^ psnio
Grandia conoesdes oeeinetont faca Sororea»
Stamme injenter fubbitia molibot arcus .
Cmkct geffifqoe cuis, fafiifqoe cuoiiUn •
Supia omnes homei^ eoftans alsaqlie corona
Fratee erit , fenofque fr rox es hofts. trinmpbos
Dncet evws , mo»fturtooa oongreifiis ioiqua»,
Cnm dota bellarefitea^ 8c deceeneeetdore
Cogetor; kNifeiilli^Cunsin bdla vocacis
Obiicere adiie^QeV4e tote nobibi.ODdd ,
Et cafos, Ai ihMf ra«i|iodis okinitaoaia .micis
Et
'* w •«
90. HIERONYMI
Et virtute nova tandcm fnperare cadentem ,
Tendentemque manus : tum ferro & compede vinfiant
Protrahete , & campo captiyam ducere aperto :
Nubila diffugere , & turpi deformia monftra
ViQa fuga, vario bello confumtat fameqne,
In cccas latebras obfcuraque Tartara condi*
O» milii ii tantum juvenili in corpore vite,
£t tantnm det Parca mihi , hsc ventum fuperftec
I7c videam, comiterqne tuos» Regina» triumphos;
Mox etiam fpedare queam »& majora parari.
£n crit, en umquam illa dics, quum Gallica figna
AttoUi 9 & Scquanos compleri milire campos
Cofpicik, fremere arma Rhemos, fremere arma Cadurcosy
Aulercofque, Heduofque, &piftis Lingonas haftis?
In mediis Regem fecnm cataphrafta trahentem
Agmina, fublimem (an&as procedere ad aras,
Pcr caput & facram Regum de more coronam
Jurantem , & Solymas repetentem debita fcepttis
^egna fuis; te parte alia fortes Iturifcos,
Andelos , Biturafque feros in bella moventem ;
ConfUiiSy tantoque operi comitemque, ducemquc
Afeitam : nec non tanto fub Rege coadaip -
In ferrum ruere Italiam, & focia arma trahentem
Signa fcqui , mox o liceat Cosloque fecundo »
Et prvfente Deo » tot fe fe addentibus una
Frofpicete immenfum conftemi puppibus cqttos»
Carmelique procui mpes, & littora Joppes -
Laeta Dei claffem, & viftricta vela vocare,
Et trepidum Euphratem, & magni tremere oftia Nili*
Tunc ego non alium Martem mihi » Pallada pofcam
Non aliam mihi : Rex Mavors , tu maxima rallas
Sola eris, o ego tunc.gemino fub Nttmioe ftttttS
Per medios hoftes videor, denfofqne mamplos
Viftor agi , videorqtte mea foh cutpide firaftos
Muncra magna tibi captivos du^ere feges ;
Nec non & fpoliammpla tuis addenda..
Jungere, barbaricas veftes, regttinqtte ^a0^t
Armaque, MydoniofqQa^CttS».Iigr!Ci«ft119 pllitra^^
j
P R A C A STO mi. ^f
Cecncie & exanimem fiifo cum milite porfas "■
Caucafeas , atque Hircanos inqnirese falcus
Maumetbem , & fe fe extremis occludere Baftris •
Hkc , precor , hsc propere eveniant felicibus aftris ,
Si qna fata dabont, votis fi Juppiter adfit,
Intnea, five hcc te cura, & gloria tangit,
Seu pacem Europs miferse moliris, & arma
In Super&m faevos hoftes avertere tentas,
Magnanimo affiftente tuis conatibus Anna,
Anna fpcftato meritis , cui fumma poteflas
Tradka, quo teram moles onerofa recumbitt
Qpid^^d agis , ii quando animum convertis ad ipfam
Italiam ( neque enim teneat non ht^c quoqoe cura )
Tmc dicas, CcbIo ante alios mihi iidus in illo eft,
Qui ni/i pro Rege invigilans noftefque die^e
lllic res Italas, & regia munera traftet,
Gallica fufpiret regna, & tabefcat abefle .
Praeterea, Dea bellipotens, qu« munera C«Crt
Fregofus , parva illa quidem, fed congrua mitto ,
Haud ingrata tibi Latiis accedat ab oris, '
Una eadem, ficiefque tui, facielque MinerV««
Quinetiam , quoties Divam fpedare juvabit , ■
Tejtoties (pe&are puta . Sed me quoque tariti
Si facies , u me tali dignabere honore ,
Qnum memoc ipfa mei fueris , tum nomine noftcQ
Longcv^amque diem, & felicia cunda precata,
Diva, taam fiilvere jube fuper omnia Martem.
Ad^. AntQmum Plan^mum^ & Gakmium
Fhrimamium*
Dum vos fatidicos vates , arcanaque fenfa
Volvitis, atque animum coelefti ne&are alefftcs,
AUoquii», magnoqno Dei confnefcitis ori
Felices duce Gibetto , Campenfe magiftror
Qoid dicam mifenii& me agere,^ quamducere vicam
I rre qui et u m «nimi:^ fc qmsttntem indagtne vana
Oftcn-
\
fx H 1 B R O MT V M I
Ofcendit mibu.mogc &ck9 ki oiiik repffnte »
Gea Proteu$ » con^erfa f4QqiMH>ttrem eJudit . Sc asgit
Moetencem f(pniiqu« hQras» «siffiunqua labpttm?
Nu^er eaim tepim ipecies^ftmidsijeraqw^reraai^
Quae nuere.egr ipfts^ difivntuit^ j^oque meave
Omnia , dum fe^c 9Uiiitsin$ , mci{|ifi|iK ccfaiiK»
Avia filvanttm».&f)^^ta filenfHt fohts,
Cognovi tampA bis fp^Qris illudieis ipfis :
Ut fenfus f^mmt noftrQS , fempeirqii& laceflant »
Per^ue for(^».ca.ttlafqiie aiiimie ktdantque»meentqii9»
Ac femeqntt. ipfafiictue n«e tnterf<MnAift linquanti.
Esgo l|Oj& «M^HD fcudio» f^^nMRqiie labete
Tacidem. nci mU!erau fuot ^bduxit. io bortos
Muf^ memojT» teutictiiiiiqae animvm foamo^ a^iie:<I«iQtc
Curavit» mqierifqf}e'& bbitidacarmine fovie*
Tum mibi : Quo tandem » o femper mortalia qu«r«os»
Hanc colcre ufqoe voles termm r numquamne neUQques
Has tienebras , numquamhe in lilcem Iiimina totlos ?
An nefcis»qii«jQumq«e hic funtt que bac noflhe tf&guntar,
Omnia res prQcfus vcras iiqa ^fle» fed umbrasj
Aut fpecula» tmde ad nos aliena elucet. imafo ?
Terraquidem, &;ma|}i«.alta» acq^e bi»cirouaifloiisa£r ,
Et que coBfiftiyiit ex iia^ h«c QOiiHa temiM . .
Sunt umbre , bumaaofl qw tam^uom fomftia fundam
Fertingunt a!>in|os, £i]Iaci & imagiAe' tudimt»
Numquam e«dem(, fluxu femper viffiata pet49M
Sol auMtt» Lun^ue glob^s ». fiilgentia^e afirsi
Cbtera» fint quamvis meliori prxdita vita»
Ft d<Miat&«vo immortaU» hec ipfi^ twi^n Amt
iEterni fpecula, in q^ jaaimus , qui eft inde profcftus,
Infpiciens , patrie quodam quafi taftus amore »
Ardefcit ; fed enifi», quoniam hieiMMi pesAat^ft^lto
l^efcio qpHt feifujftuf; fcciNn^ mcintfqiie^ aeqHiiirt/ «^
NofTc licet circun» bnc ipfeiiiCQftfiaQrc irei^M»!
Ndn finemtr ye^um ettQ aMld^quidi» Oiim infl^ie-
Spteodct iaiis , qmd pec.£c if fum cft» &)lttiilcif|i[M^ eA
OmnibuMftecnino^wre oiMM^^n^mtcM^iiiiriteme^
In qiio alittm S9l«9» fttqiiitiiEiilf^iViHM^^M'^^^
Afpi-
-^-H
\
F » A C A ST O R II. 93
Afpicias, ali^fqoe orbts^ alit MtbtBTWKmtM»,
Terramqae^ fluvidiqiie alior» atqiie.ftftii/ & ipieln»
£t nemom» acque alih etrare aniiBalia illWs^
Deniqae cunfta aiia cemfts vegetanm Tf ta .
Ergo , umlmis qiiuaiiara fatis , & fpcctda' illa , fiipto|;
Spefiteria , longm j^nQiilaiom in nofte peretftans,
I^as tandem kKem , «r^ue ipfiam pcr^iiBBre verom •
Qaod quoniam longe fe)unQ;am eft corpore ab omni ^
Nec nemis habet, aiiradiiirm Aniitas.uni» .
Naturam , fcito efle animum tibi diflociandum
CorpMe^ putgandamqiK omtti coiicage «ecopu,
Terrcna hd^e , & mottalis luminis houfhi : :"
Querends^ue atifls five , caHefqae t^tidi
SoBt M 9 meKorqtte , Dtmm qo» ifbmica raonflrac»
Hmc Mbifli; o 4 ce oomscaiii -dent irtira i>eaca
Bardolena •flfthi, o<t^» nos propter amomum
Benacum vtridi fflvis «ii iittore uibc':
Atque olea , ituMiqiio tegat , detqus sMica ratuai \
Senfa , ic «traaique Doi pvcccpca evolvece legem •
Rura , oro , ^ibcree , tuo iBehaieea Taci ' '
Da , tioidefvc oieff»t ^ mulfa proCDgr' famro^' .
Ille tuas laudes pmmuiki- caaec ^ 8c ttw fafia '
Inclita Mceniis immefis ad>fitiem7Cdilet;. '^
Uc puenMte tmrata faere cum Tibri3<i' Boma
Ante amidc merftisTlfuli» & liai»nilmKaiiiit^
Uc res Roukaiia , fc raenffmn tmditia fMx
Pontificum ttbi fumma in t» uneifie|ie tefiedic t
Ut feptem ftemucre novis appftaviibiis arciss ,
Ma&e anim» • ma:£le ii^iefBb; .cof ttapacttS' mqi^ot .
B arbaiKeiim , & ferro r^esfio lieBi flmf ntes - : - f
Alloquikiveflas, A ocipeoi-ciie tmuul t u s , i
AtMqiie ;>Cr lioflite» auimos , & proslia fedaS t
Fcedera ,* «mieirisf que '&Tisf , pacetntlle re|>ortas
Italias» Mmli^ue Dci ; tiec te tamen tn^s
Terft 'AMc , ^oto fuvenem tot plaufiims Orbe
Exeepcumy «la te-piet«s, tiai maimna vitcus
In c aa i MD i vehit ; -m^im dat fpesnetie lionorea^ '
Pat QQiMtmm c$«^i wmijm Mmffi))crr*^ro:po.^
;^4 H I E R O N TT W I
Ac folis Divomm epulit, & neftate parci.
. :H«c ubi petpetuo cantavic carmme, & omnes
Rcfpondenc late i;upcs: tunc concitus oeftro
Fatidico , plenufque Oeo , Davidica rac^s
Ipfe eciam pater tnterpres oracula folvic»
DignuSiqui aace omnes chharam pertraSeC ebnrnam,
Quam quondam Solyin» ftupuere , arcefque Sionis •
Ad Fnmcifium Tuftisnum Vermmfimm
Tttrci » (i auc mihi villa &. lar fit Iiector • auc cu
Ferre domum cenuem poffis, parvofque penates
Urbe procul ruci fefe abfcondencis amici»
Quancum ego ce his meciim Caphis in moncibus opcem
Montibus his , ubi , fi querui» nemora aica Cicadc
Non rumpanc, equidem vix norim sftacis adefle
Tcmpora , tam leni mitefcic JuUus aura !
StA quid,fi eft angttfta domus, dum pulvere & ofluii
Munda fitn : dum fit nullo curbata cumulcu ,
Nefcia curarum » nullius confcia culpc :
Alta ubi per cocum fic paz , & amica Camttnii
Ocia » ic incegri per magna filencia fomni ?
Quid referc, alius minio laquearia rnbra
Si infpicere , ipfe velim fiiligine nigra videre?
Si non iejeftum ccslo Jovis tgne Typhoba ,
Terrigenafque alios , fpirantia figna , videbit,
Admitans opus 0temi memorabile Juli $
Ac bona libertas aderic » qu« rura beact
Prgecipueinfeqmtur» fimplexque incedit & exlex*
Hic tibit fi pAuUd digitut fic inunaior, aucfi
Potanci infonuit cyachus» Vel fi pede ncroqne
Non ftetcTris, nemo obiiciet, nemcque fedentefll
Arguet. boc illi fi fors fuper incubuic crus.
Stare , federe , efte ex Itbico, &:patare lice^ip.
I^orfican &» mihi quid vice, qutd.fic ftudioffmi»
Nofle optas, qiio vel damnes, velfingula laudes.
Mane venie » - juvac Aurortm Solemquei vidccd
Na(centemf^ui:.&oiiidtp aojfttmcJBoa.
F K A C A S T O R I I. p^
Pvlchtior uftde nmra letaDCur fingula liicey
£c lUva& , rcopiiliquc » & pi&is nubibus aSr .
Farte alia Benacum alto.<ie coUefalttCD,
Cencum cui virides invergunc flumina Nympluai
Ipfe finu mi^fto Genicor magno excipic amne.
Tum javat auc.fpe&are bove9 mugicibus alca
Complentes.nemora» aut pulfas in p^cua caprai.
Prx caper.ic,'0ui barba jubac» coi cornua pendent
Intorta , & g^des olido de corpore fecs •
Pone greg«m reliquum compellic anindine virgo
Upilio « muho armanfur cui blacea fufo.
Intexea nacos difcentes ruftica amata
Dumina » ricina nemoris geltdam voco in umbrattt >
<^i libros» qui fecum hor» folacia porcenc.
Hic Jegitnr, riridique corOf faxove fedetur
Glanditera fubiai^ov aut caiian^a luffuta.
At varie circum fiivi^ , & frondibns altis (
Aflaet^ ludunc. volucres » atqoe ttchera mulcent •
Tum denfutn nemus , atque ombM per fpnunina bitt
Jejunas nos invitant fpatiariefe horafi •'
At feffi hce interrfmeri fitivAt^ue ^ dolenrqae
PJl«ss squo rettncti» & jam Mfrfafqnf ^ libro%uCi r
Et Pana , & gelidi pitras^^odcre/ lyciH • i^
Etgo prascjunere » h aquas , & vina pararun^ - ^^ ^
Lucenti in vkro » & flores fparfere nitentes •
Advenio v prifHai arto lita mof ^vfSlOore ,
Ant grofli menfas ineunt , cors cetera , Sc bortUf
Spfficit. Interea crebrofonat:atta pulfu,'
Inctefdtat fegesf & dnri fuhrSole coloni
Altemis tetram fcnanc, it adoffca flagris. . -«j
Fit clamctt , xefonat tellns rupefque propinqnCp
Btefiiesi furfum ftrepitn. jaftantur inancs s j
Iifltta Cecea dto . ctdens dnrfpeilat olympo •
Umbia diem reltqunm» foamps,, librique, visquft
Prodncnnt,dam ficcam««fta Canis Mcoquit urben^ «
. Veronitiibi aetnkii fems fefe extiOit aadis
Ve(per« & ia jcednm fatfeotia GtUnn vexit ,
Viuivi • ffftniU» mtfik adiamtfi plytmA f , \
Alca rupe. led«ns fi^tit aftra amma «aofiflvo t
Accendoque «nimos jKttic ccvk(hs 'smore. j
Illi admirari , &: cognofoeie ^era difcont
Cepteaftt^, Ar&oftqtit; ,'<i ftrvanceoi iilAuftra Bootem.
Hsc ergop«e^i$ri?e iii(bi««4t ooamiinc» magaa '•,
Si pofli$, qaid t^Defteat>/iieni dcyuffuid nor ' .
Accatfal^ ? tfviani fitf^ feSe»\ iMec timina raagnus i> ^>
^Tangevttf ftibilt', ftte^ «itolfgnamt aAire.eft
Bactus amor Malm0iii^ipfnini'i)Uo*teiiipoiit primwc
Panav^tque antl^cM ce^init IVdiikiris afnoies . i
Hic me etianf^idkrilfimO^.ifflkdimmque» feoemj^e
Carmina )ufreruiyir*€aAcfir«« &> tidcce1>bai» : i
Ilfli4tm^in^^]^m/'1k>«iia|e^anl«^ •
Verum , bttt ^Gtbiiittts Vi* ^tdletit vjitfe y (cavoro 9 '
Ni forfan Biibtitdivb'4ftifim«iii , xmafqne rciaxaaii
Fropter aquim'titi(li»4i0ttfk t>Mifi9elesk<lietbav
Qua placidns lefrt ^^(tolldk TaYttfrWomfiev
ScititftVhfC Mifie#6s'-itDnafpttfa«iuy, &:kodit -
^^ ^iam,. A: likditetfMs ^amvir jit Tuftii:a , «Mufam •
Verum, ubi fe ftbl %eftituit, mentemque «ecepic :
lUam alto iAtemam ^i^, feu facniiac6iid69 '" ^>
Mufieta «bft, tistum ^lhu cont6mptatur Oiympum ,
Tum fupra & niilft$4 &^ '^^^ Nunviia 4upra «ft^ '
Vium agitanis Qlitft W , Dii fe ce^eiltbiis «quoiia;
■»«■»•■, • #'■> ' ■ '
\t.
Impofitum4Utin| l^^^^fMfto^ ^mifeioiide MadnsH,
Cerneret illatvimiybfti-OiiAp, «eircamque vidxi^
Et fpolia , & "^iAii «vejj^a «xii«ftibut asaia , '-r^r.,
Et mpdo v«ai«c«s |«Ra tmttfcew? vfAelange»» '
Quantuni , ififitttt ;«emi 1llet« nfuftlts inii»ica Itifm^is
Lsririx, d^ofi^tf aiifliit-i fwvi]iiaiita iiRArf'^.'
Tbctmi, AHptftMe,, IM#it t ftfU 111911 rua^iduMiMs,
tJr t€f bunc «fpttmm\ t%iti 4ion pttomlftrJc «m^e '
Sed fote,y)«i*iMlymi9'mbeym,ac^^nwt^^
Barbaricis reg«M'*|»c«il»<ir miiteJkrflpl»ia - M -
pUmmagbai«i*«»Hm«ll«»fli(lU^ ^^
F R A C A ST O R I I. 97
Invidit Mors tantii tibi. Vos nobUe corpus
Ferte Ducis VLftri , }uvene$ , & retldite matri
Fxanimi : fed h«c miferi» folatia (erte ,
Tantum ipfam peperifle virum » qui Cefaris ufqw
Et conirs, & b^e gellarum pars maxiqia rerum,
Caefaris ex animo nullo detebitur ttvo •
Ad Alfxambmm P^fnffim Cardinakm
Frifc^ virtutii » Romani & fanguinis h«rcs ,
Farnefi • quoniam nec Dii mtmttfcula leta
Dicfpicicnr» hominum fpicas, ac ferta rofarum,
Libagae, & caitgui devotum tnris honorem:
Tu quoqiie ( fi mores imirari, ac fafta Deorum
?tscipi|c Heroum cft ) non di^digoabere parva
Praftori qur dona ttti natufque , paterque,
Perpctui ftffefius monument%,.^c pignora mittuncV
Hos tibi patneXyco » Scyila genitrice genisllos
Dat natus fua dona canea. Scyliw inclita[.origo * :
A Nilo eft: Ljrcus a magno defcendit Araxe.
Qui quondam Euganeas tranfh)i{K tnunusi ad ortt v ■
Prieflabant cnn&ia» fiv^ aprum figere morfu
Eflet opns» rapidiim curfu (eu Viocere cewum«
Hprum igitur fobolem natus tibi ab ubere mattta
Nutriit ablatam , & aoftria exercuit arvis
Venant affiduo/& vires dnrante iabore,
NoftronMB £uQam n^orum , geminumque feramm
TetroreYn, ntis^ ille tibi quammirm habendam»
Romanis eadeu^ i9 cafyipia ti fofte fequetur
Gloria, & ignofa fors in cegtone >uvabit.
At genifor ^ nati cum munese» Catmtua nntttt . .
Hmo tibi : qo» quamquan^ trafti fngiente feoeQa
Lctitias,catttufque,tameft voluete Camcenc, ..
In te uniifli, doimiwque meit^nifiiiumque. potentcit
Vt canerem^ liffl&tue c»ies comJcarer amka « *
^rgo tot terttm eiltis , ac pondeii tanto ,: >
Qqo premerif^ d.on.i3e^ ftoait«^ni,ac pttblioa au&is^
. . Tom. V. G Si
«, HIERONYMl
Si^quando d«feflt.m animum, mentemque remittt.
T ;w & «d dulces potcris te vertete Mufas ,
Liber , « «a uwivw i- ^ ^ g iignabere tanti ,
Haec quoque noftra leg« • e» » Jt«.«.na«
£ier komanas nt eant fpeWa 0^««" • . bit
Quod fi etUm tecreate «mmiim.eMpafqae iii»at»»c
Venatu, & latot f«lt«. ac de»f» «^««
tuftra fatigare, & caprcas »g'^^8;^«,'„
Tum canlbus mifcete tm» , te«Hn«!Ue vocai»
jae pigeat nato •«i»»'.*?.^'^"" 'iJ^^ canw
run^a nijjer . tantum pedibus.fie gattnre canws ,
Non taS herum TiWonis voce 6?««' '
Aft aSo ( namque hoc alter de '««^^f^^f "^^ .
Kon!;n.halit) «c cnrfo impar nec dente mma«
Seenior, anguineo foiftifiis terga colore,
IrSSm' albVpiaus dif"'»^^?!-*?: ^ocirfane
Cervicem caudamque »»«« '-P^g^te: f* * *
Addiaus kteri nnmqunm difcedet ■««»••,.
Tantas amor domini : nifi forte capjd»e^t«^
Confpea» impaiiens ctiam ««"«.cnfe ««"P»«- .
HiS tNTvel pulch» Caki. vel Tyndandi alto
PoUuci «miBs , filvas latnrtibos omAet,
Comptebis , tapefqae hominam damoribas altas,
V^Srequo i&i?omo, & falgenti clatas in oftra
Attonit» vifti difcent neroora inter ««»»«
Rnfie» Hamadryades, difcctts ««««, D»an»
Infaet» Comttes: valucti fed eoocitu» lUp
Fertur eqao, vcftrof^ue alio depottat «awfes,
.-^:JL.«. «.,.« 7»h . «e iBum aeoenfa cupido
tnwquitucqw icm» , «•• > •»»• — ^ — --- •.
VcMndi , excitos IBvis^inpdht m «•«»*;,
Ne in f«vo$ impelkR «pcos : tibi cufa, Diooe
iBneadum genitrtt ,"«1 euftodire nef*«em,
Et inwiwm ilicea defieffum fiftere m «mbra •
Sat- filvis «nimoque daeum «ft t iltato-fua Roma
Fofcit, & e«fpea»t latl f«s publie»'Mandi.
f.fiasnMfna llibi9,t«bar^se-voeaiitibas adfit.
AptV UUl ^^auuB«9 ■» ■ ■ ■ « au mORQvUy-afaS
FtR «A O/A-iS -T O R I I. ^^
TolUc, & «quatoin>B(^aci pEofpicit eqiiorr
Et virides olea rlpas,>Eatriamq.ue CatuJli.
Hic sibi fQlejnneinq.ue.dicm^& renovanda quotannis
Sacra , cuo ilatuam lemper de nomine di£b .
Ttmc sofa» tonc vioI« rtuoc pucpurei hyacinthi^
Vexbenseque feaem deceant , tunc texere ilores ^
Ct virides cano capiti impofuifle coronam ,
Lxtitia^e diem , &. anulto producere Baccho,
Fallentem fenium , & curas de corde fugantem .
Forfitan & Mufarum aiiqua, & tibi fautor.ApolIo
Ple^lra mihi , citharamq^edabit : Deus iple canentem
Perque tuos anaos» perque aOia illuftria ducet.
Infanti Bt prima impcU^ .ouoabula, Pallas
Accinnit cantu Gtajo» 5»atuque Latina.
Scilicet Sc fart lingua aiTueff^cit utraque •
Ut puecum Aoniorpeefufu<n l;U>ra llquore ,
Per dulces Mufarum tertos^ & anusna vireta
Perdaxitfnuac Uranie»>miac 'Calliopea»
Nunc Cliomonftrante viam. nuUaque Soforum
Non donante fofas « &. ferta virentia lauro .
Tum moies»animumque dedit„fenfumque fenilem,
Atque Ucbem dregeie, ac-£acro fplendere .galero.
Nec jamiftoi^a capit» ^d Jiata in regpa vocatum
Ad pacem Europs » non te maria alta fatigant ,
Non jug^, rfioa to|ie$. i#p0ratis nubibos Alpes^
Te Poeninas,ar4^s, celecpm te*NoricaTaii:a
Spe&anintcapftdofmoataoa ,per ardua curfuy
Qoant^ Sol cceli t '.t^um' telluris obire .
Matre Dea -comitante » & iter moaftrante Nepoti*
Nec £ms .b«c : tmajota uf gent Germania n.iiper
Gcatft Deo p,- puac ingeniis • elata fuperbis
Detcedare jiigum laiperii »> & fe opfonere Fatrum
Sanftoiiiin placiti6,:& &eflis legib«s:audet:
Nec iam Pontific«m>jnee jam uUos Cnfaris audifi
lof^diKjmonitus» ftd laBVo»nnmine Oivum
Arma paiat: focium Ca^t te pofcit/ in boftct^
Pro fceptto Impesii fipto ii^ligione Deorum •
Tnnc priipam. atitj9im6>£^i«tes vtdepitl^Lt^
f co H I E R q N Y M I
Tc, fratvemque tuum partia virtutc, animifque
In vi£lis parrter , res duri » & muncra belli
Tradantes : gemini quaies duxifTe feruntur
Tyndaridx pulcliri Gr as in bella cohortes.
Tunc primum Romana acies , antiquaque virtus
Vifa fuit ? Ducibus tantis MaVortia pubes
Magnaniini Aneadc , memores virtutis avitae
Bella cient t Italo pleni jam milite campt
Denfantur: jam procedunt kngo ordine (igna
Sublata in ventos, la^qiie inimtca minantur.
Nfic mora » jam fummis Romanus miles , & armi
Atpibus apparent: concuflte motibus ille
Fuderunt gemitus : longe vagus audiic Oenus»
Obriguitqve gelu* riguerunt flumina Rheni,
Et pavidus fluxit demiflis comibus Ifter .
Romanum ad nomen phnxerunt peftora matries »
Caraque in Hercynias traxerunt pignora {ifvas •
Sed quo me rapitis, Mufe? quid fafta rcvolvo
Farncii? Ma jora animo ]am concipe , teque
Impavidum, inviQumque, diis accinge triumphis.
jU iundem Afexandrmn Parnefimm Cardinahm »
eui Ubros de C^mapene dediemrii>^
Hec ego florentes Sopbie digreflus in boitos «
Italie decus o Juvenis, Famefia proles,
Condcbam, leftafque tibi de more facrabant
Frimitias, dum tu magni inter Carfaris armat
Gallorumque acies , redi pacifque fequefter
Resmifere Europe fraftas componis; & omne
Robur» & arma Dei Maumethem vertis^in hoftem,
Percnrrifque omnem» veltici Sol aixreus, Orbem*
Fortunate nimis , quem cund» appiamfibus ttr^s
Excipiunt, pacifque vocant Batremque, Denmque,
Inque caput, flictoifque flnus, hiimerofqa«t>nanofi]Ue
Et nigras violas , & candida liUa jaQant.
Cui magna Italia, fir terrarum maxima RomE
Afltttgic I fifteffae diel » Jt^tii iiepoti« ^
^o*
F R A C A S T O R I L loi
SolemacfqiK agitat pompas » denil undique drcuoi
Stanc populi» & ftudio ingenci, & clamprc fecundo
Famefum genus omne» alto de fanguinQ du&uin
iEneadum longa fetie» fuper stbera tollunt '
Fatres, atque Duces, & partos mille triumpKos.s
Aflenfu rdbnat Tibris, & Tyrrhcna refultant.
Littora: fepteni refponfant gaiidia coUe^.,.,.
O nimiumdile&a Deo,; prelataque Ipni^^
Progenief , five impersis & JMarte regendte •,
Sint rei RomanSy feu Relligionis habeniSt '
Atqve equidem e fra&o.Imperio, Roma4u.e cad^nte
Servatam.banc ftirpem £atp, ftatuentibps oc.t)iis,
Crcdiderim^ quo Romanum per fscula iiomen
Sraret, & ara Dei, qus ntiaium maxima.n^agnijS
Anipiciis fimdata fuit,^ut maxima femper., * /
Quo me, PduUe, r^pis, quo tuque nepofque yqcatiS
Laadibus heroum iiuuetum? tu, maximus ille e$i.
Uni cui. regni triplicis capi^je alta tiara ....
Confurgit, cui {umma uniteriia illa poteftas; ^ ,
Terrarum, C^Iique data eft, vaftique prpjfiindi,,
Illorumque aperire fores, 6c clandere pofTe, -
Qui Petriy Chriftique ratem turbante procella'
Ventornm varia, & rcroorum parte revulfa, ,
Tefflpeftatem,omnem,atque adverfos dtfcutt^ EuroS •
Ncc fanAam fine honorc finis , fine remige certb '
Fludtbus in tantis agitari turbine cymbam ,
Mafte animo Romano , & fna6te ingentibus aufis «
At tibi quas i Juvenis fortunatiflime^. dign^s .
Attribuam laudes, generi$ fpes altera tanti,
IncHte Alexander, puerum' quem plurima viytus,
Canaque con&i^ens tcneris pjrndentia in armis,
Et fpondens majora attns^ feticibus «ther
Ad iammos mentum ant^ annos evexit hpnoreSf
Et facri geftare dedit decora alta galeri?
En qaantum de te facri fibi Paftpr ovilis
Spoodet avus tuus ille, a&imo qua gaudia verTat*
Porilitan ft broprio non tain gavifus honore /
QQam i]^tiibUtas^ tanti & virtute ncpotis»
^ G 3 KC-
loa H I B'R O N V M r •
Nercio quid majus pr^faga mente wlutat: *
Scilicct & gnarus iFatorum, S^pfdefcius-^aBVt '
Venturi, rffi videt frlicia tempbril, quumvttf'
Sede fua y.folio^que Dei , Diis proximus ipfli
Confideas, quum Pontiffci titli -maximtis Othii •
Gratetur, fup^lcxqtic tui^ fera(;<oftula pldhtis'. ''
O mihi poftremdb tanttrtn dent 'Nilfriina vitoer, "
Ipfe ctiamnK tam''tetreirijilTii'f confeatis** ahnlr
Afpiciam , fanttqfque ptd^S -pfroftratur adorc^-.'
O & fi pofflm candt^, &'tua dicerc SSkv '^
Et ventur^ioovd tctum fjklra^rreaMuhd^^'. '
Nam videqjutt te yiaum/iyrtgeqiie ffagAtum^'
Maumethem fc CaucaftW iYiCludcre pbrtht' .
At Pacem vlfldi rcdin/itkrii*tftiTi«]ra'oIl^a^' •; • -'• '
Ire per.Eurbpam maghant' atque' invrfere t?rraj:
Quam pia^^Relligio , & jtfnw^ Coticotdla dektrr* ,
Et Prbfeitir; ft Amot tt&l .coraitctttut'ctintem.
Salve, m^gnc*Tibr!l 5alV6 & tii, makihia reruftl'
Roma parchs, fal^retc ariri^s;*tbHdque*Eatini'5
Aured qiii pdmi longo nfeniiniftii ab j^vo'
S«cula, Q^uin nulli vatiarenr jdgcra fulcrj ^^ .
Sponte fiia fcd terra ferax darct omnia , « iffo • ,
Pratberentdulciviftum de robore glandes;' '
Et nunc veiiturii ca^crh fperetit ab anni!i* '
Maxime Divlni Paftor gtegis,inclite JuIL
In terris cui^fumma uni eft concefla poteftas**,
Sceptra , vic^que Dei'ger6rfe, & rcgha inftra Ditis"»
Coelonfhique forei aperito » Sr' claitdere poflB t
Si tu,.dum m^ghaerltaliar, duh^ prbl^idis dmni
Eurojte , Si Vafta Mundi ffiS 1fflf6ltf laboras^.
FauUifpcr pows a tanris feced^tie curis»
Et pof 63 a^reftes paftorum atldiie Cimonrfj,/
Nunc aures adhibe pfacid^s nfiHi ? namqttfe^^^Vqtntftlt^
Pan magnils;cccinit' noftros ventura fub"' anhosi
Nunc Fcf Aadijtui Mag^e Pitfer, ^n^mxttti^ iqiioitf ellj
P R A G A S T a R 1 1. !•}
Cajus ab aufpkiis PftrciB nova fscttla vQlvitnt*
Nec te (Msfiiteat pafiorem aadLce canentem »
Quando etiam Admett tauroi . formofus Ap6Uo
Jfww^ ^d Ampbtyfi lipis, teoitique cicute
itfln puduit cantare Deuip fub tegmin^ acecM:
Et Venert dileAu» oves duQavtt Adonis •
Scilicet & tii ettam poft grandia' nomina FaQQC
Di^eris > aifque boc in pnoiis cognomine gaud^t ,
Et pecudes curare foles, pQCudumque Qiagi|lroi«
Forte ego, dttm medio te^ras Sol «exc^uit «ftnt
Ipfe SueiTam.paftor puer incela campi
Uucebam paila» viridi de,.valI^.Ga{NslIat - . . ^ .
In nemofiioi -feiC veca « untbras » & &igQxsi .qiifle^r^ »
Qua placidoi: cusfu defcendit ia «quoia Lyrif «
Eft Jucna» prifci quem facrareire Lattni
Silvano : in tctt|us medio 4enfa iltce cinQruiQi.
Eft pratumy^reftes idji pit^rfttpe vtdeci ^
Audirique foMnt: hid ca^iped^^ Satyi^ifcos^
Paftorumque siiannm jnA^ia>pcr mutua palmit
In gyrum .canere^, & bstal agicare cboreas .
Invenio admirans; mediua-ranmagnusovantefii
Ad cal^os^ cantufque reg4t ducitque cpronam.
Duxtique Deus canit ipfe, fil^t tum cctera pubes.
Dnm filet ilie» alii tUafos« cantufque, fequent?$
Inftauranc » repetuntque O^i poftrema canwif ».
Ingeminat poAtema nem»e,<tefpondet 8i^rBGb(^^*
Tum me Dsfpicieni ; miht«faogoine prownufi Autbuf »
Anthi;».>.Aj^tiiia£i6 paftor Igmps, buc > W^ t in^u^ •
Huc ade^ ; wf Heoi» , \8c te bb- ad)unge chAtei^ »
Aut t fpeftare miagis fi i;e^|uvat » aggere a^ iil^
Trofpicev^dmiliatiinBiSKi^duieant otia capr^»«
Cui qgn&^qqtnifc^us-jill^^t boC de cefpite veftcop
Spefiantem lufua, AoIU;B^iercere ^ heA^*
Er tiiaifi)ti!»'De«s bucaasiandyce mbent^' .
Inflans» tc picea £eonteita:^»cin£kus MUtt »: .
Additttnot cire«iisf^tta8>;bs^icarniina:;^a|itll
Fatidico infam» iatai f nndebat .aS vmt %
104 H I E R O N Y M I
Aurea'felici nafcantuc r«ctth'Mundo •
Excipiunt jttvenes» itmt nemai» aiTonat EcEo:
Autea felici nafcttntttt fMula Mundo •
Tum fequitur Deus ; aate tnmen Rex magnuf olymjji
BelluAique , horribilemque f<;mem , diramque flageui$
Armacam Alefio e tenebris, & faucibus Orci
Immittet terris , genus ut mortale cogrcehs
Caftiget» fraudtefque hominum» faftufque fQpexbos, >
Et luxtts f & fpes mtferas, & gaadia van4 :
Dum tandem.fefe, atque Oeos cognofcere difcaiit* -
Mox tanmm exfpwfiracum -iliud:, ^uod cacmtne £um
Tot Vates cecbiere pii, feUcibus aftris
Adv^nief tcmpus , quo Mons ille arduus ^ ille •
Mons ingens » fublime capuc fuper omnia tollat
Culmina, fidereum qii].vertice tangat.olyn^ums
Quo neqllid vis ventorutn '«deat non fulminis ignes*
Dicite io, Sstyrifci, & io geminate, coioni ;
Attrea^^felici nafcentur fecuU Mundo.< .
Hoc inf monte Dei pecudcs ^afcenrur ft agni, '
Graminis «temi pinguer> tc viilleris^aurei*
Exlilfeht & aqux vive , ^uibus ubera cape» . ^ c
Grandia diftcndant» diftendant uberavacea^
Non malus hic ferpens» non noxia creveric hctbtL^ '
Non fentea t fieriiifve liiix, ntm frigida taxns,
Sed bis lefta legeSy fed bis gravis uva racemisc
Cocticibliique cav» fudabunt balfama jHmQi » •
Hinc Biagfiis preftantem animls ,; & fortjfbiis aa(is>
Forti^attt^ nlmii Paftot^m timc6tp\dA luib|ebuot« ^ :\
Qui virtutetegat fopuIos,7& legibustefoi^ : -
Divinas qulpafcat ove$y St^paifcua late. . -. -
Extendat, ptecudefque k^as^Y'&:ovilia fiBtv^t-- i .
Hic ptimum diram Aleao, & Gocytia^mQnftni - :^
Caucafea wat9 roligabit-impe cateoa*' * f
Inde fameiA miferame Latio^ popoIiTqiNr^DeoaSfll r
PcUet in«]|oflil6S geniies , & barbara tegnt.:^ , ; l
Tum lei^ Ubertas * fegetivnqiie enerata laan^Ht /.
Alma Ceres^Itatas fpldifJvmerabitnir.am*:: i
Qaati cii^ ^i fidimy^^^ittaBpif Vbcs^ . ^
'^ u IUden%
FRACASTO RII*^ lof
Ridentefqiie foeos, incomtaque cacmina diceat»v
Ac noti MuHs Damones & Aiphefibsi
Vota Parri mtgno» laudefque, St facra canentes
J&temis iilum nu^eris ad fidera tolleot^
Heco€mque , Deumqoe , falutiferumque vocabunc » . .
Dicite io » Satyrifci , & io geminate » colom i
Aurea felici nafcilntur.f«cula Mundo. i
lile aQimuin mox ad pacem, & difcordia cegum
Pedora convertet, fanftifque hortatilnis iras.
A que odia « & c«cos r^norum» & lattdis amores»
HcxBet&damque ficioi cMts \ fiifique cruoris .
Scdabk , peHerque feri mala femina belii.
Tum Pax alma ferensitamos felicis olivjs»
At^iie. Ain<»r, & funftis periter Concondia dextris»
£€ €?cnivs ccmiitum, & generis Hymenfeus.amatoc
Invifent-lttte oopulosy Latiique per arva
Lstitiam , rimfqiie fetebtt tum jufta cupido
Bellorum, piaque ^ttOA^ Dei vertentvr in hoftes*.
Jam vtdco auguftis laiie plena cquora velia ^
Fecveie, |am trepodarevagifeptem oflia NUiy
Euphratemque, Tygrimque fuo (e condere in amncg *
lam nec.Ba&ra4pf»m.captunt» nee India tota
Mamsietbem fugientem» ipfnm non Caucafua ingeilSt
Non qui tot iilvas » juga tot comprettdit IiAay us • .
Dicite*io » Satyrifd ; & io< geminafe ,: colpni I ,
Anrea felici nafcuncur fecula Mundo •
QQflsnam , quaa properaot tant» per cMUla puppes
Devots ad Tiberim , magosque ad mmnia Rom» »
Ceu denfflb id' nidos latum per inane coltimbc P
Agnofeagentem innocuam, numetumque beatufli»
Felices animas « fatis ab origine prima '
Diledas , qme ceelo oiim , Divifque frttanm •
Bn |am (ai^am Urbemv jam feptem incoUiibiis ataft
Impofitas, fu^nmqo^ pedes f aftoris adoraht.
Hos inter^ ^dedv & noflri longa «quora fuleant.
Arcade^ f ItaKamfucrfpetunt » fitaliaque .atva
Arcades ; o foU q no iii a miTcantare ^riti
f^flQfCf»«RmcMitift#4#ax»tefi^^ ^
'11 *••
t^ H I E 11 O N Y M I
PoAremos H<pitt» nunc rarfus Isca revifit* ; ^
O fanfti, properate; rocat Deiis «tbere ab alto:
Vos alius iam grex, aliadqoe exfpeSat ovile..
Quin venit illa dies,qviim nos qaoque Moenali&noftrtt
Arcadiamqiie' omnem » qua immani a gen^e repiilfi
Fttgimos in Latium , longa poft tempore v^ndem^ .
Vi^mus, dulcehiqae aiiram: o-placidlflinleYettea»
O LadMp vos o gelidi pineta Lytcif
Quando ego per veftros meditabor carmina lucos?
McBnalios quandoi oecinet mea tibia verfus ?
Mcnalus aarieas ;• dentefque oraeula quercus
Semper habet » 'femper doftasrilie audit aven^s^ .^
Concipe Msanfflids, mea. diMft^rocmcipe verfus, zn .
Talia ontabatmeAioiaiis F^ii magtiusv.st.Aadi^as
Hse refeses, puer» inquit, & Hoc tibi misiim iM^betO
Nunc parvumzrenturadiies.i^ajorft refcryad*'
Tum mihi filceliam doao dcdtt optimu^ Aif^tbiiis^ -
Dicere &: occafus aftt^m^ditese Siottxf^^^ ^,
Et quid quoi^ue ftrat tellQl'| ^sie conunoda .Bece&o,
Qus CereH , qoidnam venjtos» ^joid httnctQC . knbDes»
QBr« tempeftetum, cceli qsie %na ftreniV
Denique ^u» cunftts natura fit indica xtdbvi» .
ViltQttm itt pciiiiis^& hoorilum» queffique doccce^
Ac vttii ffSc iexpers , aUena np»re paratus » : .. i *
Ec jam tefi^s «tat paftum deducese ^aprai*^ '
bmAm^
• 1 a *•
Battus emof Oryadaim defmiQsifll fiftor Johit *-
Flebat; cttm.fiiftces^ Alpinaiiue Nninina cicciio»
SarcaqttCy pumtceiDque fedens Benacus ab antre^
MoercntemlttciAftits confollibantm •obortis t
IHe auteiii«ttUa9ccipi^naj^]^niiiia« tantHun
Deferta f&bruipe/in ItifccibQs Benireitol ,/r.i.. «jr:^
Talift nequid^iim Atrdftsl jAAabatLa4 mdosSdw.f
tmmites Diviy & crttdeI^{iKDs<i|«ofoerVa]t«^'^^'«:'
Crudeles nimivm Parec % 'wsnittttsatnmls^ ^ ^ '^
Acrie ftabant.sttfles t iuil%Mii «Bi|li«sz^ ««r^vUui
FRACASTOR»!. i^f
Histems, nnmqiiam boe ctel© agnofmiif Joltti<
Vt cccidic? feihfe! ift jWratis m putpuwi» flos ,*
Quem ta*tfelt vellifefrtj, :vel iniqiioSiiiiii aftro •
torritc iamvfttivionisA iwfd», & prodiicite vita»i»
Et, rupes , dtifatc i^talti*»^ rtoH altcr lcdas
Hos pccus ih fflOitt^] nofl ha^ ad>fhiminadiicet.
' V
Ilk colum eMfcefils liko^eonftdlt spfico t
L«ta teporc nov*i' ft^ H^ftfii Sole pkuini^ i .
At jttxtaf ncmore ifi liiaf no g»e* pdftiaic oitimo*
Frigidus at filvis Aqailo flinctevecir, attt fi
Hibemi plnviis^d^fi^ciideiit^nuMltos iinfcves ,
Nos habear dbmus , &• nKilto Idr luooatTpie .
UpUio ingentem» aut «fcgfnm , v*l lciMt- robut
Sufficiat, xxuh vbs, claro quandfi^ lgrteifi^s>,
Juniperi^ftaVcscircittftdifflindw* odorest . ;
Et vos^ Palliiditt, fianmlis impottat , olivw- ' ^
Ante focum tibi ^atVui^erit, quillidae, JulUf #
Blanditias ferat, & nondum conft^ntia votba.
Ipfe legam magni tecuni monumeifta? Maironis#
O fortunatos nimium, fi fetal, 4uotf«vi
Nos manet^ hanc utttfdederint prodticere ▼!«»«•
Vir^etmiem.
Jam vei&t Vef pttt^u«rani , luvenif^o^ rcipe*ciil
Annus ager Zepbycoir , & coafo derupcc alto
Deducet pleno genitalia femina cprnu:
Unde hofflinum genu9| %t pecudum-, viteque natatltum,
Et piAe volucres , §c amantes tofcida plant^
In ViOitM caftco' fldvtnil raptttfiti]^ amoio .
Gaiidott, <^ ericwSk^ bo»«B» f^^%i a|^w»i
loS H I E R O N Y M I
Quorum amor eft fobolis , ftudiunique nepocibu» arva
Incolere; & parvas ulmis actollere vices;
Annus io, novus annus adeft: ^mutarur & ctaSp .
Et meiiocajiovo aafcuntur fmula Mundo.
Bclla pater procul » & diras S^tiirnus Erinnes
Arcebit caro e Latio > ac fub Tartata mittet .
Tum lerhumy & ciecus (uror» & vefana cupido
Perpetuis cxtra temi religat^ catmis
Perfolvcnt pcsnas fcel^rum: H\?^ ^lta per omneiii
Italiam nugno populos fub Ccfare vifet.
.lUe autem inQgnis fpoliiit^ & ttiiUe tropbsis •
Infticuet feftos.aka a4 Ctpitolia ludoi.
Stabit onufta ingens » . Tarpeii ad limsna templi
Quercus honore facra» & prsniincia temporis aurei»
Tum vefce glande»^ ?um tei^r^ fponte ferentc
Omnia comparibus disjunget colla |uvencis
'Agricpla, 8c mdibiis mirabitOt hordea fulcis
Sponte adolcre fui, & nullo frumei^ta colono
Undantem Itetis fegetem flavefcere campis •
Noftibus in filvas, & moliia prata ferenis
/Btherio.dulcem commixtum neQare rorem -
Sudabit co^um; tenera qui leQnsab herba
Mortales faturet men£i dapibufque Deorum»
Salve , /nagne .Tybri , & vos, nat» Tybride Nympbae»
Tuque, fcnex pater Erida9e> & qui flumiue Tufco»
Benace, in noftro placidus perlaberis agro*
Tuquc, Athefls., cunQique amnos falvete Latii^i,
Diiqiie onines.magnse Hefperi», qui fjccula foli
Aurea Saturni primo meminiftis ab «vo :
Quum fepes vel lim.es adhuc copaviunibus agrls
Non foret » aut uUi variarent jugera fulci ;
Sponte Aa fed t^rra ferax darct omnia»^ ipf^ ...
Prebeccntvdalci v^um de rol^orf glandes ^
• • • . -rt ' ' ' . . ' ' .
QuafttBi pars bfttmc impatieqs , & <;ofiiUta tJlQ^^^
Eacfff Qat w f^lidwas flatvTvi» l^VWu r -u «
'FRACASTORir. ' i«p
Pars paflbra biemein , lc&nsL ab radice vit^cit»
Emictitque comam, ficulumque atque alrera beta»
Atque ari virides , & odoriferx calaminthe 9
Atquc olas, atque rumex, & falfi gramtna critbmi,
Quas inter fuaves » mollefque afpixat odores
Nunc decus fiortorum, menta; at, ii vera loquuncuc
Nynipharum quondam- putcherrima Grajugenarum ,
Tum juvat & fiondes apii» & fifymbria ista,
Intubaque , & toto floreifteei frigore fonchos
Incolete^ 9tque bortis Aquilonem arcece nocentem*
Nor wnit, & pa(te redeunt ad teSa eapdte.
?rm caper ic, cui barba iiibaty cui comua pendent
Incoru , & grandes olido de corpore fet« •
Pone gregcm xeliquum bompellit arundine virgo
Upilio , mulco armantur cui baltea fufo,
At macer longvva, igni'dum braffica ftrV^et»
Mulftra effert « gravidoque recens lac ubere mulgct •
Rufticus interea pinguis colleftor oliv« , :
Interea & vaKdus prims de node bubuktts
Advenw domum : eongefia tiim focus orno
Ingenti; aut fago, vel fragmine roboris, acdet.
ToUantur lct» flamm», hte^tie relucent*
Mnd Ineidini gdemidm •
At nemora , & liquidis manantia fontibus atva»
Et placidus mytteca incer» laumfque virences
Victnus nitido Benacul Mitur amne« • -
At fbcus, & circum poerb, vemieqac caneHtes»
Dum c«na undanti coquitnr filveftris aheno,
, Grandia<iiie exurunt c^itantes robora flammae»
Sufpenfae e fummis pe^dent laquearibus uve ,
Malaque, caftanesque, & paiTo fiftula ventre*
Hibema de Ao&e , fabimi mbula nlta petantni^«
Una onmet snactcfijMt. vidqne , omniifiie foventus
ln«
M» HaSRONYMI
Infomncnt Me^centf no&envi pars.penfa facigat:
Pairs.texit tenecos Aqjierino vimine qua]oi|;
Atque a^us bic aliqua intetea, dom veUera carpit»
Et.ceretem tiemnlo propcllit poUice fufum»
Languentes Mulos fabeila^fallit inani.
4Ukul.
M^ne dami vaUd^s pluvia ut-coniclufic agceftes »
Ccdicur iliceo Tdtftenta fagioiiiie p^rca .
L»ca domuSy tuni foUicica in farcimine maceF,
Pingue fuis niveum, &4iflb8:i fruda cerebrip
~Et niveum lac purpureo cum fanguine mifcet» .
Tum (efiien laratbri f.atfiieaxeojtis.gr^mina ebyt&brx
AiAiicit tJ& ^ Goli infperfo la][e ceacava. complet *
Sacrorumii^Qoa:^Beo.'{uat peQora vatum^ ..
. Si^tiocuat < tcipliaes ^tas i^tuca "Des «
Forcunate ipfimf^ vettis tibt glovia vateSf.
Grandia.Miitfoi3les eondmiererDe»* •
Ecce tuD.felis ndfci inovns «mus ab octu
lacipity otque.QiBeniminiile Mbere mqi*.
Crefce cito» iaagniqtte.ftitris/mirarier a£|a ;
IncipCy & invi&i Ccfaris arma fequi.
Tcmpus erit »t«cibi qliui9*.iitteti$ {am -miUe trophsis^i,
Et feili rebus compofitis Lacii,
Bar1)ariets/CK|ptifl'i>p&B8'^.'4vcib«^iie fubaOM^
Mutea. «ibi cisBCiim tempM^an Jaurvs eat ., , .
Tum Iseta ancfr)innimfflalltt sriAorin ^fampIiMOrr
Cl«i»feCi&aDmtafU«iii)a!aiMna< feta*. . ^ > .
. . » ? f • . . •
'VmniDMs.€anfup$. <
c:. •-
Lucinirilmanis epemfWfibirift^fnpftar
Sis
FR A C A ST O R r r. tif
Sis licet An^um , & Vencris de (aiiguiiie «vito
Nata , puella, tamen digna favore meo es,
Quam Charites tanto jun&s comitantur honorey
Grandia quam Parc« fata maoere canuot*
Quippe ubi Junonis floSy & Saturnia quercus
Jungantury fauftis currcre Ifauron aquis»
Promittique tibi fobolem, qua pridina viftus
Italias» & prifcus reftituatur nooos^
Nafcere , magne puer , patsemqiti; tfnttitfu$.> ^vstqfif^
Magna aude« non vos Umbria magoa capit*
Et )am infans fan£la£qiie manus ,v Divamque fecutllp
O ptati in lumen jethetis cxietat -
£rgo & quod potuit, riftt agnovitque parentem,
Prsfentifque dedit nuncia figna Des .
Tumt$/us Francifei Marii Molfa
Mutine^fis.
•
Quod MoI£b -fiKirat. «lortale « bac condtQir nrM #
Extmxere fms quam Aonides flMothils •
Coetibus at Supdr&mifruitur nitidifltmus. almk^
Itqne comes mAgno l^ritus Hip(lQlyto »
Quem Medica de gente fatitm /piftiihej^^^ Vittus
Eztultt » & Cfsli temph tenere jdedit . /
Quemque nnimi ante omnescoluit lilum laC^ fimsr^antf
Atque oculis Vates prflBtulic ipfe fuis •
Adjeannem tipomanumt ex Veronenfi Praiura
ikeedentem^
rcn i:'* ''. «•- ?(
nadrtacnm^ L^^^e» Aidiefis dum ^emrrf in «q^r#
Dum meritis «eddetisr iionos»<c gtaiiftt femper .
Praetoii tibi dcbebit V«rooa, pattique
lanqnenti-iMniiifienta annos manfum per wines*
Illa tibi femper.diyiaos folvet bonotes»
Et condet tua pcifpetuis annalibus^&a*
1 1^ o Venetfim» & quem faift modetamina p«rva
Non capoimi^itiiieamjonbip ittfiszo fceptriff^
»1 Et
n
xn HIERONYMI
Et lacrtmaf , & vocai quibus comitamuF euntem
Accipe, difcefTttfque cui dona ulcima porta.
In mortem Jnannh Bapfifld Montani^
Mfdici VeroMenJiSm
J}t:m mfdica , Montane , doces ope vincere fata ,
Et L' be(i invitt vivere pofTe diu»
Lechco indignant preffit te Parca fopore ,
£t fecnit vits grandia fila tve*
Sic animas & to» Afclepi, dam fubcrahis Orco»
Te quoque fsvorum perdidic ira Defim,
«
Ad Joanmm Mattianm GiBertum Bpif€opum
Veronenjimn
*
McUuieae tupes » fubjeftaque littora Tufci
Qqc fuptema fonans alluis «nda laeus «
Annuite: agreAem dum, votum paupetis» aram
E vivo Thyrfis cefpite tollit homo.
Nunc herba flnsit» atque hederis & floribns omat.
Et» Gtberte, tibi ruftica ficra facit^
Aft olim aurafam niveus tibi tauros ad arani
Cornibiis ausatis viftima magoa cadet»
4^4 iundem*
' ' ' ' . ■
Majades boc, GlbeM» tibi B^acides ancmiti».
Et qui mufcofo fons eadit e lapide »
S^cifkVtre \ tibi fit. cura & fontis, & aiitti t
Et quandoque Deus ad coa facra veni •
Et facet eft , & habet fpirantes fiiayiter auras
Horrus: Sc eft nollo gratior umora loco:
Et nufquam^eft longa^va mage, & felicior arbps.^
Pulcher Adohi , tua \ pulcher ApoUo ^ toa • .
--If lef ^aiiere » & tenum pofle exercere Gamemam
Ili^ dedit i^anjbis flM mihi femptc ci»t« . .
1 His
• P II A C A"S ^ O R 5 i. ftf
Hlc berbas , faccofque tuos , arcemque telinquo ,
Phcsbe : foles Mufastu quoque aihare magis.
^ Adiumdem*
Ipfa tibi, Giberte Deus, lego lychnida Xetfce
Mclfineis Leuce cognita littoribus .
Et pulchram cyanum, 8c canentia liKa nejSbr ■ t
Illa coloie inagis , htec & odore placentl
Roma caput facro decoret tibi magna gdefo t
Non tamea ft Eeuce ^on fi&a fcrta oabit'.
^Jeumdem.
Ec fmmn,arc}tnxinhbic^en^iftrfh de m^treitifttlfain
Giberto facran) Th3pii& Hjpra^nque /erit*
Hanc, Venus, la^ iilim^Jifvclnri fprvabis, Apollo,
Ne noceant aeftus , nc noccatve gelu .
Tu quoque Bcnaci vicint^» l!^is, ab amne
Clam gelidas teneris fron(^b^s afFer aqnas ;
Dnmque feres , dic : Sanfte ; faumili tibi nunc Dea rivo,
Qiium y enies , toto ferviet. amne tibi • .
• k -- .
7)e dlfatfango flphoiplo \ trope Vfiiatn '^oamis
ufii\ m
Bap^ Riam»ufii\ in Agro Ta^atiuo
Qui te populea cingit, M^rfange, cprona,
Dulce nt in timbrofis cothibus aur^ fonctr
Ac nc dfnqtiam inficiat.lutulenti fordida plauftri
Te rota, fub firmo dar tibi pontc viam,
Vicins cnltor vill«, JRhanTnufius, hortij .
Agrique , Sc d:ominus rip« utriufquc rogat ;
Lenis vere flue;. atquei liivali proVidus un1d«
Aiid» In «Ri vi fidera 'pitce "CaTlisv ;' ^
Sic tibi ^ta Napc gemiitabit ferta quotartni^,
Et cua-par inagnis aniriibusibit' aqua.
Tom, V. H Dt
(gcns
QaimoJo fons,MarragMt,,bumjyiiSy modo cornibusin-
Per faiicum rapido hberis amne nemus.
\cte novo^, Mad^nc» mUu. flu^e loHMr Ufrii^ir
Uberior, fitiensp %misa co^it ^m Cani^.
Frigentes. 0s(b€Q. ttbi Rhamnufius usahm
Sp^trget » &. aA g^lidas LpH» ted«bit aqiiaS'»,
Vere rofapi^ viob%ia iarets pii^f^Qe fosirfl^
Fulcbra.^bi t|i«€ Ifa^ft, biuc Qatoe^ 4siiHi,
Il^^Clsa, FRANGHINI
CQSENTINI.
y> i
N'Umquid adhuc irablda praelftas immanjs in ara?
. £c jwax flyrcoAas ^ei^i^ more. i^w^
Horribilis i^vca feritts ixi {Mictace turgisii ,
Turpis formofo torvus in ore furor.
Nec femper tjjfgps • nc^ fcmfffr ifvAt hyeivi V
Ssepe lu^ miteiw,. Ci^. lf;9P9i ^iai eft :
Et qiii4| ^r^ tttjdbaile coQ»^ n^iSr cafiUuoi;}; .
' Mcque oilas tunic« diffi)luij[& tu»?
Nonnc potis tibi fiim civucas» fc uadoK; pittam^j,
Quales ferce omnia jQqlca ipicUa £oImi ^^ . .
Ad tua qua veoi fecs^a cobUifi m>&e. > \
Quaque velim ckude^ na£le babuiflje p^s ,
Adibus %7L ipils mecum nova jurgia traxi»
Quin & mentis egens^ & mal^ fauus eraa;ie
Tuque minis fatui gravibus commota mariti»
Oppolita tittdis corpora aoftra nunu •
Qu« clatMTft nwB 110» «M4edi4tei j^cb»?
Sed non all^mtMI fOMric dybv^tsfira mimim
Rixa , nec ex. imi» vcUee^ vi^^i^ritms s
Qoiii te fi^MfM afHMi gm<^ dcvinA»^ aniofii
Vulnere « qnii»' p lacito t»Sim ak Wii^ fi»%i9«$«>
Jurgia CQMCMe$ gigfti ^nvat iat^t iMM<l^9^
Pe&ojui «t imbomim ferMs uk»$ aiaoff..
Jurgtt iGom UaAdi «ofr fi^va aljiMfiM;^ ci^ilorifti
Utqne di%^ faciMHt jUtti^Mdqi^dt atnov.,
Hzc ftimuVii ttvdj^ > Imic > Icw% fuatiaitihiis ad^t ^
Hsc qneruloJran0tMta%tc»€Ofd$|fot|a,
Jurgla qniQ viduos vidi conjungere amantes,
Pacem perpetuis & BltDCnffe tioris.
Finge ab amore minas, iitefque/irafquOy metulquo
Efle proc«lv IMriarmft vimihis &anu;.
Me miferui|i,.A,|lAft Veiilii., fL^iSU tQf^mt,
Quae fnn» rfgDf^ pQv^ 9mx^ tttls. !
Sspius & crinMi. H Vii«i? mt^ iwcifca
S«piu$ , he^ miik f»9hm f^mvi^ t^-
Libera lingua^tJJiii fj^mgeK fikk^ !fi mtim ^ S( d/^us»
Multa ego; tu folum hoc, ferrea» ferre nequis •
Quid facis o decus, 8^ Hama^^ :§loria formas»
Nonne viri fpeftas gaudla rumma tui?
Nunc taci^in igMqpi^ yotis? ^pcaiveca^ 9^^
Viftor habet» dwa aos.b6Ua fevere videe.
Moftro« ttgp^, fio MiF» atmc afleiHiive pseeantiff
Perpetuum noWa (.«ncia dijSiiHHnra
HfirfiMnt fc 4« m^ mmt: %^'^ m^a « vocaxqM
Infidum, atqi)9 odii frwii^ IBille jacit.
QjD^tie hominis quondam contemncre difta foleBas ,
Nunc facUiiRmci: m fteisiaurj^Wkas..
Atque odium crudele reor te peftore duro
E^4fli#«e4i|Vii pnlOii^ u.t «^«uBii^ • >. ^
Jam non pofleediom, (iiie tc v^ viy^re , nolli ». ,
Me qofti- icapeffio fneeubuiffb tno^
Vtot amore , tui, C&^^^^ v\e^ Leuiyia:)' amorje
Maceror, & toto peftore dlfcrucior.
» H a Non
fr(f F<k AM C ISCf i
fjon alitef qtiam tu noftram cum fspe fqhifeat
Sola domum ignaro , node iilente , viro ,
Sub medmmque diem mutata veile petebas
Cum me follicito femirecinda peder ^. .
ISSutuus eft, & erit nobis dum vita fflanebity
tnfitns amboram inemibu^ iinus ^mor $
fijec contra pugnare licet, nec tollere vis eft, i
Quo premimur, cui funt fubdita coHa jugo* '
Efi mitis, redienfque tuum comple&ere amanceoip
Quaque ibles hilari fufcipe fronte, Dea. '
Quas ego delicias^video cum pace perehoi^
Qus video sCerna foodera junfta fide !
AJLeueiam.
Quo magis iniidias pTacidi vitatnfos Ainorif , > »
Hoc magis inlidiis hos petit acer Anvor:
IUe tuis latitet cum ^Leiicia , blandtts oceUiSy
In me mille jacit fpicula , miUe fiiGes • *
Ah vicir > Istorque dolis delufus operfit -
Magna toa eil MXx gloria, nuUa Dei.
• »'•.♦ . '
, ■ . ...
AdLmciam* '
Flotibus intextam varifs tibi mitto cofollam» *
Quos avida legi pifta per arva manu :
Sunt nigrse viols, func lilia candida, funt 8t
Furpures gelido non finerote toiW: ^
Spcrne tamen cunfta bsec ; mea Lettcia , fcinde corofiatn^
Lilia tu tertis» tu rofa, tu viola es •
De Amor0\ nd ^aum Viiiatem •
Me jaculis pete, me iltmmis, me, Jane> {agittiti^ '
Et me^ precipitem mitte , vel in pelagus. \,
Ante fuo, quam f«vus Amor me vulncret arca;
lUo, Jane, nihiifaevius eiTe poteft. - *^^
... . . V , A
• « *
Pnlclira manus HAe^ Jono ulnas, Cytithia oceUoSg
Ora Venus , pe£his vettice nata Jovis :
Ut faciem videre mes, formatnque puell»,
Qua non in terris altcra pulchra magis»
Hebe optat digitos , pedus fibi Fallas, ocellos
Gyntbia/Juno ulnas, iilius ora Venus.
i
h fiafuam VeMiris 9 ^ J
YJnde dccus tantum faxo ? quis nam indidit ipfaoi
Saxo animam? e coelo quis tulit huc Venereoi
Praxieelis iecere manus , illuffris olympus
Ater erit , terras fi colet alma Venus •
Aliud,
Egregiam pulchrs Veneris formam adfpice; dicM
Laudo equidem fani judicium Paridis.
ARui.
Mafmoreamadfpiciens Venerem Venus t & tamenauTtM
Sunc certamen ( ait ) mecum iniiffe dufl^ ?
i Aliui.
Te» Venus , ut Juno , & Fallas.videre ; querentcs
De Faride , exclamanc , immerito querimur.
; Defeipfi.
Me fine Romulidcs Nympb» duxere cboreas ;
Nam nefcixe choros ducere fafTus eram. {
Scd qoi non duxi choreas, Cifpiria duxi,,
£t quem non duxic tibia» duxic amoc.
AdLeueiam^
Quod dedcarim tibi canft fayemc ▼iolafi9ue»X0&rqmLJr\
ftes no va res Wf^ .^ft » Ifeufia.». vifii tibi •
H j De*
Definc mirari ; Lacio violseqae , roHeque
Ssvse eciam bramae* tcM^r^ ^roveniant ?
Res nova res mira eft hac tempeftace, virefctinc
'Qttt)d tot in dtt tM tllii fluftl c6Us.
AdGytinm.
Omatas^^iiiiro geris aares , Uandi GfrMiev
Palchrior stnt« alias ut videere protis .
Improba, blanditiis pcsftas, auro allicis aarnm»
£t componis opt^ attHniS Httriferit .
At noftrum alliciasne voce, & inauribns aoram,
Attribtts Dbducsim cerca claaftra mers •
4
Ad iMciMt •
tencia »fcis quoties fuerinc mibi prGelia tecum^
Pax qnoties : ic quam nos agitarit amor :
Sepe^ vifttnr, fum vtaas; fiejwB driiRS '
Et mihi fepe mantis , te tibi fttpe ^Aett »
Vernm pofthabitis cam me dvlegeris anuni
4)nmibus« iBtemam ta mihi Numen cris.
»
Jane.^ coronatae ven$re ad templa Calendls
Et mta , 8c AtntHi cara puella t^ :
Tabuit extemplo qttam fronte edrona gerebat
Nsvia, turpis erat cm coma^ turpe caput:
Qoi vero cinxit fua tempora , pulchrior auro
LeuciaV tifii ftiit flote riitere fYovt>.
Leucia » tu vfttdi jttctmda e^ona coroh«^ es t
Hinc vigor tlilqtie tna perftat^hohofqae t6iis«
Hkit leg^ ^errMMm rotmdit tumlna l/Ae?
Aa. vnlgo ««tiSt& wxnnt Mk^ fHtem?
. ^ Tam
FRA «rCHIItf* tril
TM «Mttl tKvih t»cttli fviit iflii» m$ ^
Quam nitkdft Cttli fiierit fidectbas.
Sic fulgere mihi fic atridere videntur ;
Talis ineft illis gratia, tantnslionos*
Ah fallor, lic uno ardelit,%c txnn^ tveiitiify
Tantus in his rigor'€rft«'tsde fnpercilfnm,
Hi dominc funt veri ocqK, mivcrius ipfise
Ipfi adeo nec flMt» me n^e flcve vidwit.
Qnam bene de tapiie htoc m^mrfti!umnt}oafll'fiHt
Lununa & ipfa mihi dura magis iapide {
Non alicer Pcrfeus , poftquam abfuMiit Wi Medofisi »
MtLJor k in laco claYior t>f%e ftiit:
Quam eu nunc , GcmfeiSA , >gefte qtti tamint Lyfse ,
Qux pulchr^ eft ipsft Qatffmt pstdnai ttnsts :
Qnin plus laudis hibes^ ^bmnD iiamqw allo fej^M
Abllnlit auzilio Palkdis t!nft captft .
Shtc virtute tua^ & pudlaifvi fdBtaee M]itt«
Meque meofque octthn tu tlbi^ tkik » M»c *
Nox erat & mihi cum domin& prope Tibridis undas,
Rixa erat & terris lumina Luna dabat.
Quid ^foeis eKtlaiiMib Tib«i$pat6t> adfpice Lunatt»
Fulcbra lia^% ImA (^iicia, ftuhe» m eft.
Ad Bier»$^um Tt§oduIum*
Qut^ malefane t\ms , tendifque , Theaduk ? Romt
Tempore quo llevus SiriUs ardet abls?
Vme fti^am, oaris titiip^ |! «iMAi Itbme,
Non itta feliid^f edtora llhqm tmor :
Non . n etiMi^Gtd^ , -Vttt regna per Imttidt wHiiM "
iEquora « f »flMUm dl rf t Wt Hlt hi1»s t
Qnin ferb quamvis redeunteih , fortius urec
Improbus : & dicetf fic tibi turbt levis?
JHl 4 Ipc«
r\
iia Fit A Nrc rs-ci
I pere nunc (.atiunx, & tete1>ras, Amor.acer afllQMia
|n Latio, in lacebrisy &'latct in latere,
Ad Littciam •
Qul n o^ fttlgent lucida fldefa ,
Et Luna vultii fplendida candido
Terrarn , & plagas coDli ferenat»
Leucia» Luna, meumque fidus»
Vobis'volupcas non minima eft, leves * f
Audire cantus , fub Jovc frigido
Quos ore facundo ufque amantes
Non fine dant fidibus canoris*
En profcr alti de fpeculi capuc i
Aurefque pronas arrlgfe ; fenties
Quac pruriant, qu£ fint faceto
Sparfa joco, & tenero lep6re.
Armacus ad te cum cithara & lyrft
EcrbarbitOf & cum carminibus novis,
Mc confero: GiiTa invidebit:.
Anna premet tacicum dolorem»
Quas comparari fe tibi,non pudet*:
Eja Lycota, Lide, Dinocete,
Dum Leuciam can{6 , huc adefte ,
Vofque fonora movete ple&ra .
Ad iandem*
Mobilitas animi famma eft tibi , Leucia » verum
Nobilitas forms , Leucla » fumma tibi eft ;
Dicam igitur» fed pace cua; tc, Leucia»noneft
Altera nobilior, alcera mobilior.
Ht LeitciS, ad Julium Landum»
Quid faci^m, formamque mee» laudefque puelladt
Ut lepido celebrem carmine, Lande; mones ? \
PocGtaQ ijxVe.aies bene qui mortalia laudet,
Sed bene qui eancet Numiaa^ nullus etic*
• •■•••. • • ^ # _
FRANCHINI^ M
De Leueia 4tgretaiae.
Febte labotabat mea Leucia , febris anhelatn
Cogebat gelidi pofcere fontis aquas.
Has cgOy/ne mifers officer6nt» date pofle negavi,
Grataque ferventi pocula nulla dabam :
Sed lacrimis fuffufa genas ciim f«pius amnes
Pofceret impatiens lafla puella fitis :
Hei fleiis ipfe : petis dixi quid fluminis undas ? •
Uas bibe quas largo lumine do lacrimas*
Quem tumulum fpeCbs fcumilem ne fpeme viaCor»
Exigui non eft Numinis hic tumulus.
Huc adesy & manibus^iolas» & lilia plenis
Da tumulo, tumulis tpunera danda facris,
Hfc una integitur Charitum, fi credere diirum c^;
Adfpice, namque dns funt teliqus in lacrimis.
De epdem*
Motte tua doleo tantumymea Leucia.quantum
Non dolet ipfa parens , non dolet ipfa foror •
Namque parens natam deflet • germana fororem ?
Nau 9 foiTorque mihi , tu mSd mater eras •
Quas tibi fcpe fero in&rias , que do^a quotannif
Leucia » pallentes {unt viole & lacrims •
Deliciis violas fpargppromollibus, £( cilm
Bicddere non poflim gaudia , do lacrimas •
h Stattum Vemris dormientis • Ad Rodulpbum
Tinm Carpffif»
Anra veni , Venus alma dedit per memlm quietem |
Dum Venerem fomnus. detinec , aura veni .
Ne fine^ q|iod Vefierem.praecer que labitur unda»
fotit tuo currat murmure bianda magis •
Qjiia
V
t«i «ftAit«yscf
Quln propefa, flatus Veneris fiic ffirat ab ore,
Plus tibi fuavis ent ; ^uam tuus aura Dem
Non jam dflrfBi latec^ feiijimt Mbtfl Veimtm.
Ut Cy^titiii "titlit ptAnfl», HcMMH^t ttabcBte
InfcriptuiKi , iKiHt Oitlt f«^ntt ^^elM^
Pi&urse quid pi&or opus fuit adderc nomen?
Non mea me noCMi^hl i^eit^kcies?
fftrm:
Quid tibi Mmmeetttmrfl ?iiMifitA V^s ,^lf^ tio<i
Nomen ^, & KMttMa «MMm la^Slwftu .
Intentata mihi via cum non ulla fuifTet»
Qua fKiflem demilm t^et^ ^iil:i«m^
Nec pTCcibus nec mMte miliis «le «tona jiif aMit^
EfFk4i kcritmrs illku anne pe4«s>
Fregerunc.J90ri«Me 41«* UVk pe^k«ia NiOiet*,
Et cefllt lacrimis vida pnelia meis.
In folis igitur lacrimis fpem ponite amantese
Inlannitts iii^eiis ttf^iite Mit^Hjicie IM^
O» mxnmM V98^ f^nutfif »
Quam Roma ante ali«s gaudet feperifle pueUas»
V!rgo tlatur regi > ma^n« Mermre , tuo.
RomanUmque tcnct nomen Viftoria» vincic
Qu» ftwmii Vefiertm , MlaAi corffiiio .
IUe ieitur ^it (ednjmik , Vifkytia fempeir
CdTftyic» ft femper ftteAPM tt^^ ftMt'
JU
I
PRASCRIHt. t«s
Sic mtlii Mfk amtx pitaat, ibiAm, «Msr
Vtigat dim toBm Mdto Siit wgnm$ xn^m^
Sic mea nttnc Smvts pcftoct mmt iaott
U€ demam exttngutt rapldos nox atra calorest
Sic fera niMi iglm mafiwet «im «Ms •
QMill&i tmkt x^ttt «MeAo tem^pon nimUy
Unde tot effufis IUmi «eduinkBt a^ti?
Li via dircefit , «elM|W fupttfai Qliifitii
Liguit » amacMiiii tuit nte nBa Ailiit s
Hinc kctine A lafttts tniOtoniiii , A flet«» «fiiaiitttik
Demerguat cociet ttrbis iiaomfit fortini .
Quin ego perpetuam timeo per fecula noftemj
Sccoin ctenim cumit Lma Solis habet*
InuMnftt taleetre mttat» VUl6fa vlifOt
Cum ntn poiEit tanas, fifle A ti&ft , tatfst
Vemm ubi per nemora,&valleSy& littora, & amnet
Errantem numquam ^Maniiflkc amor :
Aurc» ait» 6 vdlucres ferte hcc fufpiria Romam»
Et mifeMasi ik dtaa 4ititt vtUe latti.
\ ,
Pedon ttoda mttt poftquam coafpexit Himer»
Cum Junone lovis vettice nftta Dea :
Mi t^tfttnnr , i&t^ Piridit ftnmitia itt>u ^> v
Vinci twfnt t ^ Mfius opptd*iit)n;
Ad
Quacumque incedts paffim pulchiiriffla, mmeca.,- •
In te octUqs bonimuin vertis ,' &oni Deum
IlJe hominum veco, & letiffimas iUe Deorum'eft. ;
Tu femel « ^tto.<»cillo$ figis Himera;tHOf- •
' ' ! .' •
Pelmia Column&^ oeiahJapiB.
Gcftabat fme luce fvcs, fni£teiCjiie/agittas,
Moeftus Amor; cir hoc? obvia mater ait:
Cui puer; alm* pareas^ mihi cum-de luore libeBati •->
Urere mortales , urere CoBlifcotef ; \ '
Unius ex oculis accendere utwfque folebam
Lampadas. & certl tendere tcla manu: ^
fJiinc quoniam oqjtft eft ocuUs mea Livia,vis eft
ignibus , & calamis omnis adempta meis .
^eeademi -
Ardentes anima,-qu«c«ftra Erycina tenetis,
Lugete, & madidos imbre rigate finus.
^^}? ^5"^3t lacrira^/ ocillis nancLiviacapti c*,
Vtueis iiomiaesi, 4c queis ceperat iUa Deos.
•« > : . . . * .".
* - - . ,.. . . '■'.'• « • • • •
Ad eamlems •
Ut nox nubc cavl: terit tua lumiaa . duccn»
hx imo gemitum peftore . dixit Amor :
aola mee vires, mea.gloria.Livla pulchris
fulchra oculis orba eft, orbus & orbis crit»
. . Z)* eadem»
PleJ»« Ateor. flabatque Venus. lacnWqne cipbaatf
C«ni,qu».f,tji,aagcaufaMinerva.rogarr -'
Tu quoque fle mecum foror,& vos flete C^ogae,
Et cultB Chatites, anrea Cypris aitt
Quae noflirum decus in terris , qus noftra manebat
Gloria, nunc*capca eft.Iivia lUiiUfudjus.
4dbuc
.' T I •
'-11 . - » i.
■! :.
Ante*alias fotnfl piiicbm:iiiia Livih NympBas,
Ipfa eft in terris infidiota Venus :
Quod iic capta oculiv cawat fibi qui£que Cupid^
CaBCiiS;«m tamuipy nunc quoque caeca Vcnus.
%' AJ Didacitm* .
Mos duci ^anibtts e«cos per ftrata viairum eft , '
Cumque oculis iniper Livia capta <£bset :
Eft data languenti Melitsa catetla pud!» ,
Omine qusfrti^lftiltaftay repeme is&rt.r
Quam bene conveniunt -noftjr»''tua>muneira vitm,
Jam caoe caeceapus eft; 0ida9:e> .grata canis.
,*
^Adeamdemi
1.
Ter tibi dum vedarjfent, fl^ra^^^Cqlttmna, Maehaon»
SanguiniSi& riM''fltiitiini5 in#ac cunt :
Quid facis exclamatMr^hn palleiite Gtipido?
Sifte manuoi ^ n6a ^ft I^igenia , Dea eft •
De luce^ifnjSem oeulii refiHutai .
Lsta erat ut fengt tua' kimiiia nkater Boi
Memnonis obfcurl, Livia» nottepremi:
Non tulitmvidi^fia^iranftem.Pbaebus» ocellis
Nom medicft kKiemreddiditarte tuis :
Atque ait : una ^di^im^ mibi Livia.nunciet , una
Qaa fic iter ^ notkis Livia monftret! equis •
• * •
xMd Amorem •
Impfobe Amot» tn lucis^^.egiens orbafTc putabas
Ipfam etiam matrem? falkris, ecce vidct.
Ad
%JU livkm C9/$mmm*
Quidqiiid tibi , tttifqiie bcelfiif vidimue
Mali accidiiGii, se Dtarim mm Mtf ite
Iri fuiiTe fuTpicari tt «dknk»
€oluMni » naftii fMoti ckuMfc dMU •
Te c«m ProMmc* <4Hiciilt»8c lUMifll Mk : ..
Ventana vetula fafcinavit , Ut genas
Tuas, tucque frontis > iijfftite fabaty
Ipfaque fo]in& te anteire Naiades*
Quin fapa» ut omilos Muit iibfiM MIA
Coeli quidenk fiteryiM aMtis pttitt
Repente reddidtt htbafitt venrfkt «
Quod nube nmic abcmistr luma iMltM
Suum. sdJimant ^ eflki ftie» isdl
Frorfjit «peva, MO^ptiBQEist oi ft&inMI
Horrenda ni mox deftruet cantamuia,
Interminatus cum fecuilbM km,f
Fafcefque , fuftefque , horridamque fum nectOI
Hi«c me datiinM pc^tkMit t» Wpilt
Pollicitus equidem ataada ad tiftt vtfteii».
SufFarcinata ftMS pe4ait> fafcijHMI.
Sccleda turpi cum catbioM fuflleii^t .
JBrcxit ad verba tremulum ftatim caput »
Et fpem futUM IttQit aAUiieit df44t«
Ar|{MMM<«f . .
Speftatum inMtiicffi tdieiuMM4f<ls.t»it iliiNlia^
Seu facra tem^ fbhit». Sm ff «ttt Mi d««Mi h
Haec ovat, tctmx^ fiMUl tMrfitt (uptfbii •
Nec me , oec magM& cftiliC tfl^ ^^Vf^
Hei mihi , me pcrJit populi concurfus ; Himera»
Vivtf domi } & tu g^s SSifi j/fpfety^ g^dem •
^ »
Ai
AdF$B€m Vrjtum.
Qaod formft , qitod fe Qpibms, tjptA i^ttgi^Bt ftigi»
Juce daCMfli Fcita; hpc tihi aofafo, iube« :
Cixi £is felici coofage poi]& frui •
Df HimerS»
' • < I
Sive fedet , fivQ i^^edic» fim £itiur.HMMI«|
Quidmd ^» ye9^ f<«WX iiahev«& Cks^ ».
Sed cum dat treqmlM iMMiti mQqci^ <ii^«l
Ridet 4 tJm CiNuoiSa 4det & aliw Vwnft,
fif /Mirm 5^^ Vapt. Sahiati.
Corporis egregii fermam , vultufque nitentis ^
Vt vidcio 4sGqs » Oii^ie Qm^ ^uma i
ExarTece omnes ;, ^ a^; Jivt ^ iUa ^ftua^li 94Aiae
BtaA^inB , dmuc m»n«u(ib», fem t ww»
Felix Jane » poic« t^ti fi. bom 9of(;«irc^ nMg«Ttfii efl^
Jus tibi } te pofcunt Numina , terra colit .
D(f eoJim-
Atticus ille puer. dulci^ fuic ote venuftiok»
Cujusia Qs Uqjoidum mel vaga fodit «pvci
Jane puer^ pui^a Ioog« tiii duloot iUo es ;
Sedufa.^ ow (ua mel fibi iwiK ^\^*
AJimdem*
Vt vifiif tr, J«n#^ VeiiM»iiiir«ts le|KHjem,
Et roa|^ 10 cofqa qvxA oitec ore decus :
Qnis poer &ic » anquit, noftrum qui pxaoAat Adonin ?
Aboc Adoou^i ^l«9 1» loibi. Kimi^ W9 -
Eidm
iftt BRAKClSCi •
I . Aliud, ^
Atdebar fe, Janct Venus, fed amore Lupill»
lAudiit ut c^ptum te Dca,-triftis ait :
Tu viftrix , tuuff cft Janus : tibi ccdo Lupillsk ,
Homulttl pr«ftant femper in urbe lupse •
•i, it K '
tAa Lkiiam Colufjnnam •
Spina pedem Vep^ri pupugit « tibi Livia dextram :
Effufuf(|ue cruor tmxit utetque folutn. . '^ '
Cx alb& rubram ille rofam: tuus irie^yCoIumtia^
Purpurea e nivcis lilia tafta facit-
Jure igimr tam tu Vencris^me jiidic^ pr«ftas,^
Qttam praeftant pulcbris lilia pulchra tofis.
DeHimerS.
Sole comas» itt ftaepe folet, ficcstbat Himera»
Sol fulgore comse taftus, & oris, ait :
Conde comas, averte ocuios, piilcherrima HilHera^
Spicula funt cculiy retia torta tom«.
h navum Himera •
Non procul a mento niveum pulchwima Himera ,
Nxvum habet, & pulchro nsevus ih ore decet,
Nec macula eft , pi€ea infignis higredine nsevus , ' '
Sed lumen ,'tamquam fiduy in arce Jovis :
Lucifer eft iptur merito mihl nie^nBs Himer* f ^
Tnque Aurora mihi, tu mihi Himera Dca cs«
In eunibm'/
Nefcio quisde plebe honiinflhi damifarat»Himerai '
Quctn pulchtum nsvum vidtt in ore tuuia. ' '
Irridcns, falis eife nihil, nihiLefte leporis
la facie nevo que caret, ii^mt amor. * *
/
L
P'RAVCliINI. * tt^
De tadem» \
. »•»
IRe tuus quim iit tibi nievus , (iiQiem , decort ,
Accipe? fj^nte fua nsvuf in ore tuo eftt
Ut fimiiem vei6 nxvum ferat^ ofnhis adurie
Igne (ibi , &"ftrfo ieulta puellti genas r
Cumque laboregtavi curant decus addere fdi-ttiii;'
Qnoi f^cie vera non nitet, arte niter» "'- ' '-'
«^ii ntmetam.
Qu(d Vitio eft aliis, tibi».«dj|dtda Himera. decoriy
In ncvo Charis eft, & Venus^ alm^ nio •.
Qui ncvum mendam efle tup-.contendit sn ore»
FaUitur, & n«yi nefcit, Himera , decus •
Iffe tuo, cMt vlilt fbagnrs daiJe ^ ttlneca DiVll^: '
Quo latet » e n^vd fpicula ; torfilet Amor . - ^-
De tisdtm • .; .
Obvius in terris c&m fefe ferret Himerts /
Blandus Amor, iKafrem drtfdidit ^Ae fuafhs' ' /.'
C&m tamen e flevo quo matris fbnha carebae'^ ■/'
Non matrem, tnatri fed vidit effe parent •' ' ' / ' ^
Ore mcx,mcMreus eaclamat» Him^, parentiis|; ^ ,
Nefcio quid facies hsc tijii fuajns habet.
}
I
I
f*
Ati^.
^ vfk facra templa j[ovis mea Himera petebat^ ..'
Ittius € ccrtO' ^iithius ora videt • '
Inceflum & formam miratus , & ora puellst ,
JEftuat, atque novo carpltur^igne Deus.
Palladaque & Venerem & Junonem convenit , utqueliis
Mortaii oflendit » quod deeuii ore nitet » '
Cedite« ait , facie « nsvoque infignis HimerdS»
• tres fuperat pulchrior una Dea$-
. i
Tom. V. 1 l>#
De EnftemrS ^fntl*.
Datn moyet iofignU di^c^f Eupbemijii caniruf ^
Integrat; & mglli. .^arroina culta fpnqf;. .
Siftir equos Pbcebujs , |ipedio^ei % V9rric<r o}ympi ,
Miratur liquicls fluinina vocis, ait : . ,; '; ,
Cedat olor, cedacpMomela, huic cedite.Miir^i'
Viacit «ves» vincit dbfta puella Deas.
T «
I • » « 1
Tres natifttnt, Gaure tibi; mas, fetnina» neutrum»
Gratulpr} efl foboles^^ebiigrua Grammatico.
Kumquim vifa t|bj. nuibit tibi , TnUf # VH^Ia»
Cui Tub mibfi ca^v^. Anpr» datur. ,, mifit ^ .
AdVaultumtlLT.M.
* r
Tauile moires ju(H iMbes^ujs dum fl»en(ibujii aroui» :
Nafcyntur molk;s loeta per arva cofe*
Quam cico viaor ^tis r ql^rum dat Juppitfr omeii^
Cum Kfthl ver blandqm jloveat autedijeia*
MHimdtm.
Do tlbi , PauIIe , rofas alimio lempore natas ;
Quo rigido fpirat frigida bruma gelu .
Quam tua regnai pafer» fint floridii. nofisere h% nlt^
Qiiando hyeme in HMdii dat tibiHoma rofat •
JUd^ Bridtm.
■ ,
Eridane » ingentl rapjdamm flnmiae aquanttt ^
Qui petis Hadfiaci littorarauca mariis
Redde mihi Fabium incoiumem, fluvioque leciinda
Dttc ptterttms fidei credittts iUe tuc.
Cri-
PR ANClIf Ht. f|i
Oimen ina|ns erit Fabium cecidiile fnb undi$,
Quam PhaiStonta tuis dccubiiTe vadis .
Hic ^acidos^teK maigne; fweir £mt itfe pifoeerrrik :
Nec cam putchc» crat» €uam fabias Plitigtbai ^^
Dicam equidem tibi , qiii nefclr, cnr mane tenebr»
Cur medio «^jnent twniria daift He. *
Aurato iati^hkiftr curni, mfeinitte quldrigit. ^ ./
Anftria , qu» tnagiii Mmb 4n ncbe l>ea «ft^. .
Invidet Iniic Antoia, lii|eoqii0^ pndet^ue viderif /
Mckcc Apeilo ocuioa^ fmit Atioce noiro • ^
. «'."
Qoid genui^soni^aai/genimifa C^lnmnii;, eatdfamf
Define : d«ina vl» non ^i^jVUa canif .
Quid cibi cum caiiibus? fat dira»& dura fuere '
Fata tlbi: rabilfi fat nocuei^ cane».
Sume animuip« te ^ccsta miMt Vcnns rac^ poftfcac^
Oamnofae peft^^iim piTOciibiior^ caoes^ ^
'♦••■•
E Libii advenit, Romao^s viQor ad »ixfi r .
C«fac , & in niveis aureus ivit equis •
lUe tciumphavit, fedtii tAns^Piiune. trinmpbai;
Viftot namvoe cuis ofcnla(dax,pedibnf« <
• t
Kcn obiit puer Afcamus, fed ab alite captuf
IHe Jovis , mifcet pocula gratk Jovi .
Pac jk^cisriaon di|aus ecat telluce :niocaci :
ct6eciis,& JcfKe digotts ecat*
t » A»
PH A<N C-ISCI
' • ' / #
De Margarna Aujlrh •
Auftria habet Venctis Cbtmani , fntotemqiie Miaerv«t
Noa habet bxc , Jono , jrcgna minora ntit .
Ccdc igitor; cedac Vcnus, ic tu ccde Mincrva:
Aoftria fola » cnbnf qui^ tria cTahcila^ babct.
Sponte fua ausato nupefdonavit fiii
Mc calamo , & |uifirfcfre, quid ille ▼elit^
Anreus ,' & Pttlchcr c^lamvs quid pofeat» Htmetat
Scimus V & utcmefr,, jcpum fctit i]le , mahu .
Non ego defcvlbam lioo^ldu^es regumquc dacamqfQjtt
Dcfcribam laudcs^ aorca Himcrai tuas*
Ad Mariam MekdHiam •
JuM nire$.niveo, Mendociay flore juvcfntB^ '>
Pcrpccuo^uc vircsf tcmpore i namque Dea et •
De tternfmlQ (toreifie •
Cocnieer Eocrs devicil: Bacchus ut 1ndoS|
Jufla dcdit viaisi,*«ic QU tfcura dacentv •
Htsrnandus concra poni fibi noloic aras»
Altera ubi efl: atmls Wk vifta Ati^»
Eft igitur Baccho ma{or Corrcfius , hic fe
Noluit eflTe-Dcvm: vi fiiit We Petks^
,i,Jfefiarpepea:M00:£/$rej^fAuJhU,*.
Invehitur Jun6 pav^nllius i aima ieolumbii
Cypria ; vcrum aquilis Auftria prspctibus • ^
Utqoe aquilas ccdit pavo»'XcdHntqtt& columbm t
Aiiftria » fic ccdunt Juno , Vcnufque tibi «
• • •*
De eodem*
• • •
Axem aquilfls moderantu^ , equi caplta alta festntf f
Tcmonem currus» Auftria -magna , tui,
Ergo cum libeat latis decurrere campis •
Cnm libeat cutfttm c^Ucre ad aftrai luum cft •
• ■ i
Auftcii, qol teneros depinxit piAor AmoteSt
Et qui carpento flbtida Tetta ttto i ^
Smlnis erat: nam tecum una veftantur Amores^
Erumpuntque toAi qul»'Oea, carpis iter.
Di pMu tjiijiinf.
Qoa nuros Attgufti nfttum gravis edidit hora,
In medio c(0li vertice Ph<iebu$'erat:
Et fubito adcurrit puerum ftadiofa videndi
^ Nafcentem*9^]acido cum JoVe diva Venus^
Ille igitur felix , ono cui tempore , ab ortu
Certaeim adfislgent Nruminat magna Deftm*
De eodcm.
< • . *
Ciefaris ut gravidl natum hoins edtdit alvo^
Emoritur» partus vifta dolore Aii.
Improba Mors ! verum magnis (ioe funere matiHfll
iioA datur in Ittcem furgere C^faribtts •
4
Romanos Komiinom habftom Farnciiiis Berot
Sumpferat , & Trojam luferat acer equis .
Cum nitidum Itttoireris uildi^ capUt amnls IberOSf
Romanos olim «{ui bene norat , ait :
0£kavi , Veterum veftemque » & ttomen avorum
Non modo/ verim inimos, & bitnefa^ refert»
Edita pr«ctaro LuCf^ii fadgotne t ^iiondam
Vi temerata, ful concidit ufa manu.
Altera nuno^tilfitiiiis ; tOi^qlie 'e«orti iM^fltO |
Vc moMlwit- fogi^t ii^ttii^^Meiia bibie • .
I I Ci*
afta eft utra nagit? npco ca^t illa podoff
Servaco luBC fiatuit malle podorc mori.
r ,
t' '
D0 tmmmfm^mifif^
Vt gemmQ% ptoioif iiat«i |rw«| Anilria » TiM»
Adfurgens placido (ic ait ore paCer ;
Roma olim aufpiciUffmio<^fQi^c«fditaf territ
Jara dedit; vidis vi tamen illa dedit.
Nunc ve^o^atiffjciia iKm^ maj^i^lHit anliv
Sponte fiia leget OlW» a1> Ikbe p^cer ^
h Mtmm PSfferif Cntemif •
Te licet Ummitm i¥m^'m f ViQocia^hu^»
Attamen ante alias clarior una fuit*
Talia condebas nam carpimat fQalia condont
Ad facra pcrmeflt ilumina Pierides.
Quin Dea^ MafaMni ^miffr , minmn lepomm^
Hanc etiam, dixil» o^ p»pefifle Yelm*
JW ^x^ M^fvftf ArMQiSl .
Occubuitdignis horrendus Horatios armtSy
Belli folmen erat*r folAiiiiue fapiut obit.
OmiiibiM ept«tom votis VifkQriia nafom
Tegmine fub magni soboris edideracc
C&m fe §t Hadf ii^ci» t^llena Neptooua ab mda9 •
Sic caoit wi. ripaa,; ^ve Fifwe, tim <
Felir ille puer . cu jus Vifioria mater »
£t tegit a cunis qim^* C<»|<W capot f
.!.Mm fywm^ CMemMm* •
Splna tf^ IMe ykhkm &ogi|iiie dentmm^
Liviat cuQ) eMcmm te rHiMb» iimgm Amekt
PX A NCHINI. i}f
Lcfit ip^a 9«dci » & tibi ^oie . auoiH .
iRKtt^e irgmti^poiiAii qntxt dtbec AebiJfeir'; .
Sponte fui nobii folvit , & anie diem.
Qaid mibi cum nu^o, mpertiqac timorii Acbillc,
Cam LarilTcQ qni^ rotbi, Homete, tuo?
Pamii adeR altcr fbitem qni prcftet Achilleai
lUe fait pcdibuf nam «cl«, hie maiubui.
D* Pmffj* rmi «m^.
Confiigc com ctd PompejiiifligencaAen,
Dncebctqiie fuit oris I«tai agrii.
Sacrilegi irnimp«nt aditus, cmKirqae tr«c!i«it|
Dum fomnm plicido «rpit nterqne (horo .
Dii Superi! qnB nita bonis donas; MribUs aibn
ficarit, fcn;o'pMi<)i> «01 pecimniit^
1 ~.Sji1 .i-i.a. aOjii..;.'.
1 4 TAR-
ii4 T M r r :"•
TARQUINII FRANGIPANIS
VENBTI.
1 . i t ' • f : » • ) I I (
TAm nup .alba CQmaf tegit*
^ £t rugas £icies contrahic alper&t
|am rfrbn ot€ pigro bBTKant,
CridaUi auxiUo luminaqiie indigentir '
Jam^aures tardius hiMUrianc *
Emifli fonitum vocis, lc in dies
Senfus quilibcc inceric,
A^inorum jam bumeri pondere maxim»
Curvantur: pedibus ferunc
Infirmis baculo fubfidiam manuf ,
Vires corporis aridi
Senfimdeficiunt, ftvigor i^euf
Sic abfumitur, ut brevi
Extinguar fpatio : languidti ficuti s
Lampas , cum viridis liqtfor
Defecit» treraula luce caret ftatim.
Sed quid ? Nunc pereat licet
Paulatim gelidis flamma fub artubus
Vitalis , tamen undique
Me fimQis adeo conciemat ignibtts
Divorum pater optimos «
^ Ut lam non bomo fim , fervor at «ftoaoSf
Ignis, flammaque torrida,
Alter^uc J&vosk. FiccoTytf preccir omnism
■ .• »*?
Renmi ifigeof opji&z» dict
Sea terras nitido Inmine» fen nigro
Mox velamine coa^eget» .
Qaod Tir« fuperell da igne tuo ttdeanii;]
In qno pnrificer nitens ; •:
Auro lucidior » fspios inlsyt
Qaod flamma boi^os jutifex .
Excudens facili bobite iif^ mams
Atri9 fordibus.exuit»
Ut» cum mors rapklas intulcric manvf ^
nammis d mcdiis^iyelut . . •.
Phomix exoriens protinust expticoBi
Alas» & patrium cico
Veous remigio: pecvolem ai •tiieca*
t «:
■>fi
LAURENTII FRIZOLII
OGtata regt Ccslicolttm dQmtts,
In Nazarcis <;ondita. ^njbiM. ! u .
Quondam' volucresjte miniAci . .
Ulyricas fine labe ad orasr '.
Vexere ; terras rurius & «fHiQrii : *
Supra ferentes » te plaGidttm Adri* •
Ad littus» in Laureti opac^
Innocuam poluere filvl.
Votivo ut auro » veftibus ut facris »
Gemmifque fulgesf.qtts» te httmilem.aillbittt
Iiate tuetur dufta circum
Marmoreo , ferif aftra mol«iN ' '
SanCbm potentum te/AttfcinidMfi);|iiia
Vifunt cobortes : te Rhodani a^cala ^r
Tagiqac pococt ce LibMift mi ,0-. :.a ' ^
•7 •>/ A
T«
»t*^:
I i> .<
Te Armeaii celebranc AmiMikIm •
Audic precanttr^hinc pro|tai uei ^
Macer » periclirqiie eripit : hinc hmte '
Moibii, lifcoiiaMmi ^ aeerbi
Limine me qooque lechi ab tCf^
Rapcum paremc reiiicvit f reei »
Huc folve vinclis ingredieiii paleif '
Huc cende pafararti btt iittrcef
Tende oculos : domus hcc pacificii
Reginam pljmipi^cbiitiaMr flntt -
Augufla parvo : hac nuncius exttHMii
Codeftis alat fielfifMiAt
Acculic bcc milero falncem < . ^ •
Proks fupreni mWnfif (t ft«p^!|;
Concepca in alvo virginis incegr«.
•Tunc muheruth abcrcas ab alto
JL 1 A<e^u w Juimitem , b^ymm^
IScivii Mitf ,- mkiixHs ilhiuik ^'i ^ '
Hanc aura fanfti : filius hoc Dei
Plancis pavimencumQi^ tnlMtc.
Hos manibus cecigicqne muros •
Qui diva macer pamlAe^miV» '
Sedit? quo amarum flevit in angulo
Naci innocentis qwefln mbtifeftf?' ' '
Limite quo chalaliVr^ fefftfieflM - '
Narus refurgens conflWit? H nbi^ - • ^ 'j:>
Sopore lerhi iumina condillc '^'' '"»^ '
Annofa virgo ? incanfhmife^
Corpus ubi jacttlc p^MWIs ? ' ^i
Chrifti peraftis quft fociiActis* '
Duxere fiinus ? fanftior an loctt» ^
Eft bic, an ille? arl iHiinia aeque»
Sanfta purelh; vena^lrque ftH^a? '
Imprefla faxis qui quibus ofcula -
Pigam ? quid o quid nfentem agitdK nbfMw
Quod corda nunittiifilifigit «rfbtf ''^nK
/Bthereo? proeiiMrfne pM^m^^ :
Abefte cur«: nil cgo, oil «iMift^ • ' t ^^ - i ^^-^» 3'- ^^^
Uet.
*. ••
I ,. . . ♦
r I I
iTiK- •'
ilocctle poftliae i immemor omoiMai*
Mexque vos compljNn^Jfk VM»
Natep coUm , gmtcrix^iit vifgo •
i^^y.»^(p^w^
> , t • . ..
4 • • • .'
' J » i l »
!'*•
Neptimi gctmt l pip Mii , .
Nttbes, quc volucri «irilil «gMiai^
Qos ccci rapiuntNotiii -^^j.
B veibro gremio» cum fonloi boMAir
Mitrit fiilmina JNfpiMii ?
Si quando in fuperos gcns fefs vectmA
ToUit, fi veiec«« *iai|il
Lucos facrilega polluit: hm» MM * . .
Anc cali; biftc himc ignibiM ; ,
Ccebris : vos placids fcugiftietr HffM
Imbres mittiNft» &'&ttt r . : ^ vi
Leta bumore alitis . Vos fitieMib^i
Succos vitilHM wUi^ » ^
Mox libanda novis mummi P0CUUi<
Vos largas pluvise oifi
Effundatis opcs , gramim »W bn«|MIS« .
Non flores dabiir^acidli: <
Arefcent vidux frondibus arbpi^ #
Veftri languida corperii
En defiderio , vix animas fuo ■ t-i
Languentes retinei^t fimi • i
Vos o pinifero vertice fei» Hmt
Atlas, fenScychiiilatu»» '^l
Seu vafto Oceani luditis nquofe»
Munc ceu veUeva candidilSi' T
Hunc fparfc maculis corpoia fmm^
Foetus imbn&flos dlte ,
Rores in gtemium fpargite
Matris, munem» rofeidfle ' <* U
Nubes, veftra Pio fandite.mwiiao»
Quamquam gentibus i^p^ai »
Non tec vcftra Pius munera ue^tigft^ ; >
. r« w Cin.»
^Vi
O candein fequiem date ^
Feffif trrigtto rore ammantibtts •
Qtticamqtte divum magiia li^lie iiomittg .
Attc patrie ignes innilit %
Qtiicttmqtte dirus impiam tinxif mftiiQnt
Fcatris cmote'^ attt hofpitiri
Aqttam venenis expiandtts ebibat- ^ •
NocenaoremColchitti» '^
Qpm non ferendis peftis hett ddlotihis
Inflata torqitfetilia,
Hett. qttc inqttietis , qtta pererrat ibiritttSt '
Immurmttrac piTficosdiiSf •
Vt hotrido bacchantittm /Bbti in Ibectl
Tttrbata ventoi^ cobori. •
® il"^» fuptemis in malis fi vefllrttm opem
Eftferce, fi vixi inttger ^
Unquam, innoccnfque , peftilentem cttt meij
Hanc potionem a fattcibtts
Non 10 malas aufertis oras , tetrabtte
Non in Scytbtittei pocuf a ?
Scyphos propinent hos in Alpittm jugis
Inhorpitales incaX^, '
Ferrique feflbr fi«c Ibenis apparet
Inempta menfis gaudia/ '
Faaurus bac Erinnibus triftis capttt,
Et fpargat aras lugobres : >
Hic nonns «grum pura lefto ilumiifa
Dies bibentem me tenec. '•:
Jam fpes, manufquc . & ipTa langaet in ca^f
Amata ocelliS pupnla: ' •
Torpetque lingua , nec valet diras preces'
Ore imprecari Ifbefo*
Thcbane vatcs. parce, parce;TMmcfci<y,
Eft unda rerum ptfHnf a .
Huic humidae natura matcr intttfit
Cogoata morti £:ig6ra
»5 :
' • »
lh«
llite alma tellas, hac pumrcic ai^nt .^
Morboi fierentis ambitus^
Hcc monSra gignit» fcque in atram coogelil • :«
Infefta Baccho giftiidiaeQi. I
Vires rcfringit, atque amoris igncar .^
Extinguit ardenti^.&iaes, '^
Gurai kvantis hcc foportt eripit >r
Feflis quieten\ mcAtibus . !
Dicam? an filebo? peflima hnmaniim gciiitit ^' ''^
Ferafque» arief4iaB'iittdiditf > '•'^
FluGku minaci cuni fuper cacnmimi ■ :i
Afcendic alta mbbtiuih • ^
Et quifpiam medentium te pr^dicet ■'.■''•■> - C
Noftro falubtera oor^ri'? , - '^
Seu Phcrbusille» feufit iBfciiIapitis# i ^ ^>
Impune non umquam feratf ^ >
Sed te falnbrem tuflt anbela percitnt i T
Ad ufque fitoos forbeaty >
Poft infepultum , ne te amicam defetat » O
Tibrim cadaver innatet. '
O qvondam mihl cognita ''
Quercus , parvu - mana confita tuftki
Damoetc viridi in folo:
Lafcivum quotics a tooeris . pecui:' > >
Vii^nltis ego depuli ? • ^- ' ?
Te nunc per vaciuum gtandia bracht4.
Pandentem afpicio» tibi > '
Ignotns ; liquidum cccflicre quam juvat
Coelum hoc! tegmine ^uam juvat < ^^ ■[
Meflem poft deciflMun: glandifiero «flUittt
Me defendete ab igneis; iJ
Et captate nigris fimonpfiib somit !
Quid (aaves Ptolemeii -f
Fratret, qucrcosjiqiaflt» dic age.?:quid mtens
Rerum dulcis eques gerit?
fiuic, fi ^uaodoLCiii «ifct amabitem .
if-r;- • . . I
t
Vmbrani , dic ( roga f« ) o nea .
Qaerctts ; fronde fub bac^ £<dilm»9 mdfl ft
Exuftus iadaic-fti;- . . :f -
Laurens iik tuus, qui.pBerilSW! '\Au\
Annis, aufpicio ta» : i j • 'i ^ -
_. Haufic Caftaliis pocula foutibjtf^ ' . ; / ?
'Qiii cecum modo obaaAabuit « ^ •
Sub celfo Hercules vertioe^efdi/ 'v «^' ' ^
Qui in IflBf aJB^o gtaniii^ n i1 n ^- - ^*:
Stratus , qua Eridanus ^ prlPtB U f ne 'fliBC % . .':.). i
Cc qua proidma fenitttia . . l in. . ^ " kujw
Herbofo ad celebrem tramioei iviiiiAuB • ^ ;t <\
Tendit, fe comiteotte -'i •• •'!.];-•> •.^•■: f^'..-,. ;,
Addebac lateri fempetyfit^Aitticie
Cbartis illita catQunft; v^ .W < ^^^ . -^ < ' "^\
Cantabat: Lati» faBpel|M
Tecum una tetigk fiiif d r
Qttis (dixit) referet dalcit Mtfpocft?
O quis purputeiuw j^is ^ .
iEtatis teners reltitttet decus 2
/Bvi cur celerem illius • , «
Curfum praecipitis fiftere iion d^tur F
Sat felix propriis recens r ; • o ' »
iEtas illa opibns^tanttim jinitc^iinil ^
Dttlcis ludere Graci«: : .>• >
Pubentefque feq«i Pieridiiaa chocof •
lUam non agitat lucri
Deteftata famet» jion liialif utkkM •
Mox» ceu Caucafec alites»
Mordaces aaimcis ibttiititttibM ' '^l
Rimantur variai, neqve 'i' • '
Noftris viveiefehAsediitKiil^ttilMC;* i ><
HiBc illi referes, mea
O quercus; tiiailis dot CacopiiM^ '
Spiflis ditet honoribus» ii t ' '' •. .
Qtti te dexcer tlSc Bumhie'j0|piur» . < *
Nec fit Chaonio in jugo > : :
Qiiercus , nec viruli pulcbtiic Aigijtfi , . .
«.' » 1.
In mortfm rapidi flomiipjt ireiifii^ -x-
Gcntci pK^^ipiti Mors npit impccu ;
Sic cft} «ftcSqpbijii;» , . ''^ *^ .^
Diras abftinuic manus. . - . . j f.
Ehen tcrra parcns ingeminac GUoi:! •:
Oinnifquc in licBimas Grj^ctar Kqrttar.
Et quicuii^: bAmjBiu. . , j /T
Gra|orumin^eniis.&i^nt,. * j'
Qu< £^^"' Sopbi« Ccciopittihaiid^juc^ : ^
TurbatostlaticctifonfiiNiSilbwiniit;» .
PmosqivfUtilitaoKtts. :. ,.
^ Acrxx cloquii bibunt; i j.i *
Qui Pindi peragrant umhri&nim Mmus^
Omncs intcritu Ipiiioici ttio^
Tc dcflent Sq^bianft,
,Tc fruftra cxanimcm vbca»t.
Vivis poft obitom tu.tamcii,)&cibi, .
Gaudcs: nomen Kotm MnaMsyne-^m
Immutabilis asriialk ...
Tcmplo confecrat aurco* .
h Tbomm AIMrMnJ&$mm .
Jam mc , quod fetcor , pocula vitseit >
Juvit Caftali» tingere fbmikBs»
. Atque faauxire liqQoreSp .> .
Va tum ie iqni bos <imbuuac
Mentes, atquc furore intus amabiU
Mrmphantur, cupidc earmma nunc Im ;
«unc ( que mncpie Tolnptas)
Lcm dictre tifeia.. ^ ,■ .
Forme rcrum animo mille volant, wlut
J^attru cxamcnapum frondifera : fonat
•iandisanta fifawtis,
EtmciPicaiiwJimri
* _ Aurcs
i
t
tM . L A U m B N T I^I
Aures foaviloqui quo fapicntiam
Vates dulce linunt. Hi cdekfes ^Xi^km
Et laudes ineditari
Audent , atqne pdtmtium ' > •
Altos regum aps^vtangere. Queoi vitwi - ^
Doft ts mufa beat carminibas » fogil
Ille oblivia Lethes 9
Fama veftus ad jstbeca •
Vates ipfe etian». vivtc, & onmium': ^
Linguis pervolitat^ qua vaga^fidttca
Fulgent 9 qua exorimr Sol , - . • >
Frsceps qmOaiaf&o cadft. > •. » • ;
Hac vit« inniimeffos duicis amor rapit :
P:.ucos Melpomeae fed soci|ilt-Mi9t •
Fauci^ quos Dea feliz • ' <>i : -
Tantis aiiget bonottbus •
Arcifit puero Mufa Jovis genus,i < . .>
Thoma, moz alio lumina conoditf
I £t rtvos mihi claufit
Parnaffi, & gelidum nemus.
Non me fiiifa juvat fiogece: fat fcio' '
Ex illo numeros tempore duitiis
Defluzifle canenti »
Et vocem liquidam minus.
Expertus doleo i fcpe etenim mrhi
Tc» Etrufcumque genus diceto mens folr»
Qualis fit tua virtus»
Qiiam fis eloqoio potens •
Tu puroi lacices fontibus Atticis.
Hauris i tu in^enuas do&os in intimo
Artes pe&ore condis »
Teque.omat patrium decoS. ^ . .j
Mufarum h^c quoti^s toUece flamine
Cepi \ fed vecuit Melpomenc t levi ft
Senlim diva volatu
^ Mollem mifit inerciam .
lovica quis amec linquere humom Dca ?
Ales fulva Jovis nubila tmnfvtflat i
Cor-
Cornix vix movet ilas ,
Ec radic pedibv* foliii».
h neeem FrswajH GBifii OuM*
Qqo noi ferrea faeAiiIa
Servaftis ttitiBtot ^ fput cbbkQr qote
Feilis? quo fariabicvr
TaQdem fupplicio ottna fift|rinfty gsavii?
Inclementia fideruni
Ecquaftdd SKcicii mittare dsfiiiec:
Terris. diluviem , vago
Ucbc;& prcctficcsi qoft capiDifflpocii^
iBdes dirait & facras,
Divnmque efi^ic^» &; ciiiettl^piot
Vafto gurgite diiSpat?
Hen crudele^ nmsa, hen Ibelssimpitim! ^ .
Cladi Mars comesadditur,
Diris qui popuJMifeditfaniibm
MifceC , & miierabilem
Invol.vit vario, funece GaUitflir'
Et nunc eiQtia|tbu£ • ( '
Inccnfus furiis , pcvdete Reg^aiifi
Mceftam cogitat, & genus
Regale c potriisr pdlere fcdibiic.
EztinQo duce GhinQ!^
Unus pro pat4Jflk* qui oppofiiit fccift
Feftus fortiter boftibus :
Unus, confilio, quique manu agminc
Fotti. barbara diruits
Qui rem^ reftituit, |ang»iae reginm
Boftili redimens decns •
O ii ingenrem fnimam vi&or ta liorrida
Fttdiires acie^, ne^oie^ ,
Oppreflus fubi^ oppetcres. d<dis^ /
Majorem mmalo ducem. '"''^
Nofi texiflet ager LaomedontiuSt
Aut pingue iBmathifle fblum •
Sed non fata linunt qtucrece glotiafll
" Ibm. V. K Moe-
\
14^ LAURCNTIX FRIZOUI.
Mortales fuperis parem . ^
Ttt felix fatis es , qui f eeipis tU9
Morcis pmmia in arduo
Cum confanguineis regibus «therc •
Quos dulci a patria procul
In campos Solymftm v GhriQi amor impviitt
Agmen trans mare ducere,
Bejlantefqbfe mori ; fcilicet hoc fdic
Genti ptafcipuam tue , '
Pro Clirifto imparidum, proque fbcis catpu^
Objeftare periculiSf
Et per pulchra: necem qixerere vulae<a«
Quid reflat tibi Gallia ? ^
Quis te relligio fanAa tuiBbitur^
Cuftos fi tuus occidit ?
,Nuncin templa facvsJietitia ebriur
Hoftis barbarus inferct : .
Nunc matres jugulatis cum pueris 9 pio
Aras fanguine poUuet '
ExtinQo fceleris vindice Ghifio.
Dii tandem miferefcite ;
Poenarum fatis eft., quod dedimus ; fatis
Fttdit Gallia fanguinis . -^
Quod fl culpa latensiiOam agit, aut furop
Exercet miferam impius ,
Ah faltem immerito parclte Carolo*
(
* <
pv-
*47
PUB LII F U L VII
DfViaorii Naupaffici.
HUtnani generis re&or fervator, & anaor
Chrifte potens» canimus dum tua dona,fave«.
Auftriaci dux gcnte fatus, quo fratre Pbilippus
Kex saudet, Grajo viftor ab orbe redit,
Maeonift res digna tubl, geniove Maronis
Cooipoiitos cenui perferer arte modos.
Inter Achcorum ttrras, & Dchinadas, amnis
Eveni Nereus excipit ahus aquas.
Huc claffes cotere pares non viribus sequis:
Frangic, & attollit pcftora caufla ducum.
Altera tercentum rofintt turmifque tumebat
Innumeris , fidens robore Marte , Noto.
Altera freta piis armis, votifque fecundis,
CcBleftique potens alta fecabat opc *
Jani propd eonftiterant acies, atquc obvia fignis
Signa minabantur , periida Luna Cruci.
Farte Ligur dextrl du&or , levaque regebat
Adriacus leftis agmina denfa viris.
Regiusaft heros accendens voce cohortes^ «
Et clairem luftrans » Carolus alter erat t
Foftqu^ aciem redit ad mediam » domjnamq; carinaiii
Concinere extenmlo claflica f«va jubet;
Tartareos imitata (onos dant tympana iigndm, '
Et rauco elangens increpat «re tuba. \ '
Hic (bes anre&e ferinnt clamoribus aftra , ^
Oifplofifiiae globif mhra ftagore tofiair.
K a ts9^
f 4t ? U B L I I
Spumant coHYulfiB cemis flridentibut ttod« ;, .
Concurrunt cefores per Vdda falfa rates^ ^
|n ferrom fine more tunnt, & comintlV mfani:
Martios $c cuntos mir^set mrofctae ftijr^ .
^re micant fludus» fumo fubtexitur aer;
Ingentem referitm: lUtora^^ulfa fdhu^t. ] ] .
^am liixos* arcos , |»hai^ttas jmterfrft ihaneir^
Barbarus; & jaculis, glandibus, ^nfe perit*
Hoftilel cecide^ duccs, cecidere phalansftjs •,
Captaque yimici Turcica roflra manu ,
Mereidas ftupuifle ferunt to.t i^japls i^icrvos i^
Et tantj Jonios caedc rubi?re finus .
Miratufqu^ pat^c Ner«Qfi, flttitaotia va4o • ..
Gurgite cum vidit coirporaf 2c afnii«k vi|!|iQi;i
Invifum pondus ilccis projcci^ dr^Jiict
Laetatulque l)ia eft regna vacare m?ti|.
Quih aulls i^ti^m ducis » & fcHctbus ojjfis .
Arridens , tales edidi^ o^'e foQK>& ;
I nunc Turca nocenf l om pppulartfv^4i^t<l$
Irrita gentes ; £Eange Tyranne fid«ia .
Inftaura cHfl"qs armil^ii^, vij^if^ue fuperbasi
Frseda Ai^uila^ ruffus, prnda LQonis erjs»;
Inflrud^$.la;qs campos (egionib^s implo^
Magnaniif;i yiroi eiqpieri^f^ ducis.
Excicrat nim^r quem BiQtic^ t^^ , tumu^uift
Compremt quapta p^ ofpvritate puer ?
Acer & ingfiMo, U^^s ^^«irt^mia^ Miaiinif.
ContttUt adv^o fig^a A«i^Qda Oi^*
Tu quoqu^ t^rrarum , & p^Ugk prqedatlW i 9^ MH&
, Impius infenfo N*umin«f bell^ |^<^«;
Hcc ait, atque ocuUs pupp^s comitatjQt Ms^nCfii
Impcrat'& Nympkis <;anc<kbw« iif npfc,
Lffritifle nunc erso nor^ dant i|^Kiora sq^Iua»
Qu« prius inKflas fuAi»uere BAte« »
Spedator p'u|n» mskmi l^miiie lu({|rat
Cynthius H;4*pefia%(^eKbiUl!il^iie pQlm«
Culmina col^nt U^is,^ $( ^ompiva %9mU^
Alta coropa^i tiuribits mkfwm* : « ,
Pul*
Pulmina qottf Mi^^ ircM „ tndaftc ktiis» «tker ;
Lstiiico plauAi tefbf vUtffa^^ fretnitnt.
Cafta (k<:c«itotiiiii imprimif mmui , omnfe jk «rdo
MdiUbtts.attiMfii profitttBra^thdtvi^
SacfA eici ddtStiMi^yeoitt, 0lpttef(^«.ptr aiaft
Votaqtle petfotvtlkit « & pii' <lofia £(iriitit «
Cnhdorttfli cHf >iiC!X «ni; Deltrv qtii temptftst otbeniy
Noh f urda- funtii 'a«ct]^i| mire pte6et .
Hufic-iMjM«f oflhftts {uvenMi ftic«tin»tfe febus »
Uitote«t j|r Aattt» tioiniiris^eire Aii^ >
Ptpelia c<mfofti»m teftaotiit ptima Tonantie»
^rcel ia patlfiil» dtffia decore «ogli .
Qi]i^nt« ftwtlMtitk (vm km fiiMoti^ terom f
Maxiima vis ^mA eft^ quiaiyft AitOia 'irifif^
Carolus ipfe*faftfi medd fi feiidijtilf ^h i^o ^
GratetUf niti' gltfliia', Mf jiivideac ^
tei^e tgitnt , 'Qnsj^m , ^AM lAClit», pttriicd wmttS^i
Qdodque ^dem fuptret ^iofteittatis, opw*. >
Te Deus ad tnfffoM vocatt^ n^lTptefiY* tr«caiitfrai*
Te PceAi:, lVitc(qt»i tifllejfHr, k IfttiritRt tisilUsi /
Pontica gen^ IfMref > te^, ^fiidol ^ Itt|nAiis i Uilys #
Te. failJlis Jud^a locis, t^ fettilis igtis
Syria, ic Arnieiliie fegM irlKuita manent.
Te ^ocat Epirus , cupiuat Phatfalia Tempe ;
Te Maeeutii^ 4ims ^ ti Oiifidtfmque veliMr»
Te Vagtts tfidttiiusTufclliteTibfls iuoiioMt* .'
Te Tagus ^Mh^\ IMit , IbeHis ^ Ana.
Tt Mtfilaua iibHH fruitUf , t« )m% tnetur
Trini«ria , lc AiieAUs te colit, Iftor sHMift^ :
Auilriaci geUetis luH , JtegW^ CMa )^mitiiv
fis patritt vindek , Urbis» Sc Orbis imor.
jfifetnis mandent wm tta Mt^iku chartis ;
PriBteteat laudes pagina nulla tuas.
RegaTeS im«o K^^tftffit in matnuite vulms I
Ef&ngatque mffb ^e «ovtis Me Myren .1 «^
Jamque4itee*idtftit8i|p«rtdi fpemta iaieoKv»
Coni jredaoiiiir^idiitfiill |^ btOtft |Fra$.«
K j ^^*
/
MS4 TVBLIt
Roma trittttlphales arcus, ludof^« atfvtibitf
Erigec & mcdiis.pegfitata celfa foris.
Atquc ades extrcmis optatus, dicct^^ab aris?
Non mmor Augofhis quam pater ante, venis
Ingredere o felix, Pie, Maxime, Viftorrbooorif
Nomina funt meritis inferlora tuis .
,Tunc ope barbarico , fpoliifque infignis Eoifl»
Ec procerum medius confpicitfndus erjis • .
Cern^ntur vinftique duces» gentefque fttba&»,
Oppidaque, & variis.rapta trcphtta plagis.
Infolita adnlirans Tiberis.fpe£bcula ; credet .
Sccula cum ducibus prifca redirefuis.
Ve&fl> laurigero ad EMvum tunc limiRacorra»
Sufpendes p«ftis bofticaligna thoUs.
Inde Pius pater accipiet te fronte fereoA ;
Et dabit ampleftens ofcuk blanda feocx %
Luminaque . ac geminas teKdens ad Qdera palmas,
Ccelitibus gratas fiindetrab ore pr^cjes:,
Hic magnis majora tw, acoedere fa&is^ .
Tequefrui geftis tempora. longa.».pc.ter*
Audiet hte Ghriftus vjoces^, & vota ptecfiit^s ;l
A«3io(V& vates iic ego yertts ero^. >
Deeadem*
Cum lento nuper Leo forte fopore facerct ,
Extrema hutc cauda-eft dente refe&a Canis •
Evigilans fera terribiles exardet iairas, .
Er lacerat f«vo protious ore Canem • .
I nunc audaci. Cat^is improbe, dente -Leoaena
Irrita . u€ fias nobilis efca ferc .
/« Clarmn CorKelhm •
Cum generi , parirerque trtum Comelia chra
Natorum audifTt ftinera pro patria:
Qttid lamentei'? ait conftanti jpedorc mater^
g^naiire
la^
InvidempotitttMtis^qpiiaiigtfine vifatp, , .
iBtehiJm ifl mpctis &rdnftitteete choris.
O Veaetais ixitet ciatiwma femina mattes, ^- -^
Iilviftds ^nim^ tobor^ ^inicis aVo^/ ^
Ergo polo tua te.virtus jaoi daciot afltis . , ,- ^. .
Deftiilat«.|it tiiitis.4ignaLfi3iatiBipateps; "
&t m«ritis .ga^iot diim B;i{>j4^m , & aonis
• Tutcica liavaii pto^lia Matte gerit :
Dumque pharettatas acies, puppefque nefandas.
UtgetV & Jindas c*de *c«lofat aquas ;
Threici4 lxvuilr*traasfix09*atttndifte lumen i '-*
£t properaiM ni^cem Yttliiete , l»ttts air.
iEquo animo tetris iam cedimus , otia quando
Aufoat». nofkto patt» -qtuote* domus . • r
Qinacnque btevi: natuta parat finire fenedam » ^
Exigaf hai^c patti0> telli^ionis..amor .. i
Dixit ; & qpthei^am pen^ttavii; fpifitqs .anlani »
Summaqtte^iritmi» prie^ua viftot, habet •
tluic ergo g^m^l^ ■peperit.cmin funere vitam»
Efflinus hofisii miita.fagiua.Qianu.
Namque animtis. co0]e fmitiit^fempetqQe mumpbat!
Nominis iikj^ris fama petjennis etit» '.
th Bisdtre m Tmas^
l^inge noVo$,>ie Cluinti^ , oirkies i nm ibdet^ jimftis
Unum jaf|i ducsbus vix fatii ^e puto . .
Tfu quoque, Tutca^ novas atUes extunde, vel atma*
Quid pbatttra? aut arcus P quidvc macj^«ta iuif^t?
I .
»^ ■»■»■>-• «♦-•
IC4 AN.
•!• ' '
A N DKtM FU L V li
Imerheutora Fy^mm » ^ JCwythnx^^ifiorn ^/^mmat^
Angelum eadm ^^» fiMmatm tft *
• i
Pyr. l^Efcio^ttM Coihiflisiffieinpeftt nbStt «riiuitur ?
IntonuiiTe polos , AMtion 'ft ovi^- circom
Pervjfgjilei Isitraire cattctf. Ejsr oeyiir, efi '
Surghe» paftoresy quid ^ofttiii^idrtnettcss^F
Sei 4)1^ te Coryfioo^r«cttih garriii^}8^nt«Di
Frsfcnii ? & tafCitttiftortenteRi ibml»k tioais ?
flbr. f)n«bifli«t? Qttisi0V6slatMWnr4flcnrri^abe||it?
Vidi ego rek , fkces , Arabum n&ftliiMiaqne Afrta ,
Prxterea fenfiiTe fonos , & carmina vifum eft
iBthere fublivli (^tato dttm prefk' fopore
Membra folo recubant ) refonare recentibus hymnis;
tltwi^ -diom itam data liice <patabam .
Nunc certe [nifi A11i»r] «deft; qttbd (flspiM ante
Sftd^ttfs memeeenre ^bnee MNiiirimiiy, i^viim •
' ' Mtpc' ue defa <dies ^itida^iiiiikice mteiftstfi
Aureus orbis erit; faturnia fccla redibunt»
Mellaque de quercu ftillabunt, balfama pinu,
Ne^ar Sc ambroiitm tellus fttet omnis ubique
Lafte, meroque noVi fo^t,& flnmina current.
P^r. Jam tandem memini/fi rite audtta recordor»
Hoc etiam Hebrsos quondam pnsdicere vates
Peao*
Veftofre fktidico , ^tvHioqtte qj^ Itt^roi , f
Quippe Dtnm tc regem venturttm^x^here fptp;mo
Scirpe ^opdetarom g^itirm,ftmimiiin^3 |»ro(ihet$m,
Qjuo duce^ ^o domino toms teflovabitur orbis^
Qani ^cer iliti jfftcob . ^ eoeris dtrriffiimis autftar»
Jud«««fti^ patens fobolis fiae«:tindior, itiquit,
Definet haud fceptctim , nec dmr Ae femrne Jfute »
Don«c |am veiiiat , qui demittteStts olvmpo ett'
GencibuSy & po|n!ilo nimis earpeftatus HebraBo.
C^. Nonne fttit cuftos ovitnn dux itlclitus itle,. \
' Quem coKnra^V M^''^^ > l&tOremlegi^HtbtMrf^
£x Mdente tubib ctUi qui nnmlna vidit»
Bx ^uo ilii qiiofidam (pecore admftaute) focvtttS.
Oaw hKfc De«s,Tonitttt ^\ cottcutit otbem^'
Cui dedit ic binas ftipremo $n tttoiite tab^Uai^ ' <.
Mbrmoteas , foineri peciides dam pafc^ret oliJii |/ ^
Qui paftorali virga Pbaraonis ihanis *
Poftravit vifWi & regis numilhaVTCitJi
Qtiett poR-deviflum lubmerftt in i^quore Tobrb
Mos itrfe ft iinttettt, magna comitante ctltetva '
. In defcrtaAifabtiirtt deduftis » roteqtie |>aftis ' '
/Btbereo , tantfem ndbts fitiehtibo$ ^^tegens '
Vberiftils fcevfndtis aquis fons matmore tbxxit »
Et bacnti ta^,ber ijnem pritxs ^^quor apertiim..ell»
Nos , unde htic Hofis fucceiFor dnxii:, & xAttz
Jordinem' i^treuii^ tra jecit , & tjmnW ^dbis
<fec tam -aAtB, dedit Kquidis cum fontibus atva^ ):
l^e(Ks prifcis, qtn poff^derccfolonis. -
Tyir. Hbc iti8^m rex flle David cvthdraeAis » ft i0(;ens
Vates pfallebat , cui vox demifib uer jhuras i
Sitt'eit te geiritl f dicens) ttft poftera jtfoles,
CJiMB ptfltcepta ^^l , ferVabunt rfte^ftqbentes / .
Sede fuper» (olioquc tuo de gerinittc Cretos '
Conftituam , firmans , qus dixerat t^tiiriiif nutu*
Quo tnare concutitttr , cmltnnque 1 8r terra tteitttfcamC
Piftor ♦ ille ovrum pucr ajd regaih rautus
Sceptraf, Fhiliftffum qui fund» cstde^liam'
Er puer «rinacum ftratit ( cernbSriv) gigaatem . "
Ctti.
Cujus eiiim tomun capur e c^rvyce revulfiittl ?
^,.JLietculit'» exultans Hebrea in caftra., fugatis
' Holjkibus, & patriam folus ferVavit inermis.
' ' Quid fapiens Salomon non vaticinatus? & omQeS;
Ppft ipfum yates, poft quos Baptifta fuprem^s •
^^yfvarum cultor^ UnAiiumus indice vatfs ; 2
Aurea ventiiri ptttdixit fscula regis?.
' Q^uin & facidicc patiter ceCinere Sybillft
Aflettorem orbis nafci de vitgiae Hebrsa , .. . ;
Regem magnanimum, coBlefti i]iinihe, ccetiUQl* /r
Urb.e bac tix noftira, divina nt fcripta fateptutl \
Patpere fub te(to » modico lare^ paupere macre t
.Vagitiis. primbs £eno pr«fepis agentiem • ...
Cor* pic mibi^ cur ovium potiu^ cuftodibas. adfu^C
XN^mina^ cur iftis fipparent fa^piui oris?
P^. ijtis quoniam cetfis quondam, &,pr3epinguib9s.^ii
CotHxditCe ajunt auftorem faiiguinis Abram» .. ^
Ac noftri generis , pati^ia ^bylone reli^a • ^
C^V uumen Cceli (ut perhibent) appamit oUm}i
Et fub glandi&re frondentibus lUfis umbris ; /
Omnes ijle tuo, dicens» in.feipii^ gentey ^ . \i
Optatam :^£cipieAt jioft fscuUi jtpnga^ faluii^m • -^
Tempora poft aliquoc jubet iiji ^u.yertice montif
. .S^cra fibi offerri cari dc^ fanguine x^ci ; ,
* iPiw) qtio tunc aties, mutata fopfe, litatu,i ,
Degrege non alio ^uam ovium.namvi&iaiargtata
Ijb^c fuperis , qui nos , Sc oves , & fepta cuencui:^«
^ed quid adhuc dubitas pafiQrum incrpdula tnrba |
^.; .Nenac omnes uno ore Dcuni ceCin^re pi^bphfCtt ,
Ventu^m m ce^am , & de, virgine paupere nafci ?
AiFet|:e ifi me^iutp poflem nune plurima vatum*
Diflfa, fed ^hoc/tancum referai|i de .pjuribu$ miom «
Re^iaconj^iplec CQslefti femin/s vii^o ,. ,
Et paciecCceii regem, mirabile diftu. ^
.., Qoi rex Emmanuel., magAufque vocabicUr; ic gili
Sutyron , 8c mellls com^et rorem , ut feiat^ apqe ^
Et «reprobkre malum » bone qu£ fbnt eUgere • EcQttis
lUius egregiuBi genus enatrabit f ic ec^e . 4
~ '• * Xux
p o t V r 1.^ tfi^
Ixtx ifeniffl ftdians nos circuinfiilgec » nt ante ; '
Audis? mtfilifltii^ concendl^us mtbctz cotnm
Jam refonare audisy nbi Gloria dulcibus bymnis»
Glorta fumma Deo canitur, diicrimine vocnm
Magaum aliquid terris rcfonans portendit olympusi
Accidit ut quondam ( quem dicunt vi vere ) vati «
Qui candente:fttit fublatus in «fcthcrft curru .
4e#. Surgite paflores, vigilem dedticire nofiem
Hanc, tc. veftra^^novos moduletur fiftula cantus«
Nuncius € ccelo veniens , nova gaudia vobis
NunciOt Bunc natum regem de yirgine matr» ]
Infantem, pofituffl/modico pt«fepts in antro.
Ite videte Deum Cirii , terrasque potentem | -
Et qnc vidiftis , paftoribus inde referte
Omnia vos aliis, pet rura, per srntra, per agt.09f '
Perque Paieftinos faltus , Hicricufiaque arva,
Et per Idumee rpalmera virentta terr» ,
Perfuga Canneli, Jordancm, & flnmeii Addnis*
Pyr. £rgo agtte, & Betleem jam jam properemUs iiluriiV^
Acceleremusiitervpecpri cuftode teli^ko;
Myftica ceroamus pueri myfteria nati • '
Quifque genuftexo jam fe proftemat adorans '
Supplex t pronus hiiiiii fundens pta vota > prltcef^M
Cof. & Alme puei^ , serumque decus , cKvlniiqueiproIett
Pyr. Rex , & veovari fpedofi paftot ovilis ' / - ^
' Dexter ades nobis, ovibufque & fbeibus adfi);$^ ^'
Crefcatntinmagnum numemm pecusoinne,pii^U;^
Paftores gregie incolumes ferventur ; 8c agri
Gramine perpetuo» faitufque & ruva virefcant*
Ipfa, quibus verfamus oves, fint flumina pura^
Et vitreis niteant^ curraotque fiilubribtts undis*
Mox te proveftum , cnm Jam maturior sstas
Viderit ; ifta tnas cantabit fiftttla laudes •
'i '-.
Vsde faiatamm teUuris , 9: «theri^ iAgcilf
Numen t ^Qfite ^ pasve libelli»^ nkt tUi
r" I
Ct
fl4 AlMVREA
Qui Godms ^ $ltMcat i Vii)gHidf(9tt0>fii6it » . i
«' * * ' '.'-■'■'.• ^- •
Salve , ^i ve Faf0r » ccait ftis i«ttif3>t : ftii] c »
MaxitniB Pootili^iimxxenim ali fiimliui ^ttAal .
Cl|yib^ «thctl^H & tiumine ^test «I^Aipi ; - • : ^
Metite ^eclaitaU ]»]itcidt5 da Iftudifalil Md^es .. ;.' . '
^ Qu^(pi tu«$;^d4fqu«>niithi tua^ij^fta osscnti^. : '
Nulla Ucec tsmtb fitJlMdibita.-sgttai-i^oeris»
Sufeip? aie. fUci4o!« ^Ho |^eflM& littfeitMs amno^i
Sunt tibi cuin fiimnso comiDMs:! rcgila tonntmti .
Nanmtie tibi cwtlum^ teltm^ k Tartafca farent» .
Unde tri]^les «a^ct diftdtmatis o^o ttitliroat i ; . '
Unica lux terri»,, veliit inteo fidefa P^vbtts^
DgiCTrVia. prK^diuftit^^oi^tilfiitie.skdrKmina viDae.t .
&^^s.^mycl«^infidl^tibiia.M^iiD]^.^ « ^
Ttc>mu]ee.panc^(>s.4 & Pr<rfulil|a;ttmilf:Urbis» :.. .
Fatria quem gj^nk T)rrstioM|lointi:gefids>v - >
Ingcnltf).p(^ten^:» ^ ttMmine ElfMalljfetiiim^
Jp^ geutti darum , genecofi^llie; fikn#tt«ie .Tttife^.
^K^g^ .pCQg^tnJe^. ttlar»«temeOutiffiiOle Psirfiili
Clarus avis. a^avUi clatifqtte patenttblis oltli&^ ••
Stciiimate pi^clatarMeditbet e g^te yetnfta -
^ttld^ rcfeiram cftih>9 Vit« BmsMstmiu^^ moves?
ingeniti^que capai^ -diyin* «dertett »: & aitv ?
Relligi^Ae Numam fupeifat, j|ra,%ntdte.GttQAetti
Ju(lttt:Ariftidet, &den(leftti£fim9iil€cf
Cf^t', maaificut Vefatti CinMliys tdfcti^:
Suila : patet finimot.Tupeirit bonicate^ fide^il^
Ac probitate terit i nfilli fseta«e lecifendttl. . .
Quid gtavis eloquii,^ Mufatum itiurtera^^rrem f
Virtutefque alias, qxu^ te ad Htblima tenmt
Culmina vexetunt» & claVes igthetis alti?
Tu (iquideid Angtiiciijt diviuo nnftiine Pitiltti :
PromUTtts tgti^v lijipt^r ^mi&Hi dDmipo ..
Pw
fet quem foliMii, scAot^nciir fmnh^r p«n>bMl
P^r quem t«iH(i«^s %hpiss miiMMut ia fifcfts .
Fer te , fusifloe Pai:«A$ , j^defi^ fftuftii lefttrgit^
Jiifticiap • YiAi(qu9 4«oiiSi fiicuii4arqii« xwxm y
Copia , £c «fCfno <;oncov4isi f^gn^ t^cm,
Cum Dqos Qmnipotea& ubi nam fd»i pooorQ pofletti^ s
Proipicerec fcdonr in ^mps, poft a^a fecondllil» f
tiqc illuc vtj^afc ncndn^, ^^]m$:m unaiD,. • *»'
Hanc tand^ ^f^^^ ^«m^Km fafc^ibua cirbeor. .
Sed r^gPA ailfpiciis t facvifqae addid^ Oconimt ?
Hifque repqrgandis fanAoirnm failgsaiae fi«CQr, : - ;
fonttfices; fiimmos' lUinaiia in fecle loctvir i
QuJL ia# \n% c«Btism)vi^iftci quibfiie fttecant« ; :.U
Poncific^ a fnmiswl, j^etmbqpc aattftilcl<P<ere> "■ ■*
Sedis ApolWtc^f |liimu« if ai iniui^fiiaj^ns f ' ^
Incer quo^ meirtto (afcieut, SttnQ^jffime Pc^fsd « ^ *'q r
Nuper ApofMM^itPetrirjanifc^e vacanee^ :. a
Qusritur ineeilila ^ijiia^lciita^! wmdiBilt moiit *
Sultineat ttfidfcis inte» ^Ucf m patciim ; '
Cum difiQniEi tibi fAtmm fttfsasii^ ^ldiiM, . ; • 1
Citra omnes y quas bls^nda fovet lar^hio. fraude^
lEIe^lus, coelique bonh divinitus am^is »
Inde coronacns, paa8natpi£kapne aa^wraii ''T
Planfibus alcifonis Ronul gianifia^tel Leoocm^ '7
Ouod delegifti no«M»<» tifci l|on¥enit»pr9l
Nam leo magnanimni> foUcfs, aftliCtt», 6& afee« '^ T
Supplicibu^ ckmens » praviA|tte ecenriaintt hoftis v ' ^
Moi^ Lateranenfem:d4 mdi^e projEcStta/faA adem i ' :
More triyknpli^antis ftmf^, comitctM^ ofMBUi
Hetoum , lc niligniiY ^i conivettit» oii^ne i^na»9
Hinc atque inde hominQfA cilricis aftatietbtts ampiis^ *
Argentum paffim pet conipitti fttfldsb »'.£^ anfuaa »
Uc cicer c^lcc« 2< denfa tragemata quondam^
Graca tli^attt^i^ ^r^btnt' nmnera: tucbsa •.
Qoalem te gentes. cs^aiffnmo:^ fi|tlirum
Pacis amatorem \, talem. te comp^te voto
Rex fupmiui! tcts^e rdeaaifit alr jctheie ftnttmo «.
; '^ Mart
ff9 ANT D RB A
Mart filec » & pofids belU Triconia %iif .
Exercet calamosy fopitaque tempore longo
Excicat ingenia ad cettamina dofta foromm.
Crata repromittens Auguflii tempora , & illas '
Meecenaris opes, & prsmia vatibusampla,
Priocipe jam rerum frenos moderance Leont •
Unde tftumphales tirulis inftgnibus arcos
Tot tibi pr«clari'Mafarom mvnere furgunt ;
Acque poStarnm refonantia carmina paflSm. .
Subdica regna tibi cum regibus omnia mundiy
Dive Leo, ut forti bruta inferiora leoni .
Jamque Oratoret aderunt tibi dona ferentes
Undique , ut Augufto quondam Garamantes » ft fndi|
Grata tuis pedibus figentes ofcuia.facris.
Servitiique yagum placida c^vice gerentes •
Ipfe quibtts gratis graviora cribttta remittis ,
^re levans inopes, & paupertate gbvatioss .
Omne fugatttrus bellum a cervicibus Urins»
Barbaricafque acies , «ecema pace per orbem ^
Jam parta» daulbqtte intra faa-limina Jano«
EJMdem J^ndecasjnllahon.
Lacfator Cynictts, tumens Palmion»
Naftttifltmtts omnis hinc abefto • *
Adfit» Dive, tna aora 't flu&minteih
Vafltira per mare dirigens carinam %
Urbis relliqttias vetttftiores /
Novis dum volo ftfcitare ehartis s
Et delere ficum» & graves rttiaa^.
Sed qttis cam bona , fi qna funt» probabitJ
Qoantnm decrahec invidas filcndo ?
Eft nam diflicile omnibns placcfe.
Ad LeoBcm X. 9m. Msx^ i$ AmiqriiMui
UfUsiafttm.
Qtti modo Romttleos colitis pia nvmina cdles,
(Irbis opei veteresi & cts ittiii^eiQdi^ {cifcaf • ' ^
E6
> UL V 1 I. f j^^
Ec quif in antiigiid Latio regnaverit inte?
Et tege^ urbem qui fundavere vetuftam ? ' '!
Sed quia difficile eft adeo confufa ruinis
Scire loca , 5e fignis veftigia noife locorum ,
His permixta magis placuit facra tempU notar6| ' ^ j
Quam quc rspe fuos dominos eonfinia mutant •
Primus Diftsisvenit Satumus ab oris* - \(^
Et vetus incoluit Latium tutiflimus exul
Falcifei* , bofpitio fufceptus ab hofpite Jano $
Multa rudes populos docutt; Deus nnde putapuiy
Sscula conftituit felicibuf aurea regnis»
A quo jam pridem Satumia nomiQe tcllus ;
Et mons Tarpefus diftus Satumius ante.
Mox e Parrhafiis venit Tegeaticns oris ^
Evander, matris monitif , ft Apollinis zSbist ^:
Atque Palatinuni montem rexoccupat; ^oQies'
Herculis invifti , cui maxima conditur ara
Ob bene res geftas. Poft quem Citfaerejus berof
Venit , quem contra Rutulos in foedera junxit , '
Quorum jam viftor Latia tellure potitur,
Unde 2enu$ vetus Albanorum, & regia proles*
Romufus unde fiinis , Romanie conditor urbis i ^ *
Quam pofl augurijim cnrvo defignat aratro v ^ ; '
Atque bonis avibus quadrangula moenia condit »
Cui Garmentalis, Mugoniaque addita porta eft»
Et Pandana urbi foflis , atque aggere cinft« . -
Romulus hanc pofuit prime lanuginis annts » ' ^
Cdelicolum aufpicils , illorumque omine fiufto ^
Tn regione poli/quo )uft» fidcn libre . ^
Flava vereciuids contingunt virginis ora ,
Menfe Cvtheriaco , bisdena atque altcra furgcns ,
Comua dnm luftrat Tauri Titania lampas
Luce facra pofitam» dcrifque Palilibus urbcm.
Romulusipfefuo dixit de nomine Romam,
Armiibndque patri, quo vineeret aufpice , facrani*
Roma decus rerum , fuperis gtatiffima fedef »
Magna Denm geniVrix, veluti Berecynthia quondafll
PertBi: invibi^kA paita ISoBOUidA fnonm '
^
\$0i ANDRB/B
Sanguinis IlsftPfr Veois» & generoOi Jft^g^t -
Regia Dts geaita a4 fttnunAraoi culmina rertto^^
Frimaque tetraruia; ca^ut orhi&, alumaa^ue moruflir
Jus bene vivendi , noaoamque d^tura. beata » ...
Omnibtts ac rebuft i^Uens;; o^rum^ae aiagjifii»« -;
Hamana& fuosa virc^ ad fidesa culmen
Juftitia extollens , piaate inii^^nis»^ & atmis %
Militia, patria^ue tog^» den(i^^ crofliiMs»
Eloquioque {K>tcaf • & PaU^if artibtts iogensa
• Relligipne Deum , if^ divinp numine pptfcttts s
Conliliis animus Uberciinus ». ^tque vohuitass
Imperiumque iw^ >ttftumi.v piex^ue fubaftiss
Intemerata ^4«%;. &; gJU^«ia fiarta. tfciumpbis.
Ipfa quibus totttOk iiigeiravic moribtts. orbesxir ^
Nam fi ^asi^i^tutt MiQiaa uaa eft pi:ij9a(> caputqitt»
Terrarum^ co^liqu^ vi^aest foui^ p«)t^ci^ :
Imperium iiM fine dai^ttm « fine fine futurum »
Jus tancumt fceptri niautum Cspius Utbis^
Que fuit» eft> Sc ei^it fempec cekWi^aia: rci^mji
Nunc ubi divina fividi^a: EcckCa outUy.
Majeihtis adhuc fetioet Ve&igia. prifc^;
Summi ubt Pontifices^ Ronunique cur.i» florent».
Divini ciilttts prscepta datuca. per txAtsa^*
Cui claninit, ftvnpes^aer nitens per fae;eu)a nomen :
Summa, ubi tcgporum.^ rerumque atcrm poteftas ;
Omnibus in tetris Romana. potentia fulgens»
Delitiis., opibu», genmMi(Kt«divesL» & auros,
Dives agtis. nemonimqae jugis».^ fadtibu.s ainpl^&:t
Com Cerere ,& Bacchp eertans. uberrimA.AUtrix.s
Terra boum , pecocif^ £erax • & g^rminis alti
Ubertese vicens.^ & a^saiKum tdi^tne^ pingxtis • .^
Et rerum , quas^ fundit bsvnus <HVer£e fub aftris.
Sed pia virtu^an^ g^itrix» &; alttpina. virorun)»
Quos claros. gigni£> peregrinifve atlicit ocis . ,
Qofli. popnlis. mof^^ ^!^^9 & ittra minifttaos^
Qua patret untknu JNel^o eisciMnfloa Tetb]Fit« .
Pfocmlic impeeiuia tenns, Sc nomen oljrmpo-s
Romulu» Ika4e»j(fiipcniai Mayorcia ffrix9^ r
Cuit*^
PPlVIJi itft
Eduftas tintrice lupa , & pai^oribu': infa^s t
Cogairo<» inde • prio^ l^inanain condidk urbem %
His ubi nutritus Tyberinis falnibus ante ^
Rex iade augurio faftus, rrabeakque decorus»
Corpus militibus fttpat , felia^ue curuli
Ufusi & ipfe fuis (uon afpematus enntes)
f ura dcdit popnlis primus qoatn condidit urbeoi
Incoluit; proittgifque facFQi» patefecit afyliim.
Cum fibi rex prudens connubia deefie videret»
Finitimas ergo legatos mittit ad urbes •
Cumque negarenturv ludos de nomine Confi
Sacra Dei fimulat cerramina ooinpote troto»
Virginibos rapcis, fera bella cxorta, Sabinis*
Stravit &Acroncm regem |ex ftomulus» unde
Prima Jovi Ipolia infignitus opima Feretro
Retrolitr binc Tatio renovantur nrojja regea
Virgine Tarpefa turmas ducente &abinas»
In Capitotinam fne pafti pignoris arcem
Pognatur , venit m medtum , bellumque dtfemie
Turba Sabinarum perculCo ffedere » pacem
Conctliant • centumque patres de p^ebe creanmr»
Hiqne Scnacores difti, mixrique C^rites.
Regnarur paribus fceptris cum Ibrte receufet
Romulus ipfe aciem , orta tempeftate » repente
Rapius» apud Capieam» nec vifus deind^» paludett»
Confpeftu o medio tennes migravit in auras«
Indigitem hnnc ditKere Denm» Codoque rdatum/
Inte*- CcDlicolas» Ptoculb teftante» Q^irinum.
Quefivere diu patres de rege cceando,
Martia corda virum qui tum revocaret ab armis
Divinum ad culrnm» regis poft <ata Quictni.
2im tandem cutibus parvis accitus in urbem » .
e&us & augucto » ceu RqqiuIus ante» creatue
Rex Numa Pompltus.lAnflo qui matce finroeea
Relligione domtns animos, ad facra cedef»it, -
Namque is Pytbagorfl^ callelMirdtQa magifttt*
Inde facevdotum collegiaft ttmplaque ccmdit»
liitentiifque faoeto» div» psaettalia Veiht»
TMI.V. Ir V^
Veftalefque 6tmfact<t«, piitiUif<}Qe iliitemv
Atquc t^viridakto 9 Saftofif ue ^Upti & h<mim
Prsfttl erat prkiiu«» 4lt4l»pf3 afidUta eoel^
Curac , & mt taritutii ^bet geftftftda ;»^ UfibtNti b
JPontificem creat ek patribus, qtiri maximus eflet,
Ac fummui t€>ta » cogHDmiUe Mntciuft , \itH .
Jufqoe tfatefttandi prifHlut d»e)^6vit aVM|i« '-
lanibus ; Sc fieri facta B^Ha ^ni^klfe ftc^A 4
1$ Jaaum gemiAttm Avgileto erexit in insK*,-
Qui pacis , beUiqtie forec jtfftiflitllifs lAdex 1
Occlufus pacein, belNmque notaret 8(p0|«ilSte
Idcirco nuUuitegi Mattem intitlit b^^.
Ucque fidet tebus, quas r^tmptine gerctat^
Major habetetur, (Ine viadieii^ cuttfta f^i<^ti,
Conjugis Bgerite cortgi^flai; ^&e ^eteblt .
Hic ubi Ittcus etat, fpelune^que frigila }l»^o« ^
Fons e fpeluaca vifreis f^^abilii lihdis 1
Spargens rore faen> , Hiuttiique afpetgine iociim,
Rex Ifrnna quem f(Mem f«crrrerar ante CamMls •
Hic annum %d lnnx eiitAim , Adifque vedegtt
Signa . dies idem ftlftc^ creat , litque nefaflos y
Numinibus ftatuens & Am>r &: thure litaiidtmi *
Jam tand^m , ^tAiioqiie gt^ins . inorb(9que Ailtttu^
Rex in Jaill<}tlo , ^o JifMs ictmditus « anr^e eft
Tulltts «d^rma €ogas, deftwaqtte e0»& {IWirget,
Podquam tengemmi magA^ femmine frtftil^s
Albanfbs fuperant, ac jam Maf.oite folntok
Albanum fibi Diftatbtt^ftl in ft»de«a jodgit. '
Quem mox pcrjurtfHi » ^ptum iti diverfa '^uadriKta
Diflecat ; Albam omflem R.atnaiit dtduieit < ^oqtie
Augentur cives : mms Cdilit iddirut i»h\.
Hic ubi maghificis {la^iCavit ^ lcdib«^ • afHte
Tullus «nim colttit m^ktf^ BoMlius «difts»
Parte Paletini mbtitis^ qu«'Velia^ii!l«'eft;
Lcgit & in oatres pirimof de civitos AVbw*
Patribus auaa ledes , bofttlia ciirit primtrii^
Difta : deeem turma^ efKttuol .dHegic ab An>a$
Jnde nbvas icvi^it U^kMSp Wfi^ m^
Expleric / ^fhfils exortb Mkcte , ^6ia6s
Vicit \ in ATbaho ftii^ pliiit ; tnie dhttttA
Sacta novem vtilgo fufcepta , ei Voct^ molnehtis
Augnris , evolvens irex ipfe ^oHihtini qudsdam
More NufffiB , cupiehs folenimi fatr a tefetre *
Elicio curunda Jo^i fefe aMidit . iQ^%
Fulmine cunnr tota ipfc donio flagrante crcnlatur,
Cum facrft agg^eirxis n^ftiret rite referre.
Fortior Uiade , ftitaptifqtf* ftfocibf armis
Hic fiiit » tt betlo fortuhadflimuS omni .
Martius a popdlo , patribufq^e id fceptti vocdtiir,
Pompiliique nepos cx nata i^egi!;, & illi
Far pietate fbft, (frmrtfqde ^d ticlla Qtiitino..
Aufpiciis Ai^ci dedtrfta cotoh5a regis
Offia, TjrrrWhi, pr pe TyftfJrfi, ad littofa poiiti..
Primus ad auj|endos cenfus tradare fllinas
CoBpit : ab boc media cohfituSui carcer in ur6e cft ,
Snmma in parte fbfi» ad tefrofcfm, & viAcula ^lebis.
Hic primxis nesftis rex indt^xiffb ^u^^atur .
Jus per legatoi repetehdiprimtis a:b ipfis
Tranftulkt Aquicoiis , raptas ad res f epet^hilas ;
Atque ideo ad Circum metanfi.ftatuefte Quirire$;
Ad quam flhitimis lex congruit hbftibus , iitriim
Bellum, vel pacem.legereht, dum mittifiir hafti.
Hic filras ratibus fabricaodi^ piiblicat: id^hi
iEquor adttf^tie novum regnum rex protnlltf AhcUs^
Fertnr ab hoc ^des JoVis ainpliAcfariFefeW.l .
Hic & Avehtiltx&ih coRehJ » moht^mque ^ahti .
Ac moxTjahidtirum feit Martius ^tlidit tiibi .
Ne quan^que foret veliit arx mons hbffiblts ilfe ^
Hic ^nmus TVberim , tranfmilTo pohte . f eviriirt ,
Nomitie ftiMitm. t!fabe qui com^adus, & abfque ''
CJa v|s , aut uUa ferti compa^e ligatus
Infoljfuiif ptetebat iter ]^ro tempore, dbhee * *
Jam Ooclite a tiffgo Tufcos rtntorartfe , foltitttt.
Hic fmniita , factaqtie Vla cohfedit ih uirbfe
Rex ; nec fc tafcitt , qual^ prothircjfaf etfe'
Monfliraxe cvalutt, pneteWuJ ftthew *AWi ^ "^ '
L a U^
Katoiittm , curam parvorum » & fccptp^ ttlinqneas
Tarquinio Prifco , Romam qui nuper in urbcm "
Venerat» & regis fibi conciliarat amorem •
Tarquinios urbem, de qua cognomcn^adepcus,
FaQio Tarquinium Prifcum immatura^co^ic
Adventarc prius» migrantem ex urb^ CorinthOy
Rttrfum Tarquiniis, fortuna hortante, reliCbis,
Atqu^ Tanaquilidis ijaafm migravit in urbem
Romttleam \ felix venienti contigit omen :
Cui Jovis cthcTeus prcdo de vert;ce tegmHA
Sttbmilit in coeium > rurfufque reponit eidem«
His fibi portendt regnum intellexic in urbe
Gra jtts adulator , qtti mox infantibus Anci
Repe jnbente datur regis pofi ftinera tutor •
Ipfe qttibus rcgnum fceptfo intercepic iniqttO*
Priniufs Hetruuorum regum efl; infignibus ufuss
Primtts equis aibis eveSus in Qrhe triuniphans.
Hic primus Circum, cui oomeir^maximus, egitf
lli qtto Circenfes Romano nomine Ittdi,
Et magni , ac cclebres follemni more , frequcnti
Confcflu, impenfis exercebanrur opimis;
Et loca diftinxit rex rpcQatoribus, unde
Ludrica confpicerent . Bello furgente Sabinos.,
InftruSis equitum turmis, certamine vicit.
Mc&nibus hic ttrbem circumdedit , atque cloacast/
lA Tyberiin magnas duxit tellure fub alta»
Ac relhgnantes valles (iccavit ; & sedem
Condidit ipfe Jovi Tarpejo in monte fuprema.
Ifque nrvva» fummaque via confedit in urbe,
Juxta Romule» Mugonia limina portae
Parte Palatini , capit^ ttltra bubaia » montis ,
Nam loctts is fuerat quondam clariflimtts urbis. ^
Ihterea a natis Anci mittttncur adultis
Faftotes g^mini . qui conto , & verbere regem
Ccde necant dura *> fopito rege Tanaqnil
Edifto parerb jttbet Tulli » mandataque fervet
Anxia plebs renim fcmpcr ilttdiofa novarum •
Secvius € ferva perbibetur Conucttlana
Illuftri genere ^orms» AOtrrtus ft inter
Tarquinii natbs ; fpccies cui lucida flammse
Amplexata caput, Tanaquil portendere regnum
Prcdicit puerofnec mentitura fktetnr. ^
Hic prior invito populo , jufluqne Senatus'
Regnavic, firnto munitus robofe rerum.
Filius h\t olim fervi cognomine Tuili ,
Volfeorum tegis, patria fcd in urbe perempti $
Ejus ubi in bello prsgnans capta uxor> in urbeni ^
Inter captiva) dum , & fervire coafta •
Cecilia hanc Taiiaquil vetuit feririre , fed ipfa. '
Libcriore modo ufa e(^, alternantia fata> . ^ '.
Ec rcrum miferata vttes, fortemquiei'malignam'#
Ex cinere hM Tullum genitali emllta regbm
ConcepilTe, caput quod protinusjghibus arflt.
Hic pnmus cenfum itiftituit , montemque Quirini;
Viffliniiquc iugum Rex ptovidus addidit urbi ^
Ne locut ille olim' £icilem daret hnftibus anfam
Expngnondi urbem, velut atx munita, propinquam*',
Auxit & Exqttrlias, & eas habitavit, ft urbem '
Aggeribus» fbffis, & magnit moMiibus ambit»
Incoluitque loti^m, & pomeriia ptotuHt Urbi. •
Nam magni |^cer^« ubi meenia magna, vel c3e3
Co»debant aliqtias, iUic babitare folebant.
Mox regnum repeten$v uxore hottante , paternum
Tarquinius , TtilllMi grandcvum ^ggrefuis inermefll ,
Enfe gener focerum regem obtruncavit acttto.
Tnllia nata fupet patris defbtme cadavet
Carpentum immifit» refperfa crUote patetno,
(Unde locus Vicut SceletatUs nomine diftus) .
IfittSL fOrum petiit ptopetans» ea prima fuperbum
Viftorem , regemque laltttatura maritum
Regem Tarquiniiim ob mores , ft fafta Superbum
AccepiiE» ajunt diro cognomina fato .
Fonere quod focerum priva^erit, & petegrinas
Rex fibi concilians mentes, his frctus innsret.
Moxque dofo Gablos per Scxtum ccepit , & idem
Maiima quod •^fieret euravit in utbe doaca ,
L } Om«
1
♦
^ \
Romano Carc^plSL fof o ^b monte Bali^l ,
Omnia coi]Lcipicns exjpucgamenta vemift<3(^
Urbis , iip I\aac rejiquap rapido torrent^i^u^h^t,
Atque foros ideojL i)) f^iffo curavit ^gendos*
Is cum ChaJcidicas i9tx^^ , & fata tin^jqec
Poft fe nam veritus qu]^ fc^P'!^^ capi^fl^ret nrbis»
Arui^tem .atqiie '^^itug^ i^W M PflphA^a mitfit
Limina i^a. 'quib^^ BfHtus co^^es a^di^u&iuia,
Brutv^. ^ Jngenio lpng<| div^riiqr illQ»^ .
Quod per bis deiiqs tacitus ^mulavarat ^OMt*
Hunc ej^gprinaiia. rpf jpfjp for^i» n^pQisem ,
Ludibrii cauu<i, ttfl^i^ yia^ foiaiaiivs miiit* .
£t tandeni Colus i^^^fi oiacula PbcfW
Emiffa ef 'ijdvtis . pcn^ti;^li b)i§ i^mV .*%»fif »
Namque is iambuco. vlA^fi^ dpn^veir^^ aurQm •
Ule.^iiw^it ?|ip^^s> tegiWbit, difcw ^5^^
Romulidf juvei)c^,..q^i Pyt^ia pqfc^i^ ant?^ ,
Callid^ 'ftni i9a|:ri: »?^i^A> Prift? 9^^*«. fig^t • ;
Lapfu$ buffii pmf^$.;t«W dfdit offfli^ fpj^t^ •, .,
Ec pnn^s coplVl. B# ^W^^ ctca.^^? ip» W^ Wt
Tarquiniu^ Pfnads ^ijifl^ ^aftris ob/idf fniUYbeni i,
Sexcc , pu^icjpfaiji ^mp .ppjluis , aufpig§,JPr^Fa
Taifljfifticj:pm on?ais/prpJes , domqsjsipfi) abmrbQOfrt
Brmi!s ham popul^pii. 9«|\tra hos arm^jit^ & ^n(k.m *
De i^^ajtfpqalj. poiVwt !c«de crum
Bii^ty.s |^qn)?i|« dw?c liberiatjSfc ocjy^$cpr. i: ?• < - . t
P6ft"urbe e/^^ «^«g«i ftirpemq^ip-ifHB^feain»:
Regnivere pa^i duo njajeftatc pote^t^s,! •
Qui conr^Jtandis . ff, i^mti\i^ rebus ogeq^is
Confulerfnt ; Brttto cur^ cqi^fiije Cojj^t^nus
Conful; naqiguf: ^m^o itiie , fitqup iqfgw r^um
Primi nabucre parcs, citra d^dcmat<£|^ rege^,
Atquf ex fantof)i<;9 duodenos vjimipif^.fafces.
Liftores totidem^ t^^idem vclu^ a^fc;. l|:c«ces;
Ad compefcendos , rcgni Qpvit^te» ti|multufi«
Scd cautum. iafces nc conrul haberet uterque.'
Hifq^e' magiftracus permittitur annuus o^uo
Jure 5 fed in mggoi* rcitw lU^a^pqHf Qtcatttjf
Et Dldatucafli ^m^Xmttorci.fom c r.
Qttam cif9« 4«PQfiliil t;r^ejtMfi.$ylIa S;|t^tfrtf r -
Qtto derWkl(Hr:dcp(^t»irioki( W<|U»9K».
Donec M fec^t d^ Gli(ik^Qi9.cy!|aoi)mlt«\
Sic tandem Uil4iii«i«9 » . 4A^ UlMINC«ite. fPlMlfl^
Regnav^ diltmtrMi^iM ftwiiv ipfil
Libert4%C«i(iit.iii vi(ii]i||,i^np«»^^ sffil9«...
Idcirco plAmiA Ifg^l lB^9a];ie SQlqni^A .: :
Sic porro d^i defigtt4LTm !^jr^|^iVWsiti v
Legatos i%ilt»i^ 4A.dtV«R»ttWJrUl^finM .1: .
Qui tvkmn Mii UimuimHtuiSf^mj^i^j ,-
Legau tf 4iw«| 4eM% 1(Jim JMiJ^9f iJ^iriltf : « .
Et d«Q<lMR> (i^li^ .U^itHf^ 9qi9iHi^>gfif^4
Mox&iiA.m lipcffi^994i^<tfu60iipHi| mm%
.Qtttit lA imfniuifiyin wmefas» dAOVfiif^ui» ^gusi^
RurTus ia imtlfiM^^ pt^i|ii^>;Dei9igffan fi^<9Wf i
Et fub conrulil»ni.j^%Xll8l fA tMBof^ Ipog^a^
Divite f|ik V$gll9« donM ^vjlu lij^Ua .
Soot exorta it«f«in. ataffp itctiim. dif^cnidilw WpW
Donec fe facijw m Diwiow tyt^niWHI'
Occufi^t impfripm C#raf?, r^QiinQji^ p^cUnff*^
Hinc fub C«&rib^ rfgn^tiim 9ft« api^ 69^ iqm<¥I:
Utbts* & Im^rii i^ftni 9> ^ itrage qco«9tikf
Pollqnain Ba^nii» poik t«m(o«a IpQga » icuinis
Doz CqnA^otioiifii Q(i0aiui^N^Qli4 iwt» .
Divifuo» iinperiu^ gfmii>§n» jtm^effiit io ntWm^
Omnia b^barioirdifApra, i^DRxibuf . VnAfi
Res ad Popti&Cjes ijiiiMDSi BRiliaoiu aedada ftfir»
Qot r^oav9funt « fttfeunttn^ ^miHK ill\i9»
Quo^ modo 9ir€9Vi» vafiis^ t/9£|i?rii)US lltbjPk
Nafli Deus h%a<; (Wtuit^iyiniKi nnipin^ (Mw^l
Et fibi petpt^iio. niaiil^im tt;idi4it «Vii»
ificterit , « tMTi^ «^ide^iii. factt ^ejrendt «
Unde e(^ Itnp^ium foocita perf^finais Oflbi9»
£x 400 RAnuiiu £iiiti iiiflttni»^ iceg«i »
ttfr ^ A ir D R B A
Jbftid»» ac patls fiudio, qiiod crevmr ame» •
Dttm faofti , & vttctcs rem procexcre Quiricet S
lalttxttm donec res eft conv«;rra flttenteiiii
Dooec mamioribtts privata, & publica tefta;
SCraca pavimtfntit prifcutti excvdentia moiem,
Marmoribus fedis , pido^tte emblematc paflim
Cxcetoo lapidtiim fpl.ndore excolta ftieruntfc
Stabat fldvus onryx, vitrea fulgore corufcana^
Et fpecttlarit arabs • maculifi}tte infignis Ofrfiites,
Sinadictts, thafiofque lapts, viridifque lacmust
Purpurettfque filex » & quem faxofa Qriftos
Pert . & inextattft« mittont de nipibtts altia
C^clades » & qtttdqttid lapidttm elttcefctt in orbe*
Pifta pavimenta . & teft^^ria qtt«qtte fuperiia i -
Actificumqtte manus, & fplendida qucqtte per artemt
Intra, extnqne tttbem , cujut furgentia quondam'
Moenia, vel tnr^i, vel propiignacttla longum eft
Dscere : cum nttmerum fugiant ^ carm^nque refellant*
Cum fint , qui feribant viginti miHia paflum
Urbis circttitum ft fe extendifle vetufte .
Sicot Roma fuit populis, St momibus ingeni)
Sic plures habuit prsclaro limine portas .
Unde vi« exibant diverfas orbis in oras .
Omnis.potta vias (utPubliti; inquit) habebatf
Quas modo cum porris fum deftripcurus ; ttb» nisnc
Moenia non eadem, qntt prifca , nec ambittts tdem»
Ncc veteres extant in eodem limine porttt; >
A qttibiis attfpicittm fcribend« coppimus urbis, '
Hic ttbi dfva parens popttli cogivomine (brgit,
Flumentana fubeft refluenci a flumine porta,t.
Ut via Plamminio fnpeteft a Conftt!e diQa^
Strataqne , qai Ltgttres devicit Marte feeundo ,
Confnlecam Marco Lepido, conforte trittmphi.
A^rer ttt /Bmiliam » fic alter tcamire longo
Stravit Flammtoiam lepidi coUega per agros -
Hetrtifcos, Umbrofque vitm, qoam mra fecantem
Amilic regionis Ariminum ad ttiqiie peregit,
Pincia nunc , oltm qu» CoUatiaa rocata eft •
Ad
FULVir. ttff
Ad Collatillos mirtttet portt penatett
Srabac Tarquinius qua CoUatinus in utbe»
loiineritaqnc neci Lucretia debita confux
Vim paiTa a fexto» confanguinitate propinqtioi
Unde iibi mortem confcivit , fr ulta tiraiinos
Diflimulatoris verfuto peftore Bruti.
Proxima Collifia «ft, qu« porta a colle propinquo
Di&a QuirinaK ; prope quam Sidonia caftra
Hannibal expugnans urbem quandoque locavic*
Hic ubi faq;ebant'Erictn« limina matris,
Ctrcenfes uIh fiebant pro tempore ludi,
Flammintsrs quoties innabat flttmine Circust
Hinc 8t Agonenfis nonnunqiiam porta vocata eftf
Unde via rcgtedftur , qu« di^ Salaria, prifdam
De fale nomen habcns , qua ptifci ex urbe Sabini
In monrana lalem poftabant oppida quondam.
Nomentana fttbit, quod Nomentana propinqua
Porta viatoies in moenia ducat ab urbe,
.Hxc & Vimtna, & Figlenfis notttinc difta,
Qnod prope Piglin» fuerint in coUe tabeme
Hanc extva portam ftadii difcrimine tempfum eft
Ad levam furgens vetus, & memorabile Bacchi;
Pifta ubi adhuc extant veteri teftudine plura
Gefta Dei Bromii : ftant circumquaque columnA
Jam fuftentantes delubrt immane cacumen.
Hic nbi Sacrophagus rubro de marmore furgit»
Quo Conftantini Conftantia filia magni
Virgo facra jacet. Cui mox hanc condtdit cdeltl
Quartus Alexander, mutato numine primo.
lUic nam prodens virgo collegia cafta ,
Virgimbufque facris Veftales Condidit «des ,
Viiginis Agneris titulo , & folemnibuS aris •
Cufus adhuc cdes extat tellure profundat
Eft ubi marmoteus gradibus defcenfus ad imaSi
Qu« ftant cre, fores » & lato Hmine pofles.
Cautibus intertor peregrini? difcolor «des . *
Statqne decor lapidum « diftin&aque marmora circum ]
Oebalios lapis, & Marpellus «ndi^ue candos}
Stfa«
Strataquc purpttrfij fpcci^jfi^ ^i^H^fWi^ inm^^ ; ;
Rupibu5 ex^4(i$rl>Ki^0l^ Qitmk ie|]^(Qv . .
Lapfus ubi e, q^lp fuit ^lini^ij^ i}!^ fawtlisi,
Quo rqc ^A^gf^t/^Qi ftbi (jelpoiif^Yi^ olyiupt ,
Porta fuij gifpn4am cclebtata fub ^gf«i» Tulli:»
Que nunc claufa fUet pt^Ci? fMbk oMmibwsirUflM • t,
Hic,v|b4 %?gfib«? quondam c^godjtic^it , <
Cujiis adh^c.e^ai' qq^driital fom>A figut«i n
Tauriivi|7i.> Qxq^iliam., Tibu^tingnMltt^ VQC^mjSls
A tauri capitf :,, gxqt|iliic> Sp Tibijjre ppvtami
Efl ubi aqu«du£^iA$ fomiXf.iliyifus ^h i^plia.
Moenibus bA J^^v^ » q^are iHin p9tte,# Ced iic«9, .
Dici|ff?>%i9!;il0St i^pigramipa ut monfliuxMndetn»
Protinuj|.ft4.A^tyw via pjrflpn^ftin^i naiftW # ^ *
Undcj Ji^W^ann, #ijiirgit dif<;w|Pij>^ ,pw«^ t
Ut Strab(^:.^/)^t!^,fcribitque VfoluA>ine quinto*
Hinc c%|^4;H^pvcivm via Tib«r;ina , (miftvQ
Tramite , quenv jvtf 01 Lauc^ncius iuclyta ^fk^
Monftat, Ql^^ri p^ris de gente Cataplia . .
Munere> q^i tf |9plan\ i;0q dqcc^tavi?, 9c ^fO*
5tatqy& p^yiiYiftiitui^ i^itidis infl&llf la^iMi^ -
QuoS;Miejpp)iii, quQ^SMr^ Cfim fplKiblll wi«#
Et quas imnja^e^ on^rauiq cyp^b^.^c^liif^nas
Orbe.p«iri9gti||o fpuniof^ PQr.aww Vf^it.
Efl ubi LauffntlSfSrepbaniqfi^ ii^fii^^ fl^l^klwm
Marmocfstum.fmi inijU^itum crAte, fD^i anitiro;
Et qua comhuR^$.f,Qwi<;m^fmiU^^ h^^^V^^-
Ports^ Llfei<HMl4 » <^ q«3? NoyU npmiof 4«ft«-«Wf
Nunc auteio m^or,» A ^n. pft ^ucug , ^ ijlji?
Antiqua oftcadi^tHm^nfura foripnpodaMr *
Ad dextram , (fiyamqii;? vecm ftat dudps aquanim #
C«lica dorii ffetlp ^m^t fiiblatps M ^¥ras'%
Lcvus humi r^piini» Uii)af difcurrit in OncIilSf
Mceiiibjil^ ilfc l^b^n^ TaupA^ praQtcrit ai^ci^,
Maximiani «jhi^ c^n^fnfo fpmice theirmas •
Occupac hi;ii€ alium fublimis Martia , lal^ens
Antiquam juxta Bibiame virginis fled«?m \
Ooaec codfyjrgtni ifiS^&im ^^e curva
P U L V 1 1 : tf I
Ad Cai! Miirli Jeoiirric lapfat tf opbtt^ .
Que mucmta {latent fpacio diiUncia parvo*
Sub Lateraneafi deliibro in margioe montis
Porta fub«ft, olim concurfu nou ffeijuenti:
CoBlius hanc coilis gemino de nomine compi^e*
Hec eadiem a miflds Aiinaria pom vocatur.
At via Campaoa eft , per quam Campania quoodafil
Prifca petebatur '« nunc ingredsentilais urbem
Japua Canipaflj^ divttlgatum ircogat imen.
Stat prope Metrodii fam pridem janua clauia^
Qua nunc ingTf^dklir Mariahus rivukis urbem.
Curvus ubi o^tiqnaf fis mcentbiis angulu«« intee
Quas mo4o cbmniemorans Afinatia limina pOrtte
Scripd , fc que fccibam furgentia clauftra latinc
Hic ubj Joannesbina vcneratup in «de,
Cui divina olimr patefaAa arcana fuerunc .
Porta Latina»' yts^veceri pratfixa Lath«, '
Nomen i4em i^ii^cf ; nam porta redentior illa eft.
Hac mulisiiiie Via Bnrtiinss immobile fignum
Stabat, quod,foJflB poterant conringere nupte*
Dividit & eamposhxc femita prifca Latinos,
In longos pocrefta finns , & pervia cuirvos
Du£la'per an^aftus, cui nobilis Appia candem
ObvJa mifcjctiiir Capus praepinguibus arvts.
Porca Capena firi>efl, priftos qu« vergit in agrae
Sola Cap^atet, & eodem nomin^ gentes.
Prima urbis regfto cogaomin^ di Aa Gapena eft •
Excat aqutt dn^ns nunc intsa limsna porttt »
Quam pcope Marcellos Virttttis condidit sidcm •
Hinc celebrata vecus via concipir Appia nomcns
Appius fanc ftravit cognomine ClaudiiMf ufque
( Vt Strabo fert ) Gapuam : Tra janns deinde vecuflilia
Jnftauravi^ itee; produxit & ufque fuperbum
Brundufium , cffbdaeos juga fumma » & vifccta: tcrntf;'
Collibus «equipara^s depreiras forntce valles .
Clara triumphorum pompa , & regina viaFum
Hsec erat ;. & procerum monunientis olara vet-uf^is •
Chriftus nbi ocotirsit ftif|ieiicto.caroere l^trov
Re«
. irt A N O it E A
Recrafhsmque fiiga , Romam remeare cb^'gif .
Bina ubi (igna pednm, ireftigia facra reliquir,
Marmore prelTa cavo, qus niuic affixa ▼idencur
Marcyris in templo » qui corporc faucius omni
Imbrc fagictarum fertur confoflus acuco.
Ejus nbi corpus» complucaquc facra quiefcunc
Corpoiti fanftcrum longis tumulaca cavtrnis»
Pontificis primi cura» ac piecace Galifti.
Proxima Tergemina efl de nomine Tergcminorum i
Unde via inc^prac, cui pnebuit Offia nomen*
Juxta quam Pauli Tarfenfis regia furgiti
Abddiiiu» ccliis, j^ fummis ardua teftis»
Exorna^a notis lapidum , quos Cyclades ollm ^
Quos faicei: Eurotas miiity quos advena Nilus»
Et quos ambigpis leyitcr difterminat undis
Macra fluen^, quas. Luna dedic de monte columnae
Clafiibus adve.ftas, Cincrcs ubi mixtaque Pauli
Relliquii$ Petri, TiQiotfaeique ofTa quiefcunt»
Infantum & cineres, quos rex occidit Hebtcut*
Hac rcgione vi® tcnuis delabitur Almony
Qufl Tiberinus aquas feniot dxsfle&it euntett
Et finuat flexus penitus fub rupe finiftra*
Qua Diyum matris fimulacrum smmane per vndas
Navigio adve&am Tyberinb fubftitit amnt,
Viribiis haud ullis bumanis inde movendttm^ '
Claudia quinta manu, parvo conamide dutit» '
Virgineas viftas Veftalis fponte fecutum » ^
Spargendum Almonis fimulacrum rore quotannis •
Incertym ne via? an ne v]« de nomine porta eS
Difta? Tybris ripflc qu« condita margine furgit,
Difti vel a portu» quem Claudius squote Tufca
Jecit^ arenoiis, & ieftagnancibus undjs,
Atque incomperta fubmetfit mole triremem ;
Qua fuper infecit portus veftigia prima ;
Erexitque Pharon, qua lumina luce perenni
Noflre corufcarenc, nantis fignantia portus.
Janua Janiculo, que prominct ardua colllp
Nomine ab Aav^lk fpmca Aurclta nomen.
Refptcit a Wtgo Tybefina per arva refufam
Urbcm, a fronce via eft Aurelia nomine dlfta»
Inter aqucdu^s veteres finnata propinquos •
Hanc dux Trajanus de fe qiiandoque vocavit.
Quam prope Pancratii pueri ftat martyris «des/
Quam Sardus prsful fabricavit Symmachus ; in qua
Marmore purpureo fpeculari luce tabellx,
Oppoficas reddunt ver& fub imagine formas •
Janua janiculi ad radicefl condita furgtt
Sepcimtana ducis de nomine diftaSeverii
Qui ceiebres thermat hac in regione locavit»
Erexitque foro titulis illufttibus arcum »
Et fepcizoni piiDceiro culmine molem .
Sexcus Al^xander fublimi fomice porcam
Hanc inftauraviirr fpaciofis mcBnibut augens.
Lacior unde via , & longo reftiflima traftu ,
Litcoribns Tyberit procenditur» aufpice Julo
Pontifice , imniienfas moles qui coopic in urbc •
Nunc ubi nugnificas erexit Chefius asdes
Aoguftinns» opes oflehtans divitis Hecmi,
Lydorum & vires» illi genus unde veruftum :
Hmc Jacobe tibi Airgic venerabilis cdcs
Tybridis in ripa ; qua fanftus Spiritus inde
Adibus excolitur : quibtts olim admota patcbat
Porta vetus » nuper qu« diruta ; mamibus iisdem
Altera fafia nova eft> pro tempore » rupe fub alta r
Alcera prifca fuit Tyberine condita ripe ,
Porta o^im celebeis, qu» Vaticana voeata eft,
Sive triumphalis» quidam ut fentire videntur:
Nunc ubi curva fmu Tyberina reflefticur unda,
Pontis abi apparent confrafti figna vetufti * ,
Juxta (^opnobium., & prscelfis moenibus «des,
Quas unus comitum oe patribus edidit ante; ^
\Qaas Sixtus.quarta^ nuper tenovavit» & auxit.
l|Iic ubi concepti vulgo exponuntnr alumni,
Siaxia cni nomen»- Saxonum a gente vetufta»
illi^ qus fbecat, ne fufcipececur in urbem.
In Vacicai» ^vaUia. vmicf q[isgnd<m '
i7# A N D R B A
Vontibus a denfis cognomine porta patelKic»
Quc nunc pertufa eft; hinc Turrea nomide pdfCa tft
In Vaticano, tepidos quft vergic ad Anfhos.
Cedit Pofterule viridaria |aima fottB^
Una eft cttndarum longe pukbettima« jtm
Tybrin , Alexandro }anrpridem bondita (mitOi
Hae Vaticanum citcumdant imdique eamptimf
Quem Leo jam quartu<: conclufir taaafrnHHif omtl^m p
Atque Leoninam jubet afpdlttrtr HrbeiH ;
Quam dedit & Ccffis b«bitandam extorribus ai^te
Regia facta Petti ftceiTti Gondita kmgO|
Batbarico toties ne ttiripefetnt ab boft^.'
Has & Alexander portas rcnovaverat omne$ t
Atque viam fladto currendam ftravtt af^efto,
A Vaticano moleni' iHn^e ad prineipis Heli» '
Qua Tranfpontin» Genittfois Umma filtgline.
Sunt port», quarum nimc nomind fola ftrpetAint»
Ut Carmcntalis » Gabjiifa , Rtftafciita ^Mdam,
Atque Lavexnalis , Catulatia ; Q]B^(|u«tul«lia . '
Intra urbemque vie celebres: NoV^i Sacra,8Mtirfa,,
Lata, Lnbicana: & qu« femfta diois^ Al».
Excra urbem r eliqnc « Cornelta , Cdfisi »' GafK^ '
Cana: triumphalis Tybefina? Sc Qciin^fii dutji:
Claudia : & iBmilii , Vaheri , Giminiqdtf jugc^c ,
Et Lanrentine Setiivi propinqua veruftA )
Et via contiguum, cnt prsibiifc At^anofl^en?
Tuxta quam Pauli caput $l ccTviee i^viiifiiAy
Tres nun^ero effadit rofeo de fafigitin^ f^ilt^t
Nunc appellatos ad aqnas & pfebe AUiAas •
Hic ub| Anaftafii ftat martjrri^ araf beaf i . ^
Qnam prcful ftnroxiv Campan^s Honoflti «siem.
Kec procul binc feate fuf^t ad tim^ CdAi t
Fer quas fublati ftandvnc cd fldm fMlMir
Varro togatorttm do&iAimis oflUlia pttfbt»
Romulee Ipca fite Qtbts ftftrtatlRiy & itlt ^
CunQa fide fcflbmt ocultta, HfiS^fioianrttl
Et montes , ubi Romn fdit» qu«fMX oiflfill^ ^llHMls
NomincSatacniSMmkiiameVMiMVt
Mox
j
>
F U L V I I. I7t
Mox t Tarpeja, Vftftali virgine, dlAns >' '^
Tarpejv» vcartex^ 9 Cffjo princtpe qudiulsni < C
Ponce » Palatino Cotli cofljimftHs ( ut ajtotl -:
Monfque triumphalit, fpohifqne in%flis •o^iftii^ '
Atque intct reliquot fenqier primarius til^MW
Numinibus , tempiii » Sc m:i)eflate Debfum'. - ^
Vercicibui biiiis y Pamafi mote, bicoruis» "• *-
In Capitolinumconem confu^it, &arcem, ' '
Quam quondam a Gallil ftrvavit p^rvigil atifelfi -
Quos inde ingenti Oiftator ftrage OafAlUttll
A tcrgo aggrediens iu^tavit ab arce repulfot «
Ccelicolis quondam {acref fummoqUe Tonintii
In qaa -oioftoHsm tiivumf (imulacra fuerUift •
Stabat ubi Stiiterttm r^K lupplter ^tiniu», MqW '
Maximus, 8c cufto^ fidiffimus a:rcis., & nthU^
Et fp.oliis locuples «X hdfte Feretrius afto,
Et Capitolini venerabilis ata Toflalitis»
Quaol pHob Jtoguftus pmftHftus foimiflit vovtr%
Area qua Manli cuftodis in aree fuperbii l
Hic ubi nunc edts ftaf virginis , amque eartl »
Numtne divinot denifque Itiiiftris ofympi , '
£t lapidum decorant norls . qtias iflclfrtt t^llus -
Explicat Jlgyptai', LMed^nionr Cyclade», Hvt:
£x qua lohga grtves fvbvesit cymbe tbluAtMe^
Arce fob amiqua; cltvo qut vergtv ad E^fOtHp -
Palladis aftilMt t jttnbnis ft M Moaete^
Qua domus Oebalii Tatii fttlt ardifta mpo.
Cum Capirolinls ex fedlfttus omniti divum
Numiifa diifiigerent olim , duo ftim^ne tarttum
TermiM^ iede faera imperrerHtus» aique Ju^n«i
Immoti y nudo mflnfere flib altheiis axe ,
Romanum toiperiiim ftue met a , tc flne notiniet ^
Urbe ftim tota Ca^dia bina fffefunt :
CoUe Quteinalt,4e Tftrp«)o in mdnte. quod exm
A capite (Xttiiiitio litfbum, regnante f^petk^,
In fiindamentia fffnffltim^ppatrQit tedis
Tum C#^tt>liniet'idcirc<) ernifulfUs tfufbetc»
Portcadi illMiiVill fe«iAf«m dltt^ * mWi ^ ^
17« . A N D R E A
Scdibat liiSv quoniam pars corporit tltior illt eft«
Boc in colle nikil nunc^eil memorabile , precet
Nomen » & antiqiur qnondam ramtlla ^oercQt ;
In^na viQorum fnfpen^ebtnnir opima
Prifca dacum fpolia, & facraca trophca FeiecrOr
Et CapitoUnom pr«rupco vertice faxnm*
Stat nunc pr«cipiti parvum fub rupe facellum
Ad Libyn afpiciens^ ciii dant sraria nomen:
Hic ttbi Saturni, ac Opis deiubra faerunts
Divitis & populi Romani a&raria quondam »
In quibas ex omni fulgebant orbe tumentet
TbefaAiri» fene falcifero cuftode fob uno.
Qua Capttolinum collem pater iacer« & areem
Pendala planicies , & tepho ftrata platea eft i
Conditor urbis ibi templum inviolabile primot
Romulus infticttic, facrum ctti nomen Asylo,
Ec locut incadtts fe proripiencibas illnc
Onraibus , ex coco quocttmqtto ex orbe profeftis I
Lucus ubi facer, & lati firondencibut umbris.
Alta ubi nunc extanf» & clara palatia, laatitt
Magnificifque virit Confervacoribua*arbis
Culta , magiftractts cancum forcica cogacos.
Quorom veftibnlo, & qoa portictts aidua fargte»
Scac canut cce tamens, quod ahenea formt Coloffi
Subftulit, ttque pilam , e^usdem manus «nea toiqoens «
Eminet ante fores» primoque in limine port»
iErea forma hipv » €cxa cerviee gemellis
Sedula Martigcnis inftntibtts abm pnebens.
Limina prima patent cuftode Aib Hercule ttttaf
iBnens ad deitram qui marmoee preminet alcot
Cu jus clava canes olfiifta territat omnet .
Stantqae fnb implttvio magni ftagmenta coloffi
Marmorei» capnt arqae pedes, gmdfbnfqoe finillrif
Sphynget tdbtte recabent nigro de marmore tmi9-
Surgic ttbi tlceAftts f«prema ad limina dtteeat »
Qtta patet ingreflb primo fpe&abtlit aola »
In qttt piAa niteoc prifcorttm geftt Qairiram^s
Biiu iifai cttniHttiirimfdMa « Mi^vtti^
Pil*
tULV II. ff7
Pnbettate p{f«$ }ttvenes , alter^ue tbgK^»,^
Atque peroranri finiiliStf fublatus ad auras*
Altera forma iedeas fi^fe enrvantis epbebi
iBrea, nuda , oculis inteaia»2| pe{torf pronot
Vif» pedis l^eo^, & conragia ^u^r^pe» (\cw .
Faftor acu fpitiam coi^tr^o crurf f^ev^llic •
Nec proci4 ind^ fopin» ftat judiciale togate
Urbis : \M ^B^tot , domiifr & pr^coria furgit .
Hic ubi ciamoles in Sti^nt^r^s ^cus surdens
Clam^t ; ubi^ rabulcr pretio Mifioa fubornant ,
Duni {Ihadaaiantbeas focffli^ftt tf^sf^ga legQS } .
Mars ubi ^dicii reus exeande&it , &^ ho^xet
^pnfcius ipfe fai< decf eta afper rjsna Pagi •
Heu quocjes incenfa gravi Oapttolia flamma,
Pauca quideo»' t«ci«en« vetfrom- vefiigia vesum !
PnDter adhuc ftantes a teigo io monte colummsi.
M^rtyre cnm Baccho coUti)i: qat SfMfgius «de .
Inde EabciniiS' P^l^afltis iK^niio^ f:ol)i$
DiQus / fiye oviiim quoadam a balatibfis exta% )
Siv^ Rf atini mans: didu» ab arce Pa4ati »
Hof^p Aborigiaibus ,fic appeUantib^ oUm«
Arcades hudc primi montem doluere » fubin^e
Homfoltts, aufpiciis bene-fuceediwitibu», urbis
Fundamenta locat prima ineunabiUa Romf^;
Qus um parva habuit {HrinlOi^a RomuiartQUutf,
Tam diffuSfk orbff peere^i^ fipieptra* fttbado'^ :
SciUcet & rerum 4»<^a eft pulch^rittM K^wdMtjf
Komuleoqae recetls borrebat, Regia* culmaif
ilLdituis &e«ti niillf ds fe^vaca. pet aivlos-
^e rueret} ficus pe imqittMn ,exaifefG?xf t^ illA'
koinula y !tai|fia* ftiie trabe9& tQwcenjEia pvimi» r
Romplecque L^p^ foit Iteie.in 'fi|Q!i(iKeLq(ietC9^ <
Unde LuperCfldiee HVkminP. iiofiiiuo^difti >i
Sacra.$a^qdo^tf ^efe^tlssrpvifcifrycei'» «
Mpns oatura^ )ilii0ii^ « ff^n|iWteii il^itpe ah|Sp
Atque cavenifQfiil. meM iQt«^« ^t(be^ » totu^r i
Penfilis .ximmodieH^qMibMiemiiieo a«duus«aiitfiif •
Stac fundaaiw^C9tiiri^4lMeirpltft^»^: 1. .,.^:^
ijt; A S D R E^A*
Undique & ia medio moles opcrpfa iiiiflttin' ^
Semilepultanifn Quae. & fine nooiine rerum. .
Hoc Stator antiquas in vertice Juppiter aM
Incoluit y JITephyri qua fpirant parce tepentes •
Cum belluip ingrueret Tatio duce rjaoiqne fbgatae
Miiite Romuleas acies agttante Sabino »
Romulus hic trepidans v Statcr audi Jupf^iter » tn^nit»
palantes quocumque mtos mihi limite fiftea i
Sacra Palarino ftatuam tibi limina coUe.
Subftitit kic acies, & rex I&ie templa dicavit»
Mox ubi Tarquinius Prifcus fua regia tefta
Condidic, & Cicero Latis lux unica lingu»,
Nunc ubi funt sdes» & magni rinea Plis^dri,^
Hoc reges in monte domos, hoc vertice facri
Pcotinus Augufti proprios pofuere penates»
Relligione loci » vel mafeftate Quinni ,
Urbis ob imperium, & Latii primordia regni.
Quin ab arufpicibus prifcis quandoque relatiim»
Romqla dum fedes babitari delinec omnis,
Definec imperium fubmiffis fafcibus urbit*
Nunc nec tefta quidem fupcrant in moiice « nec ledtf,
Sacrave relligio, aut ulli velut ante coloni»
Hifi^bi cempla Deumrtot facra palatia quondam
Clara Palatim driubra in monce fu^runc» .
A clavis • iummifqne Quiritibus edita quondam ,
Adveftam Matrem Ph^Y^ lellure Deofumt
Alta Palatino o^plt Vfaoria liei^dplo ,
Aufpiciis magni q^ondam fundata Catonis.
Moz ubi facxa Dese Berecynthia lifaina Brutiis
^Brexit , la^diim diverfo ftmta nitos» ,
Pttlchra pavimentis , ti celfis fiilta aolamnis , .
Ampla libi vecticibot furgebat portkuf al^is .
Qain etiam Brucus factara cum dedicat cdem»
Tum masnos celebrat.MegaMia nomine. ludos.
Stabat ab ailgufto fuf>Iimt« ApoUinis «des
StruQa Falat ini . vicinaqM porticiis ingent , ^
Clara Mluminibiis variis nlbi » magntqac vaci
fxpclRt^ h^pfiib ^Atm^ ni^^
Mons hic exigims ipatio» fed npMBiitbas iageas,
MUle patet circum per valles undique jpafliis • •
Confiat Avcntinus vario de nomi»r dittus
Mons , Vf 1 ab adven tu gtnm quandoque Latin« ;
Ve) ^uod Aventinus rex Ailwe iti monte Cepultusi
Aiit avium a pafiti , aut cymba adventantibus tUuo )
f icus ubi » & Fauniis rei^nfa referre foJebant
Fontibus e gflidls, filvij(que; ubi ccde cruenta»
Oflibus, &tabo fquallens fub vupibus akis
5tabat Cpmiferi fpelunca ai*perrtnu Ceci;
Qnem clav» nodis dpmuit Tirynthius heros.
Servius.hicTultus tomplum fu)>lime DiilmB,
Emporiua^ jubet itmut boc iamonte loeariir
Romx p ic fiditimis jpopulis commune Latinis •
Ut DianaJSphefi fuit urbibus. nna propinquiSi
Et populis Afie cultu celebertima ucra. '
Bos enormisagro fuit enutrita Sabino.
|Iaec in Aventinum Trivi» maftanda Diane -
Dncitur a qoodam ( v etus eft ut fama ) Latino \
Gniu^ ^zm cl ves mjk^aflent urbis , «isdem
Fa^ repromitti terranim fceptra futura ; >
Hofpite decepeo fpecie pietatis iniqu»
Ke prius aditiofiitu^ rem facram illotus obiMt
Qnsun fe lotifrns Tyberis defcendat in uiidas>9- -'
Qttod facit V Inteiea folemmbus immoiat atis/
Romaniis vaccam, & voti fit compos harufpex»
Refque fidem^fequitur focero regnante Superbi»
Laurea Mva ;}ovi quondam hoe in monti^ virebatfy
lAbertatis ubi teniplum fuit* anfptee .Gtaccho , :/
Athaque> 8^ Lune fpeftabilis ora bicorhis»
Atque BoAit:dd[tth«a Dee, que CUudia quinfti^ .
VeftaUs pofuitt «irttiflaque pcQtinus «IN> -
Dives hon^tis.cepanivit Livia tt€tisi .^ '
Hic ubi Junoi^ii Qtprivo.ex «ferCatnillttSr- —•- •
Delubrum .pofliir , -Veiis Mavorta: ful^Aiis % -^
Notus a^z , .^mpilis pofiM f^t euluiina mDtttii!* :
■• t
i|0 AtlJ>KEJtf
Templvm snaroMrU)»» , deitliliitta ioSigam ctg^ixmUf ''^ ^
Quod Fetnii ItlyticniB^^idtn dittHniinitgit.'
Stat lare fftb pi^M., q00 itotu» AUpLtUB vtSti. ,
Pauper, iiit.p«i aljent, laodica, «iti^iMi praf<t«cftd|t^ . v
Sub graihtm^i^ laciftM, nbi» ^MeifW paflhK iinimi ^ • < .
Scac ^«o^ii^^ div» ptyent «xmino iit laaggtae nngiiM
Montia AvMmi , miiipto^ giiiiitaM<^ fttiiiiiat .
Surgit ad^ Ausofam fViica facia vr^ittis tMldS,
Hic ubi aiftttpduAiis» vtftigiap niagna vifkiiiBXff t
Tbermarum» Oeciii& quas O&faff coniBUdto amplaf» ^
Statque pater Stba» iMuplw , paiipfirg^pmt.aacfr.
Stat quo()u» BalbiM» H^aiana vurginis «dat
Supra PifipiBaar . qu» ^uondafli p^Kca iiOn^ tft..
Im niniltt kk^ Tybef i> coUif poflfmus. ad ttf < | ao
Tergemioaaa portaoi y viotnaqii^ apetitfa Jlom •
At lareiTf e«;^ft9'> Cifoo, foi maxusiis tmait,
H^ret, & ad poftam^poocaidunroffite €f^onaii|
Gfeliy$, a Tufcoi diictt diAis& Cele Vibefmo» :
A qQo praBftdittiii coatcca dtitif arma tatin»
Romubt|.accopxt. ciqi» por» mavima RaiMpt -
Subftitit» inoolUMr^uad^prcstima Alftacaaiaffii,
Tufcaque gent pOBkefv fpaa» iocna» Pofffita dwk
Rex , dum Janicitlo oamifa xa^mxi caftca locavif ,
Regnuni IbiifqtflHU .at^aeddcrcf Vfbisi adaia^ttusf a
Hinc vicna llnfittia d# ndanno^ aaanfiirCvnilcc». :
VaUibus g acqao> vsia moiM: hkt cancMKtUf OMii»
Undiqu^ dafUia, paimio qaoqnt aiCDaitas aiitta,
Hic ubii pafvus apxr». ftr cdio aeawcaa abi ooMii ,
Noptint Givlioloas poftaim^faoiaBiantt l^nit oft*«
Hic ubi(Jooano5 oteliarrBatfaaktno <■
Principis eda^» at totovfbaftint|si fitnaca^ >
Obruiaii.ifK^Inmia., fo^iqaa airaidab:ilJa[..
Scd redeo adw.i;otUv cnfaf paps. tpittiimapamgteni.
Sanfiorum teniplis^paffiavsaafxifitflailiqaofEda<
Poft Laterantont {MritctUa mlatiit^iitdtsy V
Qua via poTrfgitaa^idt: nomme diAarLalfici^» > ^ '
Surgi«ad1Miyfiot.8aet/)a ^niUa;faofl|iaim, ^
Hic uba«wi rmQ^^MmuMmmmw^p^^ -..^^
Auffficait floltf^i jilaf m 'Gofi^Mds "iJi M ttiifc
Marcyribus ftffita^ ^ntQ im^xH 'Me fsttfnt %
!• ianbvi fM^tk^ 4t^ aimis -wMbw v^
C«lica Cl«|l|e^ti0 4 pri«HPf :)^ te ^te Migttt
Sponte fiia t^^^uf <<iC8U«i btptifma recfepicv
Collfs ia -cKtvfmt fittgM». m mftpa prcfini^ila
Una CoroiMo^^rufttftt fuiCtiiiir «det ,
MartycilMU pAf^if quMi ftioiil» HoMtt^is iHit^
Hinc jam digcicdtfrM «4 Scfrtfioft^ar dttcist ; /
Ec Scanri CUvniii fwnftif >« rcftonc ftiQt| i
Hic ubi GrcgDrii nMfrii fiibKflflHa feogmt
Limina , confpkuii )(k tn ndibiis «ft ^itcvim
Surmo v?rtieibii9 mm$ Ctdfus incipit ^lcic
In dextroa apifQCB UltttiammOculMfi ad uffut,
Inlhir Ach«i}Mti|ii fefe AAigift^ccuf* <
Ncc vos prstepet » frttm , f etmnt ptotnf 6 »
Martyres egrq^i» cum floufo^itc lotttmcs i -
Pulcbra f ui^^iis p^lita eft fktilif ^oramuhtbus «deti
QuQSdtqi «bi^eoniiiitsH^ftiltt Cutci TCfis ^
Sacraque m^tnapinii furj^ebitRlilgia ToMik
Nec procul hiiH; oHm €c«coi^fis alla ptcebtty
In qua lfg^ti$. enterM e geHte dabatur
Tempopbns «erti^ feliCo de niQre Senttii ; ^
Namque ibi c|iaf Ht jtnfttac veteniiA Tcftigia coralB •
Stanc ubi td d«rtrtffi TbtrmaHim iift coUc ^wkam^
Cujus iiani fttcriiit mm cxtat nomen iil tlbo«;
Hic ubi 9fMdulHls Ctii dtmnola reoiAts i
Ad Boretm .dpftcftit itcC PtHtfttts iii trCcm^
Tefta NofoceHtnii captiTorUm faofpitt forgit »
Quos e btrbtlrice fedimebtc compede Tiiomtf ,
Dum mcIiiMr Ciiltut itiotttlit cOr^ fevebtt .
Sttt prope Virgo ptrcns Vetert fpeftabilis «dt . >
Antt tom cu|tti 4t mattitere «yfflbHlt iuq!ct«
Cu jus ccAt «fif ]m coUttbttttit longe
Splendidiojta novo rc^ras » pMtorcque coltu,
Dive patfT LoO:« cUliH^rOrum maxiftie reQori
Martyrii htn^ ^ttpbtAi fttt l^h«f rtt fbrfnt fiwellt»
ComipciU. f;^ l^of iitittt» «irte dlf tciirii, .
- M 3* Quod
.• -
Quod pclt SiffipTtciDs^ Stephano facrsirit/ft iftdt ' '
Nicoleos qntntus piftii laqtiearibiis aedem
Totam exomairit iMovafis »iit mannorcf teflnm eft«
Hac regiohe vi« , ^dtidus ^ua furgit aqtiarum,
Protinus ad dextram futgentia te&a videntur,
Flura ubi laiiguenti^m aegrotantia corpora lohgo
Ordijie difpofitis tecubant a fronte grabatiSy
Grandibu!; impenfis ubi procurantury & omni
Si qua ex Pconiis petirur curatto fuccis » '
Nil pietate magts,' Romano & nomine digriuihy
Qnx pia te&a prior fundavit diva Columna»
Poft atii magni proceres auxere Quintes,
Et fpatio teSa, atque locum proventibm amplia*
Hocin monte domus Comelia nobilis blim,
Et Lateranoram patuere palatia gentis» ' '
£t Coi^fiantihi generofi principis aula'.
ilic ubi conftirait facrato foiite lavac^rum
Ar^eiito radians , & eodem ez a^te figura^ i
Fundentefque undam fimulacra argeiitea ceftbs»
Staiit & adhuc ibi Baptifteria facra » ttibrequ^ ' -^ *
Ex pcofit^ria^a prccifae tupe columtl» '
Eteftae circum ; ftanr circumquaque facella
Antiquata fitu . Stat Principis aulula parvsi ,
Soh patens niaribus» muliebribos inria Totis •
^.StatXatenina sdes, & regia facra^fub auras»
' Kegia prima Oeo qus confecratur in nrbe»
Relligionis apek , Ecdefia prima fu1> aftrii; ,
Qnam Conl!antinus fimdavit magniis , & illam
Muneribus multis argenti omavit, 8c auri,
Et quam Sylvefter facravit epifcopus tTrbis
Supremo vatum , qui proralit indice Chriftnm ;
Cujiis enim liutu , templo prsftftus p 8c ingens
Pr«fu1 , & antifles » magni vice funftus Olympi»
Summe pater rerhm , & fcommtfE Paftnr ovilis •
Nil ibi.nunc extat. pnster veftigia templi
Confpicui quondam generofi marmoris arte«
Statque columnaram feges intercifa cremati
MAq^oris, & templi fiicif s cxci^ ▼ctifti • -
Smt adboe A|ifis fttbLmi ombkm^tjp iblgto >
Excac ubi in.m^dip iiQva Scrmoris imag^o,
Vifa prior pQpulo divinitQs iila togaco .
Scat mblimis apex mafocem defuper aram/ . .
Marmoce./compaQus, nodifque arSacus afienis,
Quo Fecri , Paulique capuc facraria coodunt
Aita» fut> Hftceis adycis » ferriquc rigore»
Nec procul alcer inefi ubi plurima condica facra .
Chriftiparx maccis , nacique ; fed omnia Jongum efl;
Dicece fanftorum qvt» condudunrur ibidem .• ^
Nec circufucifi pr^Bcifa caruncttla Chrifti»
Nec ce menfa quidem cacico fermone iilebo»
Qiu cum difcipulis conaverat ante magiftcr '^
Suaip Jttd^.infidiis venundatus eifec Hebcari^? :^
ic ubi confpicicur divini foBderis arca»
Virgaque,4tta quondam ucebacut maximus Aron». ;
Scatque pavimenti » ic lapidam ftruftura » decorqttv
Fttrpureus^ viridifquc filcx» magnaBque column»
Ignibus exudUa quQndam,.quo$ barbarus hoftis I^
Impius admovic, templumque inctndit opimum • ■:-.
Stanc & Sarcjppbagi jam circumquaque vecufti»
Statque Qolumnemis Mactiai ex «re fepulchnunr '
Qtti piftura cdem decoravic » & inclyra cmnplo .
Srrata pavipeutisafarocainftravic opimis*
Nec vos cranfierim navali et sere columnse »
Qaftiquondam Auguftuspoft bellaexlMiuftatrlump^
Ac Peluiiacia Pelliea ex urbe cropbsis
Coaflavit» redient Capicoiia vexic in alia,
Quo priufl etedfle fueranc in monce coluanflt»
iBde fub bac extat de tot, nunc una cabeila
iBrea, adhuc ubi plebifcica antiqua videntur.
Nec pcocul exfta ocdem, Bore^ fpirancis adaxei
InCer aqufledudus , Laterattaque meenia fucgit
iBrea de ftatuii priicis » Sc equeftribus una, f
Ccfiiris Aureli Antonini ere&a fub auras
Munere Poncificis. Sixti eognomtne quar ci ,
JEchcre fub nudo, quc macihQte ptominca aIto>
Pacancls forma fignaate fileutia dcxtra^ .
M 4 ' *ra
.ii4 AKDRr^
Symm«irtf imlcttt, & oiajeftACe i^ecotAl
Haod pcopul inde frequeiis afcenfnf dexeer ziitnt
Marmoreis gradibas, folidi qai ex ocdine fwgonc» •
Attriti {;enitos cuneats pUbiSt ic^t^ »
Per quos Pilati confcendit in atria Cb^tts •-
Stant cx mtG pares squo difcrimiiif {kort» ,
Tres numero ad dextraoi, l«^vamq«e, ubi ptfrticus itigens
Surgic ad cftivas (iaiiofis flexibus uflafcns.
Juxta fununorum deCerfia p alatia «patrum ,
Qus tu , Dive Leo ^ collapfa » in^ultaqoe muko
Munc , & i^erta fitu »i»paras • habifandaque fcaliofi.
Hic ubi P0ntifices hac cempeilate r€^cente«
Pcrnodlare folent» primumLacetanajMeeiices-
Tefta» quod aufpiciis feiieibu», aulpice-eaeloy
Munus obire paras triviis «^oanti^ttsiicbis»^
QuDndam ut Ciefateis plaude1>at Ktmui ttiumpliis» •
Ne^ tu pam «des niveo decorata nirore ,
Frfl6Ceceund9 meis nnmerisLatenifia nMifebiey
San&a. ubi fan&onmi pcii.etnlU»«< iMke fterit ;
Gratia ubi pleno cerieftis claufii locelln eft,
AdiaiJia:ififigni^ , toca iiiuftraca «tbeUis
Undcqiie- liiarihoreis , Sc pifto fomioe toco t ' '/-
Atque pavimcqto variis radiante lapilfie; '^-'
Nicolei cura , Urfinorutn e feace pereftvm
A fundamentls opus, tc f^^eftabiifs *8Ula ; '
inQviod^iVimmota procul noo intrat flimina lime». *
Sacra illic quonianst ftat fe^atoris iihago
Prima Urbis« gemmis , argefito infignisi & auro. ^
Qu£ cfarcvmfertur populo ftipante quovaiinr»
More triiimptianti Tacpejas ulque ftfb arces', .
Perque viccs ea fubc&ilantibtts , ipde moTetnr ^
Anittta jam repetens genitricif Hmiii&' div« »
Cujus ih Exquiliis extat renerabilis lAes #
Magno ubi fufcipitur fiomznm plebislionore»
Qus fubit, 8c manibui nutantta fercula gcfiar»
Art.iicuni quoque prflecedentibttf , agmioe dcofOf
Pegmaribtts piftis , & fcfto Ittmine tsi^dis t
Sacrorum , posipMue fttbic lottglffimjM <n:do#
Donec tAeteMhi^tmgWmiz foct^nif limgo» '
Pernoftanda facris nbi leftifterma.ftttnt.
Hift^^ 'pnmts reperJt fedes jam hice pr<»phHlut
Unde ainoni pritis Latersna infigms tmago.
Hinc mons Eiqnilms eunAis fpaticlioif «nus
In plurcs apiee« vclut Tiydra attoWtur altos .
Didus ab excxA^h ^ rel ab exc«dt<i%ihtts otim
Kegibus aiidf^is , Tullo , generoque fupeibo •
Gallorum a Buftts paulatim aflurgit i'n aurdSt
Cvc^ carinatiim /^^cfctes uU, magAaqne moles
Thermaitm dtlFttfa Ttti » per culmifla montis »
Sacra ubi nunc «des. nodoA^ue vmeuh Pctri,
Et ci^e^ca' favs SexHfibus fara Catendis,
Ec motaradH^ftd^tempore verisln jHfem t
Luce iiac AuguHtte redfkntfro yiflforln nrbem. \
Nec proeul fcinc eirtat Martini j^r^fniis «des,
Jam prope colhbens fenio eonteOa vetufto .
Cemitiir hinc div« Phix^dis riobite fanuni, ' "'
Marmoire diverfi^ fuigeHs, ubi piam feolv^tn!! ell '
^diculx latcbf^, ^ua dicitui* efk reVinAus,
Atque flagellatus Pilato pfsfide ChfHhis.
Namque Columnenfi tultt Jiane de gente Jbannes
Oirdinetis prsefuly JudM milfijs in orasf:
Unde locus femm mtiUebi^em elrminat omnem • ^'
Stabat in Eitquiliis , lie Varro Tereritius inquii^V !^
Quondam Lucirte jfunonis lucus , opaca ' • '^z:
Ex £1^0 furgens, prstgnans ubi Iknguida partu
ImpIorMbac Ofiem mulier clanid)«Kms altis ,
Nunc ubi divu parerii virgo cognomine majotf '
In lucen» partu emHTOy parientibus afTert
Auxiliuin laflis , exoptakamque falutem »
Atque piierperiis dat VfrgofPuerperavitart»* *■
Namque^ibl Chriftiptrie genittici Refiil ftirgir/ ;
Indicia nlvium tenvphim fignante* ftlturum , * »'
Arva Cteoneb graviter dum fidefc tVrventt ' ' }
Dum ftffit ardeArerlafrator Strius «^(fais ;' ' < \;
Dum fitiunt herb« , ttlhifque e&Io<Jbu's Mftity
Divitis anfpieiis «di# fiibsieftiK J^innh '
v*^ Nonii«
Nomiiie Patridi ; pcasiul qnam dedicat Utbu -
Liberios, prironsqui fundamenca locavii:»
Tettiut aut Sizfus.qutdam ut fentire videntBr.
Sttata pavimeiuts aedes • & fiilta colamnis
Divetfo hpidom tota exomata nitpte ,
Quales putpurea mittit de rupe Syene :
Quales Oebalia mittit de caute vireates
Laurifer Enrotas , & qu« Berecynthius Attys
fcucius infecit tutiiantia faxa ctuote.
Quidqqid & in thermis hpidum.fuit ^nte decoijs*
Stat piftns fbmix , vitro dccQrs^tus » & aun> ; •
Chriftus ubi exomat facro dkdemate mattem »
Nic<dei quarti pulcbrum»& inemorabile muaoSt» "
Sextos Alexander nuper laquearibus aui^eis • .
Te&a exornaVit fongo radiantia traftu .
Stant diverfa locis complura recoodita facra» •
Stat^tie fub altari corpus mafore Mathi® • .
Stat dextetf ftat lcvus apex de matmote totus.
Virginis hoc magne fulget genitricis imago^ ^
Nobilis Aflyrius quam defigoavit Apelles
Sctiba Dei Locaai, Grajo fetmone peritus.
Fljitar hitent alie faoftorum fornice facra ,^ .
0tcere quc longum eft, dom fingilla dicere teoti^»
Virginis ctherec. veftes ubi » «o^a , ca|)ilii»
Etf^c^ Sc in&itis facra incunabula Chrifii- -
Stat prope Hjeronymi venerabUis ara beati» ,.
Qualatet &cor{ms, juxta penetrale facellnm
Pr^fepis , fanfiofque lares , • obi virgine natuf
Primos in fflHio v^tus edidit infans ;
Namque ibi natalis tellus adv^fta recumbic - •
Femincos gteflus non admifiota ptofanos •. •
StatqusB Footificl ioihiuravit imago Leoni»
Qoam fibi {ttscidi dextram pr^ceperat ante.
Stat porphyriaco tomolus e Inftrmotc celfoSg. ,
In qoo Patritius iht templi conditus auQox •
Hinc mox digreflts ad Ifltvam cemitur sdes»
Supplicibtts votis» Sc cmli oomine dives..
fliQ ubi prom^4 iUc iKiAi Aatooivs h<»crefts* . ^
j
tx anaclioritif fentor celeberr!m«s imili« -
Extat ubi a tergo variis diftin&a fignris
£x lapidum cmftis Aiidre» annofior «des^
Edita Simplicio Tiburte, m ca^mina monftmtlt.
Haud procul' hinc Viti ftat Martyris , atque Modelli
Inftautata edes a Sixto prsfule quarto }
Hic ubi pars nrbis cognomine difta Macellnm
Stat Lihyv quondam Sanftomm a ftn^e cruenta • ;
Stat prope , qui gladio jugulavit utrumqne pareAttfll
Inrcius» annofa* mbdicaque excultus in cde.
Stant ubt nuAc Marii Arpinatis bina trophsea
Dis|eda a Syll^, inftaurata a Ci^are ruruis ,
Nunc mUtilata tamen, capttnmque carentia fofm^:
Hic ubi aqucdufhis confrado fomk); ftirgit »
Lapfa fatigatis ubi Martia defifiit uiidis.
Nec procul a teiqgo Bibiane cernitur cdes;
Corpus ubi » & tanfts requiefcunt virginis offii , '
Olim Simpliciusquam Papa erexerat «dem.
Quam^^pe, & a tergo moles ad fidera fufgit> ^
^ Atque ruinofb cnlmen teftudinis amplum .
Porticus tHsc iffgiens, & regia facra putatur,
Quas Auguftus avns , Caii , Lncique nepotum
Condidit in laudem , monumentum , Sc pignus afttiDris»
Ut TranquiHus ait: poft Pantheon altera tcCb* '
Qnamvis efle putent thermas ea moenia quidamt^^
lllorum vulgo corrupto nomini^ diftas.
Hin6 fenis Eufi^fi trahor ad fpeftabife templumi
A tergo cujus )ongo difctimine, Cauros.
Verfus Hyperboreos , inter vineta videnrur
Signa vetuikatis vitio temerata caducc»
Qii« plerique domos /ejusdem & principis attat
EfTe putant thermas» cujus fuit inclytus arcus
Ille triumphalis fpoKis & ontdhts o^mif
Altins effbflus dudum a radiieibus imis $
Camptts ubi Exquilius patet, inter limina pdrrit - •
Appofitc Aggeiibus ,. que nunc eft claufav vetuftis...
At qui nuBC campus Vivari nomine diftas,
Iritonim qnoit iU f n^nmt irlviiia fuindam*
i l Sta-
Stabac In Btfttittii Cubl^is Rcgw T^tS» *
Regis mox ubi decefU^iiUii anla Siipecbi ^»
Cujus in hoG ftgro v^fti^ia miilcg fifp? rTtlAC
Anti^HocHtt «pcfum. Tellus ubiifin^it aduiUs <
fafta cadaveribus » de&ndorumqu^ fi^puj^lii:^»
Mox ubi RleBioenas fxculmcM^it borcot»
Sic taadcm SxquiK^ai mutata (ort&ialiibrcs .
RedfiicliCt & cdlo ^iigc meliar^icokmlas . ' .
ff.Cnm priu» ipficercti j^m cotamfftA^idus urbem
Exhalatus odor JniOeriim* & nau&^ i^efaementl
Tabifict cincfess ufte«Darumqu# £i^]I«.
Hic ubi Vitgilii vatis* domus 4lla.Mafoa|s
C^ptitie , ifigcnio « doAtfiue ornata Gamq»iMS • . :
Quis tibi rite poi(tt(t jalH dignas 4i|:jere laudfet,; *
Mufarum fplendpr ILatiatum , & gloria vacum ?
Immii^et Eafitiliis prope thermas May miaai .
Mons tmlp aflTurgens» cunftarum altiSmiH uriiiSt '1
M^cenatis ubi futt illa altiffima turriiB.,: - ' . ')
Ex qu^ Roma omnis profpearabatar » & omnis
Undique quant^M erat fp(fjElabiU«:tmbitus Urbif 4t •;
Qui mons nunc vulgp<fuper Agger^.dicit«rt: Unde
Impius ipfe.*Nero-Trof<na iaecpSa l«£us
S^ica decancans^davit ifi pr^Qtiiritiii
Nam 4irus prMcef $ dCenfua fljexi^us «rbis, . / :
Exofufque fitut • vf tsrumque anguOa vitnim ^
Urbem omnem ineeodi luffic fptramitHts Auftric^
Omnem retici«ns in ^brifli dognMim efMpam »
Perfuadens popiUo Riofiftam ineend il& latitnter • - <
Mons htc ExquiUna i?fliquit ^um .moiitibus utbia
Preter AvenciiHim finiCHr vaUibua; iiliis ;
Nam qHota pavs « urbit pommria taQ(ic ad Etiroa ^
Inde Quitinalis f^nitur mMs n«m4ii|» diQus «
Vel )quod iU templnm fuerit qabsiidoqtM Quifisi»
Vel ^quod eum montcm prifci eohi^re Quirites •
Cum Duce qm Tatio Romaaa ;td bella pf ofe^b • ^
Jtez ubi Pompiliuf couftdir , Rogta donec
Laomedont^ fieret prope limifia-Veihe,
Sub geUdo f aofidliqa Acmor^fi W^AtSr Pakti . . v
Ipfo
j
r utrt I A i9k
Ipfe Quirinfllis g^idt^» porrefitis ad axes
Plarimnlr ad icvafH Mivorti-v profninct agrot
Hic ubi nunc Rofna e# campo diffafa pateiiti,
Hinc per t^hcts , & per pomdmk prifcs
Urbis habet meras , & litris moniibits urbts, -■ ■ '
VimiMoqtte jngo/ thQrrtiaUfa^ in colle propinq[tlis t .
Inde Qiiffifiaiem vanem , Vitalts & atdem
Prsteria^^tie Afath» tempium fubltme beats ^
Virginis^Atncie: ^eelTtt gratu» amceno ,
Ante ctK locus a evrisr» fanftifftme pr^ful. . '
Inde pcf anti^fuse veflSgira prifea Suburr» ,
Ad fora deducor qtrdndam puldierrima Nerve*
Torrii ubi aflWg^r^^Cdnutum fublitfifs ad auraj, ; ' \
Quas moife^dMaRt^^diGO din^riimne tutres , .
Pontifices fummi G^mitum de genteLatina
FundaTere anftbffs, fftctiS', & monrttmtnta firornm'* ' ,
Altera,^f^m«for (Tomitiim co^iKMine^'di%
Alteira Milieie, quar ftirpt ad «theft , tuTtiy, /
Difta a mfi^ibtis^qvA iMe quandibq^ feutmr
In (latiQne | fot^ Tra|im! kt parte mremar
Hic ubi nuncXcwiftumf' tntetchift fib' aedibtts «ftat ^
Forma tKeatralis cihflftte^ pttfvifue tfteatrt, '
Fornicibus dlfMf :il> Immo furg««Ai»9. ntKT,
Ipfa qufW9 Cdfnitttill %ilr^ta ^Mti^ rufgmir, '
Haud proc«r ftirtt^mtlgil* furgdkafft Bateea' RuH, / j
|am quofur eotv<iplim» fiifgo fttraiftiarrtortieii^.' '*^ f^
Mox CoMMtK^ Ik^rmtmi]» n^ p«Hfte fiif tftRi » -;
Hic ubi PomfiSeii^^eftri EcckA furgir; ' -
Exiguus i^^o cbSli^ confiirgie, rf zjamf,
Cujus in eilfremiS faMimif mai^ite tuiris * -"
Prominet z^lSeflkftoiyhmtb, ft dtftoloe tl^
Rupibus aflurgtiffi''^ H mc^bus adiHcBi msgftir,
Qu« Coufttotln^tfMrnfiat^eXtremtfbere» \^
Pars nuAt.MHte^apM^m^gtifeftfperi^ columits^ ,
Te«fa^celrtiA^rgw^;^llii5>l*^&'*^^ • ; l; .J
Hortna^M^tdt^lifV^f^^aimM G^rgeticus het6lr, ^ ;
!#• A N I> R E m
flic ubi Rofltia faes m^rcirier ance folelitc,
Extat ibi templum ^orcyrum a nomine diQiiiti*
Montis in hoc ciivoJla/t Satucniaus opacp
In luco latitans : nec^longe in vertice ipontii
Tres GonQiantini ftattts 4e matmore furgvnt •
Stanf ubi marmorei , gfsqoinique \n. mon^^ Caballit . .
Quos gemini aurige nudi modenntur, Sc iUmi-
tar opys artificum geminorum, & gloria coeli^ ,
Vfque ab Armenia qus mune^a mifla NetoBi*
Haud.proculingfntes iinmani mole recumbuntt
Marmorei» gemtnique fenest AcIi«loos« & lftet|
In qnornni n|ani]>us pleno ftat Copia corpu.
Nec long^ mons Clatv»» & ApolHnis eminet dtllt t
Tefta pic^rchec ftai|t in ^o pi&a Caiaphi^ -
Centis , OUveri patris £ift]gi^4acrS «
Qui ittontem excolnit totiim^ & ponuria fecH« ,
Poft (^picem Clattop « coUis 0onfurgit . ad ai||»s »
Qtto Capitolini Jovis antiqpiffiaia quondam
Arx erat , gd pilam > qu« Tibuirtina .vocatur^»
Vatis ubi nafuta domas, lafcivaqiie Marci. ..
Co^cava yallis ubi cl^mofi more tiieatri , . . :
In qno lafcivo Fioralia rufttca mottt
Scorta celebrabant popalo fpc;ftame togato ,
Scorta verecttndum trepidfuitia aud() MtonfOl...
Hercnlis ia dextro furgebat vestice fanuipy
In Icvo quondam templum ffibliine Qttitini ;
Marmoret unde gradus c^sli vifttntnr ad aeamt
Prctotis jttfltt^ cttjnsdain Infttbii.s Oth^nis/^
Stabat & a 1?abio ^ monte hoc depiaaSaltttii
iBdes » & : Fhaf ii Memphitica templa Serapist • ^ .
Hoc yia per dosfiim dire^o vertice mof^
Frotendebfitttirf qiifl^Semita dicK^r alta. ;. ;>
Hic ttbi Dalmati^e ftat virginis att SolknnCi *
Victts f{br, & fta^Ufli qttondam UveQtis i|nsgcit..f ->
PlumWMai9tttii> qui fcttta finiUlima £eciti . ..f
Codefti clypep. qui lapftts ab ethjBt^.fttmin? ^v'*'
Hinc f f«fu| Boream , & CoUinc; Ui^ma po^». .
^^r'5
rirLvii. V t$r
Mcenilmt tt etnni parte interclufa vetaftlf \
Crifpus iibi irriguos habuic Salluftius hortos,
Uberibus lymphis, & fontibut luidique denfis,
Artificttm ingenio» e terra manaticibus nltro.
Nec procul inde Forum feceflu erexit ameeno,
In quo magnarum rerum monimenta locavit;
Naniquempax dcdnm prctor fpoliaverac Af^os«
Stac prope Collinam portam locus edttus , alto
Aggeie ^ qui campus Sceleratus dicitnr , in quo
Antnim erat obfcumm cametato fornice quondam |
Defuper exiguum ccnebrofa luce foramen ,
Per'quod Veftalis ftuprp deprehenfa nefando
Viva fiftibae bumum populo fpetente frequenti « *
Qui veftalem alta tetra condebat in dntra,
Ac ne fofte fiime pemfle inclufa tenebris
Illa vidcretur, iWelunc« in parte, feneftra
Extabat , qua lactis aqu« » melUf que Itquoret
Stabant,'& parve , caligarttefque luoemae*
Donec pautetim fpelunca ecciufa fileret»
Mcftaqae plebs omnis» laerimanfqife recederet tnde}
Hec erac atra dies, & luftus publicus urbis.
Inde fubit collis lento de vimine diftus,
Aut quod Viminis fterertt Jovis antCe ftedlam .
Hoc in mmte tuum fnit, Agrippiiia« lainficnini.
Perniciem bumani gtneris connixa Ntfe^rehem •
Quod mo^ coUab^s reparavic denique princeps
Helius inftaurans, cui f^mmo in vercice^inifs '
Grandis etat» circum ramomm bmiehaa furtdensi
Uberibus fecundus a^uis , ubi fonte plfcenni
Kivus erat ^mbutis circQmfundentibi^ undas ;
Qui iocus a vulgo nunc Pantfpettla vocatuHri,
Martyr ubi veteri colitur Laurentiusv «de^
Starqubque Wtritto veiieranda Pildi^Cta-cUvo, \ ;
Quod Pius extruxit priinus, rogitanse fbtose > : n
Prajrt^, in-edllistemplQm cadicibl» tiri^v
Hic itbi Ofympiadis, «bdfmteque liiefU'N#vsfti;«
Hoc in monte ^bmbs<celebces liabitl»» Qufaires^ •'•
<•':
Qui de fraude, dolo(|ue oialo legem intulit ante»
M^fcos item Catulos Mam coUega trinnapho
Cimbrorum, M^rcum^e orator CrafTus ibklem
Tefia habuit q^uoadam: tum la&va in vaile Qutrioi
Incoloit fanilas Pompoiiiii^ Atticus 9:de$^
Bic ubi Vicalis ftat flmciri» ara b^p .
Julius aate diem PcocuIqs ()oa vaUe Qpiriiiiint,
Obvius offendit fcandenren» limea Olympi,
Quem vidct humana ma^orem inced^r^ fopaaal^ '
Rom^of^ttf fuos ju9 cnftodir^ niofientem,
^omine muta^o appellairi dernde Q^riaum»
Inter Ccelicolar numero Cdsfcente irelatum^. ^
Hac in vaile ?fo\^ pmfus fuit aku^^ fc iog^Bf.
More fluentis, ^q^ yi iseis fanif&mus - vodis ,
Farvo ubi divxdituff difcrinaine C(»liis uter^M '
Ufque ad VimiiHafti di|re£to |imi(9 poilam.
Farte alia £|M}iMliis mous bfC i^o}vipU£ onAais,
QjHamyis fcripcofe» di^kum de vimine collenK^ :
Atque Quiriuakia pnuiufo^ uoflfMie fDmmc
Amboe; Ex^ifi^ i^tev, eotteCtiiie vetufios»
Roma fibi gmif es-, quibus editar ftrg^mt mte p
Ble^it tantum.veluii: accis cu\miM (epti^mv^
Nam reliqui o^tef excludebaosur>ajb lurbe;
CoIlis,«c ikor|«»rHni^d«^ltts cogiHKiHP® Fi<>ct? .
Inde fenatoris^y ^ iHie Eabkav^m^.pUm^ ^
Cnjus »• excteinp;» pclfofuv.ca* umii|e ftirgif
Dimidiata «de%, gwibps ^kpfa» rpiois-v
Magn^ p«Ni«;infiiAf $f>4U9ffl' fplMtrictis ijmbilt oA\^
BardocuculhfVjp^fei!9aii&'nQVa ioffi^^ QaU|r.
Stant an|icb(MriC9i;i^|UM^ c>eb|i^ doafanm»*» .
Regibus f^aUia JoffH» i.Itic^edtt^ nufott
Antiquam junte FfSp« maftyfis «defn .
Collcqui^ iil bffiP nm^^ » & pWP»i^ pl^Mfsefli*
Condira, fui] iHwefll ftbimee emfcivii;. accrbam •.
Gentis ubi i|^ $Qfmttmffm »• felle y^iToikmh
Et circihmeiWMilloThafio ile «•w^i?fl|..t^^ i.V t
E MafW«Afi9ociviod^^eiiHfcMu]^apfSl^> / - r* t -\
Ai FhimefitaiUBf fSQnTurgii; limiaa portp»^
Quam Si^tus quartus quondam mftauravit, & auxit
Moenil)us & f9tma, Populi cogaomine didam;
Plurimus hic, coUis Mavortis prominet agto,
Vtiic patres niveif-iaduti f efltbus ibant
|n Marcis .cnmpumi, ftomanaque Septa Quirit^$,>
Empca magiite#t||s^ dum p^r fuifragfa quondam
Corruptis petiej:en| blando ciiiftpdibps aurp*
Hic ubi mons parvusfurgit tellure ti^^ai
E fun^^mentis vici|L9^ Qo^Uidis imis»
Afqae obelifcorum qui funt tellure fub ^ltt
tfiinc ibi fubm^rQ , mpns Accepfpcius ipie,
Sive Citatorum corrupco nomme di{his .
Tres num^ro^liniiles terren» ex ^ggete mpntff
Nunc ubi Homa eil, cxiftunt, Bip nnus & aher^
Parvus item -froilis cognomine Cincius , intet
l^bentem Tyberim,J[ud»orumqite plajteanf.
Protinus Vti\ntt gentis claciflimus ifle
Mons JordanuSy ubi ciatos pofu^re penatee
Uriini proceres^ beUoqiiet ac pace potentef. ' '
Inclita progenie^ diffufa.pcole per omnem
Aufoniam , m^<ijfque yiris Iief oiblis Urbis .
Unde gen^a dacis matemumf maxime Prxfui.
A quo jam veteres leges , & priilina jura ,
Muneraque & Jonge majorii 9 & plura rccw^^it
Reddita lloma fibi Romahi pt^fulis aura .
Srac mQdicufl fpatio, fed fama»,ac homine magnm
Vati^anus apex » Phcebo facratus , tibi olim
Auigiiiria Etrafci yates captare fol^banc
Uice fub gcmim^., condente^, fata » viccfque,
Ac mundi fortes ) ubi nunc fublime.,cacunien
Sedis Ap9$oIiG£« qus pt»minec omnibus una.
Fer quam tmarum.; & coeleftia qtueque gei^untlir
Muneta^ &tidioas ubi Vaticanus y\ppUo
Reddebac foites alta celeberrimus xde.
Hic ubi pifcator d^ pifcatorc fuprem^s
Praeful hon^ftatus coelefli numine Petrus 9
(In quo fumma extans Romana EccUfta fiirglt)
Tom- V. N Va«
iP4 ANI3(RB45
Vaqpatia jugo meniii filii tempila loeari •
Hsc flk illa fteqiiensy & patribus inctyta fummis
Rcgia tercarttm, totum ceiebrata perorbem,
Clavibus gjftbercis» & ctjeii numine, ftd^,
RelHgionis habensi & tata piacuk vitx* '
Quam irbjl Fontifices {ei^ elegere fupremi •
hCe q^tbus fauftis fucceffibus , optime PtmCul^
Dive Leo, nuper Roma plaudente tQcatus
Sede fedcns facra fuccedis , veftus in edem
Clavigeci mpgmque fonts, fuUimeque temphnn»
In quo fan^oruin tot condtta facra , tot urn« ,
Totque ex «rc fores, tor deitfa facelia, cocar«t
Totque tugurthinis , Libycifque exciia meralHs
Saxa t ruben.rqae ftlex puntfbis interiitus albit ,
Et Laced<«9>onU de rupe virente Ly^uvgi ,
Atquf tot infigncs percgrina ex caute cblumM»
Ingentes , paxvsD^ui^» & marmoris aree decor».
Arbor uti inytrha& furgentes flipite curvo ^
E quibtis una omnes iympltatos liberat , in qua
Innixum perhibent Chriimm Salomonis ad sdei^^
Dum. nov;^ difTererct Judeis dogmata durts.
Stat lapidunit exquiiitus honos ex omnibus ori^ ,;
Quem Tibur, quem Luna cveat , Ligureiqoc propinqiMai
Quem ferriy aclapidum ^edabiHs Bva mctallit»
Et quem Cyctadibus mittit Ncptunus ab alcis.;
Quorum nunc hpidum veftigia rara fupesfiint .
Veiiibulum ante ipiiimy primoque in limine. templi ,
Atria iara patent, ingens ubi pinea fu^it
Foi^ma, Pi^rilleo clrcumfpeftalnlis^ ere »
Ida^os Fhry^is facros tmjtata tttmoves*
Porcicus hinc furgit, (^tiofaque Mmina templt»
In quibus arre fores nunc »& ferruginc nigta»
Argenco quondam radiabant poftibus altis»
Ad dextram templii, qua Porta ed fanAa» loceUvs
Macmore confurgit l vinclis arftatus aheniS|>
Vera Dei facies ubi fervatoris imago.
Sudore ex atro , fquallente nigerrima vultu »
Sacra catcnatis penetcalibus emin^t altis }
Qua-
FULVII. I9J
Qaalem candidolo moliec fanftiffima velo
Excepie magihb Berenice excerrita (igno.
Scat capac Andrec delubri in parte finiftra •
Gregorii magni qna mollicer oiTa qniefcunc »
Qiiod Gonflsintini deveQnm ex urbe . Secundas
Fapa Pitts capiens in fornice condidic alto •
Statque ona Jttd« . & corpos Simonis in urna ,
Intev iiibliffles , tibi promtncc ara , columnas •
Scanc diverfa locit , & clavibus inclica facris
iBrea Pontiiicis itmulacra fedentia Petri .
Stac SixGo' quarto monumenti maxima moles
iEre ex Calliaco fulgens , cmloque Myronis ;
Circumfpefta facris, doftifque omata Camosnis.
Scat quoquc qui Sixco fucceffif in ordine pacci ,
Janua qoem genuic, ftmtli conflaca mecalfo :
Alcera forma fedens» Isva cui ferrea cufpis;
Mam vegnante illo ve^ eft ea cufpis in urbem »
Qua lacus eflbfrum cvudeli vulnere ChrilK .
Scac penecrale Sacrum templi majore fub ara^
Quim Conftantinus fiicrars condicor ledis»
Argenco, & cupvo» gemmlfqtte ornavic, & atiro,
Muneraque e}usdem largiciis plnra mecalli •
Hic ubi Ciay4geri Petri, commixcaque PaiiU
Oifa fimul recubant, commutii tc£la loeeilo.
Petre, deois mundi . coeleftis ckviger aolao,
Dexcer ades vati ftirgentia tompla canenti
H«c cua , quc Julus de Robdre Papa Secundus
Incepit, Sixsiqye nepos ex ordine Qnarri»
Italtts exorru , pactta Ligur , urbe Snona ,
Qoam cu perficies, Pr^fal fanftiflime, molems
Stc es^t, alme Paccp, ruperis decreta voluntas,
Scac mohi duplicis fpacium complcxa theatri,
Brachia diffandens bttc illuc undique lonba,
Qns diftiiiAa patenc Megarcnfi condita norma»
Cecropio moderante fabro nova te£b Bramanto*
Ncc re tranfKrim 'fuli cognon^ine Lena,
Ingenio pollens Latio, & vfrtute togatat
Anclqttos fupirans Mufarum munese fabros*
*>
V"
Mf6 A N D H B A
Define mirari rpe&Ator.PantbeiQiii JngoiBiS»
Qaifquis es, &vctftrum-drliibca QAttqliacD^orumf. .,
Atque huc verre oculps^ .& &i^iC9 £cimi<i$ »ls^s.
Abfidas, atque JacHs convexo in ivnnipeii^^sg. .
Et caligautQm curv« teftndliMsiDrhfim.. rd. u ?
Afpice TarCftreo aova fwiAmmtgL prQ&n^o. : . ;.
Ja&a y fatigatis operuia tot mUliblis .vtigo < > .
Hoc opus imm^nfun^rcui. mim^ fioii.:f\iifieit:tiiuis»
Unica nec rupcs^Dec (C9ment|yi^$ uou»; ..
Fraxiteles unu$,€QU$ ftoii. ui^s Apdlcsi
Ac Thrafofi unus fatis eil» vji^|:i>^4altts mus» - . ■-
Una Syracpfii ycI ^mf»fQW |m«ffi$ *
Forma vetus templi pcnttiw ^^fcufUfectfn.c^
Et nova coiifept^ *ft fpQfWviJic art^ re:«ei>ii ,
Frifcorum: fiiperafi^.moksw Spti^fiqu^. Di^i>an»*>.
De qua fc:t<>fties JBpit«:fusJa6fcu:«:fplebU? :/'
Mcaniiv qv^. jrefenbwi i. q!*y .tf fta.^ quid atru nw^am ?
Qu« Vaticattft |uA(&]i9 iu ^ntotteiYiientut» . . =
Symmacl^i^. 'fa«c pri^iutr Mi«}tn» .p^lfllisi .P«iro: , .
Condidit, h\itc M ioUg-^iJl^ftitempQre B%fr««J /
^dificaverunt y cj^ueseq^e. pro.cinus .^ed^. : . . .
Hic ubi Con<:layis radt^r f]|Mi^<<i^ fac4^^^
Legis ubi anciquje at^^tueiAf^^.piiM^a ««^uidf^»
Quam Sixpus Quirtus cq^pit >/ pi?rfe«M; JiUVus >
Qui Vaticanas cBdfis ocriavit, ^Cjau^it^.r . :.:.
Hsc loca ruta parum, prjfnttsmunitai t^Uquit
Nicoleos Quintus , qui fiicei#)Ui^ amlpfijt^^tis , .
Struxic,& oj:navit piftis i<^q|i^^ibVA %«toA? «: •
Binaque , ubi ficret res facr^j i^pelia>,|^regit ' • ^
Multa quoque incipJienSy «a^ii^mL imper^i^»rr^:iquit.
Frofequiturque Pius, Paulufq^ei, . & Sixt^is; !&: IfVBino*
cencius pQiavuf , qui d«X6rfr:M*, vcrtjic» moniijs[. .
In Vacicatio rccefTu condidit altas,,
Confpicuafi|Ue (edes gelid.osAqttilpnis.ad ap^QS»
Pulchti^ Confpcftus meritQ cpgno.mine didltas ,
Solibus xdivi^ Ccenaciila gmta fqb uiQbr^,
Straca pavimetjto, &pj£):i^.dpcprar^ figuris.
Qu» loca porticihus longiSyCeu pontibus altls^
/Edi*
i »
F U L V 1 1. 1^1
Adibns antlquis opifex cdftjfltiXit Jtilus^
CoUis anfutnque jugum Ikpcrata vixllt cocquafU :
Penrilibarjtle VJh ftat p^itisKcfditQi QfUS.
Sexcus A4^andcr'p6ftrefti6^ifl vifrtic^ tutirem
Addidit amiquis , qde pt^fhinet sdibus» altam:
Cui teftudinetim {lerfi^cit Jiilius orbem i
Ind«qiieAiggentim, quod ^oeperat ant^iupremnm
Nicoleos 4ti?hfiis ftraO^ra marmoris aUT^it:
Hic ubi Pmtrfla^s elatx tumine dextteb,'
Aftantis pd^uli cotnmifni piacfiFa folYunt*
Idem fecrrte- dediic^h's ttithite' Cauttis »
Penfile fec>r itei' ^^ ^ifia' rudfma coaCtum ,
A Vaticandadimoknft /6lf j^ih^^^s ttfque.
Julius hif *l^^« mi^6fk er6tdi^ rcbili
Coeperaf ietdfnis ^ inVWtliVidi Gtoi^ho » ' '
Stamina iHtffft fthfs-pif^dmro^lfice rtim^itt.'
Ncc te,- tttiif %ret^sir »' foiW Vatifcatte; net^illSt;*
Quae ntfHC-ff «^an¥w fioSirf^ra iiitei^ cii^
Fons ubi Julcil!^ faltbtolfy e mutie« fm^ ; *
Dulcibw^^^o^ ludvfrf <?^(^ines irt vLMh .
Stat Clebpatral fu^et , cubito \fu6nixa gravato,
Serpentis ipira; qud iionci^it i^fa, revin^o •'
Sratque <5oi^niftus, ^atftl prc^feAas in ^fgdf,
Incmnbefii^He lifn^ tergo Tj^erii^tfs, at illa
Admovettif fHrtfnx inftntilnis «bera garviy'^
Marte fiftt^, qvos rpfe I>etis' iPyberiiHrs ab tindis
Servavir, pai^cefi^ doniiRds vidlaire ftttutoft .
Haud procol arciteheAs, foiriifaqire decortjM^' ApdHo»
Atqae pKai^matAs, corifu qoii 9fn<itxhL torqttct •
Stat prope LaocJodn, inrnektfs «K^bra Cofabris»
Qui liec ^i^fim ftbi, nce nstis climaiftibus^ uUafH
Ferce poteft tniferis^» motibtthdtis , fqttallidus ore.
Stat quoqne eilm ptfeifo Cifhe^ea Cupidine ^ITOs -
Qu« midii atigi6iro blart£ls artidet oeellis»
Hefperidiim Rrvttns pMiavid' iltlfift^^feirorum »
Snb Vaticand j4nl Qdlfuta^^^ria; ftteffim; ,
Pstupertate ]^efis , qnnCineiiiiliitiis a^«^
iSnc 100119 Jtaisatt «Wfi^r verti^ longo.
/
wpH ANDR^iB
Kegia celHi ;f<enis fuic in qno culiDine Jani /
Qui moriens eciam fuit &oc in monte repuljrns •
Rex ubi Pompilius, longo poft conditus svo.
Hic ubi cum 4ibris teferata «ft arca veruftis
Secula poft aliquot fub vulnere vomeris unci »
Arcaque cum libris combufta jubente Scnatu»
Sacra quod his eflent infcripta ieyiflima qa^d^ni^
Mons hic prscipiti clivo. fe attoliit in a^asy
Tybridis a ripis in levam porftos » ubi nunc
Crinibus horrefcens modica ftat Hono&ji|s cdct
Arboribtts denlis» lucoque umbratus 6paco.
Part illa.edirior circuffi^aca mcenibus alris
Prorinos hoftilfs belli fotm^dinc claufa' eft « ,
Nc forer inrerdam Tyrrhenis hoftibpsinftiae.
Arcis» & altus apex» & inexpvgnabile culmen»
Noiic ubi eonfurgens Aurelia portft.videtur'
In dorfo montis , qui dicitur Aureui » in qpio.
Supplicio Petms Crncis eft affe&as , in altum
Elatis pedibus» verfa cetvice deorfvm*
Rex Alfbnftts ttbi , de ftemmate gentis Ibe» »
Montis adxquato inftauravit vertice teinplttm>'
E regione Are longo difcrimine CobU •
Transry^erina fubeft regio cui plurima colli^
Urbique Ravennatum. quandoque voc^ta^ quod illic
Caftrorum legio cpnfedit ab urbe Ravenna •
Traiiftyberina Parenf ubi Virgo ingentia te(h
Strata pavjmentis habet « & fulFulta cojumnis ,
Ajunere/Pontificis primi fundata C^li^i • •:-.
Qua prius?extirerat mictitQria parva j^^eiro^ )
In qi|a foi^ olei reiliiiie ecupic ab aita«. { ..
PerqiK dit^m tfolidum Tyberim defluxic ad urqucv
Stat. quoque Chryfpgp;ai RomaM marcyris «des :
Sacpiq^e' C^cilub RomantB yirginis axa 9
Arque ubi c^fti^O^ ^nd^bi^t vota, pfofeucba.
Inrer coiifiuLras. ye%ep^\ v^^igia. Thejrmas . : .
Quidraginta tti^j^qntqrpni4rryte9 «de^-
Statque cnculktus i^cra Francifcus^ in p^d^r. •' .
Pnuper.^ (nops , inio4i90 fXintGlltltl^ {Ca^pQM Pl*»P^i
FULVII. ty^
Qtt« vuk» Mtis habec» ttnca cft iti paupete virtns ^
Qaa Jttdms agec, rectttitaqoc bufta videntur,
Athcxc fub nmo , pede conculcata frequeati •
Di 4Mifuhatiim VrUs Lihf fettHkhs.
Urbis apnd veteccs regtonum multa ftiere ^
Nomina cum rebus» pr«tcr qitas fcribo, vetuftis;
Carmine quc nequeutt proferri , & dicere longum
Eflet» in his vicos, ftationes, caftra, cohortes^
Atria, veftibulum, delubra» faceUa, platcas:
Que fuerinc #des , collegia , Vicomagiftri #
Armi, & Luftra urbis, piftxina, macella» tabelnsif
Stagna» lavacra ,• lncus « pifcims, balnea» fbtioes,
Infulc, fr Euripi f nymphea , & comprta, lodi^
Et Coratores 9 habuit quos Roma » locorum t
Sciata pavimenta» & pi^is flarota lapilUs,: ..
Et qu« cottfiafis latitant ad.opcrta ruinis»
PJurima fignat aurum, lapides, & vafctfat femite»
Moltaqne pneterea fimulacra tngentia^ pamyr
Dimidiftta DcAm , atque homlnum i eomplura ftrarum,
Auret , marmore&^ ezomata » inculta per urbem :
Intus » & cxtertus pafltm diAifa videntur .
Bt qus porticHmSi delubris, fontibus, hortitt
Adibus , impluviis , ftratifque admota Viaffum'
Labra, lavacra patent mutilata» vol integr» pafltm«
Temporibus prifcis » nifi lintribus Albula parviis
Fetvius amnb erat Latiis cultoribus olim ;
C^ii Latium 4 Tnfcis labens diAerminac agris»
SiB Apeiuioo « quo vertice nafcitttr Atnus »
Naibitttr & Tjrberis » qui longo flumine lapfnt
Quadtagintt in fe divcrfos fufcipit amnes •
Macis aqua , Fabar ifque tumeiis , Anienis U imda )
Qnom diftnm conftat TybtiJAi ct ooihinfr ttgb»
IHic fubn\effi, latrontve nomiae lybri t
Amnis apud rtpas quondam cxetcente rapuias*
Iteir Tybris» ft dmninus fluviocum Aquitonis ab amQ
iBf ttdiaif 9. disiiDtiilipt «i^ dtccdit aA A»^ *
flec prius atmtvs ftib poatibns exeitiir afnnis
Collh Avencinas , qfiam nlaenibus additur urbia.-
Primus tiitblicias pcms .^ , compaftus ab Anco^ >•
Sublicibus longis nuUa compage revinftis
Clavoruiil { aur ferri « pdfttis pro tempore lignis*
Ut poiTet fubita novitate urgente revelli .
Mox inrerrupcuspons eit a Codtte ptimimi»
Talc6fnm*~a cergo dum^rufrinet agmsna fokiSt
Armaculque narans Romana in caftra refugit • ^ '
QuefQ laptde iBuiilius prstdr folidavit , & ilhim
Amilium: de ff jnutato nomine dixit^
Princeps matmoc#um Aatoninus condidit^ unde
Pofterius 'vvigo tetinet de marmore nomen;
Cujus fola. quidem niinc fiindamenta videntur s
H c ubi qrmba fteque/is narslibus ap^licat uttnSt
Qua fuh Aventinp Oic^prius extifit antniiii»
Inde Palatinus, montb de nomine fur^t, *
Sive Senatorum pons lott|pior omnibus unut.
In fe nam bifidas Tyberinas excipit «lodas,
Ponfque firequena olim dum Roma celebrior efleC »
In Tufcosv Lstiofqtte icer alternandbus agros.
Hic uhi fe ganinas fcindit Tyb^nns in^ttadas
Infula faxorum.folidiiCma molibi|s extat'
Parvap Lycaonia anciqul Jovis infula difta;
Hinc pcM Fabrkius » pen^s Ceftius emitiet illitte •
Infula cumtes formam fortlta carine -
FluQibut iimbitur Tyberinis , iiic ubi ^ondam^
Templa Jovis* fuerdnr, :vicinaquc templaf sepotis -
Phodbigene» Stygio nianes rcvooantis ab Orco ; :
Cui rate deveftus ferpeniTEpidaurhr^^hgsiit»
Numinic >ut Geniusy quo pefris ah urbe"ifiiga«a efc»
Nunc ibi Viffgo Pasc^; & Bardbblotnseuscibidem
Tybtidie iii i^, tempHs venerantur in altis^ ^
At qiiiciiunc:6ixtt diCluS' cegnominr Qu^tftit
A quo inftattrafu$«pdns eftv AtKeliua-antei' -
Seu J[antdaN^s,^q«i.']Mmi proxiffiustfflei^'
I^Mticulo; fileilet adittti^ adcfuncifbur «beitf
rtJL VII. wf
Unde nova aflurgit via Julia, niDminediaa
Pontiiicis Jult, quiTefto mmite juflit '
Jamdudum fterni perlittora Tyi^ridls ufque
Ad vet^rem pontem ; cujus veifig& fola
Nunc tantum iiqieeant medio Airgentia Tybri^
Per quem Tyrrhenos accedebatur in agrbs,
Et Vaticanum campum, Circum^ue M^ronii»
Olim dum parris florebat Roma trlumphis .
Inregeri & clarus pons ifiliusomnibus^nus
NoI^Iior, celebri concurftt» & tramlte denfb,
Alternantevices/ Euripi more fluentis.
iElitts hunc Cxfarmoli» qttae proxtma furgit
Inftaurans^t pontem tonjunxit, ut bmnibtts (^ffet
Tranfitiis faac , melifqne alte monimenca viderent)
Ejus ubi cinis/Antontnorumqiuc recttmbit*
Quc tormentorum nuUis obn^oxia moles
Iftibus» hoftiles prbpeilit ab urbe fbrores.
Hic ubi rprsiiiilgens apparult Aftg^lus olim »
Enfe crucntato, manifefto numine vif^s,
Unde tecens nomen lotus hlc accepit ab illo ,
In qua comprenfus periit Crefcentius arcc ,
Theutonicis qttondam cum fefe trdderet armrs i
Unde arx Crefcenti appellata prioribtts annrs .
Quam prioc telegit rtonus Bonifatlus , arcem
Muniit» & turres , 8rjpropugnacuIa fecit.
Moxprimo adventti CKaildrumnttper in urbeni
Mcsnibns, & foflisv ^<<lue aggere muniit alro
Sextus Alexandet» foffls majoribtts illam
Duxit ^ * agget ibiis circttmmttnlvit JttTus ,
Et Vaticaiflmi Campttm cum colte pi^pinquo
Mcenlbtts amplefti cttm' decreviflec > ebrum
Quse pritts ihc^it • pHlra im^erfiefta teliqttit
Ipib bpete itt medto^/ftperas digreflUs ad auras*
Milviiil^ aS^diito ftit^ primttm conditliS extat »
Sepltts everfti#',iM^ inllattrattts^ Aidith ,
naminSifimpoftttts Tytrta^ilos 4tlcit1n^gfos;
Ponfqne freqtiens^tflJqohqttftmi^^tMiisiiftetabi^
In Quo tt»cliUEi Ciiehmtf ^^
V
t - . -
•i ^ " "
#M ANDREA
Legati AUobrogom , nofte iiltempefta fatt^
D^rebcnfi info^tes» interceptsque tabeltey^
Conjuratonioi fraiides, ac tela repttlfa.
Quo Conftantini Maxen^ius arte tyrannus
Coiicidit & finis datus eft ctvilibuf armis •
Roma bonis avibus cum condita montibus efleC»
Fingui Roma folo i fed fontibus indiga tantam %
Tum primum extornas altis fiphonibus undas
Decrevcre Patrcs ittientem ducerc in urbcm »
Propter aqusduftusy que poft uberrima faSa ift;
Undarum fcatebris fitibnnda rigantibus arva»
Atque fuburbanos bortosi hinc denfa per urbem
Balnea» naumacbi«i pi,ftrina., ftagna » lacunae»
Thermarumque decus , nimphea, lavacraque paflim»
Marcta limpi<)ior, cundifque falubrior undiSp
In PelignQruin poftremis montibus orta ,
Inter dona Deum conicefla» cucurritin urbeni«
Rex Ancus primus tentavit» denique pr«toff>
A quo nomen babet» deduxit Marcius illam.
Praterit hcc Marfos» qua Fucinus explicac undai ;
Mox in fpeluncam demetfa» per intima terre
Vifcera delabenSf prope Tibur deinde refurgics^
Unde ea concipicur» dedo.Cb per abfidas altas»
Majorem juxta portam decurrit in urbem,
Exquilios adiens obliquo tramite colles .
IntermifTa dtu vitiato fornice » candtm
Rurfus ab Agrippa reparatur, CemDore loflg»
Poft Antoninus Piu? inflauravic» ic amplat^
Auxit aquas, fontiique novi nova 9un|iaa jiBlgfll9,
Arcus ut oftendic Taurinc in fornice ports ,
Fontibu» elicitur geminis aqna Claudia • quotmi
Alter Csnuleus ftat nomine , Cuftius alter •
Mtxtus aqusduftum fed utep^ue excuffcit in um»
Quem Cajus princeps mn}ta vi c^penic attte,
Claudius abfoIvic,'Mdi Claudia didcnr unda^ . •
Moxque.fopurgaca, quacurreeec ftpfido, mdiff-
Veibafianus aquam hbi* curavit in nibem ,
tfcfpeQ;arclkfriDajadsiadbfi4CvM^ . - l
... Hfm
F U L V 1 1. «•?
Qaam prope labentem mons Ccelitti txciptt undam^
Ipfa P^ntiaam donec fe fleftit in arcem,
Ac prope Joannis , Paulique elopfa facellum .
Inter S^ptodium, Conftancinique trophca
Ejns %quxJuCius veftigia magna videotur.
MilitJbus qvondam Latiis qusrencijbus undam « -
Conceptam qoo fonte fitim reftinguere poiTcnc^ >
Oftendit tei>ues tunc quxdam virgula venas
Emanantis aquae , fcatebris humoris aquofi ;
Quam |apide oftavo via Prsneftina notabat»
Unde d^scens nafta cft aqua Virgo a virgine nomen •
Non illum efle r^or Trivii cognomine fontem»
Qui CoUatins currit fub limine portae»
Ipfe licet ISfafo Jut^nue fcribat ad mient
Virgineum fonccm Idbi Mavortis in ^mm*
Fons nifi nunc illc eft, Janum qui furgit ad imum^
Cttjus aquaBduftu^i m^dia fcaturire Suburra
CernitOf '$ at Virgo p«ttus fupp^efla putetur
Unda . veliic rejiquse quie ducebantur in urbem »
1utuui« fontem multiy uunc cfle fatentuc
Hunc , quo Ledaei fcfc> lavete gemelli ,
Quod prope |am fuerit communjs fratribus ectes •
Montibus ex altis Anio novus , atque vetuftus
Fornicibus fummi» Romam dedu£^us literque eft*
Hnnc «cenfor Cutius, FrontiHus Julius iilum
Intulit a divo Nsrva Curator aquarum
faftus.aqiias omAes labentes, fctipfiti in utbem,
Jnlia » Jnleo qno^dam de nomine diStz
Agrippde cura • pet fubtercanea primum
Antra, fluens* arctts pcciummos eu^ere jufla oft,
Co&tlibus tandem formis pervenit in urbem .
Longinus Tepolam , & Cenfor ServiUas undam
In Capitol^num pfttiter dnxere eactimen.
De Lucull^no e^i» CfouiliYis Appius agro ,
Appia cui iiomeqy.Cenfia^ deduxerat und&m»
P.pim^^^M^^l^ ciu^at ftd ufqu^ Salinas •
rbft has ^hn^inerie: delabebancur iaXJrbem^
Avffttlb ttt ^m I ftQcn^b^ tiofi iMttti wMi
•"•5
tft% A N D ft E /B
Et qu£ SabbatHt tk ftagni^ venerat olim, ^ [
Cujus aquxdufttii» vm nunc Atirelm monftrac'* "
Excabancque loc%s live cx au6toribus unde ,
Montis aqurv iii! Cimim, Tralana, Aurelia i\xtm\
Annia, & Hetc«lea'> Al^toikba , ftCoerula molkr» .^.-.
Sepcimiana ttpedt^^ ft Alexandrina nivalis. ^^->
Romulei pra4:etes opibtts , luqtuqtae fiaentes :> *
Uc cepidis bruma.^ gelidis fe aiftate iavatent
Foncibus , ingdfiti cdnde&ant fori»ce tbetmas »
dmne quibui hptdiim dccus, otnam^taque mundi,
Gemmarumque 4:aees adhibetitfnt, ^ree nicentes.
Cruftacus pavre^/dlverro uc marmore tefta
Exornaca forcot « ettinef atfeque ab(?d«5 eflenc :
Pi&a pavimenta/&*claris AfflfMta lafpiljis,,
Mulcerent' or^laaKj' ammos, cUriitjutf' levafent.
Stabat Eritiiiiasi iapiAiS trahflfacid^ fdrma^
Stabat fufciiS' onyx , maculifqfi» indgnis o^nres %
Stabat & IdMs Pbify^ cvuor Afitydts » & quem
De Palametealapldem fett eyittba Cnyfto t ^^^'
Ec quem cumOycUdesy wl mon^ mittiebatHymettus^<
Scabat purpureus puAftis Mar^oticUs albis •
Atque Terdpntta viridis de rHpe Lacflmus.
Ac prius Agrippse fks e(l de ftomine thermas
Dicere , qila« tfgit f^otiofo Matri« in a^ro , *
Poft Jovis ttltofls, cogfiemine Falitbeoh^ «dem» '
Quarnm magna licet veftigia cernete pafltm ' *
Admedium converfa diem diffUfa ^peir hort^^,
Amplaque nob^ium^Roitttnaque-tecbi-Qairirim/ .'•
Portia ubi domur/ik: leftSHim /ft foftica i^git, ^
Csfarisqoe nde^v 'Otftl* telifttf^Utf teQa-.
Qua patet EoflbohiiraeMi & vmetal^k «edes >
Thermarum ippfe^nt ^iKgia mi^nft Neronis •
Quas & Alexaffditf Cefet «a^^ftracv4t ttidl<m ,
Sive novas, diddf^ foo df Mmintf-fedts -<
Quarum coniulh» ffOii eft difisiMtioe&mtllesi '"^ ^.i^:'^
Hic ubi niirne «4ev MedW, fMttV^^ime^/itegimt;
In medioque iEtl>ft na prlfca palatca eenti^'^ - n • '
^ Qua regione ofiteisiiM cm^re^ TMafi», ^ « ^
■»
FULVII. los
LingoneSr & Bacdt miicentes nameit Utrinque,
Unde pl^tea vetus retinet cogrtoQti^it.ftlvJilijt^
Stat diffufa Tki oognoovna Vef^fian^Kt: :
TheroKirum molett cuju!^ 6:3g(neala vtdentut . .
Intec facra fenis deblbi^,v& vinoula Pfitrt»
Martinique 0dem^Clemciltis , & Amplutfaeatnim »
Nunc ubi cerpuatuiSiljiblimilms ampb iMriais . : »
Antra, & ciftenKCtjai^fub tellurc^ ci^ees'»
Laocoontis ubi». Sefnatoium iigna dai^^ul;. . . . . r i
Effbfra , amplexls mprieaeift anem|>tt .cf ofaAsis ^ .
Artificum ,i|uondaa|.RIio^tonim glorW jCrtpkxa
Haud procul AvcorajBi verfius ^ cSf)rci^qu«: firemeates '
Thermarum fttperaettyeAigfa magitt jPhilippiy ui?
Qna collis veicex vallem<&clinat in ifnim^ -
Qua colitur veteri Mattheus Apoftol^s iBMle«
Quas alii ^orpere ptius;dm£i abfide tbenttaa
Indup ratoses , mbuftrum crudele Die^les '
Abfolvit princepsy a.qlio fuot nomen a^epitff» • ..'^
Molis opuf ma^Qs fpatio i:omplesui » ft ingiMi^' - >•")
Antrum , ubi ciftera» ftaai {ub tellutci.eapM^s #
Hic ubi yiminius coUif confancKtwr alcis . ': ("
Exquiliis, l^vaque jugt fub parte Qui<^if '
Sacra ubi confturgit nunc vlrgifiit ara S^fiiaiissw ,.
Hoc etiam dorfo pjQfre{li .9l0A«is ^AvOfto^t:"^ ^\-ii} v
Hic ubi Pomponi L«ti domus extat » &- si^es , ; . ^*
Vifuntur Platins ,. fibi Coinftantinus adsTira» > . ! . "^
Erexit thermas. ubi'funtiis^moncieCatelU > . ^.
Marmorei» & parvum» Cyiii^es de mari^se f(g99ni^« *
E regione fcnex cotbtur^^ Sixtus in flede» i .
Qua via diOia nova eft , pffcinaque pubb^a quQndflmiri
Nerei 9 Achilleiqne fuper veaecal^ c0aiphM>9 . ^nf
Montis Aventini Ga^c^ in p^ce!;)Qeayit r ' / ^!
Ingentes tfaermaA , altum £uQ«rc^n«ia eBionteni>f'
Ad quas depreflb ctirrebat forniic^ ..^uondam
Parvus aqu«du£^os y.qui cernituo ^nte Capenam. /
Plurima adfiuc eictanc thermarum. nomiaa tant-umt. '
Ut qu^s 'jtcaianus, quas G«fn' Cemmodos dlim»
Et quas Sepcimius , quas ipfe; AMrolitts egit •
Trans
I
nos A N D R E A
Trans Tyberim thermas «ftivo frigorc gratas •
Excant & parv« nunc, & fmc nomine thetme,
Sive lavacronim » cifternaramque lacune ,
Inrra, exrraque urbem, multo fquallore fcpulue.'^
Jamque triumphales arcus , & facra tropbca j
Urbc videbantur tota , dum Roma triumphis
Clara duoum fuerat. fpoliif^ue infigais opimis»
Qaorum tres arcus extant candoae nivali
In facra, celebrique via , difcffimilie parvo -
Diftantes ; olim per quos Tarpeja petebat
Tefta triumphator , f umnjio conci^pea Tonanti .
Vota foluturus. foiito de mote Quiritum.
Stat Conftantifti jam proximus Ampbitiieatro
Arctts civili, fupersto in IVIarte tyranno,
lUic nt fcriptis cpigramma pedalibus exttt,
Ac pomp» feries » ubi fercula prifca corufcant
Abfidis mfumma jam ftontei alata videtur
Bina trophca manu gemina Vidorta geftans . '
Qua ceeidit diftis fuftis Maxentius armis.
Statquc Tiri patvus cognomine Vefpaflani ,
Sed fjpoliis quondam fpeClabilis arcns opimis »
Judsis viftis Mavorre rebellibtts acri v
Gcncis Uf apparent ibi candelabra , tabclise »
Aurea cum fpoHis ft menfa, k foedcris arca
Sacra, Hicrolblymls captis, adlatsT tz^umphB.
Parte alia fafces funt, & quadriga Eegcntisi •
Fornice fupremo Viftoria clara videtur,
Quae penitus titulos . k vires fregit Hebrsas .
Extat apud Tulli tenebrofum carce^is ^antrum
MontisTarpei radicibus editas imis.
Ingens Septimli fpectoftot omnibus arcus
Surgit ttbi. tcrteftre duois. navaleque betlum
Inftru£l»que acies, tormentaque bellica, curffus^
Fulmineufquc aries , nayefque ad bella paratc .
Fronte in urraque arcus geminis alaca trophsis»
Omatura duccm Viftoria bina Sevcium.
Eft in Velnbro prope Januni, & templa Oeorgi^
Principis eju$dem titttlis nttmerofior arcos,
Rcx
» U l V I I. 1*1
llex iibi facroroftt prspingui corjpore ttaruiii •
Qb bene res geftatf » folenmbus immolat aris)
Nam Mercarorum fiiit ille Boarius arcvs.
Hic ubi nonc Libre pars urbis di£la Macellum oftf
Ara ubi nunc Viti ftat martyrit, atque Mo4Kfti#
Stat Tiburtinis eonpadus nipibus arcus
Intcgesy atque rudis» Galci^i principisi olim
Qui (e dicebat ilefti virtute » nec auro ,
Haqd ptocul pdryilBf gelidos Aquthmis ad ortti '
Inclyttts arcus crat, cfypcatis undiqiie^fignis^ ^
]E regione fitus portib fuper aggere TMi,
Exquilio in campo» cujus Marpeiia (kta
Ejcornapt Damali inftaurata palatia tenipli • '■' • "
Tuxta JLucinam , gellda qua martyr ihmde
Excolitur 'laurens , anti^uo Martis ht agrot
Extat adbuc arcus fenio confeChis » &r igni »
Qfiem dicunt Claudj (fi vtt^ eft fama ) Neronist ^
Signa nbi Naumaehise.&thermarnm^itiagna vidi^tmft
Nunc nbi SylVeflikfi celeberrio^a Vifieufr asdes, - ' *
Qua capur infpicittir fummi venerabile Vatis,
Qtti digito Chriftnm venifle oftendit^ ft ore»
Alter apud Sarrs ( ftiperant nam ifgna ) pkteam
Everfus Sixti juflU, antiquiflimus arottS.
Alcer & ante viam ftabat, quie lat» vocatur,
Tiburii ( ut (criptum eft in mariHoie ) pervius arcilf «
Diruttts O&ayo Genuenfi Antiftite » nuper
JProxima dom tenovat Genitricis limina magma.
Nec psocul ad^^ephyros in eodcm tramite furgit
Arcus corrupto cognomine CampiUartus. /
£t fub Aveiitino quondam juxta Herculis ataai
MarmoreQS arcus baufit calcaria fomax, ^ J
In laudem Coclitis ftruftos & nomen Horad»
Exrabant alii . PaHanus Ut arctts; & ilU»
Quos dc coftilibus fecit barbata Vetuftas .
Parva theatrorum fpeftacula prima fucrt»
Et compafta levi» pre tcmppre, machina lignoi
DuftiIe'pro fcsnis, aut vetfile pondus habebat»
Frontibus alternis pifturas intus inanos
f roH'*
1
Oftendens popii|is» & fpefhtQpbas iiirbif f
Fofnpejus,magnas fp(.ii^<;al^ pxirpa (^<^atrip;
Moenibus erexic folidis Mavorris ip; agro ,
Qqifll^qui a Vttlgo fi^rtur cogaomioe Slatf i ;
Quod tqtaiii.fxc^rna 4wravit naacmoiris a^«
£t loca diiiinxic.gradibas^ circainfq^ ^tuvis,
Undique 4iftufis adoperia» obteiftaqa^, velis,
Ob pluvios imbr^y &r bialco.pttW9i;<tfoleft t :
Tum lyiKlos ia^bet.ftsiusigiian^^itte cothatnos^
Atque homiies.fo^l/qaos Uftrio Tufcas ape^i^e
Exprimeret, la^c^KC^ue daret piebecyla plauftis»
Cxtat adhuc cajfec; oiol^s diffafavetullfl^»
Quam prope ni|ng fprgit cami^us ^qomioe^lonrii
Juxta qucm Qaqiafiii Xaareotis «0^4^! ^et^i
Qttds |am coUabensy t( fquaUi4f& tota, praviqu^
Deformata. fitu, in^^artlt^ eft d^piq^<^i.^ oninif -
Prini^ nov^ ceflit faeifia pMtata locQci|qii «
A^fpic^iSvrefliovaM-tws;^ pat^ranpiple RApha^I
Dives . Apoftoli^i.c9(V>f »in£ti<GnVs fiQci-
Quid refei;»!» lacro cono^^xa palatiatemplo^»
Contiguafqiit «des mcjiora in tea;a,,redaass^
A fun4ai|^tis eduQa «d fidera cmli,
Condiraque in centrbt;clarifque in pauribus^rti^^ .
Omnia: n|l[ pafliiy isam^ fuperL^iSl pcioris. '
I^B. Xibnrtina ^jft' nupe quadrj^ngy.la moles .
Stat perpendidilor pennAti co^dita f9in:y*
Starquc Syracofio .diame|3|^» t^ p«rviA S^rcam :
iBdilHisJn primis ft^t.p^^cicas alta columnis,^
Arria circamdansi v^el^d fpefliacula bvxa * ^
Portarimi.vairlqb JFiiflgenC/di matmpre |K>ftes:
Nulli par forina » %^ fpatio. fpeAabilis aula .
Stat diftjil^ fir)Vis nova; cootignatipi.eeliis:
Stat facie infignis , qufl^ fervat Uniij^^ curtos i^
Pace fruens placida «ofitis Tritonia Celis,
Hic ubi nunc «^des. ^ celfa p.aktia*i}}j^anc«
Atque Sabcllotum domus antiquii^msv.claris^
Magnaniihifque viris«& fortibus inclita dextris •
Stabat ibi ancifuo Pi^tas plsbeja fiiOBUOi
ff U L V I I. U9
Qua nat^ in oumm fanOa ^fc, ut Pliniiis infuit.
Moxubi Marcdli fps^jcuia fa^lca Tlieatri
Condita » qus locyples A-Uguftus avuiiculus egic
Nomine Marcelli « nam.nomine multa fuptpm
Con4i4it> ut molem banc.Tr^n^iuUo teftvytbeatri.
Quo fpcftiitPre& fpcftabant fcsenica . Acuc
In Pompt;iana cavea defcripfimys ante. .
Praeterea Barti furgebat in urbe Theatrum;
Scd nec parva quidcm nunc,^iu& figna fupcrfunt^*
fcxtat adnuc m;*ens« niedia quod cfi'P'rat urb«
Vefpafianus qpus m^morahilis Amphit^^eatri »
Nunc interrupt^ penitus fp^ftacuia inolis,
Quam Titus exequitur» quam frater perficit pqmein»
Poft obituni patris , cui fucceflere ; fed illuJ
CoBptum parte domus auratae . ftabat « & ampls ,
Qua ppius pctiteranc immitis ftagna NcroQiSt
Aflurgepat ubi incomperta mol^ Coloflns;
A quo niox caves locus ipfe vocabula coepit»
Und^ ColoircHm vvlgo dixcre .minorcs,
Cui fpatio0( fubeft ingentibus area faa^^s^
Qua fuper immanis moles folidata rccumbit»
Mcenibtts exterius duQt^ 9d jpdcra circum»
Ex Tiburtina ^ompaftum^.^aute pcr orbem ,
Pavlatim interius fe dimittenttbus ufquo
Ad medianvcave^, qua certabatur , arenam •
Sobter humumpa(nm latitabant antra . cloace^
Ct d^fifiionte^» & bumo fali^tibus undis,
Ordin^ difpojitis (itibvnA^B ad pocula plebis ,
Stabant fptnicibu$ fimiriacira fub omnibus, aJbo
Undique cge^^is gt^pf^Er^ /o|:mAfque f^r^rum.
Difttnfti^^ glirad^.ci$<(;um ad fpc{lacu)^ plcbif ..
Un4<('^n%por^> Igquitef» orclieftraq^ue tota
Spe^arfnf; }u4of « cavep ^^ventis areiigB ,
Sive pocesrgladios . vel ^uq ccjrtare leon^ m K «
Sive CaledfHuoi^Hyrc^is tigrlbu^ utfos* . .
Extat adhqc^StciriUT^tV" yct^« An%phitb^atruO|,r.
Templa ubijf^nfta.bab^^t^i^apliia cu^ inati^e CupidO)6
Nunc i^^divae H^tfi^ f^rgqiy^p^net^^
j, Tom. \^, O * Ct*«
tffo Atl b R B A
Confpicats adytis, ubi fan&a rccon(!ita terca^^ft,
Ve&a |Iier6folymis, locus lin^c vocabula fumpfit,
Eft ubi par$ Grucisy & titulus, complttraquc facra
Urbis ubi eiu$dem/& ciayorum ccmitur unus,
Suppiicio affeft\is quibus atrb vt^liiere ChiriftttS^
Flu^ibus Hadriacis reprimendis obrutos unus •
Alter equi frsno, galesQue imponitur altc^,
Confcantine', tu«, tibi quo viftoria parta cft,
Aureiis in xsfiis fulgpr .' magnifquc columnis
Suftcntata «dcs, & piftis ftrata lapilli» . .
Quam Mendofenfis retrus renovavit iberus >
Ordineo quondam facro decoifatus honore .
Ainpla Fpris inerant, fpatiofaque jugcra prtfexsj^
Cpnditaque illa iocis non decerioribus urbis »
Nobiliiim ftatuis circum es^oriiata vxrorom .
Caufarum primumque Forum, & venale fuerun^.
Mox procerum luxu leges fuperante feveras,
Quifquo fuoFora cogn6mcut6 erexit in urbe .
Quoruin nunc etiam Veftigia magna fupcffunt •
Roo^anumque Porum primum defcribere fas eft^
Intcr Tarpejum , fpatiofa in v^lle locatum ,
Atqu^ Falatlnum nibntem , fub rupibus altis »
Qua rupes Pallara patetr teniplumque Georgt:
El^ ubi plai^ities, quaConfoiatio diy0
Virginis apparet, divinaque gratia tempKt.
Omnis ea interibr telkis fubcafcere Tullti '
StatLatium complexa forum, RomanaqOe roftra» .
Centum ubi nanique viri citifas prudenter ag^baht •
Stabani Roftra foro patribts cetebrata fevefis^
De confultandis i^bi fummis concio rebus .
Nam iocui hic plim cuti&ts'^ce]ebratioirUrbis,
Qncni circiimfbeterant feptent : mox quinque taberns.
Fiza columna frro Ccetit boc fpeCtabilis, utide
Quseque vta. aufpicium fumebat iti;ra per orbeill.
Munc ubi tres extant nnat cpmpage column« ,.
Atque fHb oppofiti nemorofo monte PalaH ^ ^'
^urtius ahte lacus fuit, & teliuris hiatas
Ad iqanes imo) i eqtfet in quetti Curtias i win$
-r j .V . - ' Ci»
p u L V r.i. tii
Civibus e cun&is, a Poftulione pecitus» .
Se dejecit» equo exiftens» armatus« & ultrd*
Xerra coit, fata implentur, ptiftifque fugaca efti
Propter quam Stygio fefe devoverat Orco,
Soius propatria» dubtaque falute Quirituqpr •
Illa Palatini vergens Aquilonis ad ortus,
Parfque forum fpeQans Romanum , Veiia difta eft ;
In qua paftores ante ufum forficis , olim
Vellebant ovium lanas, hinc Velkra difta.
Hic ubi rex Tullus modic^s Hoftilius asdes
Incoluit primas , ubi facra penaribos inde
Ara locatj^ fuit » moic confulis aula benigni
Publicolc, & Catuli, Catilina^que impia tefta.
Haud procu^hinc regis pra^celfa fui/Te putatus
Regia Pompilii , {< Ve(Vgp fpeftabilis ara
Sacra » Palatini ad radices condita montis |
Inftat ubi Aibani il(rgebat lucus » & s^des ,
QuamNuma rex fcttuv confoimaviire rotundam»
Ac terrc fimilem, ^q^tm (jphfl^ricus orbis obibat*
Hic ubi Sylveilrer prelul t^llure fub alta \
Ore capiftratiim fertur reU^afle draconem ;
Farva ubi nujic spdes iMferni nomine di£la efc .
Quam juxta , ac circum nonnulla fepulchra repert:^
Nuper, nec dubiis rem confirmantia fignis,
EffofTasque facris poiits Veftalibus urns .
In quo Palladium* Romanaque Oicra, facello,
Effi^iefqu^ DeiB : Trojano conJtta ritu,
Ignibusafflduis fulgens, ubi Troicus ignis
Luce corufcabat vigiU penetraHbuN alts .
Cafta ubi virgitltitas « inta£ta , 8c munda fhcerdos ,
Pulcbra, deceiis, gracilis, facrum cui nomei> AmatSn
• Labe carens omni, niveis & candida Vittis,
Moribus, Sr vita faris exornata probatis,
Undiqqe Veftaiis Dea qiiam capiebat in «demit
Cautum lege futt, numerum ne excederet ordo,
Nec pluresfbnis admittercnrur, & elT^nt
Ingenu» , incblumes , Ital« , quibus eflb Hquetet {
Vivus^ttterqtt^ p&reni, nefi feirminor ercainee afihof
O » 9b>
iix A N P R P^^jl
,Major habenda. ^ecem V^ft^K? ^l^^ps^ p^€^ll§.
Cui fotx (^p!;agien, j^^iT) i^uh^^^^ \vf^^ liciDbat;^
Sed ciin^is ineiat jjjjjJwB^ibu^ ^fXvHHS ^Wr^
Peflimus at uupfo dcg|re}iepfa;f 9F?jffly? nj^iQfb^t .
Stabat Le^^efs i;cmpluf^ q>iTipuo« ft^ii^^^js,.
Communi &'titul<^, «juibis^ex^^^^^ iQ^il^.
Hi (}uia fu<]orem ablii^ran^ |^ f94!^.BPi^^f
Nec noti luvexxes, loyis eft.c;i ^reditja piHilcst.
His guoque contij^uaia poflf^^it ^^ul(:t^^^ ^{deinit
Ante fore V ci^ijus celebf if fcyplifl?. ijlM.pQptfndit «
Martis ubiejjppi^ti p\i«fri.4ivu)4 i\^S^%^^%
^Matrc gem/^llip.:ira Veftajii ; h^li& ijteiflue.,
Territa j^f J^i^u, Xyberi^. quii>l^ vndp, pepefcit ,
Abftinultquq fux>s dtpm^nps ^ijOl^re. fiip,u;sjj|.
Namque Fajat^ii i^qntis ^.fifpibiu a^^is,,
Qua Colitujt fu^rtyr jheo4or.^^n. aeqe r<;>ti^aid^/
Illic alveolb Qxou:?liifis lupjlj ftjBta gqipcUis
Ubera .pi;«b|;jb^C. ce.Q jiijjri^ ,' pv?!I^qu^ Picu*
^fartc fajtis pyjifis,, VQlitaJi^.9*. a^l^orf ^fiqi,,
( Romula fi.us erat jip^s ^fi[^xa flueri^i )
JDonec yaniry,qj adaTkW;'a.tu$ jpauf^^l^s, v^% ^
Suftulit, uxor^qc^ A^cae; n^L^ayi^ ^kn^P^
Regius is pa(lar Tybqi»!;^?, in. li^tor^ ? ^'
ycrum huc ufque Tybri^ tunc diyet^tf ^t , a,QdQfis
Vorticibus fini4aas..fi<jx^s. 5? vifce.r2^ pjipq^ti?, . '. ^
Intima radcbat , dp^^ $epr^rfw » ^niq/ft^^ ' • ,,... >
Mutavitcurfus, ^.i;ej^o ip^%qii<;urri|. (. .. : . .
Tarquinio ijcprimente fjnys ,cogp.gjaMJ|e; ?! ifrp •;
Mox intra ripas Agrippa co^cc^iit illviR,' , ;
Ripi in utraque gtayi faxQ^^o^ {noli^^OjQaj^, ^ . >
SU3B. Tvberim attin^mit/ biiy^ ^i^rvbus flrbis
nde urbem ingreditur,.la^e.ni;qu^ Tf^dit ii> Aufirps^
Hic ubi marmoreo moles giju^rapguita J^nOi
In Vela\>i^enfi furgit regipnc propiBfua».
Hac ia parte foruui Bovis a cognominf djCtum eft»
Qubd^)ovis hlc olim fitTiulacr^m.ex «re patebat: . -
Vcl ^fd, ibi fuerijt, pjelebrata bparia, mcif^esi»
|^^»(? m>ftcadit.B?qBe,y»)fli» f^^
' Ii«c
•4 t
£ l..
ifULVII. iij
Hcc loca fitft pHus teftagiiaiis vailibxr^ idiis
Albula turbabat, rpfliiis rioti ^e^iVitisYi^dh,
Undc locus Wteris V^htfi tlofrt(?n a<iepttts,
Quadfanch pretlb qtiod telatUTa Jarettir^ '
Infudata fcni fuitanti fiagna C&aroiiti,<
Qui rate fuff^cOos ripa ulteriote l6ciabat'
Montis Aveofini 4 Viftoris ubfc Kfcreulis afcifes^
Mox foit , indigcfnatn fauodf ibi pto^rkverit olini,
Scmiferumque Caciim latebrofo ViCtor Ih antro.
Nec prociii hlnc ftierat, qtfa^ Makima ditittir iara
Numiili» ejusdcm ^ qiiondjfnt cclcberrimi Vbtis.
Undc canes^ rtiufcje^^fe ab&ifatit forihidilio thlrte,
§119 pofita ad pofte^ limeii' fctVabtt opdcuAi :
atfc Sixtus quir> U^ cjuofldto H i^Situyus imis
jErcus AfcSdes , & tf&Vtf ^6tus ah^hi .
Staiat ab ^m:i-It<i qteitSa^ ^i*ricta>ilia attl
Strufta ^adicinaB, l^bctY vi^cina *u6riti\ ''
Hoc & fdcra foro oliifi fubttoadk Cori'fl \
Araiy vlki res tdicitsef, iidxquef iilentia ling^Udey
Defcefnefcaritur ifcrutanti iffcognlta f lebi :
iMamquo i^ c^nfflil deus, ^ct corifulta Vo^atus^
Ai quem defcenfti dcfiperiilebatur o^pacd.
Cunfta Itcet gtaidibti* divoruM lifnina muttis,'
Aut faitem teirnis coiifcei^detit ip^a vetuftaSy
Pltttonis,! Coniique Dei tp\i abdita terr^
Itimiha, qua:rid!oquid€^mt debent afcarii latere»
Conitlii he fama prior % ^uam faCta liquefcant .*
Sttfgit/ Ahaiftafiae' qua nunc cempliMii ».&ute patehftc
Sacruoi Argfletuni, Ar^il^ri^que tabern« .
Inde foruill extabat, cui noriieh olufculaprdebent»
P^raererrabtfntis vicino* ih littore Tybris, ,
Templttm ub? f orturise , & Matutab' f^hdericdl ^iix
Faftorum librls ut Mato^roiartf yidetu* .
Hxc Agyptiatfld Mari^ i\ib nothinre f^cra', ^
ibcera ixaxt iede$ Stepfiatto fecrata , ci^ttinditiiH .
%t4 , A N D R E JB
Qila r^ione haboit !|pes admirabilc tcmplam»
Hoc amxa foro Laftaria parva columna,. \
Ad quam iaQentes deportabantur alumni^.
Hmc fora contiguit inerant Pifcaria menliSy
Sttb Capitoiini radicibus edita montis ,
Inter honoratam, cui nomen porticus, «dem
Virginis etbercSy teinplumque infigne Georj(i.
Stabat in urbe funim (anfte poft limina Pacis»
tlomine Palladium, clivoii in parte Palati»
SurgVt ubi Andree Pallarap nomine templum»
Nomine corrap<:o , quidam ut fentire videntur •
Pacis pbi e(l «des a principe Vefpafiano
Condita» junQa Vic celebri cognomine facrs.
Bic brcye , fed polchrum fundatum a Cgerarpquondaixi
Diftatore forum ^ cujus brevis area multis ;
Milibus «mpta fbit» ftatuis fed majna decoris:
Inter quas nbt loricatam ponere ju(hc
Cscfar, & edbmiti fimulacra gementia Rheni .
Inter magnifica, & clara omamenta vetull»
Urbis, in urbe forum fuit hoc, ut Plinius inquit;
Quod ptope Pontificis fuerant» Sc Caefaris «des»
Pauper cum modicas habitaverit ante Suburrse .
Hic ubi cum Cofma colitur Damianus in ^de,
Quam Eelix quartus condeos decoravit» ut extat;
Et qua Fauftin», Antoninaque porticus alta,
Ac mutilata patet, fubJimibns alta columnis,
Augufti complexa forum^ brevis area quondam»
Civibus aufcrret ne poflefToribus aedes.
Tanta erat in cives clementia principis ampli.
Ultor ubi Mavors Geticis horrebj^t in armis,
Caftor ubi & Pollux, etiam viftoria magni ,
Regis Alexandri, bellique in(ignia, & ipfa
EfHgies invenis» Cous quam pinxit Apelles»
Corvinique caput vindexque in caflide corvus»
Inde furum NervsB furgit pQft teCla beati
Mirtyris Hadriani, conclufum moenibus altis;
Hortus ubi ad laeva^n Samiis ubcrrimus herbis*
Ad rehqua hoc urbis ftabat fpra traii|ita$ uno
PUI.VIL «15
Pctvius» ttncle foram cognomcii» ut tttnif|i<»;fiiQi|ilit;
Lamina-fulya nitens^. Onchalchi fumma tegejbac
Hujus tefta fori, procccis fulca columnif^
Lumen ubi ambiguo difcemebatur oljrmpo,
Ut perhibent^extant arcusjincifaquc Nerv«. . . •
Nomina matnioribtts, qu^ porticus inde peruA»
Surgity & ^lbana p^ries de rupe quadratusi \
Ante «dem Quirici , comitumque cacumin^ tucril«
Non fuit in to,ta re^ tam mirabilis urbe » , 3
Qiiam fuit illa fori Trajani iniignis tc aoipla; ;
Area, taot incer Tarpejum condita monreoi^
AtqUe Qttirinalem, raultoque «quata Jabort «
Collis ubi qUondam fe conjfungebac uterque^ >.
Verticift excifa poflrenia parte Quirini.
Ne locus ipfe fQret fpatio contradior •quPt -
Neve ftto^i^pjo defraudaretur, & arte ;
Snmmorum artiiicum ^ quQcum exquifita lique)>attft
Ingenio, totum ornan^nta reperU per orbem^:
Et lapidum diverfus bonos , diverfiqtte ligaft \
Phidiaca ctildta manu , ciDloquc Myrouit» .. . . j
Credita npn hominum, fed viribus efle gig0tillll .
Omnia» ubi C^chlidis minc moles nmximaTurgic* •
Sunt & ab eventu, au&orum Vel npihine diftai.
Ut fora GaUprum» piftorumy & ruftica, quie nunc
Nulla extant urquam, funt & Cuppedinis» & qmi
Committi nequeunt.concinne Yetubiis iftis. ;
Regia facra domus regum ftat nomine dida;
Qi]« neqiiit his numeris proferri nomtne Grajoi
Inclita qualis etat prcclari rogia PauH : .
Qualis porticibtts decorata ingentibus olim
Porcia, quaJis item furgebat Julia.qUalis
Ulpia » uarmoribus mox Conlrantintis in urbe,
pecre tibi , & PaUlo , Coflj^ue in monte jfpanal
Condidit; & qualis ftat regia virginis zltAm
Exqniliis celebrata jugit^ prcfepis ad antrum* .
Stac Pacis templum , quoa Vef^fianus in ttrto
Artiftcom celeri ftudio fon^avit, & arte
Ia8aa:»,.€Ura^lt€ vU|fttbiMAtefalati^^ ^ \
Px>ft e?^te hefas 9 inteftindfque furores .
Exrat^dfiac templifomix.purs cetcra I^pfa cff,
In quo plura Tirus,, G^nlitofque locaVit oplina
Dma, Hic^Qfolymis captis', & divitc teirfploi
•Argenrun^'ue/au umque vefus facrafquif^tabellaf
Legifi^i Mcfis. menfamqiife fir^foedcris ircdm^
Munera qu&qu^ TitUS veklt captiva tnuhipfiro «
ItntAitkit t£d dj-xmm MaW»Tacra Virgmis %dcs, '
Qu» nova difta, vi© facriii cpnitinaa viitufta/ '
Quam Leb fundavit dJftus'cognomine quortus.
JBdis uhi a l^rgn tellus tficlufd fiib EiSifON.,'
Horcus ubVtha^gnus, mol^r <ibi maxima fufgir,
AmpIexafiEf'i|^r>ie$diwrlt nuiniAis sdes. ' ' **
Refpicir hacc Zephyro^, hAfdiaftenr WrgSt iB Eiiros,
Illic Paearfikitreiebcrriiflius arte, Deojque'' ^
Patre farus Pboebo, hic atitem ConcbrdlSf ftlftt
JBd^' toUB^tiir ^ prope qiiath 'f!at Galtica ittrrri^
Gallorunf' ar Btlflfi.,'c6ri-uptb'Abttine difl^ ; ' • '
Illic nam^i^osia diaatore Camillb
C«fns ftragvr ^kirt llit^fAmafuifle Ifepiiltbs. ' :
Iftue l^foiflil hihc kitisvicina iti monteXSiriiiJf
StabatTelJiirts quondartfTpeaabiliy *dc*r; '
In qua rf^urnu? quihdoqtfe tfoiife S^^tii '
In rebtls-Iblitus raagni?, iit Tnnius t^^^
Hic<ilb1 Pbm^ei qubndam dphiu$4hcHta' M^di ,
Libertiqueeius, Lertaei rudtii'& adfeSr'.* i.
Hac regione f^Tt^reciJiva, immehKqut ^olci
Aurea crudelis donflii adthlifaftda Nvirdrfs;'
Inftar pr«celf» f^trofis Jtitoiiibtt^s liftl?, . • '
Romam paine omnem, ctrtii 'cbnditbrV/^e^Aiga:; tlhSie
Tot pri vata tarbiiS , "tbt 'publicfa t^Sa tii<?ttfnt
Ufque a Septodio intei: collp^s cltffta;prppirtqtids.
Inde p« ExquUia? pai!5m 'dftefi^I^tenftf ^ ' •
Ad Msecen^tis tcndebiktld^iq^ue tutttiK'
Pafcebantur sjgris^-tlbi^ttititiiHtatfbtfs hot^
/Bfifiq^, & Earipi, & «ffiT^lihits Wi^pftb 'danArK;:
\ =j
f u t vt t; Tff
Stagna , lacus , *:Jnte$ , pf fcine , labw ^ Irfi^i cra ;
Balncaquc , tt tnbWTs dtflFtira ungWfttfi fiiptmis ,
Atria ubl , magnfikfqttc «S^s» & pbiti^tis amfila^ ' •
Cujus veftibiAo h^tigi^iis (tetit ille ceHoiru!^»
Cujus adhuc fctram ffafgm^t» Viflentur itt ttrb*'. '
Cetera nf fficple drtmus g^rtinli* fddfebar , ft m6 , '
Stabat tfti teffttl^i Ar^biim de in<>il{ibtfs ilted '■
Fortun« inclufurn fipecufaH luce ftf^eUnm ^ '^
Intima-^ars cujus^foris.-app»arebtfr', utintus. 'v
Cnria ^qubd cufct dSi^ifia hutttaMqte diaa eft,
Ut vetus k CaHbfa','^!:^ ingertsf boftiita tuUi, *
Et cum Tiftta Pbrrrprf 'ctititi maghli '
In qua di^tor-cbhf^fia*' viilhei^e Ciefir, '
Spuriifi»;n»ceWtJiim'^"rf!Tferct idlblis ill»;
Ipfc quffiu^ cetfifit;r&uitoraflcifdt^'viitttft» ' ' " .,
Regibus 'ex^'aw?f^m HBefmfs aViW. ' ^ ' '^
Terna^SiJhitbirifift^^tuere Sfenitula p^imtJitt ' ;
Auri notiftrffjab*AsS"feT' f e toftrM aiitiqtfa fectlfjdmtt ^
Flaminio ihXitcb/Wdi<%*adtctttp|a fut^hti^ '^
Extra portam , kltiti Ti/ikitSAii m %dif , Gaptjrfam ; \
Tum matronattihr^ ^offtt-cmum iii hionlc Q^irim.
Forticifeii tttinhf fhi^^is honofe, &''a»ftf^'a VbWpta<i-
Gratus ubi inyfflRfe «^fcfhdam , >*fctiv» itiolli^. '
Altera ^ars uAibtoJ?, ^rttmalcs alteifa^tWBS ' ^ ^
Excipiebat^^Tter^Mu^censtramifclohg^b. ■ ^ ;
Ordo «Alftrtrtarufe pisr qi^Tdrtgiflimni' iBar.
Livia qualis ertt tllaCfti •gnitifliiiifa lehcib,
Sacrar funfta lrf£; 'celebte^ tfbi Cefatis ^tes
Diaatorii '^tant , Mti&x Fltivia liilftna »Fafc1« :
Bina locis Hhis daSvra ^tortiifus, Wft-
Juxta MareelH, ■jJuStfrcrii^ eft ntftt^^enttVLiitk,
Altera Pompei cWSm pro^, dirW*TO<fcm,
RurPus %b ftugtfffb 'ftatte Shftaumuf m&itA .
A Fompcjaho , qufe Tdfepfefaha , f bc^tif^ • ^
Forticus auroram vcrttis profrcflka fiiti\M\
Moenibus'iffiti!ft,>-«r aehiri fulta toKMfr^ V
Cuiusadhup-eifflaftJ^efJfctvfeftFgiit^xftr*, ' y
»«» A N D R E A
Judcam juxta fttnt attera figoa plat««m p
Forticus a vttlgo qtts PomDCJana vocatttr.
Haud pcocttl hinc excat Piicaria ocMiiine difia
A falfamentit & pif cibtts , cmnla merces •
Sttrgit ttbi titttlis , ft nonwtt piarva Severi
Porticps, ante 9dem^ tllitts, qai peniitat cqoe ;
Lance, gtavesfcelei^e, & diutumo crimine manesi
Sed pifcacores non Aqoojpondere pifces.
Stabac Flaminio vicina Corinthta circo . ^ •
Porticu^ 9re plimi.pretiofo ihligais Aphco«
Claudia diffuf^t fundebac pocticus Jimbrai #
Alta peregrinis, JT; magnis de«fa columnis* :
His longe pli\res^furgebant ante pe« urbemg^
Namque columnariim fragment;r vi4eotttr ttbiqpe • . .
Inter Aventinom coUem, moncereque ^^latt,,
Murcia vajjis ineft« prifcttm coi Morcia oomen
Nympha d^dit q^ondam^ oue verfab^tiir ibi4efii'
Mox ttbi circttittt lonf^o ad certamhia, drcns
Mazimtts efficitttr» ctti nomen MaKimns inde ..
Extitit » hic ttbi Circenfes cognqmioe lodos . •
Roma celebrabac, dttm res Romana vigeh%t*,
ikmbittts hic totam capiebat ci;:ci^ter ttrbem I
ihterior gtadibtts locus exurnattts , & aiui ' ; -
Colla pavimentttm decorabat , & amt>ittts omois
Herottm ftatnis circttmdatus » atqoe columnis* -.
Tres circo in medio fiabant Samothracibna anst
Ad ternas trta figna pares afSxa polttomas l • . i
Unaqtte diis megnis, diis ttna Penatibtts ara^t
Tertia diis cosU, & terre» qttibus oninia conftant
Orta, Deos magnos illos Samotliracia fatnr.
Ro^.fttos genios, cuftodest afque penatest .
Quos tulit in Latiom fecnm Sipjns heros |
Quos multo Latittm qnohdam decoravit bonorc*
Stabant & circttm clariflima tempta Deorttm I
Stabat ttbi div« Veneris (pedabilis «des« <
Quam Pabitts Gtttges fttndav& confule nattts*
Stabat Mercttrii » «pnbentis Ec ara Jttventc.
Eitac adhttcav^ff$cicS|&fo9i^kiX^ li
^v»
Sola, coaxtnce$ mas, & olufcula fimdens*
Excat Flamiotus medio aunc Matcis. tn agro
Ciccus • quem cntojcognomine vulgus Agonem
Dicit» ubi Emporiuq:» fcrutis celebcatur emend^s,
Mcrcurii guaque ^d iuctnm fur^ente di^m«
Hic ubi A^UiQei facro certaminei Ittdi
Urbis agebaiHur populo fpeQanre» togate».
txtat a^buc jaedes-ab ApoUine nomen adepra»
Qus ftadii fignat jufto difctimine metam •
In Vaticana , ad fpedacula gcau Neronis
Circns erat valle » in. qua fsepe anriga folebat
Efle fibi princcps.» & fiQiBnica fcpe refecre , ' i
Nunc ubi pingttis ager peregrinis oi&bua albet» '
Julia ubi moUs Obelifct furgit ad.avca^'
Hic iibi nunc longo via panditur Apj^ta traQa
Extraurbem ad lapidem,tevaquein parte»fcciuullllll^
Inrima vallis sncfi, tacito femota receiFQ»
Auroram verfus brumalem » & mole fttbalca »
Qttxque Capuc bovis agnomento difta vocatur ;
Circus Oiympiacis erat in qua longus i 8c anceps
Flexibus , & metis^ & fervidus axe citato ;
Cufus adbuc ftadium, & metacom figna.fuperfunt.
Stabant marmorei » fulvove ex «re Colofli ,
Terrigedum formas fuperantcs fcpe gigantum ,
Ut fttit iile ingens » 8c clartts Apollinis ; & qui
Cefaris Augufti temph) facsacus » S^ ille ,
Quem Martis Campo comp^it Claudius \ & quem
Suftulit ingentem domus aurea magna Ncronis «
Multaque prsterea fimidacra. ex mre per urbcm
Pulchra vldobantur vivo ot f^irantia vultu ,
Nuda » tog^ta , folo » vel equis furgentia • qualis
In Lateranenfi dorfo fpcQatttr equeftris
Caefaris Aureli ftacua antiquiffima, qualis
A^te domum Vcneris Genitricis fornia f<Mrocis
Statrat equi , cui prima p^um veftigia vifa
Unguibus humanis diftin&a : & confcius ille
Infeflbris equus patiens nifi Csfaris ibat •
Nonc ttbi tret mwc nn4 jsompage cplHfnnis.,
f^ Roma«
Romanique fon )^i:ifl»^ma iii parte IbCaW»
Tres prias, acque deceilk f^ifg^tit (oAine |ttiifl;«^
Quas iflpet ilitiitefi #ati]a «flittlg^t equcftd»'
Aurea , «acea ti^ vifAoc» Gottrtaiiicef ,r Hheni^
Ronianui» complcfiufc fbttim ftfMHtlis^ tC ingens^
Ac Getmanorum 4bMitxiX ^ftfitibus afmit^
Sub cujus peiiibus Hb^us db^Kfibr ibat ,
Atque caeenatU^ itlAfrtbUs pefi ige^rgtt revthdis .#
Quos Obcl»ir<^¥Uifo Isf|Hdi9S fpeftamus acutof r '
Precerosy foInl6s>; ^adtatie nioh^ inf Utbo',
P upibus exelfos ^yptia. tetrit ft rebat ;
Hi.« ut opum' tal}:W'o(lentat«inrCtit' iin^nei ;
Rex quaiifeiilAiytliii^ rtiii^ ^Ait mn ^efoftrist
Qui hp.s Augil^fiiAii dmdM in iirbem ett^ \
Ec Martis €aitq^\)(9tf enla ini^ pd]<t4i l6icatus •
S^Mnvt «i)tialef giMtni diCcrriftiti^ parva
Ambo, Cicatcf^iiRi Aib nidflte, e^fti« «tetque^
Nunc, aktt parcim ap{^a«et %d]irt<^regefia,
Ignibus extjiftus cfmfraOo iKpice totoV
Fufus liuiiit , rub tmtiti^ «dWs latet altet b^oa »
Omnibus everfis , terraque UuhfSlbiis ^ht ;
Integer unus a^uc a' Cafo (friAcftpe quortdiin^
In V aticano futila^tis monte videtiir^v
Qui tiwic a vulgo p&rhibetur Jlrlla Petri^
Suiir duo inaquales^ & utefqws paliide fubr dta
Obrutusi in cireovcui nmtfi Maxiitiwsi ^kHttV
Quorum alter tmor non «fqMHf vifiis ift ^e ^fF»
Ert&us mimquanfi j^ne ntaigfltf itfdte;' g)fdiMt}tti6
Fonderci nam circt patteitc lap^s <)^tiipat amplam^
Mtiici prstetea patv) fteftaA¥ki^ \l%iqud ^
Qtfonim extant valii^ iirt|fm(titMt adfata figiti^is ;
Namfque charaftettltn fale!»; OS^ftm habebat
Formas , ipfa quibils liglialNftltomfiUi ferUM y
Nam fol« ^gyptfu$ *^«MHliim ^s ttimtba^ iM titbem •
fvurgit fontty teiefi^«t)e&lidiafiityft' pridcera cphiAntis,
Gefta quibus procfemA de^gjpkilMfttut bpiiiHi •
Excat Trajani» Afttmitti^tie «fttft Sit urbe*
Frincipis ufta fott»Tl3|tti iMlbl «Metic^
F U L V I I. *it
A popi^ rnmm dofiuao» facro^ue S^fttiif
Principis ia lauilcniy monknfntum {c ptgnus ^«loris^
Poft obitujaiqt|.e <?jus t^nia cjus gv^W ixmnfit»
Cujus: ysfta pitceot |n infifmora fiaclijli4ifi alc« s
Per cujus mediam fii^liiiie cftcunitfi a^&iir.
Altera. Ifii^ftis ^gro pnio procefrlor ^^xraf ,
Ignibus a4«loti5 ^ ^u^if inucilata ^ridfrtut , :
Quam Pitts e^r^xip ^opdam AnfeOfiiiiUf /$ir «iafi
Gcfta patepi; i^iffi^mi^WftQf^s & pbr^ fifopb«&«
bone^ &KUinir £Efltffili (»iila ONMit:.
Roma probjp vmi},'|baMr vindioe tnta Usfima;
At poftql^m fcele^WltpMviUos !aMJacia crsnitCt
Hic ^bi Sftffvrai ftAi^lMt prittS iMiimtcfti»
Carcer Talz^ejo fut» fAiyPi, pomin9:llti\i.f
Sumnu in; pa|<re lori » moH^ fimdntui: inisid)»
Tcrribili ftuaUoret rtgeot» & f«*n^fer|4tf0^4
Par;: ^c, ilia fuif oi^riiAi ^ffcatts-.aaMS.
TuUius extru9iit,.T«^li9«e fk i|Q4|iinft.^i%
Re$ Ancus v^Iuit, qneiii moq^ (Ui^in^^Af anxit, .
Ad fcclerum pcenas, ad tfi^CPfiHiii^liiakttiuia*
In quo deppenfis ccnffirAtoribttS IJAis i .
Supplicio Ifftiiftis aJConfule' lib|»ra lUsiav
Roma patrem patri« Ciceronem lit^t ittKit;
Mox Mame^tiai diQrus cog0omi«#) c^EOMff ^ :
In quo cum Pttulo pt« jwa eompodf Betms ,
Quod mt»c no|Mn> habet, latuiff cttgnm^ Nerone.
Carcec^is. ^rite foros fimnhbDrum tm^Hflrarimiimbit, -
Nomine Marforits» fioUdo dse mairinote ^niHn •
Quen\ diil^ BowBBk piAptiim » namq^o tttJmeiWf
Marmore eadatai cTirf iimAsot IHidii^e pa^ie^.
Protinus a.fe^o M>rrio» virgiWSeiBdc
Extant mfwrmorei vukus» & ^ompa^.KrintiifiW
Cura genitocfet pio qfi«m Ci^liDi HoMfihis «git, T
Alter cvicer erar RonuHio» pleUf> ift iiflbei ;
TuKCa. Mfircelli eo<*untia fax»> f hoatri , . . *
Eft.ubi Nicbleos in catcere RQgiHii^o;
Quem.Bhegillaniis &ndavit Glatvlw iU^t
Qui fuic e d«oisipslim9i:olkgil^]N»9iiSf -
>~. •
Ui A N D R E iS
Et quem conftruxit, pcrit boc in carccce primtid, *
Putn vim yirginie petulans infcrr^ pararet;
Cttjos VirgtntaSy gnatse pater effe perempta
Maluit I & caftae , quam vivx , & ^turpis alumne i
, Bibliotheatram fiiit antiquiifimus ufus ,
primus apud Grajos » fed Pollio primus tn Urbf
Spcftandum d«dit ingeniis , ut publica dpna.
Protiniis Augufti numerofior ahera, Pboebo
Sacrji PaiacifiCytotum celebratii per otbem,
Poft hanc Trajani fiiie alceva , nomine magn^ •
Stat Vatictnis nunp «dibus, «mttla prifcis,
Bibliotheca, novii, prtfcifqtte referta libellis,
Munere Poniificum fpeftanda legentibQs uFtro t
Quam primus ftatuit qa«ittis undtque libtis
Nicoleos^ Qainttts *, poft illum deniqae Xyftus
Qnarttis honeftavif libris, atqae esdibus auxit.
Urbis Naumacfaifle qoondam pro tempore fkSk»f
Tyro quibos primis exercererur in annis ,
Ing^nis «quorei certaminis inftar.habebant ;
Illa velut jnxta Circum^ qui Maximus olim:
^ltera crudelis fub iiamine parva Ncronis }
Tertia > qu» domiti ftabat cognomine Calvi t
Qua deleQatos fedato peaore^rincspf
Spefiabat pugnas « foles perpefliis , 8c imbxes \
Cujtts adhuc extat cutvatflB ferma lacune »
Intet Flaminiam « & montem cognomine Pinel •
Sfabat Roma caivis, quafi penfilis ante , cloacis,^
Regis opus prifci fapientns acumine Grajo , '
Qusque vehem capiens feni tah fesnice cttrvo,
Prolufiemqoe trahens ttrbis rorrenribus ibat
Undique conceptis, doftis tellure fab alta;
Maxima qoos bmncs in fe capiebat, & omnes
In Tyberim rapido eruftabat poncita lapfu.
Extat Martis agro prope Panrheon «Ita cloaca
Aufpicium fumens, qoam Tybridis excipit ingens
Alveus ; hanc locuples Agrippa capacibus egit
Fornicibus^ pluvios campi fprberet ut imb^s »
Excipernqae ondas , & reftagnMtta Tybtis
Htt-
/ 9V% VI r. iij
tiumina, fiquando concrcfcerift Albuk nimbis.
Hifque cepurgandis , fi numquam occlufus hiatus
vluftibus mftairet rapiidis , edilis agebar,
Vei curator opus regerepdi opclufa lutofo
Antra eloacarum fluxu , fl Tybridis un^uam
Alveus immundis obdttcebatur arenis,
Efflueretve ialiqurs ^e tot labentibut olim
Utbis a^usdu^us, vitiata fegnior unda»
jBive sde^rfkcr». vel magnse moenia Homs»
Scenainamve gndus/vel publica fi qua ruinam
TeC^a minabantur, repanibant omnia pafflmi
Sordida five luto torperent ihata viarum , '
Omnia curabanc nitido mundiffima cultii*
Qals <^op Septhodii niofem aduiirabitur altam p
Celfa Palatini^ CcBlique cacnmina montis,
Inter quos furgit, fuperantem vertice fiimmo?
Sive viis fept^m dt(Vin(lam.Cpndidit*au&or^
Seu fcptem ^onis , Crajo i^t nominp di{ta ;
Tema cqlumnarum nam contign^tio moli^m
Suftcntabat, uH mollis gefiatio qiiondam,
Nunc tantum Paphiis (tatio tutimma nidis;
Hic ubi Scptimii fimulacrum immane Severi
Mole fupcrpoiitum y fpeftandum gentibus AfriSy
Romuleam ex Lybia tum fspe petentibus Urbem ( -
Nam genere hip Afer fuit , & coghomirie princepSf
Pyramidas primum Memphitica condcre tellus
Oftentavit , opum luxu ^ cinerumque fepulchris ;
Extat adhuc Rom^ centexta e mairmore tota
Juxta Tergeminairt portam incer mcmia i^irgens
Pyramis e nlultiVeverfis , una fuperftes ;
Cajus ttbi veteti' r^uicfcit * Ceftrus uma »
Ex fept^m quandoque viris Epiilbnibus unus ,
Litrerc :jtt bftendunt cubitales fofis ad orram..
Multa fepnlehrorum monumenta antiqua vidinitttr ;
Marmoribus fpoli^^a fuis , ut diruta nuper
In Vatickno moles aftiflima campo ;
Ifripcipis ac iBIi, Tyberi quae proxima furgit,
K^ vice IVirpefjtt' ^uondam , nuuc utitut arcis.
Plu«
\
124 A H D R ^E ;d;i
t lura vlis extant admota cf Jetiribus urblf
Ad d£Xtxam» ac 1»VW inonum^ca .^veifji .Q.uii:itu<9«
Appia ut cflendit ^upndam regina viaruin.
inter AvQiiLtinuin , Tyberimque', & mo^nia Rom»
Mons cogQomenco y pie^iis » TeQacvus^ «^cif^ ,
Ex Bglinarum t^(|is. confurgit» Sc urnis»
Namque ibi fig]io« iurgQbant ant^ .caberae^
Hic ubi diis Scygiis» Sumqlanoque aonua patei
Menfe gub^nantur T.aurifi^.faprfi.fecuudai,. '
At nuncf pri^ipit?^ ^auri tnittwxfut, & ^x^
Vertice de fummo» ^ve, & irreyocabile pon^uii
Quin ^ carceribus P^lio' pu4vei:p..inifli , j .
Alipedes a^rjpo^tur pim ad o^^ta.fn ufqjUe.ruj^n^tes*.
CircuoaAatu: ^qji^jtum tunno - pe^rirumqu^ ^cohorites f
Plaufibus hos Istis Homa fpe£|ance triumptiAs* .
Haud ^rqciM Ki>}C extancintcr^vineta propi^g^a
Et fub Avcniino , .jujtta navalk ^Tybris , , .
Moenibus ann^& cayis » fi fut^erijaqpa teCti ,
Centum ubl^oman», quadr^gjuataque horri^a plcbi$
Fublica tritrc^ai meflis feiryiantia frugpsg ^
Stabant» qu^p SiculftS, &; qu^Srt^nt arca mieJrc^s
Uberior ^ih^yps ,.capifibaat. plebis ad ufup •
His quoi^ IfftQtibus fudatmnt antJ:) faJinis.,
Quan^o4]ii*)d^ dcfefla fuisi qifierapa .rf bys
ExoneifaWM<^Su«;<%ue hpc in iitfor^e utn,ppis..
'Hic uhi.fiu.Q.c»^oma eil la4;iiin difFu& B^r aj^unit
Martis ep%t rcftaAS extra pQtn^i^UfcamipuS» ..
Totus ab. aariquis Itxclujfus mjq^n^bus urbis.
Au^ribiii pcifciis cecipi pi;ohibentIbus inp:^^
Moenia, Romaous.guxjrd Mart:^ f^{^u^^*ilIo .//,.
Luftrarerur agc^ LaW9 encrcitus^^jpj?; .. .., ^
Sed cum bar^D^icis toties evcrfa wini^ r/
Roma ancjqua foretr^ fpreta jam u^niqH» P^^f^* .
ReUigion^ patrum^ & ri?gno mclii^ante vexuft«
Urbis,. & eve^fij qui lahebantM fu. urbem r .
Fontibus & rivis, '&.a.quarumi.au.^ibHS dlini,;,.. /
Hoftili.firaais,dcxtra., TybeiW.flueniCj^ ,:\ ^ w
Commodjitarc magi&, qusujurcoelo h^iii£i;^.coa.^ji cft -.
0.
^PULVII. ii.
AQgUniS tanAeih ne^leftis Roma vecuftis ,
Montibus ex altit Malrtis defcendit iti agram,
Moenibus edaQi^ ad ripas Tybridis ufque • *
Quamvis Romtitei dcducere moenia patr^s
DecceverearbtSyColline a Kmine porc»,
Pei juga ubi colles compendia mQBnlbus apta
Exigerent, extrema ufque ad faftigiamonti^;
Et Tyberis ripam» qua nunc pons Miivius extar
Platliciemque emiiem concludere momibus urbis '
Montibusartmm, & labentis Tybridis alveo. ^ '
Acjam decretttm» fi non vittuiiTet harufpeXy *
Quod nec £is eflet facra inti^a-mesnia tali
^pta patres t^ie^brare loco, nec ihiKtis inde "^
Eligere armifoni ad ftrages & bella cohottes.
Pars b«c jam tandem , qw nunc habitatur» & extat
Montibus, & Tyberi circumdata Martis in agro^
Hic atque inde ndvis produftis^nKsnibus nfqtie *
Ad Tyberis ripais t^lanfa eft , no barbarus hoftis
Ignibus, tc ferro cultos vaftaret agellos»
Arque per .hos aVlitus^toties invaderet urbem,
Nam fic expofictls Martis fttit ante rapinit ^
Camptis, ^i totii^ mox conft^cratus eidtem ' ^
Sorte Deo placita^. diri poft regna Superbi ^
Regis, ii>e)ctlittnl Bruto curante profe%. ^^
Nam rex ante fugam totum coiifeverat agrttftr;^^
Et quas confeyit fegetes non mefluit exul | • " ' "*•
Sed plebs ipfa omnem difcerpcam concita meflem»
Ac ]am maturam Tyberis projec?t in nndasj * '
Unde T^bris mediis in flttftibus infula creviti
Mox &-m effigtein i &rmamque r^da€l:a' carin^
Saxorum mole eft, & pontibus auSa duobus ^
Infula, qtt6 «cielitf s fuftentaretur , &eflet i* l
Tranfitus hae agiK^', breviorque ie^ttrbe vitiflim.' *
Sti redeo^iA Mfitls caftrentia firaedia cdm^, - ■ '
C3u jus diffiifus !at<l^ ^tet ambttus , intra ^ '
Anti^oi OrbiyiAbVes, & TybridiS/iilndas . -'
SEed quota pars iijU^'(«rvat liunc nomfha can^]^,-
At Boream v^getf^ I Tyberique admdta fiucnti ^ •
- ^om. V» f Hle
/
rr
Hic ubi nunc Rpcqhi ^s eft fp^ftffle. C^MW\
Pauperisr & regum G^Uorvin « &n8nin& cceU» > i
Hac in parre iogensr excogitat Amf^^P^tvim
Diftator C^f^r, quod 0pus mox Ipfe J^tcgic
Attguftus fpatio moic^n complexus epiUi^^ , .
In Maufoiei redigens ca mo^ia ^vwtfi,», ; .
Inter Flaminiam,.& Tybexis fucg^atiA fipRS .
Incumbens fiuvig , qu»; c^fnitur «n4i^:naoIe9# .
Spbflnrica cui foitt^ e{k, in cufus V9f:tice.:qttQndafn
Ccfaris Augufti fimutecr»m ex ^e rp^t^^t 'f
Qttod circttmiiabant tM»ttlique , i|rnm%iie^fuor0m».
Qu» nunc a vulgo mQje^. AngyO» y4>fi«t«|ii[,
Scabat ttbi ;a tergo lu^us. denfifQmuf :|^ml>riss,
Nam circ|imjve(l9s diverfa jq% ai<j^<Kf fyjlyas
Miinifici^s prin^ep$ , tttbifqoe » Sc plebis amator
In inagnum paMiip fpiatiandi pubjiicatiiiliiin* ■
Ambitus ia m^dio niveo ^de marmore tottts
Circuin(ept9s, erar capcellis vQdiqne ierri i r j
Intra cancello^ nemus aHiirgebat opacii»
Populcun^; fp^iis qHpd, ibi pcotf^eraii; «jgiUra» . - i^
Unde vetus forfan? <;ag«<yni>ie poiti ^n^^tni^ \
Cum templo di^^ eft.^vnc flumeiitwd propioqvo,
Ni potius Populo pofitum cognpmeq al> ipfaj.
Cui princeps filvas f^r^miferac aate.fruend^is»
Jima,Lucine teoiplttm Maver/;i$ in agro - ,
Amplabafis nupei; tellure effbfia firp^qda, ; r. -
Gnomoiiis htc tuerat.fpecips , $c line^r fignans f .
Horariim diftinQa gf^dus in 912^09« fi9ptefii9
Stabat ^hi ai^tificis ff ;^Aabi)i.8 aifte qui^tprnu» ; , .
Angulu^ , unde Not^ fpirabafit qiiatmoc;, vndo .
Linea ventorum tocidetii diftftH&a per pi^V^t ^. . y
Ex operc exiftpnf mufiyo, 4e }^XQfa^f3^j^no^
Flat BoRBAs ttbi cei^ebatttc mafniqi^ &a^o«
Hic ttbi nunc coehtidis pat^t;Anqoniiu cotuiillU»
Flurioia contiguis tcCt/is veftigi^ eirctti^
Ante videbantur, qvc nnnc funt dixvtat pr^tec
Quam nunc ejusdem fpeOatttr pi;i|ieipis ingene
Forticus , a vu^q qu« ferCVf HOQUM TniUiif . ^
Haud procul.mtiq^s finpgeiiiat piroxlina &ptis
Ifis AnfloridSs quondam ferma fub Argo
Inachisy ATgolicis fonna pr^lata pueliis,
A Jovje? boSy icerum muHer» ruginaque NUi,
Mox Oea faAa potens Phario Memphitica fiflro^
Et Nafamoaiaici faplentis OHridis uxor •
Hinc e carcenbus fpatio ceieamina eurro,
Ac ftadio celebres exercebancur equonim
Flexibus EJeis ,* & Bqiiiria nomine iudi ;
Hic ubi Viir^o parens adFquisna poffidet flBdbm^
Antiquum letvans corrnpto aomine nomen > '
Ipfe fuo campb IMnvors cdataniinis auQor
Per fephtn metas aurigan» urgebat, & axes.
Haudprocu! adZephyros ceiebris patet inde platesK
Surgit ubl -Uitoris Jovis admivabiie templufifiy
Forma qucd abfolvit oonVel» iphasrica tefto^
Agripps aufpiciis ei^ftam, uc Piinius inquit.
Area latafabeft fpatio diffufe profundo»
Qua fuper,alta «dis moles foHdata reeumbir» .
Veftibulum ante ingens, inter.nymphoBa leoneg
Marmarid» geniini recubant, deiubra ttientes.
Hic.ubi jam Cybele cuni natis omniburnna :
iEde colebatur, quB Pantbeon indc vocat^ «II |
Mox imperracam Romaiio a priiicipe Phoca,
Chriftlparjfr matri, JMarf^is Boni%cius flrdeni
Dedjcat, ipfa ubi cnnQforum regina Deorum',
Alma Dei coUtur Genltrix; & Martyres emnes^
Sanguiseqtti fhfo fortiti limen OJympi.
Ante fores cctnpii ftat porticus alta coiumnis'. "*
Nomen ubi Agripps ftac Cohfulis , arque Severiy
A quo mox labens , fuit inftaurata fubinde« '
St^nt ex «re trabes te&i , ftant oiha templi
Cfusdem Agrippse cura,qui condidit cdemi^
Qqs tota interior nitet incruftata tabeiiis
Marmoreis , quas alta Paros , hipeique Laecna»
<^as porphyriacis teilus Mareotica venis, ^
Quas & ager (itiens miiit de rupe Micipfc*
Stant cirQoiii ingeuc^Sf iaccroue faceila cohsmne
ti» A N D R S A
HiCque Syrftcofio capita iiifignica d«core«' r
Stacque pavimencum diverfo mannore fiilgenlp
Cujus cnim fpatium menfura conftat ea^em^ '
Vndique per longum , quantum fufpefius ad aktuil
Culmen , ubi os ingens. auras admictit olympi i
Unde lacus curvos teftado exafpcrat ampla
Undique quadratos convexi fornicis orbe :
Qua patet impluvium media teftudine templi»
Cujus tie&a nlteos argentea lamina texit, ,
Nunc ea livcntis circumdat lamina plumbi;
Hac vice teSornm faAa Conftantis epbebi
JuiTu, Biftonia Conftantis ab urbe profefti,
Qui Romam veniens templum fpoliavity & utbem.
Necprocul hinc quondamBpnushocEventusinagr*
Stabat, ubi aufDiciis eventus, & alea rerum
ExpeQabatur > donec maaifefta paterent
Signa futurprum dubib nutantia voto •
Stabat & antiquo clypeata Minerva facdlo
Mota Mejtefeo crinoy & fulgentibus armis,
Juxta quam divc genitricis Virginis tedes.
Cerniturv armifonflB cogiiomiac difta Mifierv».
Stabat Martis.agro diftus locus ante Terentus»
<^o nunc quifque fuo hipfn centefimus annos
Sacra retraftatis cemebat publica votis ;
Atque ubi Tartareus Dis » & Proferpina conjux
^empla habuere pari titulo tellure fub alta/ .
Olim :, n^m quoties urbs luftrabatur , ibidem
Nomina nafcentum» morientnmque omniain lube
Ordine qujcque fuo defcribebantur in albo • .
Stabitvarcnofi inter reftagnantia Tybris [>
Tum Capres celebrata palus , ubi condiror orbis,
Armatos In^rans nufquam comparuit ultra .
Vana foperftitio poftquam cenavit avorum »-
Bc nova relligio, Cnrifto fnb principe fummo
Atqne falutifero* foto furrexit in orbe,
Condita templa Deo facro mundiflima cnltti
Una velut genitriz Ecclefia , prlmaque fedes»
Et capQC ettoUcas» Komai»» ad fideta ceeii»
Jttfa
« U t V I I. %%fr
Jiifa dftfnta ftliis tocum diffiifa per orliemi
Excant & fact», ptccer quas fcriplimus» «des^.
Nuila Tecuftacic referentes figna per agrum
Marti^ t! ab antiquis patribus fundaca , facrifqut
Uibis prcfulibvs» veluti quam maximus cdem
Papa olim fattlus Venetus reparavic, tc illam
Foncificis fummi fandacam mnnere Marci,
Marce.cibi aligeri fub imagine culce leonis»
Et quod pi&ura templum exomavic, & auro,
Adjecicque domos » & magna palacia circum,
Ima in parce fbri Trajani » & rupe Tonancis •
Excat item , Xyftus qualem inftauraverat olim »
Una ubi bifieni venerantur Apoftoli infsde,
Qiam Conftantinus princeps tiindavit, & ipfe
Tertius everfam reparavic Papa Joannes •
Circumquaque novo fpacio» nbva moenia Xyftot
Procinus in .morem munitae condidic urbis,
CoUe fub antiqno, celfa fub rupe Quirini.
Proxima Marcelli ftac teftis ara paternis ,
Ipfa Qbi jam ftabulis prius ifffervivit equorniB
In regione vie veteri cognomine late ,
Quam prope diva parens renovata vificur cde I
llic ubi delituit divus pro tempote Lucas,
Pinxit nbi fbrmam , que illic eft Virginis almm 2
Sunc & parva fuis delubra auftcribus orba
Pfscereonda mibi lato Mavortit in agco,
Sed qu« digna extant memoracu fcribere pergam •
Nce pretermittens magnnm & fpefiabite templami
Auguftihe tuum, renovatum nuper, & auftums
Quod Rothomagenfis pater inflauravic, & altis
A fundamentis condens erexit ad aurasi
Mam fuit ille potens pater,'& dini&fnu« heror*
Stat prope Plaminium Circum fpcAabilis •det»
Qnam f aradinenfi» , parriaque Alfonftds ^berap
Ac Nofocomtum confunHum condidic isdip
Dux Jacobe,tibi , gencifque ailercor Ibere*
Hic ubi gymnaiium medta {peftacur iil ucfaD^
llttfaram iittdiiii & piiiiertfte decoruiii»
P 3 !••
^2& A N X B JB
£ugenii qtitrti anfpiciis , flr mvncre pttfnHA
Fundatvm, cui Roim dttdit ftipis annaa dona
palladias artres iliic pfKbenda profeffis ;
Hec loca Aieiftnder reiib?avit Sextut ^ 9c auxit ,
Atria patticibus defignans Hinpla fupertMS .
Atque acftdemiacas pnfcpninfiiioce dietas^
Et fubjtfta fais fubfelKa dofta Catbedris ;
Patias ubi,. & Mufc cuilode {kb Hercuie florent»
Cecropiis quendam veiuti ilorebat Atfaenis*
Quefta diu Pailas, teQa intermifla tumultu
Bellorum aflidub, poitca |am caifide, tandan
Te Leo dive petens , Mufis eomitata d^coris^ *
Alme pater , noftris eKCeilens ertibtts , inqnits,
Quem nos ptaeftahrem cvnftis pr«fecimus taniiitti^
Perfice Palladias , bot folum poicUaiis , seder,
Nam tTt f^^<»iB Pater, longo expedavimue «vo«
Hinc poft Flamsaii ipe£bcula dirnta Ctrci^
Solis ad occafum div« ftat Virgints afides ^ f -,
Quam modo fomicibus flruxerunt Theutoiie^ altis.
Stat quoque odntiguui^ Pacis cognomioe temphm
A Xyxto quarto ereftum , & poft bella dicattmi
Regms fQpttruni pollcns ad vota lacelium, .
Liminibufque frequens triris» & lomiire denib.
Sr3c'$l^vatoris, lauri cognomtne* tenqiluna .,
Jordanum adimmtem pc^iviti^ ere Latiai
Fundarum Patrh • UrHnorum t genec . fuprema |
Strata^pavimento diverfi raarmoris «des .
Nf C ptoeul hific Celfi cdebratur martyris aci
A fundftmenris eurfum inftaurata pFofmidis »
Clara ubl posvigiear i|Kitio via reaa pBreati.9
Ex JEii ponte ; «d nova ftmdafmenta plateae #
In qua«I?m'foPi fignata eft area^magnii,
Ad cujil|p9tfv«ih ■prdBcIava ^atia furgunc»
Qu« quoHdain Hifpanus fundavit Papa CaliftuSt
Orbis ubi cii^s' , ^ecretaque facra geruntur 9
Signantur^U9^dtisubiJiunc dipIomatA facc^*
Farte atikiMblvsliiids operofa ^uadratss
Ex TiburtinaiMetufofa p«ftt:|Ksu^turi
r : Hic
Hic nbi judicii capicalia |ura feveris
Decemenda mancnr.Gteceit iprtibiif , nnde
Libera nec Venus, auc Macs indemnacus abibit»
Hic ubi peAinibu? finrri flat ihisrtyr acucis
Membra lacer BlMas, Tyberina in fironte locatlis;
Haud procul hincnitidis ftit virga Lucia teftiir '
Confpicua« & votis, nec non laquearibus aureis. *
Flurima templa extant |. cdefque, & tefiaper' mben
Ac Nofocomia, &.collegia fecra virommt
Vedalefque chorl, diverfaqoe dogmata patrum,
Privatcque jsdes» & publica limina paifim;
Et loca cunfia Urbif, quomm fi nomina vellem^
Scdari numeM, «^uf cilct Homtsicus trdoc.
ADAMI FUMANI
V ER ONEMSI S.
{•»41
<•
FAx Oibis tUe^ iiicMidfuiiiy pattnr, ptm^r»
Buropa mohftrum qw9m novum genuit. pasens»'^
Matrls ferus quod camifex- ferct fua,
Qai bacliapo fuperbus fpfo fplritu 9
Dei Flagellmii nomen indidit 6kA% > • >
Terris fiirens fatiftkrs inrt^ Ji^vis, '• = *
Per quem fuete fsda hik 'Setreti^
Quum rqti^iie jMlfes vfqtir ftidit batbavM^s '
Qjio fe ore viv4iK^lbm<AMifet'AtIiila»
Tabclla Jovii b«c indioat^^^aittiffim^»
• ••«-»•♦ , . , , ■» i
■^99^- ■■ •••■"'='• {
P4 ' M
^ ADAMt
Sub
Immanis tlle, peftis Usbisy InirbafUft
Qui ,b^r)>ararum gencium trrror , M .
Ad brcum ab Occidente fincs ImperS
Olim .feroci. Marce dilatairenit ;
Qoi noftca vaftitate cunfta perculiiCt
Vicos, agrofquet civitates, oppida» .
Kicu ptocelljB» turbinir^tte acerrimi.»
Deo,atque hominibus abominatus TotilA^
Hac in tabella pidu4,^ofpes, an vid^
Ut fcvus., importumis , imp^tais, adbui:
Stragcm minetur ore, c^dem» ianguiacm?
• ». . * .
S»i Effith Mmiui THrrima»
f • ' • ' .
Xuebat Eccelinus acec Italus, ^
jprcrus trcmenja militum.ferociay . .
Trcmendus ipfe diritace barbara,
Urbcm fuperbam , maximam ^ perlucidum
Sidus togat» ut perdomarct Gallic:
Tyrannus Ecc^Iinus iUe peflimuSy .
IUud Deo» atque bominibus infeftum capUtf
Quotqiv>r fiiere , quotqucAint , quotqu^ umquam erunt
LoD^e Tyrannus omniumteterrimus:
Ab corde cujus cxfularat fundituf
9as , ]us , pium « reCbum » pudocquc , «quum ,&bonuBI i
QUi tenera membra parvulorum ab ubei«
Matrum revulfa , difrecarc per fcelus
Mncrone duro fuetjos ipfe durior:
Quin (pro|i nefasl.) .ft.mulierum pOBguaatiuui
Extenterare ati)abat (o^Hinm nefiis!)
Exenterare amabattalvos impius
Horrente fcalpro? tc nihil, «atct, Vetcflff
Lucina, juftis qu« vocaca parcubus
Nitcntium audis pia tocrimofas pceces s
FOMANi; ««:
Qam fcpe fiepinrqiie repeticiB» illins '.'
fivmqumftrtKetipnmiSf nnmqvam &ri
Diirimmum moUite 'peftas ^mvenmc*
Bt hoc Patavi m>vtt alma civitas» .
Vicinaque illi finrtilir Vicctia^
Tuque nrbs freqiiens, vetufta^ msfn&^ nobilis *
Verdna, mater nd>inin pulcherstma,
Novifti , & antev.tu beam Brixia ,
Tum fa£h ab illo mbs omnium miferrinu*
Ruebat Eccelinus tc^ Italus, .
Qualis fonantis-vis. cornfca fulminist
Quum Tuxrianus e^ce vic fortiifimns
MartinuSy indignatus, nt fpumans apei
Lucanus» aut &ibeUns; autAfer 1000* .
Getula pubes quem veruro petpnlic
Cxiite notis faltunmrecefltbns^ .."':* *
Clamofa pubes« &. Nnittidicomm cannfis
Animofa vis latvatibns fsvis ferit,
Quum colla » tc armos veflientS>ns jnbis ,
€:aud0 flagello idencidefli graves fibi
Villofa terga verberans iras ciec,
Secnmqnp ccco mntmufe dubitat feriis»
Qius prima mordens obterat venabniai
Sic ille » tcerbe nt fetvitntis imminms
A civibus propelleret jugum fuis^
Formidolofo & ipfe cinGras agmine »
Virtute fretus etfilit mirabili
Seni ittcitatus obviam acerrimo,
Frimaqne pugna' vnlntot » vivum c^tV '
Afportat, inque dauftra.ccci caroens
Contrudit; ubi ^ft dirus is, diris mddis «
Squallorcqne, ac pedore tetro, peflimis
Sttis fcelecibBs denitasi posnas luit. Vi
Qno ^rvagante tam beato nuncio
Late per agros ItaMm* perque oppida,
Paffim pncHc virginci mm chona
Lcte canebant voce rinmtla fimuli
MartiAe 8[^iitriane'^ Maoii^ intlice» .
\
\/'
Ta
» t . t . «
«34 4DAMf
Ttt liberator urlititBii tu patfi»
Servator exiiicittir, & oflioes tmuiidQl ' '
Laudes tulifti : oempe noftra ts otmiibui ^ f
Nobis dedifti habenda, quum neSntiot . :>
Latronis aufus contudifti , tt onmUnisi
Mentem addidifti civibus trepidis^ txapi
Tibi & mariti confuges , & conjugee.
Debent maritos, atque utrique liberot*
Debent parentes )iberi tibi quoque^-
Tibi nos pudicitiam, tibi decus, fibi
Noftram incolumitatem > tibi jam: deniqu^.
Nos noftraque cn debemus toc ^U cMmsia^ '
v.> 01 -n
sa Mgh0 Catds Snrilgiri
Scaliger» anne tua ift«c» Cusis iadste, imego eftf
O cari capitis «M fnifai efligiei.^ . •
inene tu, profo^is ^uondam qui «viKibns umis
Portus eras^affx; (jpct, pr«fidium, columen^ .
Gaude, heros rediirlve, herosMitiqne domiqua
lUuftris, jttnfto viribiis ingenio*
Ecce tibi ut meriis Jovins rcMfWfic faoaotvf #
En te ut honocaf&s junxit imaginibnsf
Mafte» tuum tei£i nttidBm nibi^ine nomen
Fadum, jam poterie nniiii abolere dies.
■>
Tie Ffandjh CMwagmlb.
.1 •
Sedttls apit v^vd metusis adirofat hy j s ,
Ut liquido vacuaS' diftencisit ueftate cclks| <
Ad te fic mdii'ieeeieri tulit impete Mufa, *
Bellica qnem td «iagnos vtrtufTevexithonarer^ >
Francifce,8rternumpicitat pve f«reuIanomen> ^ u
Cui peperit; cunfta frocemm qtitms adftaioevieaatis^
Ac magnis unfii^ecom de reburageaitet -. -. . ^ '
Ad fcabrum haud seritus canftftim ezi8e.{MfBafencs^
Fortiaque infirmo» ciccumdare .bvaeiua coUo •
Scilicet hoc ttuuai naUty fuam mUIe^ i«!l&rti^ -
Ce^
Gefta tva piwchia , & vifto ex hofte trophca ,
Magnorum decus^ ^pfnbtvin » QiW teaUfir r tamlem ,
Orta licet fubico fra&nm te adtriverit ingens
Tempeftas. Caurique, importi»io|iie pmelhri.;
Ne dubita, tua tc piecas,.tua maxtml yicicua
Vencuro meritis cumulabjc bofKHtibas.KVO.':
, »• • V »■ •
• * *^ • •
f
/« Imagimm nAnifU Grtfih Veuet^rum
Principit.
• > * .V «
Ut vigili,dofloque ratis fimul tOoL ma^ftro cft»
Undique ut aerii verrant freta caa^illa vcfitt,
Nec ventos, validafve timet fetfiint:fc6ceUat;
Credere fed pelago « ac magMis A fluSibuf auidet t,^\.
Sic Duce te urbs prognata marl^iicPciacipe» QAvot^'
Bellorum ut fciret magnqs inftate tumulcus ^ 'i
Bellorum metuit nullos incercita cafus»
Sed Martis dare fe magnis icita mocibus aqla eft. .,
Uc latis illa eadem do&o (i cafla magiflro cft^ .
Ut nulli nufquam turbenc fireta cdnrula venti; .
Et ventos validafque honrcc malefirma procellaf »
Credere nec pclago , aut ullis fe fluflifaus au^ec s
Sic Duce te Uibs» bone Gtitte » eadem^ fic Principe caflat
Bellorum ut videat nullos inflare mnmltus, . .
Beliorum metuit cunftos.exeeirict pafus ; ^
Nec dubiis dare fe Marcis cica moufc^. audet..
Ut gregibus tauri , turres ut ukBntbus. altin ^ .
Sunt decori , ut pelago naves cisgentibus undif « .
Sidera uti radiis internitet auneaVlicebet i -.■ i
Sic tu y fic VenetAm in)^cia dum.fcepctft ferebaf »t " 1
Notus eras proceses iutec* bottetGntte^,ifiiperbo9' r
Corporis eximia fpecie, vimite;''«niflitfqiai&>. . k-, .1
Noffaratum o falve Heroum ter maidmei: m tlllM;; -:
Ec noftra pofthac femper celebi»bcflQ.itfuJOti . .i.:- '4
JU*
Jam cana rogit tfpeixe
f rontem fcnefta ; corporta
Jam mcmbra fa£fca kh|piidag
Senfim rrcedciis in dics
Vicalis igms deficic.
Sed hoc quid ad me, ferTida
Patris fupremi caritat
Me concinenter fi fois
Fovcre pergie ^iiibas?
Ergo, o bcata vivida
Coueftis ignis flannmla,
Magis magis me tn in diCf
Borere perge fingnlot.
Ferge» o beatty perge dumi
Mim ufqiie perge ambtirero
Mihi «fqnc perge abfumeeo
Cor, ofla» nenrosy vifcera»
VenaSy medvHas. languinem^
Ipiamque mentcm ac Ipiritiimr
Jjt toms ardeam tibi :
. Vt atia quum mors firi^dat
AfiS^rre mibs volec manus,
Sic, flamma tonir^ ftmimcic -.
Alis Amorit lucidr
Binc czpeditus, fluberit
Altas ad orat fubvolemi
Cognata ubi intev fidera
Non fcm am^«s memor mefr
Unum te amem; ae tna fkaaSm^
Immo^ ardeam* peremiiter
Faftifr ini tbrmaximt
Scintilbr pam iiiceiidi»«*
« «
{ ' < • . ••■1
• ■ • ♦
r •fJMNi Hjtmymi Prsct/ftrU,
Longe Vir uniis omniiitti doAiffinm»
Veronawrqueni non MaronesMantaaSy
Nec noftra prifci» inviaent }am £eciila,
Virtute fummam ^Qftfecntus gloriam '
Jam grandis mvoixl^ condiitur Ftacailoriuf*
Ad triikm acerbe «loctis ejus nunciuoB
Vicina flevit oia, ftcruilt ultlme
GeiiteSy periiTc muficorum candiduoi
Florein, optimatum& lumenaftiumoBmilim.
, . t-, r »
L B P N A R DI tU S C I
E a R O J U L I E W S I s.
v.'^-.^-/
7/s TRmi Vemii ^m^
DUm vacat , hlc ^trise fecefltis intef opaco* ,
Qufleque aurft, & multo dcvia colle placent >
Mecum una indulg^ns vefano Mufa dolori ,
Dic age lugubri carmina m<sfta foilo»;
Fleiidi bbicus nbbis / & triftitia fbneiia Beml>i » -" v
Funera, qu^ lac^mis haud dec6f*rc nefe». ^
Qius de£bs, quas vos tum caufa ni6rata;fo«ore>i
Nec pafla Adriaci^^^eft Thctybliire fietA? *
Amiflumr ia^emeret Bembum cum Nereis illic , '• -^
Ac longe in mediis conquereretur aqUit, ^
Cosculeum o^» glaucofque finus, fldtu hniiuda lafgor
Canaqu^ ro<anti' peSora tunfii manu •
Voi decuit magnse in pattem properare querel«,
Gmattm tc luCtas iBgeminare gcaves i ;
Nulli
(4ulU hic qtiam vobis tnage flebilis occidit, arteS
Quaram JHhd'^ & AilfllQfii mSt fauMa^.lhoros •
S«pe oras olim afluetus luftrare repoftas
Fhocidos , acqver)tti^t& lvi»ignkt«> fili»(r i 'V ^r •"
Sxpe jtiga » i^xigot^M Htlic6ilif i foncibilt afltta^r -
Anrra nifi a p<fto;ilon adeundit/pedt» / .^ >•
Illum ubi vifturaditaftwcttianiite^^cftnisr/ .: j ls
Largius vinimteet A triboaftis opbs,
Uc forcr exteofoffao fe AdriarecA^t evo;. : \ \
Ja£]baretqu.e fuas vaceifijperbin aqyas^ / a '■''•
Vate , com^s cui iMiillblisnr» &:pt8^cempbra ^ofllffitt'
Qus.e)diitfat!diitQnfo> eft?erbfc)^>afliatia peq^ .ia i '■
Verum a Tarpejo daca pilea rubra Tonante,
. jQjuqne mt^t rpfeQ. murice tinftus apex •
At non infelix iftis tlbi cultibus, ifto
Pai^tav Ipi^gofn , Bemjbe ,^^it^re datUQ> ^ft t . t
Qiaiul6<^dedi eka&t Mri.iiixikmpore/ pbft^aoi
Hsc ultro dederat munera Paulus, obis.
Er te non ^efaC» i^<» ,1 t«tiIfa|nOe«tetti,l
Non & relligio cafta, fidefque fuit,
Prifcave fimplicitas , ^ qaild^rt^&oris » ipf»
Qualem Sithonis vix habiiere nives ,
Atque «qui femp^r cuItrix»;iB:»ii^WaTofrdi
Grimiilis , a turpl & mens aliena probro •
CrudelasPvWi.veftmmfi flU».fcrftifque» v ^- *
Tot dote^ j tQ^ npn fuetac moyprit bQi>a , ., ) "• 1
Queis infigneAi atrox fonus neTcice^ecebaC t . <i :•> *
Vitare &* rapidi.trilKa damn;^ ^ogH < ' -^rr ;•;•
Heu quid; ifm4i qps^ , tuq^is V^ein^iie ocCttUtiittitl
Atra qpi^jkriOjP^m & fUa.^t?:iWH*H« , . i j ;
Q]Ban|fi^jtin;i(if|e^ris aliquii/efepxiaut^ aha'. :^ -
Nec peniciia ipthfatP,h«uni«jiUe,.I^tt eftk- .^ -^Vi
Cui decu^ ipgeofi ^^uoiifit^fii^y^i^r^ fttiamaOli.L
Viventi,^& cultis gloi;ia pam nqciH .:^i *?'i'i '-"^
^ciilcec haud; to^tts morii^is ime^ liap Wl r : . ? •• -
ficmbe, tui £( m^gna paftejt^psffiiVfifrisii »::/«•
Clarus & aiigutos Mu^r celebrab^e olorei •: J
Quos Amu«( 9)10« & Miociiw afma feitHet r >
* ' Nec
F c; S C I. «4^
ftei^nt etipietUtU tua namina tertis,
"^Ctnifta potcA quacnvis imntintiiQe dies. ' .^
'■■At {ama ( Iianc Aaiicc colLec &u penna ) loqoetiu, '
OciMbit^aa ritagit-^dibuc, «que magif , >
Ct^sUiC quacvnuae.faciB rpcal^ ^yirhc,
f ^idia. lc^loUvj Pietiurqnc iaboe .
Sed jam ceiiandnm quellu . & logabcia pleftn ,
Lngabrem nobis ^ noTBifleilycani,
Sat flctum : atque ipfuin tnihulum jun condere tempaf^
Qncm afa4w,Vui}^b> pama Aw, ,
Qna virides crefcunt.lujcir.va4^ propEer amoBCic
Coilins , & fummit lapfa fluenta jngii.
Hic edam mctquBwut ioaewt faonp^e:, }ac«nti |f'^.
Sfiniaaquoque ii».B«flri>,ft|iV:x»numenta f»I(\. ".
Quii v^l^'ijtdigfii«'«arp«tgftiiFr&-°d<ua ^tum^
Lilia, vivaci tefafl,>ro<uaftf . coma,
Atqnf ali^H.woa d;ic joraf , cwivvemat apettO
Ima $an.4 tc cultn jallk viwue^To cfl; .
JACO-
^ ^^ ' X >;^^X" ^^^ii^Avj^ik A .^^i
1
BELISARil GADALDlNr
Hfitim iHum imer Trhiiif^
C^Wior efiTolito ei^^ens Atftali&m vnSSp -
U ' CyntBitts 30i<lo paffim novti^ gaudia mnni^'
iifantiat, hand f6mi, ventunqlie infcitisi&vii
Scilicet ut Reges ihtet rahcita fiddes - '
Foede^iint bodie Veiietam vnlgaiidtii^iirbemy
Surgite io juvenei>*manibus datelilfa pknis, -
Sargite hnmum foliis , Supetumque altaria Divam
tineribus cumnlate piis pro munere tanto.
O que JEatidicc nobis felicia Parce
Tempora promittunt ! o que fscla aurea furgentf
Cum Liby» extiemo devidus Marte tyrannus
Occidet, atque omnes niu cum nomine Turce*
Cemite, ur anMTnlios fifmaci fc^&ns auftqr
Ipfe ingens pietate Pius^, cui Heftc^r olympi
uurbine jn noc tanto terre commifit habenas»
Florentes pop^los inimica in proBlia mittati
Quot Reit;Hi(panft gentes tellure Pbilippus
l^ndat bello afiUttas , & f ortibnr anfi^ i
Qnot Veneti eog^t acies peditumqu^e equitomqitet
Italaque ut pubes aaimis ar^htibus arma
Arma ftemat $ raucoque fimul clangore turbarum
Et nemora» & filv» rebo^nt» collefque fupini.
Parte alift, innumersB, levitet fpitantibus Auftris,
Catbafa tendentes fcindunt vada csrula » puppes ,
Barbaricamque petunt concordi fbdere daflem •
Quis tibi nunc» hoftis» cecnenti taUa fenfns?
QjBO»
i- Jl
. » ^ i f
C AD A L t>IKI. ut
Qttove metfl treptdas ? cum littt^ra fecHiere latc
. Pjrorpiciat . totamque dehifcere claflibus equoi:?
Siccme jaftabas tete , dum federe inpto
Adriacis parteiii Cypri- muico iigmine nuper
Coepifti? tumidufque noyo pr£Cor4i^ regno
Non hominum /non ulla DeAm Aeva arifna timebat? '
Jam video *Oceano in miagno concurtt^re 'utrinque
Ardentes in bdti rates ; claflemque Teb^llehi
F«nditns everH ; vaftumque tumefcere pontami
Pum rapido fraCtas abforbet gurgite naves » :
Scuta virdm ; galeas , devotaqi^ «orpora niortil
|nde Dei clafiem v.*ftHciar %Aa nfiovere ^ ' • ■
Fervidu^ anguftts qua fkuctbus Hellerpontue
^ftuat, & longo fulcat duo Uttora trafiu .
Hinc equituin curmas , pedttivmque hinc ire eatervit
Kegnifque & poptilis ftragem exitiumque minantet*
Euphratcm , G^ngem^ue QietU trepidare fub imis
Fludibus , 6c feptemgenimf tremere oftia Nili «
Jam video exantmem pulfo cum miUte terga
Verterd, & ad Scythicos eurfum contendete faltlia
Selimum . ae fefe extremis abfcondere filvis }
lUuni feftari Hefperios, animamquenefandam
Eripere » & medift refupimim linquere ^renft »
Atque ita deviftis divino numine Turcis ,
Urbibiis everfif , foto^tie Oriente fubafto,
Viftores prsdl 'Immien& fpoliifque potitoe
In patrias urbes magnis remeare triumphis 9
Tunc ibliis redimita eomas felicis oHvs
Candida Paxlate popolos invifot ovanteSy
Quam pia Relligio inceflTu eomitabitur «quO'*
Tum fera bellandi rabies» & triftis Erinnys» -
Tum Maomethe® exitialia femf na peAis »
Tartareafque domps , horrentiaque antra fubibmt*
Aurea tunc Isto nafcentur fccula mundo ,
Sscula qu^ vcnfura olim volventibus annis
Veridici vates prsefaga m^nte canebant.
Surgite io-jjuvenes, manibus date K)ia plenls »'
Spargire humum fotiis, Snpenimqae altasia Divflm
Tom. V. Q Mwu
«4> .B?!LISAHrH-
Mttneribos cofliokte piis pto mnnece ^nto»
y
Qiiis violare «ttfit )9ira|;o fcedere pncemg^
B.egi>^^^U^aa }ugo .prcmere , atque exQiJiif^o.f^eiftfitn.
Immericain .; patcemque tx^pn^inum » p2^rein%ve>P^oruiii
Temi^o?:^ $c immeTiPireip fceletl^ pujtet, ^e «e&vldi ?
Ah te ne i;anti cabies-,yiefai)a .fuirpri^ :
Ezagii^) qtticumqiie':pu 'mp4erari$ babenftfs . . ; .
Imperli: tenec ipfe>pater jQiemor onii^*i9i^ent;e, - ,
Et meritas fumit snatvrp cea9i.pore ipo^oil^ « , *
En AfiiB VenQtts pQ)lut^(p^€e;Tytanuus., . -^
IMiiiw ev^rfifi, ingi^ti.psede pejc^Q^^
CondC^mpms -viftoir iSop^itft cuaiidufquc fecundl
Sorteistltenfi.rjtotum^tf^ fetiggns €lA(fi&U$ >a&quor ^ .
Ut curftt cadit lin me4*0 ,: viftHfque.V^pfnte
Stemitur > yac :poanftSrtt WCO p?o qriuiipqrf eodit. .
Noi^itec GQofiUarhumMi342;$c mortivlit^us armii
Proveniunt; Oeusjpfe» Deii,spo(i:,fun€^a miilep
Poft mille .exbatt(fesptecni^Me mA^ifq^fil^bpfcs , ..
Nos tandqm afpiciens<»!^cer.9o.v£p9der|^ pa^is .
Tergeminos jmixi 1 1 R^e« ^ triar fMlmiiv» • beUi , .
Armavitque,pias .Q(plpiftj>r4borp men,te&'» :..
Et dedic indooutas boOis cont|2ndere-r vifes •
Cernis ut-Jonio (goociirrant.ipqttore uti^mqtte
Frontibas advecfif^ itUDfiiica in bi|lla trirefnes;» ,. ;
Ac vario ar^entcs ineaDjcxertan^e/pttgqa^?
Infrafli ue^iie. duces .Ojk'ienti$t ^ ^gmioa.l^te
Hefpejjo.fub Marte .c^9t ? cpnge^i^que ^daiCs
Cencuhi antiis » centttm^vidrix fucciefliibos una
Lttcexttat? viden' infeftasnqn^m multa^er ttnd^s ,
Telaque Threlciofque ai!Ctts , Lyciaique pharetras
Verfet » & .hoftili taigefcat fanguine^ poncus ?
Pafce octtlos, animttiiique tnittm^ miroque jabote
Arcificis,ficQere9.ac pacttsjctare.trittmpliis»
Te>tameQ Jioc nniim femper .preque ofwibus ttnum
.-^*A • ♦ Ad« *
G A & i^L D. TrN I^ 243.
Admoneat» vaXfens quaptiim mortaUbus ebfie .
Juftitiain.»* 9c Cummi ^^5^ contemn^^ jDlympi •
> «Y'
;*i
■^ «
J A € O 8 J q A D D 1 1
RLO..R,ijE.'iNt'IN.I-:.
iV* ■ •'
• '^ - . . ••r'if»
•j .loa.
GRandi;i «« He^i^m v/rtvs ^uf^p^-^xt^t^ \
Laurigen fudans ^:p|i(cieA4i culmiJt^.l4pi^iat :
SpiCula flammiferi Cani^, >?t^ue ^^yx^)^,^W9^. •
Frigaca contemnens, jSc fecto percitiis.pitifc^, : . .,*.
Hauii vitalem do&ore «b ApolliAe ^aotfijflvy .
Mortis, & ignarg» vidi^r /caligiQis a^e^^» > . ,
Invidia inf ailum S^gUsJagQ^ta f^tijif r I ! ; .
Fregit,,virtuti qUiKmiUictpoc]il^.fcUi«g^ V: , ;
Cognatofque truci cotrolit dente ceraftas,
Scilicer inv.iditf ridejt mla fulmina vimia^; ; \
Et domat' omnivori stXQ^t^ temporis |j(af ,
Si parct ctecni felices carminis aias '
JBthereus vates • noQriM^ ji»e jd^fpice wmn^ n , ^ '
Heroiim foboles , Romanique i^rbiti^ P<^s» ^ -:• ^
Qui Reges domitas . qui d )na$ regna {bj^wS^ •
Quique rebellantes feliei Marte catervas ^ l
Protcris invi&us, vel iniquse turbine.fortts
Concufsns , vafto qui nufquam in cor4e jti^Qje^
Excipis; indocilem fraagi, ignarumquepsivpq^,.
Non popnlorum ardor^ non eonjurata rebellis ; . .
Agmina terrificant terrs.^iion fulmioa Ccp^ir .:^ -
Non peftes Erebl, triplic?s quem macMqf^^MuV^i»
Si caderet ftabili convulf^ a C^e, j^i^ -r..
Impavidum* >, •
Qiiid rejEe^i^ Keroim &i;ie»# Wim^W l^489QB
Q % No«
4^4 r. J A C 08V .^
Nomiita, qui gemitti ^enai;unt Umitta Solisf, ^;
Queis foittina trbviim patejfecii: 'fcitilis oft>ert,
Ipfa gcadunj fiftsas (.mirajrc ) immobilis ,^.am^
Imperium nrmat generofe in cardine ptolisi
C^raves^c^juirfun^raifr <:apifa t%a cofroifi&j, ;
C6gnatal>5tlc cotnas reghatrix Hn Aiia ncSie , ' ' *
Scd tibi quot pft^unt fjimulantia jR^gna corpnas^
Tot tibi virtutes neftunt- tiiaddmmi Ccfar ;
Mullum at fplendidius « ^uam RcUigionis alumn^
Af te laboratum , gipmmis^ coelenibus ardeni «
Scilicet arbitrium g^i^ofi Cf^^^</^s VP^ * r
Vindicat , iB^ui^yi^ue vehehs* traiismcEnTa Solis
tlcQit adoiaht^m manfuro fjoedere divis.
Hanc fequHuf^Ctavitas r» vferi fahfta' c*pMb ;
NudtqW iimc^Wiilas frairfe$'ex%0i latentes. '-;■••
Qucqtfe^lftcdnctflro djrpW- feoti^mplim ofbe '
• Munita inftii^lt ylrbl» fticma lirtgti»;
Intcgritas ,*fiWfque ttiihaS Atfccrohtis avari ; ' ''
Mitis & aIhrigeri'iti6dcfattrX'brBf*,*'ahimn.i -' «
Pacis , ad imMaties Ef eW-q6«^t6r4uct' hiatiis ' '
Iramque, & raSicm, cfuC!flchi?«rqw€-jura fiirojBs».^
' ' * ,* , , T,,^>»-<-
t t • ^
/ f -•
Aura, o pt^ffifhtts aSris 4<*6Qfe^» >
Lcpor orbi^y (^ vcatiftas,'''V' V' '
Adcs Aura^^' qu« inaritas "
PcramoBna pijifa.Hora^,
Dum florcntiafuhdis" ' ' ' ' ''*
Aftra flofibtts fupemis
Pulchriofa , 'blahdiora ,
tTu per liquidps a£ris agros ', '
Super /lurtti^s ca^rmina pehhas
Nofiitt Hefoeni defer ad aitum »
Qui Sarmaticis imperat bris •
OUi (idereo texat de flore coronaoi
VhcDbi ddOti jcoliors, vircutonfr ttmnero dives-
«. ' .: QW
GApPlI. %^i
Que candore nives. Ifmarias fuperanC,. . .
Lilia defcrc , arbitra lingue 9
Cordifque, fraudum non docilis Dea;
Quxque ligat ilabili pafta adamante Fij«9l
Qasque viros fiipcriis manfHro foedere nedic^
Porrigit etemas dammea di?a rofas.
At qus praeteriti cohfcia temporis»
Vtocutique fagax vitieiim i>is eonfttlit orbem |
Maculis. violas pingit aifioelnis •
DeVota Marti» fulmihis fl^mula
Virtus 9 «therco cfllore' praftans
Aufea iIaVenti« difFundjtiiQunera caltLp* '
His opifex texat radiaiitem Miifa coroham,* '
Cui nt(f(juam telltis vidit aliimna parem.
tie jaftcs , Atiadha » Vuum diadcma » ho^ena
Sidere ab sternis quod tibi fulget agris ;
^cilicet illa tuis fiorc^it graftior aflrisy
Sarfflfattcique comas ne&et Jovis, ufqujepGiabtlges .-
Qui tumidas fuiJit t>el]antis fulmine dextris, , . ^
Quem pav^t Boi reghator barl)arus orbis » .
Qui fera Threiicias perfregit corhua t«uhseV
Qnique fatum patulo Jj^ofchorum in cbrde timorctH,
Martius hoffili ntitrivlt fahguine chltor :
Regnaque centenas patiunt cui fubdita palQias >
Vifiurumque opifex ihelitur gloria Templiim.
JDf Toiria , mfm immoffatlioii Afnftmm •
liM Virgo telliis , hercia vomeris ,
Injuriofis invia greffibui ,
Quc Solis auratis patefcit
Crinibus , aftrigera^que turmflb • ,
llic Gratiarum dulce loquentium
Agnten choreas dttcit amabilei 9
Cognata Nymp6ariim caterva
Dum fociat, feplicatquie falttis( :
{iaec flexuofis orbibus a€rsi
Sttpcrvolafitiis makis «mtila ^ .
Qj - Vr-
d4< i Atdiii
Urget gemetltim ; mox facentem
Quaflat humum redeunte greflu.
Bfc & lorores, Mneniofyn^s, geilu^ ,
Plaudente Phc^bo pi*ds(Me ^armina
JEteitiitati deftinata
ALmbroiio modulantu): ore«
Audi canentes; temporis t!bktit.
Nihi! moramur levi nec^fliia$t
Quas Phoebus «ternunii' iHcravit»
Fulminibus metuit fcrifel.
Bufto fupetltes viyit aB invidb
Mens facra' Phoebo; hanc mellifluuiB latex
Irroric , aternarque pi^aefens
Juppiter ambrofia Deorum.
t>ifCfipfio Noais .
Jafft Nbt trr({6 caput ne^ens trinaribns umbrlr
Spargeb^i&dli foninia Vana flnu ;
Jam Dea Vj^riati^x cornu munitd , ferartmir
Agmina* ^er Coeli claira: premebat ^tot ;
Florea' progeriids CGS!efKbus s^muU georm^
Amittebaf inoi»^ lumims ohfne d^ci^s'.
Siivaqfue vocalis cantu' vicfiil^fa: bbsffati^j^s
Parccfcat r^lhds liiderciixMRaVoiliiti ^
.iy Canfrice*
« ■ • « •
Sidc fupremis Calliopc rolft r , r
/Bterna proles fceptrlFeri^^ifiS,
Vitale concentu beattna? „ 1'
Florigeras peteret coliirtiiiW j*
Quis non canors^ ndftarfeiim mel6«' '
Haurire Dive^certet^^KonotibW ./
Quis non corbncf lAv^iaeridis
Numen , & obfequio vcreA^^tf?' \ ^ ' ' '
Quome cakpiem, PiicebiJ,-^t!^iff^fa^f '
r
In celfa nuniqtiid mcenia fideram?
Num fonna regnatrix ab ax© -v :
Labitur in patrios penates?
Auditis ? aures fidereus quatit ' .
Sonus t catenas nederet amnibttS«
Belvafqne fr^enaret rebelle»,
Sifteret ae v^hicrum pbalailgesu
IUapfa certe in pefiora vir^k
Mens pura noftrae Calltope canit» •
Aut virgo mends cmulatf ix ,
Mufa recens fluitantis otbts «
Sic eft: recentem mox egacai^ms
Ducem precabor , aufpice q[Ua' modof *
Vibrare pennatos ol<^9V> .
Et focias aniihare chordas
Fas ell. Gigantnm cum Jove prcdiia
Depingat aket pcodiga fttlQuntsi
Aut jofque viftrices pbalanges
Romulei c^efebrdt Sertitt^ i • <
Ant Barbarorum cla^ibifS inciitumy
Cui Ftora mater, PannoAie duceoi -^?
Pubis p triumpbantem SchokHfWB t
Ipfc fuper famulari^ alas
Samc volanrem te prk>r evebahr^ .
Facmnda vf rgo , ht neva fioride
Tellirtis, cternos^ hM«ret
Ctti parat Abnidtim cattfva •
\
%
Ai Via^ism Ttohmam Mgpum D§im
Salire^ o Tyi<rbefifle tegnatrix inditt gentis t
SUve d Mb^^ 4uko docus foboUs . V
Excel(b confunfia Duct» genitura Minerv»
Heroas » Reges Urbibus , aftra polo . -
Sic voveo, fie pr«dieo, fic ttumftrat Afoltof
Decipifet tfttctti ditto ApellD fimoiP
„i J A C O B I
Di$etm .
Heroum fobolcs , geatiUbus auda triumphif,
Me rapis in laudes, Oux celebranda, tuas.
Dia tibi Venu^ ambrofios aflSavit boqo^c^s» /
Fovit & obftetrix peftoce 4ia Chacis*
Vix natam «temum complexa Modeflia nutrix p
Texuit atquc fabcr ^nda ferta Pudor ,
Artibus cgicgiis coluit JiDve nata Vurago,;
Neaare Caftalidunii.pPQluit plmi cpbors .
Quid mihi gcntile^ IfarpidftS obiiqit bofpes»
flas Heroinas una puell» refers*. . .
Ppiofppopajs Arm in laudm Gbtr. Sar0Ci$d
ffwifim Gymnapi Pifimi^ &c.
Qtut nova felici fptaaeula lim^ne cemp»
Quae nqnc Pifano fcena patefcit agrp !
Dum ciet Ifmario Sarac0nus pefiine chordiS»
Argut9 focians catmtna do&a lyr»,
En fitibunda foni labentes flnmina Ijrmphas,
Fnenat & aligerosrUandior aura pedes^
At docilcs agitant Nymphc per prata choreas,
Dum Charices ludunt^ Ijudit ?c alma Venuf .
lUas ambrofii comitantUT; poiie kpores^ . ^ >
Hancamor. & lufus, dclici», atque jocus.
AiTurgtfnt faciks tenceo 4# "cclpit^.flo^f^i :.
Atquc aurita petit fylva CJincntis ebur .
Sccptrifeirique adfunt pofita feritate lcones 9
f pfaqu)? nunc cacdis ncfcia tigris ad^ft * : ^'
Cornigerique gregcs adfttiiri voIuc;nU9W pnalatlgef*
Saxaqui^ natali dnritic pofita « ' .
Non fecus ac dominam rcfonans cumflcfctademptam
Biftoiii» vates redor, bonofque plagas* . ^
Hic per hypcijjoreaa glacic^ . JUio4wf fw 6«»«»
NoxiaflebUibtttvKcbmtaftramoda. ' .
Sci^
G A D D I I. t4«
Seilicct Enrydicen £itali vipera dente
AJl.nigra regnk Jovis compulcrat Stygii •
Tensnreas fances. cychara penerravit dmante, ^
- Hqttii^que Ifmarius moenia Perfephones .
Infueto vidi ftupuerunt carmine manes,
Viucfnir anguiheis fcta Megsra comis:
Exahgues lacrimant anime, precibtifque cftnoris
Frangnntur rig^di .peftora ahena ducis .
Reddicur Eyrydic^ pofeenti, dbttrnova vit«
Stamina fatalis ducere Parca jubec .
Jamque virum fequitur , dedit hahc proferpina legem ,
Sed legis con^ux immemor^ atque fui.
Refpicit inftantem revolutus amore tyiranno ;
Legibas hic famulos. cc^mprimit ufque fuis.
Heu Stygi» infelix rupifti tei^ia Divs :
Hcu uimio Eurydicen c«dis amore tuam* . . - .
lUa ruit Erebi rufCus devota tenebris,,
Qii^que femel vixit» bis moritur mifera*
Ncquicquam prenfas, Orpheu lacrimabilis» umbr^s^
Non datur ampleGbi dencientem atlimam ;
Qua moveas pcece inexorabile Numen Averni ?
N^mpe femel tibi fic reftituilTe fatis.
Forte Abbas rurfum obtineat dulccdine cantus ,
Qu6 potis cft ferri frangefe duritiem .
Htinc nlirao fuos cohiberent fidera curfus 9
Concentiis maior rufus in ot^e fonat .
Far qubque nobilitat mornm fymphonia Vatem»
Quos blandb viptus temperat obfequio.
Qaid mentis referam diviiias catmine pennas ,
Queis volat aftra fuper, coeflicolumque choros?
Vnus inacceili folium vcnerabile Solis
Scandity & a lucis.fonte bibit radios^
K
j -
* « • • * %
<► ' •*
LAU-
:»
•^ &8<t® zm (Pis^s m^ sm sis^
•«§1$ S^g@^$|S!0 0416 f^ ^m E^
LAURENTII GAMBAR^
, iTki xr A Miv
^i/ Francifeum Robujterum , tmMneufe^.
tflH tStAC t.
EGi^inm • Francifce , getius, etti ecmrdat ▼efl
Pcaora fiiAt V qui facra tiMii , & eivica jtto,
Ne defis , dum pacaco filet s^i^oi^e ^ofittts ; ' .
Limniaccn nfve ad littus eontferrirte. dblefttettl
Noaumos ftcllarum igncs vi* Ltktifct' aftb '
Difpulerat> vix orta dies rcnovaveritt otberti
Luce nova» dum ros madido de graiAine lionAittl
Decutitur , fe J adhuc reficit fua' pignoni telfus , ^
Et late redoleiit Istiflima floribus a^rVa :
Cum petiit nioerens fecretuni CAofla' fitttf» . *
Limniacc , Quam nitfta Amyco Lyrheflra teiJce ' '
Conriixa e(t furtim , miiita qua pronus areni
In pelagi tumid^s' raptim fkiit Iit^chtfs undas,
Tum mare profpicienSy dubiique incommoda potid»
Hos que(!us feCum foli meditatur arenft :
Infelix virgo, Iiq[uit quahi tnile^ dmator;
Et prsdas , at^ue aroia fequi , rapidofque ciforeS
Sspe pati» longafque hyemes, & frigora brum»
Maluit» & gelido captare fub «there fomnos.
Interdum tamen & D^Ui furor irhpius , & MarS
Faaa pace fllet ; v\&t3t direpta reportat
Hoftibus arma domum : mox fefe ex ordine captos
Accingic memorare ducssy lougoquc VKil&ffl
Cott*
G'A M B A it iA. 151
Contufos lidlo populos ; fuperataque rcgna
Diiin fUcmorat» nunc ante fai nota ara mariH
taeta fcdct, frttiturque vitl fermone; ncc ullis-
Exercet curis vitam, nec pigno^ curat;
Et nunc tnoefia filet dubio in certanKn^ 6M]Mnx\
Viilnera dum, belli»iue vicct, & ^roelkt narrac,
Pifcator pelago capjat feu flmhinfeV piftds'»'
Sive laco ftagnanti^ aqu« ; cum' i^fper amif^
MvgRttiti gelid» noftis Fe obnt^bit, ad urbeiW
Cum prsoi I^tus properat ; pravrs tndle reverrens
JErif mniiumy parto frditur, cuitt eohjiS^ii cari:
Et vifco qui faHtt avcs, feu rctibus» & qui'
Vertit faumufti ferro ihdu^vo , feti moliia falce
Pnta fecat . frugtPque m^ , eunt facra Saterdor
Indicit bopulis , rededht ad dvkia tcffa ;
In triviif^ue agitant choteas» quas efc^lu^ itnSbti
Ingenci tegit, & ramit frondentibtis atobit*
ATenator fihras piriml fub' luce fatigstt »
Involuitque feras laqneis, shft commfcfus fiaftl
Infenfa aggreditur» mrifri^ns cadrt iMl reptehte
Ante oculoSy juga funima petif v^ fair^fa, & altis
Se condh: nemorum jamjijn morttura' fitt^rti ;
At conjunk leSfo carpit fcfcura quittem; *
Ilk itenim laetus fpbKis^ & catd^ ferarcfW,
Fert ferl fc nb&e dtiiMh, carorq^ue peh^res
Invific ,' fenetifgfu^ dM ioiApleiibirs haw^ r
Inf&hct qu^n^ paftof amiSAf , cul ffumina^ c^Mi*
Et oemdtum dulceV tiinSitf; ^iA monffVtis ^vum
Exigit»' aut cdnValfe e^vS^ l^tif^tte ftoTtimbra
Populel pecudum nt^^^ros & figna 'HMtifct i ,
Et modo pafcit ov^, viridi nfoad It^ in hefbt
Agt^^Ai calamis MofdtVi; modoWcrt adilt»
Flumi/» fafci fatutes- herbbSJ i^n vaTIe fu*ett<^oi .
Expefllai tanidn hund re.^ehs in liftiiife?c6rfjuhx,
Et laflum am^lexn tnolfi fcyett ille ftib ahis
Claudrr oves ftabuHy, dapibufcjue epttljftot t^ undami
Fluraini*, aatrvirfdl in lirio'* <|^ -fht*<hiiraf unda,
Fcoft^^tWmci${^ ptfinnir mini^k^ tdAJfntem .
^' * In-
Ma . L A URrE Jf T I I
Inrclix illa ance alks » quam torquet atnator
Navita: nam feu frigus habec tcrrafque fretumcpie»
Seu Aorot ver purpureum . feu meiTor in agt^isr
Maturas fegetes tondet » feu ooiligit uvas
Viaitor; ilie tamen la^tus tenet «quora puppi^,
MiratUrque novas alio fub cai;dinc terras , .
Littoreis capiturque locis , & gaudet ab alto
Frofpiciens bumiles tesras , atque invia Nerei
Regna» levefque maris volitare uier xquora puppeilf^
Oblitus patriam, & dilediB conjugi^ ora.
Qu^m ferus ille, minas pelagi qui primuisy & ^tro
Turbine commotum fprevit m»re p feque procelUs
Mifcuit hunc Libyc» genitum de ftirpe leaeho^.
Crediderim , Stygioqae geous dedu|pre ab O^co •
Quid profunt milu curalia ? & tua munera quoadani
Hefperio deveQ;a flnu, ^aaque altu$ in «quoir
Se mergit late Ganges, ubi plurinia toto
Littore gemma micat vario perfufa colore?.^
Immitis Cdadon , fttva «quora femper an^abls-,
Et varios pelagi cafus? jam vertitur «flas
Alcera , nec curas p.atrios inviferc po^tus .
Care redi, eare 6 Celadon $ te te tua conjum^
Limniace manett & lentos fufpirat amores;
Nam mihi amara dies flne ce, lacrimofaque nqt cft',
Veftis acu te pifta nunet, quam ftexiiis amtik
Limbus , & intestis circum nitet alba iiguris 9
Cernere erit fluitaiitem undis ab Apolline,Deltt0)r
Firmatam, qus prima altis emerfit ab «h^is. '
Ur primam pater omnipdteils (ubfidere pontum
Suflit , & immiflb nimbo» Aqmlone removit ^
:lic afpicies intaClia per sqfuoi^a pupplm
EveCtam , & Scythici ccndenteiia' ad Phafido^ oraa e
Fuppe fedet procerum princeps»8!:duftor Jafon;
Hunc juxta Agniadet clavum regit» & vigil aora»
Exploraty coeloque norat xadiantia figha:
' In medio ratis Alcides {edet arduus > onmelfqtte
Argivos corvo proceres fo^reniinec ore . / .
Quos inter citharl attratl duffl ptrfonac drjftmsi
G A M B A R iB. 351
Aftforum primos ortus» & fem^na cerum,
£t mfaxe feclulam terns> & ab getjiere ccelum ;
Subfidunt peiagi jfluftysy & euntibus aun»
Adfpirant; mitifque favet Deus equoris ^ti .
P^oximus his Eupbemus adeft, qui fumnia parentis^
Fer freta Neptu:ni pedes inqedebaty & auras
iEquabat rapido cu^ru ; qai non procul , bafll
Infignis » gladtoque fa«ret Sicyonms Aftor ;
T&wdii ih ihedia ptocerum ftant a|!mine fratres
Alipedes ^ quHifus «hentes cava tempbra penne
Attolli^ fefe circtim i quibus aSra magiium
Nubilaque alta fecant ra^idi /coeloque £ruuntur ;
Csrulei pcr coUa flutuit . p.er,pe.^ora crines»
pependent pharetrae"/ curvsttaque taxus in arcum
Ex humeris; Iai:eri,Ifm4rji;s^n^ 9.^!^^^? ^.¥CF.<^'
Dependet bulHi.diircum infignttus^ & a;uro^ . ; ;
Aft alii ju^ longa tenent i ^ic Caftota Cjtrrfeii /^
Pollucemq^e jRmul, qubs ixnjp candida partii
Leda tuliif, qubfuin coptendi?» feftibus altcr^
Alter eqiios domitare bonos, vel vincere curfii ; ,
Queis radi^nt caplti ^aleae , flammif^ue corufcant»
Ardentes «ftellarum iapicer argentea velant
Tempora» & atirato rutilat de vertice fulgor;
His fe Dettcalibn comit^m Gortynius addit»
Quique Jovi refercbat ayum,' galeaque fiiperbttg
Ex aifrp gerit Eurotiabi j jKTympbafque vocantem ,
Coeleftefque Deas ^dbhia hiarmora propter ,
Et rauri eycftan)i Di£&ea.ad Itttora dorfo .
Ipfa Argo ventis ihtaaa per «quora fertur,
Quam circfum"exutta>t Nymph»; mirattir & omni$
Neptunt chorus Jlcroas , radiantia longe
Arma -^hicum , fulyoquc ratem profcindere roftro'^^
Ilaftenus ighotum nliferis mortalibus «quor. *
Farte alia' ftupet «quoreis Neptunus ih undls,
Miratns molem inruetam , & data carbafa ventis ,
Attonitufque haurit ftrepitum » dum marmora remis
Piflfa fecant magni Heroes , dum rettiigc forti
Cyawas fuperant cautci* & inhofpita ponti
»,.♦ LAVflE^TI,r
iEquora, & optato ,fe taadeixi Iittorf .(yiuitC.
Omnia qu^ qtiondain tenior jmi^.i:ett^Ut ^^^^^-^x
Dum mecum.fedet ad UtqiSjCU^fque reli£t». .
Colloquio levat , atque inpjpeQi,u>latur, &.una.
Exorat multjs Ncj^T^ ^ji^fnina donis»
Pergebat mcmorare rups mal^^ina ^olor^
Limniace; fed Sol vejcu^t^ ^^ I^^ce fupremos
Spargebat ixilit&. mpr^t^Sy paitlqiqjie .fub ,ipfo
LuroiniP M^n^h^vf^ix^i^x^^ i1?o»IwC
Perfuros ibifjno 4^^1fti}9 i? litt<w.flaat?^.
CcriicpJl^^^ l^cfjiqj^ 'feft.^diftu^ .^ft^feccpij.
T£ LOjU.
■ • •
Orta dies fii^pflube p^lo^iifge^t al^ .alto^
Et flUtilis JP^cqbus ijadf.is » i^P^frVflVlf r^^^^ntl .
Aureus Bois ,fele * i;cfcr<^at ^h uiijiis » '
Adriacique\^iqas j^^^ » cojprno^^uje fu^do .,.
Aquora pja^arft pf^mK^ptiT:^u5^.&: pmneqi ^
Ventorum t^hiem ^'pnyebrofo clj,ijiferat antrp
/Eolus $ cc pIiLcic(j\(xi .iubter jx^ace pai^liV p«^^iua
Carpebat , viadc;^.al|as , & ,gramii^?i nata . ; .
Non fragor ^iiditvir mvis., non littore ctiryo^;^:
Nigraulfs ludjiut.ftiUctB, ^ifgi^.jjuicula viijtjis - ..
Captajc: at ipf^ , ^Jjyun^s iV^ira, ia Vftlle vijr^^j;.
Kunc avido .4ufp<]ps morfu^.nuhc pabula tondet.,-
Cum procul adventare ratem per qBBnda cecnit
Sublimiftaus puppe f elpo, jdpfiii.prpQpicit altu>ni
/Bthera jam..vacumn mipllis» {Sc^utmyre litru^.
Diim vero procucya legit loca condtfi puppis»
Arma Telpn ^abit^fque.vii;uip, f i£bfque btnp/?s
Novit , ic i puj^pi Jfurgens iic iii^c.afi alti«
O ratis ante «jiaJ feUx,4i^B4^v^xiea.v^ecrutit
CmtuUf q}f» jpel{i^.tecum n^a gAildia d^^ l^
Et magnas ,Oj:ieutxs .opes, & |,y.d^a c^gi)» ^ '*
Tu pela^ decus jouyie, peum tu.ni^uViA fecyjli -.:
Sok vehiSf tu digna magis, qyoJEn fiobiljis A^go,-
Sidc-
Sidefcosjnt^r C(Blir(plendefcere curfus;
Quamyis illa foret piv« fabrtcata MinerV|e
Auxilio jufluque » vagi prope flumcn Anauri»
Quae poifet tumidis Neptuni obflare.procdlU»
£t cavere inftantes jTubje^a per sqi^oja cafus »
Ventur|ifqpe byemies peWo, nifi ciindlidi Qirc^e .
Flebilu» y^bfyni ^crudelia fata piaffet j
NcCrCl^m inviicas Phrygije, quae per fref;^ lo^gi^
Ciim vctitos n€^t;fji;et't&.a£imos» abduxit.ab oqs ,
Taenariis Ax$^yiff^^^Q^^fimi l\cet iUa.l^^^j^n^?^ ,
Hiac^jm^ riui;wf jpjiy^t- c^tvMi^-re^ c.pQigqu(ei^
Per rpfeos iiffW*^ .JViff ^rqs l]aBWret,,4c.bi;c .
Egtegio» fummoquc tbret Jove nata parehte,
Et fola Argolicas ad/pi^lte «o^r^t urbes •
Non tamen inferior forma e(k pulcherrima Leuce,
Qaam Vf^his Adj;i^ci . j)fi^ata .per asjquo^ l^^atji^ . . . -
Incolumem in pVttiiam,tepi^diT teipppia yf^y^
Cymothofi fqrin^ jTnteriQr, 1^9 Judicc^.T^^^ . .
Eft tua» n te v^raloqui finit igneuy.ardor.
Nereidesy quaru;n d^mus eft mareydicite ^ipjpbjBi
Dicite vos ; vidiftis eniip , c(um reftor Olympi
Jiippit^r in facieqi,t;auri mutftus. ad urbes
(Qua rapido rcfop;(t. iiuftji Gprtynia telius)
Sidoi^iam veheiret jfpte^pna per apq,t(Qra u^r^dam^
Qu« fucrit Jove ^digna m^gis ; jtiicme numi^ .fiP^$
Cui freta fubuci\|at75?fe^ ijia^niqiie fluenta
Oceani, Nept^ne pater, ^poftquivro^alta fet^qmr
Cicrula te Rcfg^m, fajfo? .a,n .pulchrior ull^
Inrrarit flu&us ci;^v^ wt»], Sic mihi,; 9^c te
Tritonum comitai|i;e <;hof6 , Gl^ucique Juvent^
Addere poeniteat comitem t)ia per y^ada puppi.*
Nam Lcuce ^uacA^fug^p .tulit fe , prponus ojjinjjj
Co]lea«\fugiui)t. ixuhes,:^ flaminajfonuut ;
Q^WpWpque .illa p^duiji v.eftigia re^tulit, oi^n^
Ridet ager,refonantque avinm concentibus agri»
Et fea fola tenet (ilvas, feu frondea ruri^
TefH fubit, hsiret lateri ,Dca Cypria, nccnon
Dulcis Amo^, Drya4u|n illecebrls qul fcrrea n^ulces
Pe-
- -v • ♦.
Pe&oia, & accendis iacitis prspc^ia flafl|tliu^
I felix Leuce , dignos fbrcita bymenacos; '
Serca rofis incexta recentibus alfcret iBgle«
jBgle littpreis cantu hoti^nia filvis; .! .
,Nccnon'indigenfle tibi ruftica dona coloni '^
Sponte ferenc , patriii^ue canent connubia leCH
Carminibus , primifque onerabunt j&ugibus araf •
Hsc meniorat dum pauca Telon » lituiim^ tubartim^
Ingent exoritu^ vicina id littora c|angor|
Ec petagi eava faxa fono pjul^ca refulcant \
Nec mora» decotquet clavom, fnfpenfaque folvit
Vela Tdon, it(OB(tufqtte novem petit ora Timayii>
'. . . ' *
Oucebant noftcm f^m fidera^ pienaque PIus(a
Luna lenidenti terras veftibat amiftu $
Claraque nox pafllm radianti luce ictibebat ,
Cet; primo fub fole dies v cum' dnicii Lbucofl
Liqthc Amyclaeus dil^i^» Uttpta Crec» . ^ '. ,
llic dolens, curaaue animum labefaftus inani ,
Accipic h wd oculis 'noftem , fH tnoeftus acVrbb
Difcefiu , ceferique fugi , ft tor^uec ama^ria . -' ^
Queftib^s, 8c lacrinians morcem faitt pallidus ht^t^
Mox aic ; heu qui me piimis malus cnor a.b anius
Abftttlit , & cenebris merfic ftagnancis Avemi •
En veittC exul again ooaefque 'dieftue pcr qBjuor ^
Ncc reducem pacria ulcerius me Ci^eta videbist
Difceflu mea lingua filec , fufpiria mcfatem
Eripiuhc , laifgoq^ue ct|menc mea lumina fletii,
Acque anima- invaiidum corpus ja^i la(& rclinqu,it.
Heu quanco magis illius nunc tor^ueor igne ,
Me tanto magis in lacrimas iubet ire Cupido ^
Quid mji^m? magis afdet anians, ciim littus amatBlll
Defcrit, atqiie novas inviferc cogitur urbfes.^
Quid tefenni? non carmen Artior, non graniina curatt
Sed ridet hcrimans, fcd funere g^aiid^t amantum \
Ille fcnex vecus cft : mQlU lanugine quamvis
Fut»
G A M B A R JB. 2>v
Fulgentes iiiala$ non veiliat « illff nif^nti
Occupat & faciem , praMuraque corpora fuco ;
Et fcfe puerum fingip , furcimque meduliis
H^ret » & arridens lethali armata vpneno
Tcla jacity tacitoque pecit prscordia ferrOff
Et ludens ignom manibus gerit, oflaque torrec.
Ah q\}an|:um illa fuit cvudelis , & improba , cum m
Dcferuit, miferofque fequi Stimiconis amores
Aufa fuit , cui nulla domqs , cui nuila fuperfunc
Pafcua, non uUm pecucles»,£cd pafcitr Amynts
.Armenta ad ripas , qua fpumeus e^rat Oaxes »
Cuique coior niger eft i triftifque afpef^us , & iUaSI
Detinet inlignem facie ; cui moUia coUa
Sunt niveis puro candore squanda Ufut^ms. :
£t licet ille rydi confifus arundine, ^alles^
Idxumqu^ nemus pulfet , tamen illa canenceill
Mifratur , toUitque rudes fuper mbec^ oantus*
IUe m^is fruitur donis , ic dulcia miifcet
Ofcula » fecurus recubans ; non ampliuA iUa
Me cenet in gremio; fed me» & mea niunera CefflHiC*
Hei| ^ui te miferande furor conf|imic^.& omaem
Abftulit bei mifcro meiitem , exanimumque reliaqaiC?
O feUx , quem Sol oriens profpc&at euQtem
Cum grege in herbofos faltua ; dum cantat amom
Maiadum , pafcitque gr^es ; & lietus a^antis
CoUoquiOy Superis non invidec, ac petic a^nem^
Oceani.emenfo cum jam defelfas Olympoy
nium profpe£kt redeuntem in dulcia tefta •
Mane novo vocac in filvas ; ifed me tenet a^uof #
Sive calore gravi premitur» feu frigoretelius •
Ah faltem ad patnas mea corpora ^aufraga fedes
Unda vehaCt Leuce alta domus qua fpe^ac in andasl
Me forfan giemio accipiec miferaca.dolencem;
Nec rofeis parcetque genisi teauique^ <HipiUo ,
Ec lactimas dabit inrerdumr.dabit ofcula imrfus ^ -
Er lc£lo arfurum mifero mosftiflunarpofiqCff
£r focfan tumulum flatuet» plena^^^. rqlienti
Florc manu cinercs fpavgeij:; non iUa/^b ako '
/ « Tom. V. R ^' Cor.
258 L A UR E N T I I
Corde gctit rtgidos fiiices , non leffer:! tigris
Hanc genuit » caput attollit qua Medqs Atstxts •
£t maris fiircani rapido pede fercur in uhda^ .
Quid mirum? fi me incautum, firim^que juvent
'Vicit Amor \ qui fepe Jovcm , & cceledia vicit
. Numina; csmteofque Deos, vofucrcfqiie fcrafquc.
Impcrio nam tegna tpnet, qusecumque videt Soi.
Quid dicam? tacit^s acccndit agrcftia cutis
Armenta, indomitaque coquit corda afpera flamma?
Indign^ns fecum afluetay avertitur umbras,
Fluminaque , & leves fomnos , & pafcua taurus
Ercantem qu^rens alta in cQnvaile juvencam |
Invcj;itaque dies totos finc gramine condit»
Atqqe illaih fefquitur , quoquo vefligia ponit ;
fiellaque ftfpe movet carl pro cohjage , & armos
Durat ad hortibiles pugnas , n^c vulnera vitat .
Et pelagi fbra nionftra ineunt pro cchDJugc pugnas
iEquoreos fubtor curfus , vitarfique relinquunt
Fluftibuf ' iii itlediis ; nam fgepe ego ^ortua vidl '
Cnrpora per peiagi placidos fluitantia tcaflus
Vw npvoi cum f«vit'amor. cogitque tiatantunt
Omne genus ruere in furias , ignemque fub altis
iEquoribus : fcd quis valeat tua tela Cupido ^
EfFugere? aut ali^ucm curis imponere finem?' ♦
Ah demens, ubi funi? fupreniane fata ptbpinquant?
Non ita ; nanique iterum repcjtaW Gortynia ruW ,
Artemquet» temofque tibi > Neptune , reponarit.'
Idseofque petam faltus, ubi candida Leucc i
LuHra per , aut per aperta' ftras fugat «^uora cnrfu';
Aut lepores |Hga fumma leVes . patriofquc per agro$
Infequoi:, & partb donabo munere Leucen?^
Atque ibi jan^ venator apros venabo>r, & altis
Surpendam ilicibUs viftor caprta hirta fetarum :
Ilia mens atra*' afpicietf de tupe labores.
Quid dicatft ? f^fan noRri'niiferebitur ultro ?
Vel poteritT6Hfci'precibus mitefcere noftris.
Quid tum? fi'ca^ eft Sieuli Stimiconit amore.
Ipfe amor inflsbilcs animos dat amantibus » illofquc
Acri»
V
G A M B A R JB. 159
Acribus inMluic flamtnis; nunc fubdita folvic
Pcftora » Runc revocac veteres jn peftork curas«
Diim Venus infano Mirti^ flagrarec amore
Optatos Mars fspe toros» & amata reviiit
Hofpitia ; ac pbflquam yenantem vidit Adonin
In mvis Venus ipfa, alios fam percipit ign^s,
Invifumque abolere cupic ae peftore Marcem • .
Sacceflic nova cura Des ; Mar^ turbidus altas
Strymonis incoluit ripas , Rhodopejaqii^ arva ;
Interdum Phi^gii AnchiHfc non immemor , Idam
Incolit alma Venus , moUique in gramine dulcem,
Inter & amplexus ducic mafefana fopocem •
Quin etiam Phoebi foror Endymione reliSo ,
Pana fovec dulci amplexu ; moz Pana relinquic,
Et gremio Endymiona fovec, miferata dolenrem.
Pum. vero hasc recolic» longe freta mota rcclamant»
£c prsceps Notus s^uoreis immtirmurat undis .
Tunc Leucon, qua ycntus agit per csrula puppim^
Vertic icer: fecac illa altos incerrica fluftus,
Monflrac enim Portumnus it^r • Panopeague furtim
)mpuUc erranccm pelago, portuque locavit.
^G L E.
Alcimede , vcterifque nurus Telcthufa Lycorm»
Et Siculi Stimiconis amor ( jam nubilis ) Agle
Tsnarias iter ad fauces prope curva tcnebant
Littoray qua patrio furgunt de marmore templai
Tsnario facrata Jovi ; cui maximus aras
Tingit odoratas nigranti tergore taurus.
Illae ubi pro caris folverunt dcbita vota
ConfugibuSy quos Neptunus fervarat ab undis
Joniis ; fecuere viam, qua littus amaros
Gontingit pelagi nemorofo traraite fluftus.
Tunc ^gle foqias fic eft affata ^lentes ;
O comites, quas a ceneris ego f^mper amavi,
Ec quibus ipfa meos nudavi femper amores »
Me mifcram cenec alter amor , animoque recutfac
R % Cura
V
1(^0 L A U R E N T f I
Cun reccns, uruntque gcaves frxco^iist ^amm
Nam patriis notus paAor Meliboeiis in oris,
Taygeri cui milie greges pafciintur iti altis
Vcrticibus , tocidemq^e imis in vallibus agna^»
AfllJuis po(cic pi;ecibus cdnnubia nofir^ .
HunCi magnc ciim facca Pali folemnia fcrrenc
Paftores ,' tempU ante ifores niihi Nifa fedentem
Monftravit forma egregium /& juvcnilibus annis .
Ifque ubi me Lycidge cendentem ad p^fcua yidic:
Pallu^tiyVubiiitque fimul» cbi^iitefq^e celiq^it,
Et i^oi a cergo eft per florea prata fecutus.
M^ciim erat Alcyone foror, ^ nbva nupta Medotitis^
Quid dicam? niifet illq dies nbftefquc fyb umbras
Vicini aeinoris folus fpatiatur, & pmnem
OblituS pecoris curam . nic obfcrvat euntem
I#uce *nov4 ad Coriti fontes, & nofte paternam
Ante domum veniente fejec i fic proxima noftris
Cultn.ini^us mibi nuper anus Lyrneflla dixic :
Nu^c Stimicon meus ignis abeft , qui per ffcca^po)
Armaco^ Lycioe pedites Oricncis ad oras
Vcxit, & in patoam rediturum rcttulit Agn^on^
Tranfierinc cohcrcta gelu cum frigora briim» .
Vos teftes» que dona mthi piijcherrima dudum
Attulerity cum Sidoniis remeaftet ab oris.
Quin (Bof^ri men^or) extreino mihi munera miCt
Le&a xnavi, qu« Tbrc^icius p,uef att^lic Hsmon.
Sed tantum non (lona mqvenf , quanrum ipfa jugali
In t(iaI^mo moror, & dulci Stimlcoois amore.
Quid faceresTelechufa?pre.^unt hincmunera amantis
Atque amor ,$C car«i tQties promifra parcntis . .
Parte alii(nan) vera loquar) Meliboaus aniari
Dignus & hic, cui multa foli funt juge«,,quiquc
Me folam (ni fellor) amat, cui g^tus in ore
Eft color ; intQnfumquc c^f^t : nec lumina nsvi
Fronte notaht agreftefu ah.imum ; licet inter opacjj
Taygeti juga fit genicus ., Ixcafque cancsndo
Inter oveVprimos florcns c^pteverit^anno*,
Tauc T^eth^fa refect : anima fnlhi carioc /Bgle
Quis
• ••
•» # «
vjia wft ak A.\ . 2(ji ;
Quh Di^il'^ cutcumque velis-te poilb jugafi
ConnubiO/ fociare vetat , Stiffftccine retifto?
Exanimum huric pelagi tuifitata peir equora forfan
Fiuftus habuc» vantlque truce^ Qi^rieotia verfant
Gorpora pec rapid^s lluftqsi percuflaqiie fluftq
Litcora : voca Dtdm diim tu pei^folvis in afta •
Nec datl fsepc-tue, (tne te, promiiTa paretitis
Ulla movent; t^ fola-eteiiiin c6n^nubia tirijdas.
Ipfa egd qtidt' mafo fum ndftes pekipefla di«fque »
(Annus enim^tum^iiie bif^enui eofperat, JBglt)
Ex quo fufh nftUttt- tftia^-eltpetla inariti?
Quis >ieftit? fheu^ Hipt>c^60U*> nunc tendit ad bttus *
Et modo ad oictafuib Solis; modo torquet ad ora»
Cannib^l^ 10ng<d immenfa p^rsquora cuifus»
Cum vcro in pattiahi Miiit ,' naralia priiwut '^
Arma pairit ; qU^^m^ue tatem , 8f: langtieffris curat
CoTpora; fed^c^m fath BTephyirileA^s aui^ ^r oequot
AudituiP » tr*nqui))&'fehec rt^^marmor^ pfimns ,
Semper amat f&fe futgcriti Ojlpsntrtfluftu, ' ^
Ignotofque maris gkiidet penetrftiie r^dfFusiJ-^ ' •
Tantui kAoi ^elagi /t\inb me'flineiconfuge'S'eIet
ififtivi / longflfe^utj bjerh^s ,♦ iiri«: conjuge Woftes ,
In tenebhs mttfan^ a4{^cihnt, nefe'fing^rQ '^tinem^
Csruleave Hceti^nJveaqueiiiytferepalia - : 'r.'
^olemnes Stlpe^^/ritu^; ve^prMitna ndftro ' '
Templa mkri «Mmifccam tantUs gtEVts Urgee aimroc;
Qoin etiam mer&fque tat&$ , fubmerfaque pontb
Cotpora f«pe vlrdm (i quis novus advena narnit,
Vel quotiel ctelo ftfident Venti, aut mare ventis
Tollitur, & gl^mitns pelagi late infonat EutQ»
Oifa quatit toties geUdUs ttemor, oraque pallent
Frigore * & afliduis membris fefe implicat norror •
Quid |uxidcfl', fi 'rara dbinnm fert munera conjunx^
Oceani deveCb fiiia? qaa concolor auro
Sol oriens fefe B6is attollit ab undis •
Et vartos memi^t titus » inventaque nupet
Tot maria, & noftris incognita fideca nautis •
^ci^ed^ dic cm concs ( i^ni te quoqtie vecfat
R'3 SctfS
%6% L A U RE NTII
Sors eadem) dic, nonne tuus Chorinxus Acatnan/
Ec Fhlegyasy pi^lagique minis alTuecus Hdefior»
Ec Tcge^us &pc, Libyge occubiiere profundo?
Sed n^ilers^iyi dolor angit: habec nam pignora fecum
Hippocoon » maria alta docec quae currere » & alci
Nofcere figns^ poli^ vpntofque & inhofpica ponti
iBquora« tcanquiUoCque die$ hymefque fururas*
Quid tum.? fi patrias arces vorac unda retorcis
VorcipiJbus, natofque iimul; nec pignora macri
Flere |i9eti nec jam pelagi moritqra fub undis
^^ernere ; nec tumulo. cineires decorare recenti ?
^Quare age counubio juvenem conjuoge vol^ntem ,
Cui cot oliviferi colles» tot pafcua, to^que
1*ayg^ti toga celfa greges, armentaque pafcuht.
Tu gelid(tt ioter fajtus» fUvafque.foporem
Siep!e Icv^ fecura petes ; nunc lcta cecumbes
Conjugis ia grcmio, vicidi vel io ilicis.umbra*
GramiQcove tord, vitreils qua fundit in sequoc
Eurotas virides inter vaga flumina,laQrps« r
Ille fuos :l(Btus pattiji.$ io falcibus ig^Ufs j
Nun^^tenui ftipi|Jft » dulci modo car-mine ludeti
i^c circum vos verna puer, parvufque Palflemon«
Acqu^. a]ii » qnos fsepe. juvat frondence fub umbri, .
Ec calamis certare« & agrefti dicerc Mufa,
Adftabunt » tocofque. dies per c^rpiina condenc •
Impulitrliis animum.^idis Telethufa Hbabccmy
Sevic«& ardences accenjQi in virgine caras-
Illa 2|lierl$ fert Rota lcves per Ji^cgra greflus»
Sufpiranfque oculos ad fumma cacttmina torlic
Taygeti » qua dives ^gris Meiibosus amatof
Innumccas foliti pecudes paicebat ia umbri •
Ad Tctrttm Caimic^umi i
Spreverat » infauo Nymphis deviftus m^o
Leucothoes » Vcneteni: Mavorss ri|iafipie «olebtt^ . l*
Tybri4i^., aiu Amcni^ Jttgis debii»& lliicaea» . .,,%
\ • f' ' Ec
G A MB,A R M. atfs
£t pofitis filva^ armis pcragrabat & acres
Oblitus bdiantum acies , hiulcebat ad amnem
Indomitos cancu flammati peftoris ig^es •
Qulnctiam cuih paftores ii^ rofcida mittunt 7
Pafcua lanigcras pecudes » vel cum ^ravis aefius
Coglt aprica greges loca linquere, & abdita filvis
^afcua depafci, pecudts comitatiiry & uni .
Aufonus miftus captat paftoribus umbras • i
Sflfepe eti^m c<[:tvos telis agitabat ad undani
Tybridis, aut convalle cava , piiribuf(^ue premebat < •
Curfibus agtefles hodoia m rctia prsdas ; . -
Ertantefque cahes corau revocabat aduncq • .
Nunc fefe extoUit ^ priqia quod vulnere cervum
Straverit^, incurvi jamdudum in.valle inorantcm •
Se quoque fetigcrum dextro fixifle fub armo
tadat ;4f|^m i^ atqiie. animai calamo tupiflj» fonahti
Spiratoenta,:leyis.qnecVhlaere fugit in auras^ ^ . i
Spifitj|^?-j"j€iangucmquc aiitma^ indignatV^I^^^'^'^» - '.
Nunc Cjfwm . a pfehtis |5Jy m^hsp . candentia . Uu^at i
je^<^ra, Mereolque qc^los 85 dhk^ ^ : .j,
Proftratui prope fbntU^^|^m)»t qua m^rmjirc ratlcqi;
Und^ fluit ; fontcmque cpm^ Joyii^ /^^bor obi^mbr^t»^
At dudiim fuccenfa gr^Yrpitbet^a dc^prA;;, ,' . : >
Linquit ^^^idalias feaesr&.M^aapcr^ipi]^ . ... vj
Aera Laurenrcs agxos « a tgjuc; ataua. Roms,
l^e£i;a peti):« nmibus qtionaam fa^^ {Uorum»
Ut vero iipis; ^ofuit vcj^gia^hufci
Tibri4is., lili.ingcns Nyihpbaxum. 0c<:urriC: .ad amuehl
Naiadum ^\iot^s^ & ;rip^ fefe obtulit ak^,
Quarum una.ante alias fonna ipe^anda focor^s
Leuchthog, defefla folo vlijifcnie .i:cfedj|^.4^ ' . .
^xtrem9,^m,Nympha. Ephyte Lauretaitia jpartu
Acreos inter nu)nte$, qua fon^ fonat ajtis n .r
Vallibus AUvuneae fubter |ie|npra alta virentiSn
Silvano dejit in Ipccm ^ qu^ candida toto , • .
Gorpote,€ip|i^ponit flavoSvinirk arte capilios;
Et comptos premit ia nodum* nec flaniin^ curat ;;-;
Qt9 i:efcrtxrae jrofks ^ mias circumfufa ccrQn^ut
R 4 Li-
2€f L A UR E N T I I
Ltliay odorads cum tellus floret in horris ,
Inque feras quot tela jacit, tot cssa fcrarum
Corpora procumbens filvis , curfuque fugaces
Pr«vertit,capreis: amat hanc qui Tibridis aita
Flumina , & Albuncae quifquis bibit accola fontcm .
Agnovit Cithereafui Mavortis amores, '
Fulgentes mirata oculos, & candida Nymphis
Pedora, & albdnti divinum in vefte decorem.
In menfem vcnit hac forml fe fallere Marrem
Poffe fcrum , mora nulla .^De»- faciemque , habitumque'
Ponit ; & in faciiem Nymphs mutata , repente
Leucothoes fuccenfa odiis, vclamine texit
ArdentesoCnlos : fimul iifdignata profatur:
Hinc oculi , mea cura tecehs , mihi caufTa dalotis ?
Quo cafii Dryades Nymphd; ingemQUTe feruntuc
Frata per, agreftefque domos ; nec canttbus idliSt
Aat folrto herbarum fucco jpotuifle mederi . *
Srant cirtttm NymphgB comites , Telethufa , Thoeqnc,
Eurynomeque decus nemorutn,'domitri3rqiicferaniiiif
Et jaculo bbha- Dynamene , vigilemque foror^m
Soltfntur, Variifque teneiit tbrtccntibus ©gram.'.
Odryfium hse vatem cantu nemom alta trahentem
Commemoraf;' Stygtique Jovjs iRiie folc. petentem ,
Regnaque ^ Taftareafqiie uodftos ^pro conjuge carl ,
Mulcentemqu^ animos f!dibW>i>itefnque trementlum}
Promeriiit quiftuis Eurydiceti^educcre a j ons ':
^tbereas,, certo fub fbderei, natiirat ad^umbras
Eurydicch teatiihtem itCrum', Stygiique fecantetn
CgeruYe^ rate fontis aquas: rta^ foraera Ditii
Incautus^^ v^blarat amfans ; tlla^^addit amoies ' * '
Anchifse , V^nerifque . Fytiti catiit altera Verft^ftl
In pinnm^tre^idans dum per juga dchfa Lyc^
Amplcxus. Bdt6$b efFugei^t ; malletque cdhentem
A^dire arboreis dileftuni T^tiar fub umbri^l' '
Nec filet illaf ry^gos Lcuc!g?pi Hc tti&h fata
Leuconoes': captamque Jolis^ & fraude Dt^ttaftl,
nfcia diim ferro fixit capQt • Orionis^.
Cxua pdago pwt ini^' 0st)iie cQm tutzm
i''*t-'
G A M B A R A. i(jj; ,
Lictora» qtia rapidus ponco fe immifcct Oixcs.
Incetea firman» •animum Citherea , fuperbas
Linqpit At^entini fedes^ Anicnis & amnem
Sola ^etit,- fequiturque feiras vaga flUmida proptcr :
Hic j^bi fole novo, fociis comitatus , agreffes
Seftotbi? pef nota feras toca Biftonius Mars; ' * ' .
Audierat Venus alma procul ftrepitum nenius jiiter ,
Latratufquc canum dcnsS increbrefcere fityi .
Tunc iclerat feftirta .viam , qua femlta caUe
AuguQp neniiis ingrcdiTUr:'jqntque abdiia lilvis
LuSra-'; Ibcumquc tenet , quo Mars fdb poplite cervuin !
Fixcrat. & ttepidum nenx^rofa in valte* prembbat ,
Pcrcurrit.t6tter ora rubor, 'jtim yidlt. amantem
Oblitunl vetcris flamm»; ati^uc extcrrita jjfimo ^ *
Adfpcdu, retro tarfit veftigia, & alto
Aggere compofuit fefe,| i^i^^^a^tfe^iTcrba
Non potQit confufa loqui : nam peftore fenfus
Vcrterat , & mpntcm Lethjp^ immerferat tinda
Accr amor j coniites iterabat valle fiib alti -
Bellipotenst ;* comituiti ccptu$ tcrirfebatad amncm
Non procula-virirfi fllva, nocafquc vetabat ;
Reddere frondifcttim 'nemui,' &'~juga ptbxinti. voces m .
At tcmpti* Dea rthft^/manVcapit arniar,* fitiufqtie.
In nodum^c.ollefth fupervehh, atqve ita Mattcm ' ^,
Alloquitttrrcervum hi4rf<f primo.fub fole coSgi'
In laqueos ; ferus ille plagas , Jaqiicorjue tenacesr * ^
Evafit: fequor hUnc <Jeleriaris f ut ccrriist& 'dmrttfs '.
Huc properant Nymph;» tromttes, nonYarict' uitra
Hanc Md.Vors finit : at jacUltim cotltoriit » Bc ar^^ios ^ '
Fregit; fi^infolatus gcmiriatd vulnere tupit , .,
Et prsedam Nymphae dortcf dcflit ardua terga .
Mox fefe cono im^pTicult; rfnc €ypria IVWrtcin .
Leta fovet^gremfo acceptum , coUoque lacfcrtos
Circumd^at tenui fepctetfs fuipJria voce; - ;.
Atque iterum^t)lartda:Mc?v6rteni voce trfoiataf . .
Leucotho^n Mars.amplexuis, tunc protihus ijgnem ^
Accipit occultuni mf^mbrisVit fldmma pcr artus ^
Nec- rgt^t^ ih&fum' gtcml« k (enur aniantis :
fr
i66 L A R E N T r i ^
Tutic voti jaitt h&a. poccns Venus alma cempvit
Leucoches ex oculis poficuni vc^anien; & auxic
Egregium forih^ decus , infuecumquc mcorem^
Luminibus : c^hc circum aurs » & uemus omnerefu][fic^
Petque arces hitidus f ulgor » pcrque alca cuc;iii:r^ j^
Flumina ; quo cotriices Nymphs obftupuere , uoVoFqu'::
Lscicii du}(ere choros; fociattvque fororem. .
Adjunxere fibiy & ncmorum peclere rcceirus*.
Accipc & haic^qnse Mufa mibi prope Tibridis' amnemr
Concinuic,j,Pbcrt)i,decus, &'graciflime Regi . -
Cannicere ; egregiiim tidibus.,acqii^earce medendl '
Quem genuic fdsfunda viris. Arag^onia tellus:,
Nec pigeac canece.hxc olnn fcptemplicis Iftri.
Ad ripam^ auc gelidi fiuuofa ad flumina Rliem 4
• I 1.1» •
Lydia, quoe canJore liives ,..& cana ligufirai^' [-
£c nemoriim cantu vincis^. 8c\ q^ e De^s : .. ^
Has violas » hsoc mifta croco ferpylfa rubenci^ . ..
Ec quas de^erpfic Sole otientje rofas >
Ille tuu^ tibi niiftit Acou, ^oem fxpQ canencem
Mirata cA, rapidis qua nat^c rflcr aquis •
Addit & has. polf dona preces;. ut cras, ubi.Xi^afl
Igneus ard^ntiCS ad fuga jtinget equos^ ', . ♦ .
Qua viridi fijfva.^Ua com^ fiagnantia tangit
Flumina, n^ri^ pecas tiira^ hovumque iafehi.
Pulchra dderk foipicaca jcIyoc^p Plaucilla foror^m.
Quseque co|uht montes, flumina qusqQc tenenti
Erigon« nova hfipb aderi^ cum con|uge AlopTo ,
FIavaqucL^nipetie,|Dempptioonti^ amor* .
Fendebunt ag»i$ ppera interrtipta» nec nllus
Merfabit pur.b.JIum|h^ ^f^Aot o.vcs .
Sed cunQi n^a.^eAa peteric,' ciim Ihx noyarefff
Tollct ab Eois fluftibus pcpani; ....
Inftituet ceftos vicina jid flimina' iMdot ' '* . .
Cum Numucfre Ligiy: tt^cfii/Sc EufyWioh:
Q A M B A R ^4 : adf
Certabitque pedum, curfu Maurufius Acmon i
Emittet caIanK)s ad loca certa Pbaxout
Scabit apety precium palms . ^ga.Rbetka propcer
Captus» & horriibno tutbi^M* Qte fre^iet .
Adflabont hirci cave» prope iimina f^ptemi . .
Frondibus inci,nQi cornua pampii)«is^,
Cervus.erit domiai menfis amictus^-&.int'ra •
Marmoreas fomnum carpere. nq&e fortf%. ,
Sunt etiam g^piini Ptcler» de Airpe,. Mol^ T-
Hic tauros mbrttti fifli.t ^ ^t alter apros* . ^,^
HiC Migens tabiila Ingenti ponfiebit ab.ulimi*
Qua tu confpjcies C$eraris arma tDi } ,
Nec non magnanimo vi£k>s. a ^Capfai^ i^eges),
Additaque smpcrio clara tJTophtsa ducum'. . -;
loquc fugam Verfps Hifpano a miltte /Xutca^r. .;; '
Mifcentefque fcro prcelia M^rte Vitps. * : j
Adfp^icies urb^m lojiga obfidione levarii
Seberus liquidis que peoit lequoxi aquis $
Dincdafque atres Morinuiii'4 yicinaque citcum
Oppida, pugnaci c4ptaque &^n^ WBfLi^vky
Ticinutpque atco fc&datum faqguine ripas y
Et captos • AJbis fluminaad aka, duces,
Ignotos Iiabitu»|{:at^ve arma>iga6ta vi4<?bisg \ - > ;
Poenorumquc o)c;«Ji$ agminj^inigrf leges;. . . ,,
f lammaritis propler Pbo^i quos infikit ignls, ; '*
Qua non claiMii[t bycms jfpfeg ruira^felui
C^farii & puppes ptia» dominader undji^^ ;
Et multa Lcptin obnaione premi« .' ' . ;;
Cernere erit Nomadum turmafri^que bottida c;afira.. :;
Catfaris^ &:Libyeum per .«larQ miHe rates; ., c>
Quas circDm Kymplne exulta^cpi&f q^e a&quQca^i;t|u;unrir>
Aut vada viTgii^el^ lulibus ftlta ^etttiltv . .} r /
Pcrfonat & cootf b^TricOn , 9Qmf<|Ue birmes . ; ,
Refpicit, & liqtiduni per j^Mlie- iWQnftrat iteu. ;.\
IVe^ftTt aquoteis^^iponti regaafiwfc gb antm , - t u/^ . 'i
Velivolum {^Q]a8i«(ftejcnit &(ji|n^9 folvim. ^,« ._.
Invehitur curru Cefar fublimis eburnoy
£t parca ante pcdes plurima fceptra gerit*
i(«r LAlJRENtir
partc alia de iflore refert folcnnia faCra,
Et fupplex mtiha curti ^riJce templa tetiet i
At pCift^ttatfi , miffb ccrtatmifse, debita cuique
Viaori dederit dona fcnex Periphas :
MoxDryadumplaudertte^choto.rapidum propc fliumcrt
Fan Lycabse agrcfti tempjra fronde premer.
Inflabunt fi^cileft caknrios Ocnufque,Myc6nqiue,
Inflabit rancum Lydiiis Aftor ebur .
At dum fbl ciifrvL Oceani petet aureiis uii&s ,
Agricole inflituent flumtna ad alta d^fpes.
Accumbettilienfis Oryadutti cboi^us omiii; «d ^iittmew;^
Confident metifis adrena , & indigena . .
Quare age ^b mc<a vita , ndvos nc d^rfpice luaos J • ' ' -
Ncc quste ^itiguo n^nen^ donat Acwi.
Indue fepofitaift V^ei#<; tegc crtfrii cothtrtfo ;
Ornet 8c albcntes lueea «^ottcba frtius*
Cierula fcpoiiram fubneftant cingtife veftent , - ' A
Et heCtat flavas aurea vitttf coitias?. '
Talis erfi Otyadas inter> cbmit^fqiie fororeA, - .
Qualis in Ebo Iticida gemma mari ; ' . >
Qualis in irriguds florum coma cerhktfr kottOf
Sive , hyaeinthe , tua , five, amaraocbe ,. fua ,' l
Et fi forte abitum tibi Leda noverca negabit f ;!
Protinus hancfido callida falle doio ; i "
Aut pete LcUcotboiri p^tvk comitau fotorc , * I
Qu» foletad hoftrafs f^jJe y^nkc domas. ^
Ipfa vocata adcrtt, coitiitcriil tc ad}i|ngc fofoci |
Quid potcrit dc te fd^Vli noverca queri? , -^ *» .
Tu vcto , noftrr decus ingttns , Ca.ririkci' , ivi ,
Cui decorat g^cmino Fh;faet>us honorc toma»» . .'
Hue^opera, noftfbfqule ISbens ^ccede penttes r
Non tibi pcr Syttti longia piMnda vra cft ;
Cras potcris fur^cntc die toiAcendcrc flamcd ,
Pnppe^lcVi^ & noftf^ futm adire larcf •
Hic celebrcm canttt ini^i6s, & arundine Mo^ttQI|>
Ncc deeric^PoryUs $■ Faiiuoitivfque
im
Infontem,
Hps I^itices ne accede mQos, nec tange.viatoir^
Sanguine foedata eft ii tua deachra manus .
NQ^ts etenim^Iymphe Bacchi gcatiilima mircene
Munerai pon f^vi pocula Martis amant.
In QbUtm Juii^*
\
■1
Flos veluti quem rivus ajqua^ . qneni Sbius ztietp
Defcrit, & prono verticc languet bumirr
Quem^fruftra gelidi rores folsrntur-, icMmiavnf
Etqu» yicinqm perftmpit 4ura nQmussf - '<
Jijlia fic cecidjt primis in (l6ribus «vi,
Sic cecidit rot eo gratus in ore colot .
Hanc flerunt triftes Sebeti ad flumina Nymphse ;
^pia & illacrifnans fidera.dixit Amor.
Pr0 vifforiS Cbrifiians rtiigmif ctmtraTureat ^ ad
p4fim grafiarfim a0io»'
Jam tandem pater ommpotens dignatus alr alfo ,
Et nofttas audire preces , (j^emitufque tuotum ;
In vi;iclis quos ille ferus noftrique > tuique '
N«minis boftis babet, vel carccre detinet atro r
Fcrre Sc opem nobis > tantarum in turbinc rerum ,
Et poft bellorum tam faiva incen^ia , totque
Excifas ferro gentes , amifTaque regna ^
Nam nec er^t fpes ulla fugos, futibundus & hoftts
Terruerat pontum» & terras vifiricibus armis,
Et clafle Adrisicas valida penetravcrat oras ; .
Pppidaque, & pclago , & terrisinvaferat nrbcs ,
Arquc inimicum ignem fecum, c^defqtDe fetebac.
Induerat quosvfe in laqueos nec fenfSrat, & non
Quid poiTe^, Rex 6 ccbU, tua dextera norat*
Unde agimus tibi nunc tanto pro-munese ^ratcs; •
Ec cemplifpia thjir» dj^tnus, per tp.nph, viafque
De«
a7^ L A U R E N Tl I
Dcbita facra tibi canimus ; nam dcxtera partitn
Threiciam ctailem tua merlH in cpquore , partini
In noftras impulfa manus eft te duce , & iqgens
Turcarum intepuir rerperius fangutrtc poncusi
Nam nec habet certas tua magna potentia uietas^
Nec prflcfcripta tibi eft, fed tu potes omnia folus»,
Tcilurem & pelagi liqmdas conv^rtere ifi andas»
Et mare tellurem in foHdam« tibi paruit xquor,
i^quor Erythrsum.; Solyins 4um robora gentis
Tranflerint vafti flcco pede mannora ponci,
Acque minas fugc»rent 4uri Pharaonis, & arma,
Namque tuo )uilu difceffit tunc maris unda,
Hinc g,t^ue h>uc fsLXi in &ciem durata repente,
Hebraes inferreAt greflbs qua parte pbaianges $
Qux retro tuac deinde fluens, confunftaqiic currus
Involvit pelago, Mareotidaque arma fisquentum.
Nunc vero non^e pontus diviftt; at unda
Srrata, filenf<|ue (tao fed noii fine numinefventus
Auxilio noftris fuit , & tot clara per annos
Prsreritos virtus, & formidabiie nomen ,
Turcarum in veiitos abiit , tunc genris Iber« ,
Atque Ital» ad coelum bellando gloria fefe
Extulit; inviftamque olim per csrula claflem»
Haud noftr» timuere artes ; non impetus illos
Barbaricus juvie, fparfufque per s^uora clamoij,
Nani.noftri haud luns fpeciem yexiHa ferebant;
Sed Crttce pendcntem Chriftum palmafque , pedefquc ,
TrajeQumque latus ferro , pailterque parentem
Afpera dilefti lacrimancem fiinera hati . f
Gloria tota tua cft , nequc enim viaoria noftro
Confllio', aut armis parta eft > aut ,viribus ullis .
£r miles ferus ille fuo fperabat in'atcu ,
Er gladio » quo j|atn toties csefo hofte triomphos »
Egcrat, & vt^or prsdas portarat dd ora^^
Infonat augufta qua Bofphorus horrifer unda.
Quid dicam? 6 A(i« regnator faeve , Deus te,
Quem colim«s » meritoque facras venerimur ad Aras ,
Proterety haud aliter quam l«ci gtlihinrf . herbd'
^ Cor-
6 A M B A R /B« 7fi
Cornipedis pcdc ^prefla gregis : dicamqtte ego \ vidi
Regein Afi» flotentem opibus , yegnifque potent^ni ,
Elat^mq^ antmo , &; tiimidum prsecocdia faftu ,
Non fecus ac ccdri alta comas fublin^ibtTs atbor
Nata in verticibuii Libani » fed luce fequenti
pum redeo» Rcx non ufquam , fed-nec levis Umbra
Corporis illius , ncc gl^ria parta fub atmis '
Ulla erat , aut rerum veftigia fada fuarutii . \y
£t nuac tempus adeft , ^uo te fulcafle pigebic ^
Tonios ffttCkus» & clafle intraff^e profiindtim
Adriacqm, tuaque arma armis concurrere noftris
Fern^iiifle, Deys cum nos hunc protegar, & nunc
Pro nobis (ut tu ipfe vides) beila afpera pugnet. '
Tunc ego l«titi| ingent^ cumulabbr» & ^x^s '|
Verticecontigam coeli, dtehinc ora refblvam •
Iti laudes, 6 Chrifle, tuas^ magnique paircntis
Qui folus pontum, & tellurem condidit, & noti
Se foiia ulla movcfit tanfi (iiie Numinis iora, ^-
Ccflabo & nunqoam tua fa'fta intexere nofl:rR?' '
Carminibus, pariterque tuos memorar e triumj^hds ,
Nam vifti cecidere hoftes, pauciquc (cruore
Afpcrfi tamen ) ad fedes rcjiere paternas »
Ct fua viderurit verlis vota irrita faris ."'
Te mare, te tellus, coBlite regia laudati
Cceleftefque chori , Isetsque per oppida gentes
EuropSyquste Dominum ; Patremque faf^rttyr ,
Infigni fuptr aftra fcrtint tc laude , tuumque
Nomen, & anrfales conduht; quibus inclira fafta
Defcribunt, qu« dex^ pdtcris tua fccit in Hndis
Joniis, noftri ut poffint h«c fcire ncpote^,
Tcque colant unum , pcnes eft quem quidquid a^ alto
Adfpsdat, coeli cum Sol tcnet arduus oras; * /^ u
Jftiufque facr« memores flnt lucis, &" aras ' ^^"^" ;
Ante tiias tibi digna- ca^ant prsconia laudrs'*
Tuque illorum animas , fufo qui fanguinc pro vo ^ '
Romanlyfacrifque tuis^ patriaque ruenti,
Vulnera per , pulchtaibque necem cecidere fub arml^t
Sidercas fupra fedcs, qua fylgct (Myropi
1
a7» t^ A U g'P N T I I
Regia , du^ tecmn , Sc tuci ftatione ffepooe •
£t VQS stherei fontes , qnos non vagus imber
Verbeirat, aut pedibiis curb^t fera, yel gr?yis vfft^s,
Ai)( ramis folia arbor^is delapfa , fed ef^is
Perfpicui ^ geliiuque Deum laudate » mani^ qui
Fp nobis valida noftros pugnavit in boftes ,
Tu quoque Sol^qui vidifti f^blimis ab alto
iEthere pugnantps pacaraper flequora puppest
Et nunc tu canere , atque urbis per compita pompa.*
Ducere fql^mncs letus nos afpicis i heu quam
ExigutB funt, & tenues, te judice,grates,
In nos pro tantis meritis : qui contulit ille ,
lile fator ^rum, S^ tanti certaminis auftor!
Jam ciccuni fepteni colles, qnos dividit unda
Tibridis* & c.urfu praedaram interiuit Urbem,
Lc^iti^ magna exultant, atque ardua yo^esf
Terramm Ictas ad (Idera lucida iaQant ,
Atque novis refonant paflim concentibus aurai^ ;
Ipfa cotonatis Tufcum m^re pornibus intrant»
Fluniina, quae currunt de fontibus Apennini,
Certaque venturls; declarant gaudia fapclis .
Tuque Pie ante alios Jetare o Quinte , tcncs qui
Pervigil in terris Chrifti fedemqqe, locumque;
Nam longe es felix, fub qno Deus optimus hoftemi
Hoftem opibuSy fimul Sc terr^.pelagoque potentem
Merfit in Joniis qndis» qai fc^dere rnpto
Impia in infontes Venetos )am verterat arma»
Et Qrpri regno expulerat » viftorqt^e tenebat
Totius pelagi iinperiuni»fe4 detpbi ointum
Omnipotensi yit« fpatium , quo cemere poflls
Jljlum amittenteni terras , amifit nt equor,
Et dantem meritas effufo fanguine pcsnas »
Pacatum Sc videas l«tis fuccefllbus orbem ,
Errantefqt)e greges Rqmana in fepta reduc^s ;
Qni yacuos tondent iTaltus, dumetaque fylv0
Hercyni», g<2lidiqiie bibunt qiii flumina Rheni^
Quofque fcrus verfat paftor per prata Bricannu» ;
Kaui tua barbAricn populantur oyilia geaces ,
Qux
G AMc5 AllA., %jl
Qu« rcftas liqueie vias , juftumque piumque.
Tum iuvmem^, F^cer ^k«^, tiia pietate, tnmnque
Ob numcn ferva incolumen , qucm bella gerentem
Ind^oivtas cpnm gwes. , popvIoAiae reJbelies
Vidifti toties ad corvi flumii^a Bstis»
Germaniqueiii9ui*sefrrefli2eiii in regoa Pbilippi
ViftripiKSr afqfuUias » tcf c«fis, iK^ihus arma ;
Atqvr iflAini huM eciDoi' hoMmIH ducere clailem,
Atque iUi fttomam vtibiiOrcnide<ie rertun»
Eflko ft iit ipCe «|:ia^ fafeas ia ijepit reducat
iEneadum aoiiflna. oHm » bMvxfqas revin&a
Ron^ comsks» Ma^cedum popnli»» BaQrifque rofaaflis»
Quique QQlvnt Li]»yaiii»&Nihiai»d<t jurayjugumque
Excutos» i0)yofit«m fwffifi» nioleotaiitte frcna.
Huk ot-isun poft^i onuiipotenaida» mafor ut ipTo
Sit patve » l»jeUaiHio quamvis tmt vicerit urbes ,
Vide^it) ^ eaptQS reges , ftifieuique phalanges ;
Et regno. fumfiiis isi negna reih|xerit samis,
fixpulfim re^m» qi|a Bftgsada currit in flrqmr»
Haec tibi , AUxamle^ , accini , dum tti colia ocast '
UmUaoilst gelidus quat. Farfvms irrigat nndis»
Commiflifque tibt popnlis civiHa xieddis
Jura tuis , ritiifqito fterot, & templa xcvifis»
Crimuia;que & vita^ dilcits. *Eu. pertege qu« jam
Jam toties votis o^afti , & gau^ta mecum
Tu ^ape y & ante aras prpmis £bpplexque age grates
ImmeniAlque patri cterno,» qui merlit xn undss
Joniis Turcaxttm acitS', inimioaque vela $
Atquf aUas magno eratas^.pcrfUbve ^arenti,
Qui cupidun^belH m parrtam ijidiBfqne rcduxic
Farncfium jusrenirmy qi^isaoaatne t€i quoque reddit;
Duxerat ad bcllum qvejm clatuc aviificulus armts,
IlHus y^fisMm aoinH, tab«8i|ne juventa
Admirans» pBmtA^tfa$.i3sio:taniit in hofl^s^
«
Tom. V. S I»
374 LAURENTII
h Regem Turcarum ptfi amiffam elajfim*
Pcriicle Tutca» tiio quid verfac peftore; poftqiiain
AmiflTam pelago claiTemy ftragemque tuorum
Audifti/ qua confifus te poiTe putaba» ,
NoQ folum Adriacos flu&os, Tyrrbenaque ponti
Cerula » & Hefperii maris fleqaora , fed quoqae vaftos
Cannibalum penetrace finus , viftorque referre
In pacriam prsdam ingentem ; regefque » ducefque
Ante tuos currus captivos ducere ; & urbem
Fer mediam, rapida quam Bofphorus alluit undat
Ire inve^us equis , auro , gemmifque foperbus ;
Pofcere & stherios patrit omnipotentis honores •
Namqtie mare undabat bello ^ atque injecerat atrQm
Tunc hominum terrorem animis tua barbara clai&s»
Sed nunc, cn quantum tua te fpes vana fefellit»
Atque incerta vides ; quoniam fic evenit illi ,
Qtti numerum ob bellantum audax fpem collocat omnem
In regais» opibufque fuis: nec cogitat iram,
Quam Deus omnipotens in fontes vertit intquos.
Et nunc i Venetis Epiri in littoris ora
Audifti everfas acies • fufafque phalanges •
Nec dubita » ipfa manus Domini fortifque potenfque
Qus geiitem , clafTemque tudm , mox te quoque viQum
In noftras eadcm ipfa manus. Turca impie , tradet ;
Atque manus gemmas vinftus pedes ibis ad aita
Permixtus fervis ^Capitolia , non fine duri
Compede : & infigncs juvenis aget ille triumphos
De te fublimis curru qui nuper in undts
Joniis ( ducente Deo ) claffemque tuofque
Duftores pugnl navali vicit ; & ir&
Tunc magnl patcr accenfus numenque gennfq^ae
Delebit» Selime, tuum: veluti per aperta; .
Plana lutum, valido aut pulvis disjeftus ab Eofo,
Ii^que tot serumnas commifta ob* noftra » Tyranne
Crudelis, nos incidimus; quamm haud tua claflis
Caufa fuit , non torme eqaitum peditttoiqae catetfiai
G A M B A R iB. liyf
Sed Deus iple tuas , nobis iratus , in ifa$
Nos mifecos totiens conceflit , & oppida , & urbes T
Et nunc , cuih iit nos codo miferatus ab alto,
Et pcecibus noftris non obftruat [ut priusj aures;
Iras in te acuet • quas olim exercuit in nos .
Atque etiam tantis , urbs , quondam aflueta triumpbis ^
Noftroram & fpoliis divcs, quam nunc ferus ille '
Incolit , atque tui contemptoc nuihinis , 6 Rex
Omnipotens codU, & terre, tu turturis inftar»
Qus nuper thalami confortem amlflt , & implec
Flebilibus nemoris nigrantem queftubus umbcam :
Mortua navali pugn& , dis je&aque ponto »
Et monftris laniata avidis , tua corpora defle i
Et pro fepofitft palll » te veftibus atris
Inducy & obfcuris lacrimans te conde tenebriss
Tanrx infperats cladis tcftata dolorem
Infolitum ; dehinc letitiam , ludofque repende
Exaftos gcmiru mcfto , cafuque recenti •
Tu veru Dcus e celsft qui fede tul nos
ProfpcQas, dum thura tuas adolemus ad araSt
Et canimus te prsfidium, prosrenfque fuifle
Kobur in Jonio, dum ponto fregimus hoftem
Threicium, Iscique domum fpolia ampla, ducefque
Rcttulimus; da quod populus tuus infuper orat|
Supplicibufque petit precibus : ne jaftct amarus
Scfe hoftis tcrrl pugnans vicifle , marique , ^
Dicat & infultans: Dcus illos liquit, ic ultra
Illius non dextra tegit , nec pugnat, ut olim: |
Ifmariam fed tu primo in certamine claiTemy
Atmaque, pugnantefque viros, vafto obrue ponto»
Inftruasque juvent illum non mille triremes ,
Bellantum non mille acics, fcd viflus in armis-
Occumbaty tingatque fuo freta falfa cruore .
• • .' *• ' ■ ■ •
•• • ■• ', '
#
S » PQMk
L_
toss^ -^(^ «sle*- -^§4» -«•ffio»'
POMPONU GAURICI
_Q
^Uod natos fcrittura Uxo^ &fedea moratar :
^ Pr^iftiut hoc oi^ni dexecra TiaiocMQW.
Tardac amor f^inns : (triClum dolai: incitac en£em :
Vulc , non vuU natos pecd^rc & ipfa fuos •
D iog^ncm Pluto venientem ad Tartata novit •,
Ar Qroefum n.ovit Dlogenes Cyiucus.
Qucm jpoflquam fulvas caf]ptanten) vidtt areoas»
Dum Sty^ips aurum credit bjbere lacua ;
Accedens pcppius, yiUque inftratus ami£tuy
IrridenLs.^ 4iftis talibu? increpuit :
Majoradhuc (or6| Crcefem^aeft: qufl^cun^etenebam»
Cunfta' habeo mecum *, tu nihil » xnf^t * habes •
Dii quibus in{|;cnii dotes tvibuere bsataSf
IUis divitias Sors inimica negat •
Ad Maerinum*
Fortune mira eR^Macrine, ac fumma pofeflas,
Farva cit6 crefcunt » imaifM qusqae ruilnc .
V*
« A OR ICI. ayy
Deponent tumidas mentes, fafliifque fuperbi;
Aurea poma arbot \ flwAiim ^qAUl dabunt :
Nec Boreas juncum poterit , maluamve movere )
St xofras^qiirgtias aeffiet4mrfll ^ittMot^
Dv i^feH€i$aft retm M mmimm
I »
Qu!s queit fatiffiafigl tot 'ism t»flb irtm»d > 'i^ttt ?
Humane «iMqiiis tmta ftfrrt quoVB?
Si vhmr tivM^ w^tMi^s («« Msc ftv^
Mille dom«i «tem^ fnsgit i&ttU fofiiit.
Sin tua ruto «irlffs » drrctmilfoM fniite klwm }
Et pelago wivMa iMrsQOfiitaiaLVtfiif .*''"' '
Nullt gratusy inops: admota uxore quietem
Ne fperes» viduo nec pote^isfll toro.
Orbus , cris fine prole : graves in prole labores ,
Mente labM iuvenis : ikMltiaee fanw^
iNil quonidui fc»ereft ^cmI ine vixtfi» jtfrsfRt r
OytaiKtaiit^iiifevo mii ixifi -poflc mtii i
* w
Di Timpcre
Cuius opus? quondam Lyfippi» dic mihi quis tu?
Tcmpus ,« ^lMnMi 9fit6 it^ \t»>h? ^xMkitmno.
Cur tam fummd mflrJ^Mffci^W.-^i^p*» mtHi^ V«lo9C.
Cur cltMm»ftoilt3tt'1lw4eV<b«9ira if^OMx i;
Cur tenuem tua totttf tvfmitonfoYi» Mcmaf
Omnia noAva Ifeeans ^MRlic aeuiiiC ftUi«iM. <
Cur tibi taift lotigi pendcfiit a froim carpil»^
Pront^ q^^M faoilit f»n hmt^ poife eafri.
Cur tibi pofterio¥ firs e* n vettlce ciW?
Mn ^rjid^or !«€«*«« iwmd ^^eft v
Talem nie Ai«tt l|l«>fid<*« fickmins Iffrfj^Si '
Fnlchrum opus ai>Ci<l»eilt1a«4ftt ; pveft ^Etcer r« ^m
Debuit h(K fimUWkkt» t^Mi5
ifB FOMPONII GAURICI.
4
De/kg4 temporis.
Heu forteminiferandam hominuin» vitamqucplgendam;
Quam miferl nati conditione fumus '
Non ita Maurus equ^Sf itanon levis aura Favonix,
Non ita per noftem fomnia vifa brevem;
Quim cit&i formofe praetervolat aura juventr t
Quam cit5 lucandi tempotis hora fugic .
Hora fugic ; jcure acceduat ) morbique fcquuntUf ;
Occupat.& tremulum curva fenefta caput.
Stulti momles ; Ingemus morte peremptoss .
Lugendum ^statls cum perit ipfe decor.
Virtu* immortaUi»
Omnia debentur morti?.mbrs omnia folvit?
Omnia mots vincit ? omnia mortis erunc ?
Nil veri i(lu4 habet: nefcit mortem indita virtus ;
In mortis virtus non venit arbitrium •
Divipiarum contimptut*
j« « ■ •
Quid mihi/ di vitie ? vtl^nt/ lOQrtalia vo tft ; -
Qtt9 fmper magni ^eaufla iqere mali.
Talia quis /femens, Qptactt &abere * frequento .
Quae tiomino fiunt permoio£i fuo?j
Sat dives, quifqttis Natttr».)nuaefe patvo
Contentuir, vitam» ^o teof^mr» ha^ct»
Ah curvum genus, & veri corda infcia/ 'fmes
Terrenas^^fummo creditis efle loco. , [^
Quam melits .Schytic9rgentj&s ^ ^u« t^i^.fpemont;,
Quse faf^h^lieot pkufhri» pofle manetf.foish* *
Spe£letur virtus , virtus' Qieaetiir ubiyip^ ;} ;
' Cer^ra mottati coai^itioAe manent* j
Cetera funt hominiy^cio peudenda cafus ; ^
Qu9 veoit es &fti$ gloru vera venii;.
\hUCM GAiURtCI
G E O P H O N 6 N S I S.
Virtus immorMti*
AUmm quid prodefi: hommi?qttid gIoria?qiiid vis|
Pallida fAots diri fingula falce metit • *
Nil aurum ^ niL ppmpa juvat, nil fangui^ avorum»
Ezcipc y/inui:em» cetera morti$ erunt*
w .. , » f
Homiuis viHtas.
Fulvis^ ^ umbi^a fumus; pulvis nihil eft nilii.fumusr
Sed nibil eft fumus ; nos nihil ergo fqmus .
Horaf fvtg\x , cele,ri propera[t.!M9^$ rmfiroba paflii j
£t tegitur c^o quidquid' f^Cj^rH rapit • •
I ■ - » . ' . t 4 l
♦ ' . « < >
Virtut maf amum*
'j" r
Eft auro & gemmls prQtiofior Jnclita viitas ;
Ingenii quoniam fama perennis erit «
• » • •
. ' V ' V
f« irA&
«•»
VVk— 'V.i
De liberaUme Leoiil^, I^Mdr. Af4ur. in Populum
Romanum veS$gMbu$ ofgnffkm>
NQn tam Ixta fuas i^eftavir Grscia laurot ,
^i ^Ai3atrri|(^ftiih «ai!c1ii«a ¥fai^ 19eis'm .
Nec tam prjknfihxis '|^tfttkd(f{! R6iMa 't4iti(il|^hfi^ ,
Ww ^^» cttln vtttia^ viatt %4:<^ *«bs , "' -
Qtiam, Leo,g2irMa'eft*atr$u^^ftS'tbta^7rilli,
VidifTes Latic gaudia vera togge.
Num CapitoIin« toilhetufhtctfhli^a nipis?
FulfejruAtqqc foci jpeii ifora, pet^^e vi^s? ^
Hoh '^Hfcet' ^crrium i6ifrm{c -fxir vSatit Vqrla^rfr ,;
Quain <^ih ^ianrc^o fi^ftdr "db a^te idadlt. •'.'*'
Hinc«f»n^ ; ^hcTe fbfttef <0|f!o ll;e\» titftRik «b JlSto
Qu» dedit , ^hiee irirro ^i^ 4bete "tttttb .*
iBthera tranantes fuperabnnt tempj^a moles ,
Quas.Leo dat pdfHiJtts' rlt^ thmehtur opes.
Scribent Hiflocici, c^nt^bupit carmioe vates^
Pro mdWs-tiiAis fttuS^tfftt^ piftfet;- ^^\
c
AdLEONEM X. 7>«uti/. Maxm.
Jupflicatio .
m
D!c rogo Pontifici , lP §i << »ci tfiW i' gratia » vatcs ,
Sentiac uc populi fHMKtt^ttyiillft fui •
Vera loqui liceat ; cunftftiMMo grata moneta eft
Julia ; fed nullis «ra minuta placent.
Sedulus his loculos inventis venditfit ezplet»
Ip folico. premirur pondfite Yttlgus cmens •
- -^ ^ 2 Hinc
Hlnc igitilr 'Oednmsi mimerU ogeftsa^» Leoneimy
Refpondi : boc c»d(bro fkcieis Leo carmine ; falvQin
Efle lieiiittcite mv«le » quam vdik orbi^ opes .
De popuH Rmt^i fBfenpe Letm X, 9#»f . Max*
tHwfiitia ; ac de eodem apparente
, tti euntkm • >
1 <
Triftis ut cft acr cum Dclius imbrc tcnetur ,
LfletiaiCc sft flafMDis «Mi : iHkat ilte' i«|is;;
Sic populi nwrmit ottffi «^ ttnet mla Leonem :
Ec gaaiebnt^ i^ttMien» opa Amhi vident;
Num Laciam vulf»s qti^ ^|«mf ^etlecsbfit in tirf>eiti'
Terr u ic Mc /cktmor^ tVitM<% ia «i^e; Le^ ?
Te vaga dum ftafQtrBps^KiMtnttt^^ » ^
Nemn {uvces poi»it'lcA:a«re , ite^ Ojuces .
Poncifices alitft ^ opiMt:, C;^^, lem^ «mai^t;
. Te modo jure colunt , & magis orbis amat •
tAd euudem Leonem X, Tont. Max.
HdBC ego j^m «itettti; fikaefaltviisaeondam
Cafi3»tiia«, :q«Mp .vnrm tfcMpev ia losbe Leo .
•* • « ^ »
^, ..rtr , . ©f X<d»ir X fo^t.M^».' .
Hadcnus hordfbftk 'spnEbta per iSDfVlBKli ^Mti«
Dingerki.f^fvnmnnn^ffi^ «daifjeef.
Quo duce Satucffi^peBabiiiit ivfiea tegis »
Secula iMrtrfieit;^' 'quisB 'Vehet iiki ^rans .
Ut mare non piiiitck ; pDcem itc mdfei '^orencis
fAir >Mi'am rtrUef i "V^quenoceve Oei,
Salvc^^tw , 4^t^iinB^sQ:ift^gHo <#efai£Sc^ DepKmte
In terras meritis non moriture tuis •
* ue eodem Veone X T^ir^ ^max» ^
Quaodo canai«rtuDinia:c«ad9aiel(m»6id^«^
priiT-^ Qu m-
t
%
a8i L. P A R M E N >I I
Quando feret telltts duro fifie cun&a labotfr? -
Quando legam, rubris qus legic lodus aqU^s?
Quando bic AflVrii paflim narcentuc odores ?
Hic fua quat\4o merct gran^ina .paftor Arabs?
Tum Dciis haec fient , inquit » mea carbafa coelo
Deniiflus tadta Vcum regpc arte Leo .
' ^ .\ '•
Ad euudiem LEONEM X. Tont^ Maxim.
de CoroMtiont.
Quod tibi Ht $ieta$ aoimo» Leo»' tuque futurus -
Quod famocJiMiiatis pr^ndinmque bon^^v
Creditur extcfAOwpopuloqu^. adfianre Quicini» .(
In caput jc \t91A0 Japfa c(tr(im tuiim •
Hsc crat in pQp\dis vox u^ica, fscula vivat >
Nefloris ,: Euboti:»^ contsnitetque dies* ■ * : >
iPrincipe quo^populios Afifle, Libxiaequie fuba£);os •
Spedabit^ji«Nufil« i^mpoisi fioftra dies;£; -
• r • I ^
•'".: ?i^ i"} ' . ■>/ 1".. -• • '• ''
De eoJem teone X. Potn* Msx»
.. : • -<"^ . ... ^ .
Dic rogo de Decimo quid fentis amice , Leone ,
Qui modo tamianfttts dititurfeffe patfr^ ^ '
Hunc cgp ci;|dideoimlverumifoce%cempore,ao{trQ
Fadorem; elegi|;,Juppiter arce Cua..
Flumina melle fmeiit /aefcandct ab icthere Virgo,
Cumquerfua fgofiifH^^urafo^biie 4abit. :;: -^
Frincipe quo.Lofii|a;:MavDts formidine terras
Solvet , & ^in.tiQto pax erit orbe diu •
Si vidcas animi qu9 vcrnant pedore dotes, •
Vix melior Taifi^;, iunpliciorqtte.fttit.
Vivat in orbe.diil., qittndo uno hoe orc iQqUttOCUfi»
Quam ceebiin eftfu^eriSy tam bonurorbis erit.
Ad etmdem Leonem X. Pont^ Max*
•» » »
♦•»«%♦ . I
Hm loca fam ixmicfts, Led; ifelnpet adiio dmcfc^i
SciUcec horcifim.plMa tii&Qm Cirmt» - .
X^one
G E N E S I I. zSi
NTanc ttta mca quies pniro colic atrlaM^rce,
Quanta olim Nerva fcepcra teilente fuit.
Hinc Leo. quando tuis excludis ab sdibus arma ,
Auguror, Aogufti f«cu]a noftra fore*
r
UBALDI GENUENSIS
De Duith Fed. Savorgniaid ^ Mariii
Colhredi.
CUm gemini juvenps» peperit quos.julia teUu»»
Ambo pares annis^ invi&is viribus ambo,
Effbdcrent, nudum per mutua vulnera pe&us»
Vidit, Sc ex alto venieds Pax aum cobIo
Sanguine rorantes pugnantibus abftulit enfes $
Ac tali ambiguum certamen voce diremit ;
Efte pares in amote^ pairci vdoc eftis in ai:mit •
. if.l
e.
^IS GS^ ^ C^^ (^ 61^ ^[^S^
f)^^^ C^S^ {^^ Sl^ ^«IS i^
PETRI GHERARDII
B U RtJ E N S I«i
/« Jefi(9&tt fralio Mn0/i eotitra Tureas»
NOn hic funde rofti? pCtMunt templa Deonxm
Illuf!r«sanimae , pro pietate fui .
iEwrnamque Wit Vitkm n«mf(it!t pdfsirimt
Otia Chrift^colfe longft pet jStrfbttiafm .
^ Brtidtm pu^tik . ' '
Dardanidum VcnctJ genu$ , & fcortatt^ ittventtij,
Du?f quibus ad* bellum pr*ftfit ^Atrffmctrs ^ .
Argivi cum clafre manus, atque hoftibus Afris
Fluftibqs in mediis conferuerc fali.
Dum pugnant» fpargunrque faces^ & fplcula vibrant»
Scinduntur dubii fcdicione Dei.
Mars a Romulidis, & ;^f^;dK ^ynthtus auftot
A Vcnctis.tt)ro pejtoce ftare £n:ox
At pelagi domitiM: Damls, Vulcanus & Afris
Ore favere , S optm fup^itftre fiuiul ,
Adftat Mavorri Cyfiifis , Ph4boque Diaiia #
Neptuno PaUdfl • Jtmoque MtilH%«ri.
Ha; cupiunt iterurA etttd«li evertere bello
Relliquias O^haUm pcr maria alta truces;
AmifTos |]lfle reparare nepotibus optant
Fines \ & tumidi tradere jura maris •
Dum (lutlni hsc inter ventos tenet Aolus antco
pefcendit voluctis regia fideribos*
QSLZ
GHBRAHDIT. ttf
Quc Numidum claflem didecit, & agmlna Grajum
Roftro, atque alariim^ pr^etc remigio»
Hofque volans laniavit atrox, & diftuJit ungue:
Hos fara copffui^is prAcifiiiav^t «qiiia^.
Obftupuere niet.« Jun<^, ^situniid» if^Hais».
Aquoreufque parens, ignipotenfquc Deus,
LstitiaexuUac Mflii« Ph^bus, Cjvthia» Cyprjss
Adiiciunt Superis Auftriacumque ducem .
Qui modo peftifero tot j^em Vi^ntf c^ f t^fAbat
Terrarun^ ferpea^^ & v^qWr «qiiis»
Cunftaque inexplecum rapif hat o^rpcnrt pliSiHt
Tyrrhenis erra&^, Adriacifqwc v^if;
Arte nec hum^iAa d«lQrt pQQer« ic^ti^ k
Perdidit hunc V4»luicris f^»a UfiCl fvA^^
Namque illam e pcUgp fi^ec^ , i^b^^i^ v>9)^tem
Corripuit, faevos implicuitque pedcs»
Sublimemque tulit, rpftfiCique 4(que ungue cruentans»
Exanimum falHs prgecipitavit aquis.
Quo fafto terras purgAvic 1«^ aMJijpll
Solvit & altivolans Itala coisda Q?^^*.
Qusque fretum rimuere rates, jam cxrula tut«
Verrunt, nec fraudcs pecme^untque doios,
Omnis, io, reginam avium fonat squoris unda;
Rura canunt Aqiyihm» tempk, <l«<«ufque virum»'
Ergo qnid arguitis rapti Gaaimedi^ hoaotes?
Ilk Jovi lufus non agtt ufqvei fi|o ;
Et digna c(l facris c^leluri certamifift lil4^s|
Et vi6^or Pfacebusy Pythia qui moeruit.
A4buc de eadem. ,
Non jam Luna imri fulgec» fed merfa ttfoftando «ft
Lumin« caOa, fretum $oIis &b li:|ce feteni,
Navita ,f«rcnrre: h^c t^^tum pef c^ifula cunCUt
Reddit ifer , qoi clafle paxant a£ce4ci:9 poc^ma^
Felices di^fs^ nbi yeijip tjeoipqr A v^* . _
,tW P- E T R I
h Tureas •
Candida Lutia orbem tocufn complece parabat ;
Cornua fed mifesae frada fuerc modb*
In AugiifHnum ^urbsditum.
Uc falvum novit clypeum, de pe&ore duxit .
Thcbanus jacuium dux, obiitque libens.
Ur bene rem pelago fenfit fuccedere , traxit
Dux Venetum ex oculo miilHe, obire volens.
LsetuSjUterque perit pro libercatc tuenda »
Lscus & hoftiles fregtt ucerqne minas.
O rari virtute duces, & carmine digni
Pcrpecuo ! o felix pacria , quae^ genuit !
O prifct^ potius fcclis oriunde beatiSt
]>ux Venccum^ ut fapiens Grecia ce canerct?
/0 euniim •
Viftoci lumen tibi Barbatus hoftis ademity
UUima ne caperes gaudia, Barbarice .
In eunJem*
Non licuit fpeftare oculis quaefica trophora
De Turcis pelago dux libi clare fcris .
Nam tibi quse cripuit fucundum lumen arundo»
IUa eadem vicam(proh dolor!) eripuit.
In eundefH.
Littora pro tumulo ponas , vi^afque carinas
Dcfuptr , ut forti fint pia bufta duci .
irmariumque nota Mavorcem in fronte fepulchri^
Ec Selymum? hoc tumulo coiitegc Barbaricum.
Vociferanfque Leo fuper adfit, qui mea dicat
Gefta , bre vi nsagaum quid tumulatis bumo ?
^*- U
GHERARDII. 18;
If$ eundem •
Lvniea eras Venete , dux illuftridime, geiitis ;
Atque idem tenebras otboPtus luce tuiifles
Illi , «i multo oer te qustita labore
Splendorem miter» Viftoria l«ta paraflet.
h tundem.
Afliduo Veneti perdebant lumina fletu ,
Quod dtti illu(bris lumine c^flus erat •
Non tulit in tenebris ViQoria Ista |acere
Hos, & fe cunftis cernefe pofle dedit.
De Tfiumviratn »
Qus vi&rix fiierat» Mtenfque Roma,
Paulatim cecidit Ttiumviratu
Antoni , Lepidique Gsfarifque ;
Clades inde quot Aftinm fequuteP
Quoc Mundi capuc urbs^ tulic ruinas?
At viftrix iterum, potenfque Roma
Se mox reftituit Triumviratu . •
Nam Pii, Venetum, Auftriique vircs • -
Hoflem non procul Aftio fupcrbum
Fregcre unanimes , & expnventem »
Romamque , Italiamque tecrearunr.
Gaude , Roma potens , Triumvirattt
Hoc brevi caput orbis es futura •
Ad Luf9am 9 infigne Turearum .
Lumine Luna notfio ctedit tepoflc-vclucrum
Lsdere. xc^nam , dym. Mlat > illft'a|iari ?
Falleris; h'«c ocvlis.radiaatia hifflifui-Solis
Suftinet , ;& remnccriuiiuna panb ^ •
,1
It$ ohhum F§im ^ratiani. s,
Cur trlftes, animofe Fabi,. ^oa fanQi:» flenm?/
Fanera non lacrimis fanc Ji^oraa^ift tnai,
Namquc ubi tu melius pQtecs^s fudil& crumom^
Auc vitani i^fiftUm foi^^^t ¥^)ia jEf%im%ft
Eft tibi profufus Chnfti pro nomine fanguis,
Qui pro tc fanguen^ fudlPg^ ip^e prius.
Tu morfem Chrifti pro rclligione fubifti \
Pro te fuftiniiit qui prtjia ifvff^^M». *
At tibi perp^tnft» j««ms for«i(5nnje, mii..
Muratur t<9^|}i& fHiEQrs ^f^x^ ci^j^ » .
Et Supcrum p^aisi'^ A^blatus , i^v3i C«^i
Te^a petis , ifummo perfrueriique Deo •
In eundem •
■ * '
Qus tibi glans nive^m trafeek abefiea pe&is»
Sufcepco igne cavis molibujl aiQa , ](^y}
Eripuit dulcem tiU yiCftm9.& gasitKa aiM»it
Abftulir, & paffiw ffiEeaiqiie.» dfCtt£|H£ tii« .
Nam tu nofter crai l^tnor, $! fupr^ma v«liipiai.>
£t patris lumen , prsfUiufit^c pateno < .
Sed tibi nec dulcem vmm gi\m% ^hftulic iUa,
Quin vita eft dvlcis partE «coaore: tiJbl*
Nam tu ccelicolum fle^lanti tn fode, locaeas
Avum cuni fuperis fofie be«tas agis .
Ac nos in tenebris liifbv^jiitf i^tUnquis amicos i
£t paccis deniis fpemftti;* dfGuf^tte t^e.
Eid^m •
Pro Chrifto tibi mors brevis eft, animofe • petita,
Qui t^ imouioisiilii.to^nse icBnBit amsns. . T . ...
Vica brcvis tihi.(ft^ CimtlvieA^zruau^c^, pty^&la».
Qui tuli^ qptrcrii^ Te&at ai alta tihi*
P nimium feli«rxktiiU99, miflniinique:faeaM«
Vita! pias fcdes hsc peperere tibi*
y
G R BR A RD I I. *i9
Dum tendi€»Fabiiis pet barbara tela » pet igbeSy
Ta(ias ab ardenti glande colorat aquas .
Dum catfic, & Tnrcas videc inclinare, fonailti
Ore inqait» gaudensliofie.ipadente cado •
Tuiaueii Per^fmi
Ducis .
•
1 1
Naftus prflepropere fiieias qui Bfartis honowfn;
Te te*pritpro{|epe Afors/ Ludovice» rapiev- ' i
Prflepropcie^ii^slpuit ; tuar ii pefpeiiditur flKabiup . /^
Clotho vlx quatuor nam tibi luftra dedit.
At^AM pmi^opcre, fi qah tua fa&a revolvis»^.'»
Qu9B feeiffe puto-vix potuifle fenem*
//!i'^«(i9id!rffn|.
•/5
Tu generis., patri«que tiovo (^lendore ftlp^ee -
Auftuttrr^fOefas, ltaK«que decus;' ' ^
Mor»' tJFbi l^d vkam , tit^ofqoe itividit Hm^OdS'» \^;
Noluit antiquos te fu^erai^ dttces. ' ." ' '
Xpfa tanwn Mortis, qUsb' Qilctila ceeta tetufldit»
Rerum geflarum glona vi"^ maAec. '^"'^'' ' '^- "
Dic mihi, quid lacrlmflfe^ itfiles ^id peftora tuAdlef
Quifve lidvus te(l>nat nlcdites la utbe foimlf?^ . J
Cur puBas ftttaipTete togas^tt^ in iivbe cel^bres » ' ^
Et genece , & ' faftis confpibuique viri i^ '
Martis honbixecidit ; Perufin» flofque fuVentol
Pauloci^ gentis fp^s ; amiov^^atque decs$> ' ^ '}
De eodem.
rim folito «tardetis cdlStm^t belh mlnatw
IJqigique i & i CQslo Juppiter arma pluit?
^ i-L 1 . i
t|^ . P E T R I.
Torcarum inftdiis juvenem Mars eflfe peremptum»
Queixf (loJcc , ukifci cuoi Jove promptus adeft.
Sanguine barbarico Martis faturabitur ira ;
Sangttiiip bacbarico l«aca eri^ ira Jovls;
\Ad' FuhiumPaulttttum fjusdcm LudotficL .
O qtum "f cglfimm velkin j^ttfle Uqu<wm*v
Pimplsumque frequejis iatoluiiTe nemus:
EfScereniy Fulvii late Ludovtcus uc eflec
Cog«fiui9££ois » oogntctts Hefperiif .
Pro re njt«U> aninus tibi^ iiufei{»ieodus amict,
Vt, quod flon pcffltiin p fiti vohiifle.iatis» .
AJ.iMomium VdrremUm^ £ /?• '4. Cmrdin^km
CrauuMlam0M'4 4tMap0/i Priripm*
Dum latos populos magna.dittone gubernas»
Et jufti » reftique tenax , nioderaris habenas
Rerui^y,.]v(jrcuti perfiflrens prxmia digna» . .
Et meritas vitio tribuens fine. crimine piviHs;
Dum^^f.^agfanti ftudio^atqu^ applaufibus omnes
Excipiunt gences , & taato. {»rincipe J^tc,
Inque^ca|;^^t.„facrofqne tiamVros, gresiiijufiiqi^.manttfq;
Furpureos flores , ^i .cand^da lilia ia^laat ; .
Dum tibi concelebrant folemn.es ordine pompas^
Et feflas agirant luces chnf^ore fecundo ;
^i^frft:/P%XrAimnio vcn§ens u yertice Ogpli ,
Qttam-jfeiji reliigio.ipi^pbitas, xeaique cupidc|,
Bt dt^^is ^^e fjpauderter^ Qpowtsntui: e|iacem:,
Qua pater img^^S^t^ethus flumine carrit»
ConWtiSft. & tales prpfiidk peftore voce^:
O fortun£^t;^:Jt9|i fub PciiiSiipe gentes» . .-
P felix etiam ttnto pro munere Princeps !
G H E R A R D I I. 191
Epitapbium Caiillit. .
Par^a caput, varlata pilo, caodaque decora
Lenibas curas , fida Catella » meas •
Et blandd hofpitibus latrabas pr^ venufto ^
Ludebafque tuo fuavc^ nitente pede .
En menfs aftabas ercfto crure, bipefque:
Et fueta es longos ducere juflli choros •
£t tereti colld geftans crepitaCula, tptam
M^lcebas grato blanda u>nore 4omum.
Qua nunc prp teneris includere lufibus Urlia;»
Et volui titujio condecprare brcvi . .
Jam te dign^vi menfa, tepidoque cubili;
Nun^ ego' t<; dono marn^or^ carminibiis»
JO: MARIiE GHERARDH
9 UR G E. N $ 1$.
COnfilio 9 qui regn^ gravi fervare folebat i^
Et uopulos nutu concJUar^ fuo-
Qui claitemf porti^s* atces, mol^fqi^e fuperba$
Rexit Maufolum , Flora v^nufta » triqm ;
Qui vigtlans .m^hfarunK Annon^ larg^ parabat,
Qppreflb faftis dulcQ levan^en ei;at 1
Qui cla^oi^ yirtute viros fuper affra fercbat,
Hic ]a(;et ; & virtus , blanditijBqve jaccnt ;
Ponatus tumulo cecubat , fe3 fiE^ma pec Orbent
A<ivolat» tn froitur fpiritus. ille Deo«
%fi J O: M A R I iG
, Vatum ad Virginem pro inedhmita$e Ma^ui
Ducjs Etrurid.
iBtherei Regina choiri, C<b1W^^* voliipta$ .
Aurea , terrarum non peritura falus ; '
Afpice funcftQ niGeret quam Flora dolore^
Dum Rex ^trufcut languida memt>ra trahit»
Erraty fi dormlt cuftos« deferta capella, .
Si dux deficiat» miles iuermis erit ;
Nnnc (i |X(oitc premaSy cji^is munera larga quotanni^
Offefat, 8c templb tHuva $abaea dabtt?
Quis delub^'tibi genimarum luce cpronet»
Cer» ubi p6rpctuum |undat ab igne diem^
Et quis luhatas clafTcs \ multumque Ifurentes
Turcas difiiciat , corripiatque mari ;
Quifnam Mavortem , noftrifque arcebit ab oris
Pauperiem, febre il jacet urbis apex?
Redde urf>i*Cbfmuravli^mas tu fufE^e vires»
Hoc pconi cunfti pedore , Virgo petunt •
Eleonora^ FerdiuaMdiC^agni Ducis Etruti^
fi/ia ^^tnmfdiis.
Non tibi fratern» radiarunt ora cprons ,
Et fiigis ? beu tenuis' pulvis , & umbra fumus-.
Elconora jaces 't fed fole recinfta comrcat
Pars ikieliory Ccslo quam bene nUpta Deo!
Hflcc tibi yirgincos celcbrat fcftiya Hymenfleos
Dum Floia ad tumulum. folvitur iii lacrimas.
' t4d Pran^i/cjum Vrscchlimm Td^tm
^Merrrimum*
In noja cum cecinit mii|:atas corpora fotmas
Nan); dedit fklfis noniina nugna diis.
Tu contra» Ftartcifcei notas infimda deortifl»
jCSiiuninA tu &audc$r& fc^Ias oanne domas ;
GHERARDII. 3j
Fairurti commllUs «jnod tctigit illc tencbris »
Tn Cctegls veti candldiorc face.
' O dignnn tantii ccTtamen vatibm.' ipfa
Sed dubitat qua nam lautea parte cadaC.
Arbitet intetea NaConcm dixit Apollo
Laudo, Bcachiolus munesft noflra ferat.
Ve Printifi lauftn^ Meiitto.
Bronzinum juffit placatBm piogere Amorent,
Sed Martem torva pingere fronte V«na5.
Laorenteni pinxit, dicet» in peftore Mavon
Rcgnat , Sc ex oculis fpicula ja&ac Amor ■
/« Cojhnim II- Cili£etum Magmtm Etntri*-
Daetm.
Odcyiiam ftemit clafTem 11 nomine Cofmus ,
Quid cum bellatrix totqueat arma manns ?
HoKC ttinmpltato poterit, ncc fallor, in tmdis
Vel pro Neptaao diccre jura Maii .
5Pj Nxco*
*9*
klV^A^k^AfiQk
v^ ' W^*^V V\i^,^^.kV«,
NICOLAI PARTHENII
GIANNETTASII
SOC lETATtS y BSV,
NBAPOLITANI.
LEOPOLDO L OiBSARl. AUGOSTO.
T l T Y R V S. .
«
Argtwacfttui!! .
Tityrus pijiatir t tycida bartstitit Cafiri ipiuiciumot
Vtinmam iibirmam eanit» pir THyrum P^tam, pir Ly»
eidam vir§ Jofipbum Midiatm OBaviaui Triueipim » ^i
primui ViSkria nuneitmt Vati attuKt, intiUigi.
LrCWAS. THTRUS PtSCAWRES.
Zyr. npityrc , quid vitreas recubans Ciatcrisadundai
X Otia ientus agis? tenui cur Istns avena
Non dulceih viridi Mufam meditatis In afta ?
Tit. Non equtdem» Lyctda« non boc fert carmina tempus,
Improba fors qtiandoy & Scytha barbarus omnia versar,
tye. An qus^ Parthenopes audivi nuper iH urfce ,
Cum domino ferrem Synodontas» Tityre, nefcis?
Tif. Dic , age, qnid yLycida » Sirenis ab urbe rcportasP
£yc. Tityre» Iseta tibi Sireni^ ab urbe reporto.
Urbs fecura metu : perrupit barbara caftra
Auguftus Csfar Leopoldus ^ & agmina millii
iThrciicllun fndit^ geUd^tte immcrfic in Iliro.
•' - • - 75r.
G I A N N E T T A S I I. , 19;
7/>. Verane func , Lycida hiec , an dulcia romniad^mantS?
Lyc- Vera quidem \ nam fama^ vohns .peroicihu$ alis
Danubio ex alto Romam perventt , & omnes
Italia& implevit Isetis rumoribus urbes;
£t modo Parthenopen rcpl^vic^ Tityre» noO^am.
Nonne vides , ut crebra fouum tormentft ^zt^oxviftt
Dcnt paflim; & tutis pla.udani; terroribu9 $rcess
Noftraque fcftivis ardelca^ (i) Olympi^ flammi$ ?
7iA O quintum exfilio, LyciJa dum taJia a;»i:ras :
Exniittfirmfhi lcti oculi, Iseium exfilit ^t-eor*
Munerepro tali pnkhra te tnuricc concha
Donabo, Lycida, dono>mthi quam dedit oUn^,
Cum canereniy MeUfaeus; aquis non .venit.gb alds
Pulchrior» Eft circum vario dcpifta coIore>;
Et mare deptftum , & fcopu4i fpedantur, ^ udum
Litus » & in tremulo fugientes gurgite cymbA \
Nature ludentis opus » quam murice comrh^m
Credo equidem pinxifie manu , ingenioqu? Jnagidrp.
Namque opus hoc cafu minim^ eveniife purandum e(h
Lyc. Accipio pukhram . quam das mihi , Tityre.concha.
Tu vero Augufto dignam , taiitoque triumpiiQ
Litoreani rienui calamo meditare Camon^m.
Namque aAft in noftra jan) te dixere po^tam»
Et tibi.jam noftre gratancur(i^)01ympi4es, ^ te
Velarunt mufeo Nyjmphje-i impulpque.p^opviquo
Sinccri apfriaudunt MaQe$;.A|anefqu9 i^ronts .
Tif. Litoreaiti Mnfam dicamas, i& lequora cantu*'
Litoraque , fcopulique , omnifque refultet.Olympus» '
Incipiam , tu , dofte , modoa percurre 1 ^qinces .
Currite» Tritones, percsrula, currite concha»
Vicit , 10 ; C«far , vos , o maris aurca proles ,
Nereides formofa Theti, formofaque Dorit
Huc celeres imis a fedibus ufque venite ;
T 4 Ee
«. «
(i) Sic antiquis difta eft ora mari.tima inter LucuUanum ,
&PauiilipMm.*viiIgbCi(M;ii Si;ip.M^3fiUa U defcri«
ptione Kcflli Ne.apoUtani ^
(a) Mufe ab ora Olynapia fic dlQv •
r
a^tf NICOLAI FARTHBNII*
Et virldi fertum viftoti textte mjrrto.
Ccfarit & viridi confuefcant tcmpora myrto :
Nam vetus eft launis ; nova iint initgnia Regum *
Currite, Tritoncs, per csrula, currite conclia.
Vicityio; Cefar^ calcata fuperbia Regis
Eoi • fraftvque acies ^ fofique manipli ,
Threiiciique , Arabefquev fagittiferique Gelont,
Vifti omnes, verffleqoe retro fugcre tyranno
Milte aeies, & mille virum data miilia letiio^
Cennrili pro tali nunc dicite digna triumpbo
Carminav Pauiilypfqiie Dee, pelagique puril».
Curcite» Tritones, per ccrula, currite concha.
^ Vicit, iOy Caefar; Neptunia Nuitiina^ GJauci*
Voce ciete fonum, & conciias inflate marinas •
Ite fftb Antipodas . celeri vos ite naratu ,
Ac geminos fafti famam proferte fub axcf :
Aud«at Hefperius» (imul audiat Orbis £oqs'
Augufli palmam, & Rom« gratetur ovjnri^ .
Curfite, Tritonos» per caetula, currite coucha.
' Vicit , io ^ Ccfar ; per li^ora fpacgite mufcum, ^
Najades» & circum vitreos confiditc foiires;
Pollice virgineb teneros hic carpite filores :
Floribus & piChim, div«^ replete caniilrum.
At vos, oNympbtf Ctaterides» ite fub undas;
Ite, recurvato variati corallia trunco *
Vellite tnufcofis e rupibus , & mihi conchas
Ferte Oes pelagi, & ptHgui conchylia.fucco.
Hsc ego viQori Leopoldo munera mittam ;
Atque iMBe cselruleisapponam carmina'idonis :
Hsc pifcatorts ne temnas munera, Oxfar;
Namque his Nieptunurf! donamus , & bis quoq; Dortn ;
£(l & Neptunus DeuS sequoris, & Dea Ooris.
Currite» Tritones» pet caeruJa» currite. concha»
Vicityioy Cefar: per marmora ludite cymbis,
"O juvehes , puppcfquc -novis omatr cmoUts \
Et iliveos inteif delphines ludite cuifu •
Ttitohum interea vocaK fenrpea concdt»
Antn foaent , fcopulique » omnifqtieii mc&ee pontas*
Grl A N N E T T A S I 1. ap;
Ec ciifciim foc^o re(pi»nrcnt litora.cantu.
Omnia laBCitic conccdant ; omnia FlAis ")
; Vocibus applaudant viftori, & mutmure laeto
Augi^fti nomen Leopoldi ad fidera tollanc .
Currite t Tritones , per cserula » cutrite concha •
O mihi (1 coelo exoptatus fulferit uncjuam
IUeda^s (illum Superi concedite Divi)
Quo te regali in puppc fuper squora ye£tum
Anti<)uam itnpei^i (eiQAi luftrare fi^b Orcvm,
Atque per Eoi popules dare jura volenrcs '
Afpipecem : tunc ipfe tuas )am dicere iaudcs
Aggred^erer , aomeDuitip tuum» tua fafta per Oibem
Moepnjp ferrem cnatfif.c^lampflue Sicano.
Me fuper affurgens humiles procul ire jubcbo
Pai^ypi Mufas, & litora ; n^ fac^ra Pindi
Accipient nemora« & Parnafli dulcia Tempe.
Litoream intcrea« C^far» nedefpicc Muiam^
Q^am tibi caerulei <:ecinit Crateris ad oram
Titytus » e patrio qui pcimus litore Muias
P^r vjtrcas vexit v<elis majoribus undas »
Primus & audaces duxit per cerula nautas.
Tu vero pulfare» puer » freta deline concha ;
En cava foliciti veniunt ad litora nautx :
Et {i] Megar« tutlws jgm longtor occulit umbfa^
P A R T H E N i S.
A R G U M B N T U M .
> »
^ol^s pifcaioe. Virginem^ tumam gemris delieias , uni^^
ee adamab§$\ qua eHm /iulee qndtiturt quod Je ex oeu-
lis fubtraxerit. Tet 7»rfbeniiiem,Virginem,pir Jolam^
religiffum virum in$4i^/ge» *
PaffCbenidem' puer ardebat pifcator Jola« ,
« De li c i as 4ivam»atquc homiaum^quam fgpe.folebat
.- ' ' r • ' Ad
^9^Mk«wMMiiWt^9tn«aii^a*« — ••
(l) I|)fi|l^i;qcaUano.obieQa, qus; & caftrum LucuUa-
num appellata eft'9 C^i7c/ «T/^ (^«v .
i9t NICOLAI PARTirENII
Ad (f) Mcrgillins vitreos imrifefe fontes, ' -
Sacmm ubi Parthenidis ftat curroinfitore temploifi*
Hic cum jam Zephyri ponebant marmurt;&'^ltttin
Purpureus rediens pulfabat Vefper Olympum,
Hsc dttlces hicer lacrimas incondita foli)n ' >
Fluftibus , & durrs jaftabat carinina faxis . [tum
j^ol. Qttid tantum refugis, bona Virgo ?quid Sc mtbitan*
Divinum avertis vultum , renuifque videri ?
Ab mifer, ah noftros contemnis Parthenis ignes?
Prctulerimne ali^uam tibi forAfi; Dia, vereris?
At mihi vos, ^fferf , teftes »dcerde caduCam>
Attt unquam mbrtale aKquiilmedieat^uc; & ipfi
Sint mihi vet fcbpuli teftes» fintlitbra ,& unds.
Dicite vos, fcopuli» Vos litora dicite, & undaBt
( Si fenfus fcopuli » ii lit6ra habetis , & utfdas )
Farthenidem fi femper ego pifcacoramavi$
tizm voces vos iiepe meas audire foletit ,
Atque repercuflas mea reddere vetba per auras •
Ah noftro quoties oCenfte murmure cautes
Parthenidem (bnuere ; meos jamf carmine amoret
Edo Aje rupes refonare p & poncava faxa •
£t vos , quse noftro frondetis litbret querctts ,
Dicite ( nam fehfus, & habetis numina quercus) .
H«c veftro quoties incidi <anAttia trunco t
Te, Virgo« pifcator, amat, & amabit Jolas?
Et veluti he querctts,^ crefceiit {k femper amores,
An me tn forfa^, Vii^go, afpmaris amantem»
Quod pauper pifcator? erat pifcator & ipfe
' Nonne puer , formofa , tuus> quem fspe beato
Amplcxum gremio tenuifti , & dulcia farpe,
Atque optata facris libafti bafia labris?
lile nec crubuit calamos, non reri^, & bamosv
Nec parvam fociis agitare per cquora cymbam »
Cum
** ■ I ■ 1 w
(i) Amoenifltma ad Paufiiypttm Villa in extremo ono
' Ol ympitt M^rgdgpno, olim -AtKi Sjmcetii , ubr^cele*
berrimttm eftts fepukhrum in (^pjio ab iplTo ViiB^As 9
*r Divo Naxario dcdicato • ^
6 I A''» NE t TASIL ^^
Ca^ D^tts ipfe, maris regnator^ & etbens alti,
Qui nutn terras, nntn qui fidera torquet.
Fottis amot ; noftrum quis vincere pofllt amorem ?
llie Denm in terras » vel ab xthere traxit amantem %
Atque malis hominum pariter confuefcere jufllt ,
Et tu, Diva» meosnunc afpernaberis ignes?
An mihi dura, quia agrefti munufcula cultu
Nulla tibi mifl? miii tamen ipfe rubentes
Biflenas de more rofas tibi » Dia , quotannis «
Lr meminifl*e potes \ namque hoc cum carmine mifi :
Virgo, nofler amor, tufts hsc tibi ntittit Jolas.
Quin etiam v^riis memini mififle cotollam
Floribus intextam, & calathis quoque lilia plenis:
Candida (novi e'4ttidem) quia funVtibi lilia cordi.
Sunt & plura mihi in teflis^} crat ilk^vidcbis
Ante aras, Regina, tuas-emictere odorem^
Prsterea • dura que yix de caute revelli
Nuper olivifers pifcbfa aid faxa (i) Minervx,
Bina mihi cnrvps yatiata corallia ramos ;
Bis petiit Nifea fo#or / bis & mihi fnrtim
Sublegere aggrefla eft \ arca fed condita fenro .
Ula tibi mtilto cnm carmine mittet Jolas.
Nataleim cum, Vir^o, tuum lux annua reddet.
Sed pifcatoris pirva'h«c an munera f\>crnis,
O Divum Regina ? tibi fed munera digna
Quf fferat?'ipfe fuis vix dignum texit amidnm
Sol radtis ; vix Lnna pedes tibi lambere digna eflf*
At, quiii dulce fibi cor amantes mittier oprantt
Cor dbi, quod t^tum reftabat, mifimus ultro.
Quidquid idcft ,. certe Deus ipfc hoc muncrc majus
Nec fperare poteft; nec rcddere pofluTt^ui ipfi.
Attfbi qii6d totnm , Virgo , fam mifimus iHuJ,
Scis equidcm, e^rtifqufr ^otes cognofcere fignis»
Mane ego te prinio, %t vcfpere, Diva, faluto;
Ssepim atqtie tK(^ in inetli^i^ tiU carmina dico ;
• • • " Atqne •
p4itiVs.
^eo NICOtAI PARTIIBNIL
Atque tuum quoties audire, & redd«re 'npiQM .
Contingit , tunc oie fero prona orcula terrs
' Cernuus , & coeli venerabile pignus adoro »
Nil tamcn h«c prorunt , du^em (i cemere vultum
Dura n^as, canrumque meos contemnis amores.
At mihi te propria vetitum il cernere forma ,
Appida in tabulis faltem fimulacra videbo.
Sic aliqua & nodro dabitur mQjdicina dolori :
£0: fua confpe&u.vcl inani blanda voluptas.
Ab timeo.(de te quoniam mihi credere tantum
Kon cquidem«bona Virgo ». licet ) ne peftore noftro
Quid lateat , quod , Diva » tuos offendat ocellos •
Dic mihiquis lateatmakts angnis? ut & citusillum
Conteram , & optato dignus jam reddat amore .
Sed tempas rutilis percurrere litora ilammis s
Noftra fed occulte depafcent pe^ora flamms i
U N T I G E N E S.
A R G U M EN TU M.
»
Mif^ofi , ^ p^ilat pifiatores muim i»tir A primum
convieiisy mox^ advoeato Aatigene^ eartmHe eerta«i:fed
neuter vikeie /Aneigemt fententii . Ter Antigemm intel^
ligit pcetafamiliariffimum fuumjofepbum Vd&ettam ^u*
rifconiultum eximium^ per ArgikeiumJmmii Ptanai/^
eum Soiimenem PiSorem fui temporis egregium*
MHJCOfJ, D0RIL4S, ANTIGBNES.
MiL Dic mihi cui nafTas fervas.poer? an Polybotafe?
Dor, Mon illi, at Lycah«» Bajas qui nuper abivic*
Mil. Infelist pifcator, ovem qui nefcius ifli
Commific fervare lupo: nam nrpe revific
Hic nafTam, & partem prsedft (ibi fubsipit ode*
Dor. Tu fur, tu naflis folitus fubducere pifces.
Te modo cum preda fngientem .^ litore vidi «
Cum fnmofa citua Pjir#4iuiii tetta pmbas .
e I AN N ETT A S I f. 301
nurima fspe foles ubi, pcffime , condcre farra.
"• ilf/7. Vidifti , Doryla , fed cum tp Liber habcbat
Numine repletum mulco, & dutccdinc Isetum .
Quippe dbi trullas mos cftficcare rubentcs,
At<|ue omnes viti vappa purgare rabernas,
Jior. Ifta viris, perverfe? mihi non murice pldam
Qam nupec concham medio furatus ab antro es ?
MiA Ni^nc etiatti inflaris temulento, ut femper, Jaccho;
Non reddenJa mibi pro pignore ? protinus hinc te
Ni cito proripias , faxo capuc, improbey frangam«
Dor* Tu uoryla? noftris ni te,fcclei^te, Comaas
E manibus toties rayuifTec. mortuus ^fles.
Mi/. Novit, & ille tibi^uoties cavd tempora fregi.
Dor. Te>teego: yiciniis prohibet ftd plurafateyes, *
Dic/age, danda tibi quonam prbjpfgnore con^a?
Foft mihi (ncc fiigies) pocnas tu^.perftfe, fojv^es.
iWi/.Tcquia t^nc.mecun> ccrtanfcoi carmine yici.
Dor» Tume cantandp? nqn tuni mca carmina fluClu?
JMiratiy & ri^ids movere cacufnina ^ rupes ?
Ac te, cum ftafta ftrepcre,' in^oCle, cicuta»
lCcreides, pclagiquc omnes fptfevere puell».
Vi$ ne iterutn cerr^re? nov6 trcrtJEmine viftdS ^
Tum me cantai^do viciffe fttcVcrii^ ipfc.'
In medio ftituam duo piocula, qui mihi itxalluSt
Cum procul Armoficis vcmflct pottitor oris,
Vcndidit Eurialus Cumarum iil^Iitore quondatti.
Diyini eft optis Ar^itochi ; qtii^^btyla fecir.
* '(' Argilochum ijiemini Eurialu&^^TBixifle magiftrum)
l)cpi£h' \n medio Ipeaantur cSrula, &'udi8 . ,
Stat fenior, Batio fimjlls, pifcator arenis,
Cdi nudo niniiiim nitehti ediiccre ponto
Retia, purputeb turgcfcunc ftnguine ven«^"
Et duri muitb tenduntuj^ robor^ nervi,
•pmnibus ut credas pifcari viBbus illum .
Non longc fie4et in fcopulo fotnrofa puclla ,
. 5?tt vitrci fit fifymjpha mairis , feu litoris unai *
Qu«' viridem vitrio ^iftmguic ^orc corollam
Myttifi intcscextam » Qitidifatte aipeflat arcn|s
Pi*
301 NICOLAI PAaT^H^NII
Pifcantem, & rifu ludit dea pulchca foluco. . -r
Parce^ alia fucgens apcico viiifa coQe
Uvis luxoriat matucif , paryulus illam
Cuftodit puer » & rofeo pulcherrimus ore e/l^
Qtti fepes prope vimineas cooft^it , & iilum
Stant gemine circum vulp0s » quarum aUeia vicef .
Per medias curfat, qpia dulciop uva racemo* •>
E Isto peodiet, folioquc inte;9a .vltenti
Clam latet, & dulces morfu depafcitur uvas.
In peram vecfata dolos fttrult aix^a furctm »
Atque pyra, atqiie nuceSyatque a^rea rnala rapapi
Subripit oce, puer capiendis.maueycica^M*
:Iotexit junco caiC^s, nec mitia pomat
^ Nec vites quicquam curat; fcd.totus in lina
JEft opere: tc puero fua funt pucrilia curjs.*^.
/Nec labra acfma^l, ^iuamv^s nic fc|pe rogaret
Ni(a : fed inrafla ex iUo fervantur xn arca* * '.
Mil. At mi&L hodpfo funt hina corallia trunco, .
Nuper Teleboum dura de rupe revelli ; ^ >
H«c iiat vi&ori fua muneta: plura neque aunm
Ponere ; namque domi , o Ooryla , mihi dura fibv-crca,
Et d«rus pater eft, arca qui condita fervant
CunSa : nec eftquidqui • quod clamfubducere poflim»
Dor* Jam cettare placet : veniam quocumqiie vocaris.
Non me iterum effugies; faciam, cei^tamine vi^aa
Ke Dorylam» aut alinm pofthac tu voce lacelTas •
Audiat hcc taotnm, vicind m margine ripx
Qui fedet, & i^fepbyros, & dulcia nrigora captat,
Antigenei: nunqnam (ic me viciiTe negabis.
MiL Nec te» nec quenquam fugio . Bonus huc age noftras.
Anti|^enes « audire .veni » & laudare Camcenas .
At$f. Dicite jaok , pueri., molli .conjTedimus alga ».
Ftigas ttbi lato prffbet curvanune rupes •
Lumine nunc cceliim pnto oitet; fl^quora rident»
Et placidi rident Zepbyri • luduQtque per undas
Nercidcs, vicredlque revifiuit Nj.)ades amne^^
Dic ptiort o Dosy^Ia; cefcrcjc moi camuns^ MU^
. con.
Luoi*
G I A MNETT AS>I r^ 303 .
Ludit«& altornis: nam alternis luditApoUo. /
Dor. Cfltrulci flv^his » & inannoris ima canori >
Dicite, fi Doryla^cantavit amabilc c^rmen;
' Oicite, feftiy^ & gurgite tollite ypoes $
K'.re$|is » immoto torpefcat in c^^fre rpontus »
JlilA ;l4pfco& cautes, & jaquis lita ifiw marinis,
' Aurea-fi calamo.deduxit carUMna Milcon,
.Oftreaque, &:lsetA CQncbylia gignite fucco;
Si coi|tra» vacttas fine.fucco effundite conchas*
Dor. Cttoi 4c|i|j6iAs ciao^fif m. Aib tegmine rupis opaco,
Qiia fuper incumbit placidiflima Mcrgilline»
Nereidcs yitrm fe . toUexe prntinns nndis ,
Et placidos Diifcere choros ad.^mipa vidi.
Af^. Qjia fe Fauiilypustd^pcit in «fuora divo,
Dumtfttdeo, & ^racili.fiMu^um.i^^srmen av€!na
Sme is^O', dulfiii^mue» ifturmure captas
Aipexi ad Utus ccleri propera«9 iMir^u .
Dotp Me fcllPipultfrtMifene, rui , coUi^rf^ue Dicarcbi
Viderunt fuavi.milkentem c»ifm^i>et Phocas .
iHr/. Mi^iFimhy.te ftfjpexi« fflHlbofo^ in vertice faxi
^ C^nt^ntem ngpdas-iiMtf ire ia ftadijbus Orcas.
Dor^ Hetia fi i^o^mnktfit/9A retA^pifces;
Si.i^irat,.pinQui,giiavitiipt ful^ppiidere nalTr-
JUil. N^unqMm. c«rulftf imm^icijir bamus in undis ,
Qui mihi non motlcs iSei^sit ajco.algurgite prsdas.
Dor. Pum viridi e . ficopBlo tmdiis Ai^ ,igiai:more mcrgor»
OQrcg dara.4<;gQ,v& pjogoi •oomhj^i^ fucco,
Af//. Cum no^u nitidis perlui^yo li«|(^ra flammis ^
Od:ipedes rigida divello c rupe paguros.
Dor. Blanda mibi femper Fortuna, & cxrula rident:
Et formofa fuo ridet mea Nifa marito*
Af//.Aurea decuiyHncjuiJnfiefiMit^^armoranumquam
Dura mibi, & nq^iskf l^m Drifies Amaryllidis irs.
Dor* Dic ( I ) quibus in tf^is^ ^ ^"^ ^^^ Proteus alter )
Sub.
(f) Tarcnti ,ubInonIong& alitoreingentespalos incoI«
Sj^t^ f ^ui vertice fupra aquas extant , in hofce i cce-
Verfentur pifces, 8e pignora Viftor babecOi*
Dor. Dic (3) ubi fquainig^raB VQnkitc^ ad Iktoi^ |ft%ed«
Sponte fua» manibufque uAis captentur ardnis?'
3///. Dic (4) ubi laQeolos progigilant 4:aei^Ia^|iifces »*
Os quibus cft nuUnm » dorfo n«c fpin^tig^ftitf^
"^jidt Haud equtdiim veftr^s ftufiiA «omponta» lites ;
Tti pareras; htc nigra corallfe r ^iignUs ut^rque^
' Ducite jamnainis; pueri, iRMC^hafilfida-ventt:
■«■VMnavw* «■HMM^Hmi(«Maa^av*0Mn«ii^^BlM*«aMM*M^«i
]o ros docidit^concfcanim^uefuiltdcfemioa^icorru-
pco Gr.eco vocabuto £0 Fllo •^ocant» tia0c> iifAi^ e-palis
abilrahunt, fubterque aquasad oftta ptr#i*'fiii«M^tiit«
. tunt , vchcmens ubi eft mam fiaxus » ibi^mi^liadi in
modum excrcfcunt* - "^' ' ^ '-';' *^
(2) Ad ?u\}r(lypttm « ubi pifees ttiplid ti^is e^bre tia«
rcunrur.regiOspificesOlyillpici^cm; J ' '^
(^) In ora Rhegina ad Cftifytti promonronum.^^de quo
infra fa&pe incidet mentio . iite enim Pekmydes a Dei«
phinis agitati^ marifqae ftiinifesente» in tefhs-m<^«
dun t : utqtie Delpbines fugiant , ift lit^t tfxiliiftnt ,- ca«
pranturque ab incolis nuUo negotio » rem fsepd non iS«
ni\ voluptareadmiratusAim*
{^) Rhegii » & Maffanse ; CkirelKvulgus vocat ; fuai^fiC.
fimi faporis fttntt ac velttin lac coagufaitum: de Iiis
plura in Halieuticis»
s.
f
' ■ 'l
£EO/
LEoif-QhLPO I. CfiSARI, AUGUSTO»
JB.' M . i 4 Jl
ViAk.lL'GI/M-ENTUM..
VtiMa ^JUi$90 f^4taj,f$^tfygaufue 9arUn^
oracabiawM mmmfi^^Hhim wip^^CaJiri gramur
Poeta » «i»i • i^ Enrapa Scfftkis^ Qr^f mv^J^ infpgm
rium aagutataar.
f*9 J^ *
AAiades Mnfe, pavlo fOt^Tf^ canamos: .
Non humiks.wnfti myiri^ fe^sinfar, fc algas,
Li(ora ficanioiiii»; finc litfira Cielar^ digna,^
Triftia nnn^ tand^. K^^n^ Maic^U Oivttffl »;.
Nec duros ttl|imp<Mtend«?(^>:^ICpinacafu$' .
Spes redit, AiiiH^Cifqii» imEffn yiidoria CiRrJfj
Ac la^ci p^m i»a jeriftift Wll|ii;¥minsfii< rii r
Incipiufit jftmiauftai Vft|is|aii| Y#rmiir Otdpc;
Mtttgtarquei: ri^M i!eci|QifiA0v%.fi^i$it9r «»$i»
Et promiirar Oi^ f^plici^ fllK»llE^^:Mmda» ..
Ac magni fluftc: mttipHintei» mi^w monfe^r. .
Cafia fav^ mioc <Vii(%9\ tmSx^lixmiw Qaihi / .
Vici t , & v^fMA teitrai io^ian^ f ol yic ,
Ho^ dttce • fi 4tta ii$aiifnt prifcw vf Aig^ PVltp« f
Tollentttr^.t^toqiie Fi4e9.regfi|Mt.ti| Oirbe.
Geni ivk^ jPKiutK) 9»it(eMip):4 \t»gx^ padi^i
Definep eqttecpdlo veikiei^ Adrifta tedibit
In terras it^rom^'^ $ati|rnia i^Mf^rfdttCftfc '.^
Pacafnmque re00( fofBH» fjllf l^ifffe.MwdQfldy :
Non miferoa ppftbav^ rmm «Ift^bit egcfias: .
Non kbor nda miia coomilfiece mi^» & ifMk
j > «
1««
( I ) Mgftim Sfredann Soc^ Jef qoi adverla psimftm i mox-
pcplpera Csfari fatttta prcdixit •
r^a NicoLAi pARTlftie^tfi*
Noa opus eft reflui per<|uirerc gurgicis undas.
Ipfa fini^ prsedas mictenc f^ra «qnora» &'udi
Sponce fua venienc captivi ad licora pifces.
]p(i & odoraci mufco feopuli, & lita faxa
FluQibus» & durs fundenc cpnchylia tttpes*
Ridebunc jenes aure l Z^plyi»q^ loflifteA ,
Ec tran^uilla levi crifpabunc cserula ilabro •
Nani procul horrifoni pacato et «chntt fllibbi - "" «
Semper erunc ; rigids^Ue- ii1)Bbunt irisptt pirocelle , •
Nec nautis Hyslde^ mecuiend», aut «nfft htiitaci -
Qoi mare, qui terrasy ^uiqu^ ia&rat^u^ff^^
Ulla nec afFurgent pofthac mala fidera Atafido.
Non vacue mecuenc Lunas difgendia ^jpnchs»
Nec foliis illas unqu^ift^lt^flAfcvi^ tmarisf'
Iniiciet$ plerto curgebiim ube^e to&ih», •''■•'
Ac dulci femper pingUeTcfelit uberti fntieo^' i
Nulle pr^donum vei^wic^ceeftulapupp&sr
Noftra nec in&mes t»i^ib^ licora le^bl • • ^ -
Non £Mllk» aderiit^t ;^W Hdn' ampirtM^^trae?
Noh mala futca , doliq^e^ ^^c«aiiii«^i««piiu ; •-
£c nullfl» Ye^rum Atm^ptitkmi^ cevlnfte i-
iBternunl fl^bunt Fufl»; IMfrtt^^^^
Semper 8c horrenili claud^iffitt limina ^afl ^-' i • .
Sordebicqtiip fua excfuin' jMibigine ftttum u
Non filva^i^Apr, hon-^^fi^ arvaiOblontte r n
Invicus» rigidiquei;(miet'ihb poni^iM^hi; -. - '
Ec curvkiMlt^s noh «b^H^liDf^htur ifi eiifes\ - -
Non ^itreaf •pifi^fdr^idtfd^ » nec fcnigea: toa '
Linquet,-'&«raTlatTHfc«>it«iattfle*ac|lUpJ<t», ^ -^ '
Atque infueta gtavif«ft<bi»betk*tfftlipt«f4 V - •.
Rupe fed liihbfbfa^ftt^ «lu^bit dpacamv* ^ '
Blandaq^e litor^s^^i^ev^tfir «a dtii Mufits^;
Pax erit^v ^x ilto fzcm ^jnttot Olyitipi. •
Spondetf ^ opca&^ ifpdu^nt btma. fidefa :paeem .
Fbuia tamcn peragend^ prius funtbeliypev Orbem:
Eirpugnandc urbe$ &rr0| durique domandi
• •>««. MMHWMMMMIW^ (k*** •»•■
611 A N N B T T A S I I-. joy
Jazyges (i) immanrfquc (a) Avarcs, Hannique rebelfes,
Inde(3)Scyche,& dirus(4)IVIanniethes,[5 j Cafpia viftus
Qui jamclauftia p^tit , fugicntem ( 6 ) Baftra , ne^ j Indi
Tutantur ;. longe filvas , faltufque pcragrat '
RiphsBOS [7} lacd>rifquev9gtts.fecondit [8] Imai.
Te manec hic labor, o noftri decust o amor Orbis,
Auflriade (Xkr : tequc unum, Pata repofcunt'
Evcrforem AH» . rapidum.ceu fulmen, in hoft^s
Ibis » & bofrenda quaties formidine genres *
Mox ttbi barbarica palfo cuin gentc tjrraanOi
V » Im«
imtmm^mmmm^imi^i^mtm**
(i) Jaziges Metanafts £ttrop» populi intet Oahubium^
& Carpathum» qui nunc Hungaricmaocana tenent,
quorum Metropolis CaiTom » vulg6 Alta liungarift
dicitur , qufe tpta Stti Auftriacis parebae aiitr recenter
tumultus. ' .' .
( a) Avares , & Hunni popuii » q«i prim&m ctffca MMti<^
dem paludem snhabitaotes .^miox in Fanmni^ migfa*-
runt,quitHaAgamabip(ts;difiaeft« - ^^r.
(3) TurceexScythayumgence, qui aqno^af.Heaactio*
Impesatoie , per poftas Qifpias m mittosem Afiam in»' •
greffi pro Iniperio Romano fiulitacunt i mogc tn Scy^ -
thiam revesh » irnipere KCenhi-anno p $ 8 . Oonibntino
Copronimo Imperatore^ ^PerAdempjrimiiiii, hinc
Afiaip miAOfem , & aotum OrientiS Impenum oeco*
parunt , capto Byzantio fiibManm^the U. aftno 14}].
(4.) Qaarttts hoc nomine Turcanim Rez .
(5) Pyl«ifett portflBCafpiaB.perqttasexScythiain Afiaoi
aditus patet ,five ex M^aipi;Partbiami angttftiain*
ter montes , vu1g& /> iWlf 4f T^flu •
(6) TermeftJvvigb , non fonge a Caucafo , qui Ceror 9 ^
Coebm dicitur , & per totam Afiam extenditur •
(7 ) AfiflB mons Scy chiam fecans * Sannathianvgue , Vttlgd
Oby dicitttt , qco nomine flttvitts eciam appellacur •
(t ) Moiis Scythi», ex qao Scycbia iocci ,.& extiiXBIaum .
appellatur, longd perAfiamextenditttc& JnTartatia
nttoc CMoreg^i bar^irii indige^tiVt ia iQdit vetk
* w*
3«g NICOLAI FARTHENU
Imperiufn Eoi , ledcmqtte tenf bif avitam » )
Invadcs AiVani, fpofii^ ( i ) Bab^riona Atpcrbafa
Diripii?9» & rogn^ Cypti vaftabis opima.
liihc Syriam evertes tonim ^ foocundaque Kilt
Regiiak'& palmiferam ftthmittes viAot (%) Idanicii.
Hic ( nim&um o felix , hbminom pater ^ atque Dwm tt%
Te, te in fpem tantamy fantofqiie xefesvftt lionoicai
San£):asi Urbem intxabit, regitim (lipanee eoromiy
Numen adoratum» & diilci^abis ofciifat ligad^
Unde falps iftobts orta cft, & gaiMiia MuHm.
Attfptciis & jam ]ctis> filicibus & Diis,
Tali^ con«ofdcf ncne awfOftfMula Pa«o#«
Afgredete p taneos i %oi|det quos KnQien honores^
Shara Oeo S44»o)ei» magiium F^ei incrcmentum.
fpice jiaciiiil imo conc^um a carditto Mandum »
0|^^polaq«R, urbefqiie^ & nuiantia regn&fub armis:
Afpice» Ista novo grateacur ut omnia fsclo.
O msfii: fi taotum coniac^arit I^lumtiia ^tie ,
EgfQgios^^qiiaiitoinf far «irtt ccfcfbratQ ttiimiphoc,
Et partain imp^rio pace^ v A: tua dkcfOft j&fta »
K0IX .m^ 8if imis poterit fopciave caneudo
AitiliS ,J9f|if dignas occinii qilfrCcnfulo flhrac;
^o«tidos qfmmqirnRi adfcit teiic » NenM^ ilii *
Judim C' nUcnm cert^"Qcas< ipfe Pals^mon ;
fttdii^e bif vri^um dicet' Deus ipfe Pqismon^
faotpc/, :maSte animic /cfjlrlR deoerpere paliaas ,
Et (na viftiiol iaiceifvs»m fempoca iauro .
' ' ''■'..''■•.:■ • • '
f .
r *'-/'. • , -;•'• I
:•.'
'f^^
1*.-^
*■ . v_ '. .''•-'.'. L
. V ' •
-*
r '
* '
[s) klamM^ ^U0 ifr fiieiift iltotfa^tem ^ieitte, ah
iucolis Biinm •
G t A N N fi 'TT A S I r. 3*9
» ■ . . .
ALPHONSO PHltAMARINO
Tutris Doci
T a r R s i s
AROUMSNT U M.
C&rydHff 4y M^fm pifemNi Tkyfiitti ClympM ptfi^
mmrit mnttm tkftewt , ^imqwf tfHaphim $ 4p^ofin
$9xH slitt , M TkyKlUii pipfinn htgi$ pcHa fimitfmrifi
fimnm fuum Afimthm VSiUmariitm AJt^tnii CMtdinaiit
nepoiem Tntri$ DmnimmB . '^t Cof^tdmm inirttigH Ai.
phoufum P^Ummtimtm dimottui germmmm , eui iu Scer*
hiffimi fuueris Jokfium Bctegum ioujhipjh ftHffi^ f mqui
uuueuputf muemfui fitichuiim pncutuf*
CORYDOti, MOfSUS.
C«r* Car non , Mopfe ( luttt qnonism demH^its undii
Jam nalTas, longo ctptnm tenipotv ptaeMfars$
Et tcnucs calami nobis , tt catmina) fnoUt
Hic mufco faper intete» coitiedisniu ambo?"
Mop> Tu mafor , Corjr^on « faciam (}nodean({ue fahMs^
Aut hic qna Zephyti Ati^tAttKuM flrarmnM Mda^
Sive tibi gelidnm podtts pbcet ire ftlb anctram •
Afpice, ut ante fores snyrttia-ilipaverie antrum»
Atque leves fubter ftemaheiir moUiter algiH • '
Cor* Litoribus noftris unos tibi cerut ^fofas * -
Mep. Qnid fi idem certer Tricon^i laceitVre eorad »
Et niveos inter delphinas Ariona cantu ?
Cor- Incipe, Mopfc. prior ( funt 6c mibi tamittiL } ti qva$,
Synceri vel habes hudes ^ Vel lurgia Bacti .
Incipe ; nam pelago naffas fervabit Amilcon.
Mop. Imo hee,qu« Vftreat deduii nupet tad tmdas^
jam repeeo i mox ipfis mihi ^auc certet Jotas ^
Cur. Ut mergos dulci fuperanc moduhmfne cycni I
Jndicio nofliro , fic carmine vincii Jotam •
V j Mop.
ji« NICOLAI FARTHBNII
Mop» Defineplara, puer; vacuo fucceflinivs antro»
Ne»sides Tbyrfin cniddi morte peremptum
Flebant : vos teftcs (copuli , vos litora Nymphtf \
Cum conjax amplexa viri miferabile corpus
Perfttdit lacrimis, & queftubus a^tacomplet:'
Sepe Deos , fspe aftra vocat crudelia con jux •
NuUi c«ruleis illii errsrcf di^bus^
Nec refilire leves vifi Delphincs in undis :
Non &'flieta ctrt venere ad pabuia tbynni«
. Thyrfi» tuum Phocts ettam ingemuiiile per s^uor
Intcritum . fluftufque nuris, cautefque Joquuntvr*
Tbyrfis Olympiacas curfu contendcre cymbas
Inftitoit I IfBtifque dedit certamina kiaucis ,
Et ludos Thetidi , & folennia vota quotannis.
Bluftibas ut pifcis decori eft.iit & oftrea faxis,
Litoribus myrtus, fcopulis ut mufais odorisi
Sic nobis decor omnis eras % fed triftia pofiquam
Eripuere tuis te Fata».immitia Fata!
Ipfa Tfaetis fludus, & Nereus ipfe reliquit.
Retia fiepe, leves quv mifunus humida in undas^
Purgamenta maris , quaflataque ligna tulere:
Pro pingui MuIIo , pro ccruleo Melaouro »
Mufcus , & mfeliat provenit gurgitis alga •
.Spargite humum foliis» pnppefqne omate corollis,
O pifcatotes ; petir hsc fibi muncra Tbyrfis •
Erigite hic tumulumt tumuloque infcribitecaxmen:
Tyrfis e^ hac quondam capiebam notus in afta
Formofis calamo pifces, formofior ipfe.
Cor* Tale.mihi, divhie puer, tua buccina cantu»
Quale truci pelago jadatis litora » quale
Sole fub ardenti Megara venientibus umbra ,
Fortifnate^puer, non amififle magiftrum
Noftra tibi IflBto gratatur Olympia plaufv,
At nunc ccrulea quAcunque- h«c carmma eoticha
Ei^^iam. tollamque %uum fub fldcra Tiqrrfin;
Thyritn in aftra ferani : dil^xit nos quoque Thyrfis.
Mop^.Hittrit^ o Corydon* nobis hoc munere ma)us.^
*Mttnere & hoc dignus fuit ille \ & carmioa nobis
Jam-
/
C I A N N BTTA SII*T 311
Jatxtfxiipm ifta.Mycon kudavit , ienr^s.adrfiB^biiitn
Cum.mQ^i»ta'iniolIi (arcicct^vimine .Qaflr^>«> -
C»('* LttoU» purpcireaA fuinmifubir arria acelt^
Er vaga fub pedibiis<def{ic£lar nubila Thft&i f
, JPecque ajios amaes, tranquillaque msvroioira. Divum
Fclices if^imr.pifces» felicior ipfo ., . ,.,.
Ergo alacris fluftus , & lirora laera voluptas^
Ec Istoi gacata tcner pet caBirula nauras . ^
Teftipefta^ jam nulla mari; non fxvhs Orioh-
jBqiion turbabit nimbis^Jae^a.otia felix
Thyriis amat, DivofqUe intcr jam geftit ovarites^
Ipfi letiria c<)felo~jrua munnu^a r^c^ilun^
Aqnorei fluQus ; ipfs jam carmina rupet »
Ipfa fonant tava faxa f ^rof ul ^refpoof^ & Echp :
O Corydon , Deus iUe , alcarum 8c numen aquarum ^
Sis. felif , fauftv(fque nii$: tibi licore fc^t^fffj.. \
• Quat par«r ipfe tenet Nereua altafia pqnam.ji
.Qiii« milu PauiUypiiS fei;| iHurea :ifina quotannis .
Spargam l«tus humi , viridique altaria muLco
. liitexaiil » fociis hilarana Gptiviyi^ lasta;*;
Sutgerfi-Gafe^ ante S6^,Mmt fi-^^ncexr in..ttnit>ra ^
Ti ryms ixi%^m , :^ f m)Yi!§| c^rabir Amj^w t_
gereidiim choxeas imitabirur plba Lyicqrisi ,.>
elphiBUf» & fa^rus j^iit^bi^tiir Artemidoriis^r, . •
Hmc faera^ Tbyfffi^^ tibi^ faciam folentniia ,^i^miicjiS
Seu . lumidunK t^ml^^fit^Mm ^ar^ < ; Ijttifte iickp .
Seu miiil fubduftum; Owi^VQft^ faxa .phafellua^
Dum NeJts pelffo ftabitrduoi lirore furget ,...
Paufil]f|p«» , ^uftuXque mqfis ^dum rpifci^aiiiabic^
. Jrt terns feinper « fempetqiie pof flequpra Jiptifs
Thydis ms» laudeilque.^u^y tipa.ifaaa manebi^nt«
Uc Nereoj Q|a»c^e: y^jifenc in gurgife MMt»^
Sic tibi, tsiflefque reds^itai^abis tii quoque yotjst
Mop^ Tali dig9^ti|i»,^q«Br.r^dd^ carn^n(^dpna;?j.^;
Niua te^ufi me tantitiiahUbences pnmic^ Si^^^m
ip fe fed
▼ ^r .♦.- . . -v.,<;?%*v )
itt NtCOEAt PARTRBNII
^ Hm nof , Parchtnid«m dtfd«bac pifcMor Joltf ^
Hcc eadtm docuic, Cul flaiflat ? «5 Poljrbore :
M^. Acctp» cQ coiieh»m , qwt ifos Asnsyic AmyncaSt
Donatam & fnihi cufic dolitic pDlchemmas Anrfaus.
Cor» Sed jaiA flirge puet ; d« litoie ckmar Amtlcon i
Tempas & e pelago plenas edocert «aAaa.
« » ' - ' •
MAftCO ANTONio jUSrXN(ANO
VraMrocam Daei< : : ■ i .
G L A a c u s.
A R6UMB NTSJM.
Vimtoruf» thffi h Orhmim tx Mh fi/WMfi , eum
AuxilmriH c^hf\ bHt&eeniI& XI 94uP. Mux^ mttfoftdit*
U, VtHitafnh &mtct fiffiuu fiSnls umii kkfpiatutr.
Si juvac edomko d^ Thttiit , Scjr^l^e Aipetbis ,
Te Diice , Vencurat patri ae prcnofidetie pallrnaf »
Hue «des^ Adriacd teniifAi de Htot&^ Mare«
Anconi ^ arque aniftidnl a etirH ai^^m p9flimper;
Qum |am facidicus fipautis oracula Ghwuf *
OMibura fttb nofte dedic, niine accipe*, magmi '
O deieus AttfbtH^^ ft V^ihette^dltlfflmci ftflfis^
GI<$na vKtbreai n^'dedi>gliar^ CaitHMas.
Fors erk, {oucinaM ftHtttffenc Mbftim-yoeai'}
Vt clbi ^rande m^d vettiat de ctetyiiiie^ntMVeWr
Cumrduce re,p^«M ^antabo erbi^tf tritimpfaos.
* Pift^tu Stabtis mulea jbm Aod^tedlbtt
Baiantfi Milcoii ; fo^:$iqOe per mtf»iui cynrtiain
* Pehcfbatit ly^bftS, ftStttl^ntiMi^ AMilccM. '
Nulfa ca^ ilabac ^Htl^^lWtiiM ( t )^6aMC
Antn niat^r; sv p«to i^ l i tf jte h Mt aboi^lrifie^CiUit,
€t (^tts tlreiftuli i^i^ndtbtm! itttt&oira pifiici s
(i) Pfumc a 5cafs$i. <
' JStfit ireterem m(i)fiooiyilltim,i|iti£tnrait abiieisciile
. • aomen
VeiWRit ; audiri coBptits cnm licore ab uda
Facidicus fiUiieiis, twnidi qai mottfba proftmdi
Innulri fnb nofte fokc mulcere caaendo.
Q^iftft fiape canic 'Crepidit ocaoula nautis
C«fiileii9 pelagi vares, aperitqtie futnra .
^ Ec tuDC vacicinans Deus faec ex ore profattts «
Gfau iBgan tamidas pereurrece puppi-bus Hndas
ViQricem afpicio^clailem, plenaiequora velit .
Et longis vi^o remis freca pnlfa fonaire ,
. Afpnrenc Imes Zephyri : pntit agmina prima
• Amriaous Le«, qvttm centum comicaotur ovanti
Cum ptauitt^ foMnttUfoe racee , fnxcaqiic carinal
AfTaltant lcti Delphines» & humida ponci
Gens^edta, & vqrio ludmc per maemora cutra.
Ipf« etiam peiago ^bcfnnt Nereides tid« ,
Ors omnes pulcfatet nitidifque in melUbtti omnes«
£t< niveis omtfes » difcin&a vefte , paptlii « ,
Nud«jfapm»ero|! r nndi^tte geno» fparfim^ue foluto
Cosfariem per colia levem» vitreafque per undas '
Solemtnt^ducont, Neteo plaudente» cboreas;
Conceftmriicve vagopuppes amUre nacatu»
Dum teibmi TritOA cica pecfonat «tquora cenchtt
Scilicet egregios jam nunc fpeiftarr tf^unipbos »
Ec debellato pafams ez hofte tideocurtt
Unda fiemit plfuifu i geminantcava titora plilufam;
K.audibos & mefitTs Venecus Leo roiHtur «ftris.
imu» adventii polfos date terga Gclonos
Jam videoycelfriqoe fugafe truderr iti ( i ) HelUn •
GeU^tlftMi fugiunf IBvofa per avia dam«, '
Cum prope. Vfcntor facalo f<rttSvfc canis ioftac !
kemtu, & nemorum coecis conduntnr in umbri5«<
* ' fePeil no^^keew^oeHrs laQcibus Jnellei ponca
Sca^ ^
(f ) ^owgiiano aliis eft Seogrto f Orhntk 'tam Sttbiis , Sc
V«) Stum delthQaplimtif' . .^ ^^ • ^
3r4 NICOLAI PARtnHBNtl
? Suttfputant; fugiunt: tras(i)Bai|ilvGrn>ir«atqae peralf &
Euxinum in ^eliJas CDntendunt( 2 }PhafKiis otB^^
Exultant l(ec» Cf clailet > Veactumqize fatittaoc ' '
Viftarem, & feftas jaftjantud fideca! voces* . ' '
Auratafque (iiui puppefi,4;en€emqu« togatafil .
Accipmnt» fparguntqu^ novtis pcr iitora fioreg. *
Libera fervitjo [ ^ ] [jeucas »4ecvAtaque plaudit
Nicopolis(4)foGio refpotifat^ Grfls^a plaufu»
Ipfa fed ante alias fremitu gcatf tuff ovaatf
Na|(Benti data Creta. Jovi , populgque potenti
Applaudit fervata, jugoque exuta Tyranni
Geuit ovans, plaufuque fooant ;]ate/Oimuiactrc;uai»
Litoraque,f€opuliqiie»(omn}fque ^nragit tAympsLim
' Jam fecura metu funt omnia." rura colontlt
Excrcec fua : gramineas etrare cper. hcrbas
Jam tutsc incipinnt eapne , idnsque capelb».
Populea paflor recubans fecurUSiin imibrar - "
^.Attritos ccttaiC calanios compcugerecera».
Dulcia & agreftes revocUre ad jcarmioa Mttftt^
f. SecttrsB ludunt: pecndes , ialtufque peragra&t- '
Didsos: blculo puer arm0nt£ifi)is illas
Creflus agit, ,pftftuque fua «ad; pi^sfepia dlicit I
£t l^tcB redeuat ilabula ad.Gortynia vaccflr»:-.
,Tusus & ipfe iiedet viridi.piicatotjii aOas '-
Acque leves gfacili dum textt .vimine naifaS)
Nereidas refonare docit cava iifrora cantu. '
; At focii interea celeri vad(| falfakphafello :
Soiicitant» captantque-vagi per -diaisnQraipifces.
NuUa nocens corrit mace puppi»» & fn^rauuiU
. rptfsdanrur lembi: faecuraBCSMik pjnus
Alta fecant, Syrioque- vchuat d[e.titore mcf^ett >
Et fbrtunati con vcA^nt dofia C!anopi • . ^
(i) Citnale delMar Se^o , ofiritto M CofiamimpoU •
^) ^^ ttrbs » & ibivius Cokhorttm,£i0fgJA«^ ^ -^* -»
h) Sa»t4 Msitra. • ' '»J
(i) LaPrivefaBhAnfpxttocondincmktiikAStkmpf^
viftom Ai Aacomttoi » & Cieo|i8txaia 9
G I AMN ETT A S ir. siy
Nan vifii fugefe Scytb» : jam Caucafus iUos
Rurfus habet { ccicis & faitibus abdic Imaus :
Atqve Afer {mlfas Libye in defcf ca tef ugit •
Hcc dedit: 9c magno plaurerunt murmure Nympto
Et vada Tcitones pulCicunt bumida cornu •
nPJBNBTERIA.
ARGUMENTUM-
Cwmfiru Tttytut p^Hoty ^ Amkon pifiator mmw-
nifftM, Syhefirtm mttr vitam, Rtorum ItmJat alt«r.
TITYRUS TASFOR , AMILCOS 'PlSCATOR .
■
Ferte DicarchsBis fervabat montibus haedos
Tityrus > argute recubans fub tegmin^ querctts %
Hic & lentum oves tenui mulcebat avena ,
Ad fua iylveftres compellens carmina Divas :
Cun\.Ionge Baiis vehiens plfcator Amilcon»
Fafce fub ingenti preiTus confedit ad umbram*
. Ut pifcatorem*confpexit Tityrus, inquic:
Non hsc pifcator, vobis funt otia lasta
Litoribus» non bhnda quies» non vita beata eft*
Cui pifcator ait: Nobis fimt otia lcta
litcoribus » tranquiUa quies , ^ vita beata eft »
. Verftbus binc ambo incipiunt certare viciflim:
Tityrus & fylvas laudabat, littora Amilcon •
7ir. Nos hic vere novo in fylvis , cum lumine pura
Purpurei fulgexit Soles, & lucidus ather»
Cumque rubere novis jam prata coloribus > & jaoi
tncipi.i|nt Isco ttirgere in cortice gemmae ,
. Et fl^iHQ tiguis }am garrula figit hirundo^
Per vkides lace colles i & florea rura
Erramus Isti, & cotlo gaudemus aprico ,
Am* Tqnc nos, blanda mari quoniam pellacia rldec»
. ^ Et pura fub lucc dies micat aureus , ^: jam, •
; Felici ^ciifpaat Z^yri.placida fl^quora flabco^
ftS NICOtAt ^AATHAT^II
MufcoTo^t inter reopiilos » Af Utota <f mba
Cttrfamus , molkfqiie citi p«f Mmki faftU
Rehbtis, attt lotiga captamti» «ifliitiliiie prvdfts.
fiir*. At vero tiim)» tnm jttm f«m>fibiisi ifcflas
Incipic -exard^ra f nemu^ tliftc lffif#r opaeum
Ac gelidos intcr fontes , & ilumlna circum
Optata» aui^s ,* dukefque InqitirinHis OmbAS»
Hic & fub patul« proftrati tegmine faei,
SylVedrem tentii mciltalnitt Mundifle Mufam t .
Irt triOcs cantu curas foUmur amaras»
Not hic1& taifOd 4ele^nf mdfnltife rtirf »
pom pcr faxt^ftf rfeeurfifrtt (^oAeava vaHis.
Am. At nos eflate in medta dum litora fervent»
li> virreas pelagi iiudi detctrfdtTtitis undas«'
Hic juvat & celeri delphina laceflere curfu,
Et crebrb Variis affoltibut ire fonantcs
Sitbter aquas, vitrcafque domds luftrare preftindi :
Mox & c^roleis cmergett ]^«khi5 utidii .
At nunc in viridi confidert tettlee faxi»
Mufcus ubi fttavem de caute ethtlat odoreflt.
Alta die9 medto M ctim Itbffttttr olympo, ^
Nosantrumin geltdumcontendittms ; hicnbi mcdlis
Mixra hederis myrttlt vefHf pf&Ueftfibtis antrtim >
Itofcidtts dque eavis diftiflat mpibut httmor, •
C«erulea longe puffiifitis Htdva CMCfM,
, Litorcam & -Mtf fant » & dideet csfiftftitit amofes .
Tif At nos pef iilvat , Zephyi^^ mt»fantibiit timbctis »
ArguttB mulcent vocali murmtire qtierctis,
Atque avium canttrs intcr vifgtflfa cAttori .
Hic philomelaioqua9t, k gtrr^li fHrtiir tfk^ Olmo ,
Bt rauca ardentr feftntant fcib Me cicada
S«pe levi fomntim ftiadctft captMC ftrfurMi»
Am. Not 1« Itfortbo^, Zephfrlt^^riffMitibm «ftjbt,
Et pelagi miitmtir, iterctii&qtie KtOft flittot
Ac tenuis ratic« deleftac fibfltft anr»'*
Noc vicina filent myftet*, & ctwicava fatai
Sepe ubi pennigertt volueres mddtllamiit atl aurat.
Hicieflit>gtattim meateis tagi mtirmiiva foniiniiai
Ctw
G I A N NBTT A Srii |f^
Concilianc» fraftaeque ad licora ienicer unJs.
Tit' Hic qeiiM)rc umbroib cosciis fpedasnus ovancet
Nympharum , Dr^adafqne incer , «nrifqtte poellat
Ducinms immixci choreaSy & Oteadas inter
Eccamus fummu in nioncibus » acqoe mpaftos "^
Lu&ttmus falcnt aeflioettm, fedefqioe beatas»
Hic Sacyiros cciaot falcances cemimus iplVs ;
Sflcpius & calamosy fylveftria Numfna/ranes
InflacQ ad caacum, & Oivas icecera caclitnritin] .
Am Incer Ncreid^ coecum nos docimQs udum ,
Aeqoe leves agimus vtcreo (itb ^rgtce lufus ,
Doris ubi formofa cfcoros execosr «y^raiM^i^i
Nos hic Tricones pulfances equora cornu
Audtmus^Proceumquef&ienvGliuiciimqtle csiiienccm}
Cernimus & vario delphinas ludere curfu:
Nec pulchre dffunc per lieor4 n^ti^p&eU»»
Non & Naiades redimics cempora mufco ,
Qu« dcrtces nt£Unc chorcas r-At' o^rMhi^ dicftncV
7i$, Com vero Aucomno in pfiifHi lAndlltilia fpumac ;
Acqoe fua paflim^tittmttncifr in^ wi^% *p^ma ,
SylveftMs lodes <elcb«ami|s s t^Wg» ' Aieelit .
Tunc & dona Deum , & tetas diim^m ^t ,
Atque nuces, & poma & caftanea$ birfuns:
Non & oves defunc nebisy neo cej^^adis •
Jm At nos Nepcunt ludos celebrgmui^ in t^ndis :
Et c«^& cymb», & juvenos eeHQl^^^Mm^
FcflfitiMit, plftufbjue foiHMtcaH^-HfiHfa, ft lequpr,
Pbycides haud n^A^i^s* deftific , n$tine^e<per und?f
Aurar» ♦ RhomWqoe ^ Se amantes Bkwa-Pagrt . '
Oftrea -dant feopuli, & pingui e^ne^l^ f^cco; ;
Undiqtie & anyfot^s tadiis vettaniur ediinost '
£t pingoes medfi^j[ i ) onycbas fcrutamor arenir»
Jifi, Nos. dtto l4*nm» rKcens difrompttff^oveTaxa»
fir titpl.d!6s*gfaeie' <hilAiii *infr«nae ^qua
(i) Gil^0rri&r Vof^Voeat,«$ii.ref<is«dtBcqnt naur»
ad^Mthfm» fcGiyiiipffamoramt dalciffimi Iap6ns
fibt» habenturque in deliciis •
fi« NICOLAI PARTHENri
Antc fbGum, fuccenfm ubi non.defi^it ignis a:
Flurimus» & pingues ftanc t«det & fiffilo robur,
£t dulces chara ciroumftant conjuge nati,
Frigora ridemus,.flaturqae Aquiionis ihiqui^
Am» NoSy.quiatrUlis hiems bta.nuu^ts afpevarimdias,
Et patrium te£bim i fic funtofa eevifimus antra.
Hic tanti^m pela^t curamus murmura , qnantum ^
Attt delphin rinmerum.y ant -inianos iitora fiudas •
Sefine fed jsLm^ Faftor ;.iter mihi reflat agendum •
Tu filiras , & rura colas ; ego litora , & undas^:
Nam five inltivis, feu corvo in litore , leta^i .
Quifque fuo vitamT^ontentnsmunerc ducit.
•
G B N B T H i. l A q 4
Jk,RG U ME N T UM.
Zepb3^0tUt& Affmld^m €um sd VirginUTempinm,
ftfod in Mrem0 Qlymfi^ ad B4$^fypi radwt jefxt^ cry*
ptam, fU0 fria Pusiatef. ducieg ex^itgium €fi>^m»4H'.4i€
ad pompgm ^Uhmedste , Hi m»ii efi , €emfe^ffeu$\ ilHus
gei$e$iti0cm $iX9m* . . n : >
Z&fByRJ^US, ARtEMlDdkuS.
Virgmts . Aug^ftos ad templum fub monte .rep9ftiim.
( NsMnque di<s natalis erat ) cQnyenerat onpis
Paufilypif Megareqne manus^ Zephyr^us ap^c«
Paufilypo, Megara defcenderat AxtcmidotHSS
Nare periti ambo , & durare ia ftuSibus atQl)0«
Vclocique vagntl) delphina laceiTere curfu i
£t verfus canxare » & acuta ludere canna«
Tum prior hcc patuja vitis Zephyra&us ab umbrat
Zi^jp Natalem, Virgo alma, tuum.lux mx^ y^xlt,
|«uic femper Mundo., & mihi Ista , age » Delie currus
. Sifte rQtas. propfirantijs ; aquas ne ungcre uatont^
« Feftina; pede lento ut eas, fimiUf^ue moranti^ /
Vi^S^ i^^^^ > laudes cclebrand» Virginis buim •
G I:A fr N E T T A^^ l I. ^t^
6 uttfiftm fi anno floeret mihi longior h«c lux.
Virginis eft Natalis , age , ede , o buccina , cantus,
O fiifciftores , date fl^ses » fpargite mufctun ,
Saoffa^uc ctetfttlcis ^tkaria cingitc virtis . •
Et.vos» o pmetir atque inta&oiiore pucliay <
( Yos amat h«c Vifgo) calatbif nunc Hlia pleni^,
Pubentefquie a&rte ro&s, cafiam^e nitantem-;
Ptiflchraque nafcenti fubtcxite ferta Puelle,
Virginis ett Natalis » age , edc » o fauccina , canru^ .
Ca^diJa getfima vefirt .concrcfcit marris in al»o,
Et nitida atthjerias codi fe prediein 'auras : . '
Sic matris concepta utcro mundtfbna Vitgo
Candidior nive » purpureifque aiteiitiur tpfis
Erumpit gemmis : miramnr fidera', "& omnei;' • •
CcelicolgD, & rofeis delibant otcif^Uh^ia. ^ :.i
Vrrginis eft Nata]i6,age,^e,.o buceiMj tanAis.
O Virgo formofa, De^ grataJQSms(Vfir^o\ •
Jam tibi nafcenti ft "ptr tua temporqifftedttne •
In gyrum fteilge , & radianti luc6 cdloftvans': >
Jam «tibt Lunft trffgos fu^mtttit fi^ncis^ hpnores v
« AtqH.e fuis nitidum radiis:fiibtcxit'a«iiOum^
Pu^reus Titan^ cifeumquc m«;9«ibar ambif •
Virginis eft Nat^Ii»-, age.ede^rO^iiCcim^^neus.
Tu:magni reghia marisy tufidv^aniietimi: /t
Nautii femper cri$', Istum^ &r pifcantibus ainen «
Se tibi^fubmittent, vwntique; atiunpe prooelte,
Et fefe ptono ciirvabmit vetti(?e'#(iftus.
Tequd f|ominc« , -Divlque co]e;)tr dc^nSque vocabutt
Ac tibidona ^&rent li«c ad.detubraijqnotinnis.
Virginis dl Ndtalis, age ,cde/ohi^cina,cant<>$ .
H«c Zepbyrosus ; opacs innixus protinfUs ulnvo »
Dicitto . Nereides , ^a luferic Artemidorus. . : '
Nec po(IUin^wini^ihi:fl^ ^' canentem aiidiK .nggabat
Turba virum ftipata: nec omnia poflumus omnes.
Art. Omnia lstantur« tcllus» mare» fidera» ccelumy
£t Superi , atque huHilJto, tjniioiirum ; nafcitur Orbi
Aurea nunc Vxrgo ; ut cum matutina refurgit
Aurora, & gtcmio Solem paricttra rubcfcit*
-ca Di-
M NICOI.AT PAl"r«mNIl
UivteiHii & Sofem noflrt hmCp^Atui^ r«dtareft,
Ac^ue optaca dabir fielici gaudia Muodd • /
Dueice ioleinaes » booa f ab«( » ducu^ poin|ac»
Cermte, oc almailies kmiiM eifoUk olyiopoi : '
Et rofeos Phqrin ciinnts, auciimqiie ff{v<4c : -
Cetaite» pacatid mt2.rklear«fiior io^liiidM.». .,\
Ec Zephyci levis. aura • ^iai^ .Yicwie.mofco;' '
Omnia nuftf rtdefit.' gra€aQ(UCj& oninia Qiv® ^
Nafcenci: S«|$?riqae ipfi ad (iumiiiuto.bldwjt;-.
Ducice fotottoets , booa p^^j :diM»(e p<iii<4^»F#
Non poftiitc raucQlTntoo |«t;CflMiii||.€Qmu .
Horreudof peiaf^ «limbos tnftai^jmofi^bif ^. r ? i
Nec fieonteolSol tp£e fua fi^rcMin^ ting^C/' : >
Nafcttttc en Virgo: p}M«iitttr'.Virgt|it« or(U ::
Et venti» fiittliifat) tmpacat«4^ j^zqccU^ : .
Ac f«s( inm.niites d^ponuQC murnniiii fltt&OiS v
Ducite fofemufts* bona<pilbe$*sd!ft€ict poQ^pGirD
O fummo dignaM JDeo • dtt«i ^crpwt omiKS $-.'..
Te te ttUftni fster elegit» ^tvina PUf Il^ i \
Ittcipe jam tDcnm Yifu compoi^re Mvodum)» r .
Tellufem, firetiL latii muei|> «ampdfque li^tteaees,
Incipe, lct9'adeunt tua jamrf uuAhufe #lt%t^. ;
Annua Natriii i^colunt ii^m.gMil^. Iu0i< -. .
Dttciie fokmnet 9 bona ptibi^s s. ^^tt pompi^ •
Ire fovat» Vitreiqiue .maris perquirere fundim» t
Veciepe Trifannm latebcaa, &. quidfiuid Indio;-
Doris avant^&m late abdit* ^ive rubeuces ...
.Mucice fint tmtiu^^ aot .piftis.intetditca puui&ts
Oftrea» feu eucvo' ramofii co^aUta timneo'»
Sublegece V iUi f^ram nafcenti dona Puelli»}. . .-
Ducite folemiiea » bonsi pv^s , ducite pompai k
Umc illi : 0e oiemini ventfle iMi jitora pifcqs ^
St rigidat capocereKiiro e Aeftibtts occal •
4
t
t
» '\
DO.
GI A N N BT T A SI I. 3»x
D O R y l 4 S
ARGUMENTUM.
Doryhs pijiam Joh puiri, quHn delpbinus ^iaacM»
Jk ffinfiirborsvifaf , immatt$rHm obitnm deftn : iUum
auiim filoiur Ambttt iJols apotbiofinnferens . Tirja»
lam pQ^tafub Doryla pirfona tAlumno /uoOrontio Jkfon*
ffllvo , & gimri • & inMi nobili illaerimat , qm om^
nium Oolon > quoniom fibri compto vtna infifi ift , /«•
tiriit • Pir Antbum viro intilligii Nie. Caf. dtmortui
Jocium.
DORYLAS, AHTHUsi
Pifcofi vitreas ( i } Lucrini nuper ad undaf
Defunftum Dorylas flebat pifcator Jolam ;
Lugentem Dorylam confolabatur» & Anthni ,
Anchut amor Mufarumyatque Antho charus JoUs$
Et patri nimium Dorylc dile&us Jolas ;
His autem lacrimis, his queftubus ora rigabac.
Dor. Quis mibi te, pulcher» quis cafus^ademityjola»
Et dulcem rapnic rifum , & mea gaudia tecum?
Heu! qui moUe latus crudeli vulnere fixit»
Nate, tibi, & multo turpavit fanguine membra?
Membra , olim niveus ^uc vi vida candor habebat :
Sed nunc palior habet , foBdoque afpevfa cruore
Sordefcunc, claufique oculi» ncc lumine fulgent,
Lunine quo noftros tum venabantur amores.
Non placiduf &ohti color eft, non gratia IabriS|
Acque infueta permixti dulcedine rifus,
Rifus , quos Nymphe fufpiravere marin« :
Qu« nunc difciffis nimio mmore capilli^
Tom. V. X f lc.
^^
(j) Lacns Campanis inter Avernam,& fii^nm Puteo*
lanum maximi Pifcofus : multis «ft Mtrgmorto, aUif
i»ago di JU^ola.
jii NICOLAI f ARTHENII
Flebilibus paflim replent vada falfa querelis.
£t pifccs eciam » & tumidi ftra mooftra profundi
Te , miferande puer , nunc caffum lumine lugent .
Infcius & qui molle iatus dplpbinus acuta»
Transfixic fpina, & Fato demiiit acerbo,
Attonitus Jacct, & fefe. ftimulante dolore, •
Dtfcruciat, q«^rirqtt# mif«f diSundciHS vitam*
At mibi quis vitam» & intm falbdia lucis
Aufw^rat? immii.i ngm fuoere te mibi rapto»
Pulc9 mori citius » iQHigiim fed vivere darum eft .
Triftc mai:i In medio cempefhs horrida pautis,
pplphin PQlainydi • triflee & delphiaihus orca i
Pupplbus & Syrtes ; mifcro tua fiincra patri ,
Quis mihi y quis pofthac fervabit in aequafa nafTaSy
Retia & ad Solcm egpandct» madidofque rudcntes,
Nace, parentis amor, dulcis mea vita,meum cor?
Namqiie pvicr mihi nullus e«it, dum, puichcr Jola»
Occidis, j( yili f$l\ztc'i% ftratus in alga ;
Ceu 9ive¥l9 mcdio dclphinus in ABquore pallet,
?!uem duius cekri tenuit per marmora cymba
ifcator fvgiencem , & acuta cufpidc fixit »
Tu peUgt decor omois pras, ta litmris hu}us
.Ki^fusfras: tu dulcis amor» tu gaiidia noftra;
Per tc grata mibi quondam freta ccrula ; psr re
Mufcof# cautfs, & aquis lira faxa placebant,
Ee dukes Z^pbyrorum intcr myrteta fufurri •
Omnia uunp fordcnt iine te : iimul omnia triftis
LuSus {igbeCi mctftflcqve (ileiu Nereides antro,
Et triftls. cofl^banfi projecit in «quora Triton.
Crudelcs Parc» , & crttdelts tu qooquc delpKin \
Foitmofum patri quoniam eripttiftif Jolam »
Unus qui viram longos prodoccre in annos
Debuerat, feroqoc pios inviferc Manes .
Non vos Qris honoat noii fcontis amabilc kxmcn»
Neq facijes pueri potuerunt fleaere mores?
Quid qj]£COr? baudfpeciesflcfiit pulcbcrrima Parcaf
Ncc plaqdn h^OHnom manfucfcuot moribus unqoar •
Ah pucc/ab mite cautci oimis ^onfidcre monftro
G I A N N B T T A S I I. 32}
Aufus , & infolito vitam committerc ludo>
Ergo eciam' li^ti crudelia funera lufus ,
£c criftes pamnt luftus, atque inter amantum
Blandicias inors dura venit , latta omnia curbans .
Ite procul cakmi: tenues piCcacor avenas,
«Nec po^sc dulccs animabo ad carmina cannas »
Non me Panfilypi vada laeta^fmufque ( t ) Dicarpi
Afpicietit Titreos deducere retia in undas :
Non viridem ceierivifam f a] Nefida phafello,
Atque humilem ( 3 ) EuptMm» quondam fclicia hautis
Licora Peilaea veniencibus urbe Dicarchum t
. Ac mibi fiemper erunc fcvi monumenta doloris.
Hos virides Unquam fcopalos » h^ec Utora » & antra ,
Retiaqae^ & calamos, & vimineos labyrinthos:
Solps Sc in faiis » & licoHbus defertis
Vitam infelicem per dura, per afpera dncam ,
Quo tandem mites fcindant mea ftamina Parcas ,
Interea hxc duro defcribam carmina faxo »
Carmina, qu«» molli dum texit vimine naflaSy
Fifcator legat » & lacrimans fufpiria fvmdat .
Delphinum in ludo hic periit formofus Jolas :
Hic Dorylas illum , & Nymphge flevere marin«.
Sed, puer o dileQd» vale, vale pulcber Jola.
H^c dedit: & calamos |am frangere , & ire parabat»
Cum ilentem coepit folari talibus Anchus .
Ant. Dedne Sebilibus cava faxa replere qucrelis,
£t triftem, OoryUt tand^m folare dolorem . -
/ Non dignus lacriniis puer ille : nec impia Pato
Sors illum mifero rapuic : fed viftor olympo
Redditus , & Divos inter )am geftit ovantes •
Vidi ego , purpureus dum Sol luceret in Orbe ,
Turmatim in terras fummo defcendere ccelo
X % Ali.
«■• ■»■««■■««« «mMbM« ^MflfMiMM»» «MMH*nM«MWMM«a
(1) Puteoli.
( i)[Nifit0 f Infula Paufilypo objefta ad Occafum vergens.
(3 ) Lm Gajoh^ Infuta ad Notum Paufilypo oppofita , lic
dida , quod naves Alexandria venientes ciaa vidifient,
bonam cgifle navigationem Istabancur .
3n NICOLAI FARTHBNII
Atigerum ccetus : piftifque exercitas alif
Ardcbat, citharifque oiiines» cantaqiie fretneb^nt»
Afpexi & temies inter volitare per auras ,
Et cboreas agere, & lato proludere co^lo.
Cycnorum veluti niveum volat agmen » ab alta
Nube ruens , placidoque fonans replet tetheia caanir
Et vario circnm curfans fecat a^ra gyro .
Quos inter puerunii [ nec me fententia fallit )
Ire coronatum lauro /nitidoqae corufcum
L,umine, & 6 terris cerno f»per aftra volantem.
Atque h«c jSderias lo&ge refonare per auras
Audita cft mihi yox, &'reddita vocis imago
Scpius ex alto : Coelo jam vi&or Jolas
Tendit, io» Superi, venienti plaudite» & inter
Feltces puerum co&tus, fedefque locate.
H«c Anth]us ; l^eto folatus & omine patrem eft .
c H R y S 1 S.
A R C U M E N T li M.
Zadffti Urifiauff Tolydoro adboftanUs Cbryfidis ape^
theofin anniverfaria pompa cehhrat Ter Chryfidem D.
Saverium intellige : per Ladonem poetam , per Po/ydo^
tum ^oannem Verardum S L D. Saverii euitorem egre-
gium , mtditatus hane Eeiogam poeta eft^ cum jamfead
Indierm iter accingeretf hinc Urinatores ad Cangis aftia
introduxit. ^
LADON, POLVDQRUS Indi UrinatQres.
Lad. Mlrabar»'Fo1ydore, marl dum nuper in alto
Immcr^or; rutilas pifc^tum gurgite concbas»
Quid tanta , infolitum , narent coxichyli^ fundo f
Vidi etiam c vitreo fpumof» Tethyos aipne
Httc una properatTe Dcas » ubi c«rula Ganges
Lata fubit, nitidafque auro deveQat.arjtfnas.
C«ruleos faic blanda Deos ad carmtna , & ipfos
Au*
G I A NN B T T A S I I. jij
Auricos eciam ^fces » & monftra vocabanc .
Ecce dies aderac, viGtot qua CU yfis olympum
Afcendic, novus aequotieis Deus addicus undis ,
< Qua locus aftriferi in medio va^ac aureus o^bis »
Inter Pbiilyrids jaculumi , iEgocefunique fequentemr^
Et nos ftamus adhuc » neC teddimos annua magno
Voca Deo , IsciqUe agimus fpeftacnla pompc ?
Pd/. Scilicec id fuerac , Gangis quod nupcr ad ora
thm fedeo , & rucilas auro peri^uirere aten&s ,
Caspere & e ftuvio Ricxdos mih£ cufk lapiilos ,
Nelcio qus Istci canerenc mihi earihinia cygni^.
Illos [credo equidem} ileilaeo Ghryfis . odympo
Ad pompamy o Ladon, acquc annua facra vocabat.
Laif'' %c ipfe , o Polydore , reot , fokmnia Divo
/Bquoris squoreser ducimc fub gurgire Nymphsr;
Candentefque fonanc ripa in Gangetide cygni.
At cu qu» pepigifTe mihi ce carmin^ quondanx
Ditifti , vacuo recubans dum frigus in ancro
Capcabas mecutn , tenui meditare cicufta .
Incipe : fam faucus cccidic Nocus , atqne (ilences
Af]MCc cr.inqmIlo flfemancur uc aeqiiore fluAus #
IPtf/. Non eadem efl; seca^s , Ladon : jam pt^orfus & illa
Sunt obUca< mlthi coc carmina : quin quoque vir es
• Defecere'; fvnr mencem &^onga abftulic etas •*
Tu puer, & toeminifl^ {loccsy^mihi nuper ad undas
Dic • quss litdreis' cecinidi catmina Mufls •
LaJ Imo baBC, qus nicidas' medio dc gurgice concbls
Dum refcro in licus , Divo properata par abam ^
Jam' repctam, & refoifa complebo cscula concjha»
PH. Incipe: picacii en jam tibi Doris ab undis,
Ec tibi gemmifero appiandic de gurgice Ganges .
LsJ. Da mea vocaiis , mecum vaga murmura , concha •
Que nunc» o Div» ( i ) Chryfeidcs^ «quora Isfeta
Qu» colitif » rofeus fucgic qua Phoobus ab undis ,
X 3 Lit-
(i) NympbeBoi iiiaris»(ic dififle a finu Magno • qfui &
Chryfa ab anciquis appeUftCus eft : &Qdi^ vulg^ dici-
tnc G^fi M Sim •
1i5 NICOLAI PARTHENll
Licora vos mihi, vel fluvionim ptnditjis ocas,
Ghryiicii Iobcus ubi folemnes duccre pompat .
Incipiam, & mufco rodimita altaria ponaai^
Da mea vocalis; mecuai vaga mttnnura,'concha.
An fedet hic, Nymph«, qua turgidus iflfluic auro
Ganges, & rutilas gremioThetis accipic undasP
Nofco. Divge, omeh: facra.hic altaria pOnam
Muricibus contexta mbciSt aibifque' lapiUis •
Da mea vocalis> raecum vaga nmrmttra , concha*
Qftrea da , Polydore, mad qam- diRimils alto,
£t miris referuttt vacaata coloribus Irimt
ASer & e dutis evnlfa corallia faiis. .
His ego cicrttleis contexam altatia donis*
Tu, Chrffi,inmedio,totquando c«ruU conchas
Effudere iinu, tua munefa. gemmeos e(lo.
Da mea vocalis , mecum vaga munnuca , concha,
Huc age» Lyda, vcni, fer tecum mafcula thura»
Portitor illa mihi que quondam vendidic Afec :
His cgo thurjferis incendam altaria donis.
Affer & apricis quie coUibus uva mmiftrat
Vina mihi, totumque cadit fervata per annttm;
Illa .ego difltundam Isera hsc altecia circum,
Etduo, Chryfi, tibi,& Dtdymo duo^pocula patri.
Da mea vocalis,mecttm vaga motmuffa^ concha»
Jam fortunatos fummo confidis olympo
Perque alios crras amnes » & c«rula Divum ,
Cxrula , quie numquam perturbant flanMne Cori ;
Sed Zephyro femper gaudenty femperque per unda&
CcrkAes ludunt, fclicia Niunina, Nymphe*
Da mea vocalis, mecum vaga murmura » conclniy
Cunfta tibi nauta; per litora, qoe vaga Dorit
AUuit , & late vaga circuit Amphirctte»
Septem aras ponent , toddemque txmoce quotannnis
Oceani vituiof ante arara» OrcMnq^ilftiilittoc.
Et tibi fervati fua yota in litore folvenc .
Da mea vocalis, noottm vaga mttcmttca9.cottcha»
Ite per Eoi vaftifltma lcasrttla puppieS;
Nam aovtts Ocoauo Datts •d&tost ico pec ttndas.
Aii«
G I A N ?< fc T T A S I I. 3iy
Aui^cei Mat^, & platMos }am findite fluflus :
Chtyfis dfthifpehgi ffiiirniaiftia mamora phcat.
Oa mefa ^dcalis, mcfcuiri yaga murmura, concba,
Ite, nec infano quailantes turbine vcntos
Oceanuaiv tapidas, ftec formrdate pi^ocelks»
Ille animos mvlcet ventorum, & temperat iras:
Ille nigras pellit tiuhei^ Sdlemque xeducit.
Da mea yocalis > mecnm vaga murmura , concha,
Itc fub cqtroreas^ ntidi vos ite fub undas»
Divitis» opueri, queiitum abfcondita Nerei.
J^mque noviim ccefo proctfiSt Chryfidis zhtxm }
A(^rum, qtfo matte^ gati^er<?flf miba^, & qno
Lucidus aurata }n tcffa tonnte^t^ftt httmo^y
Lstaque purpufcis ftav« reefet tin^a ]«pllli#:.
Da ihea vocalis , mecum vaga murmtir^ ^ eohcba ,
Hcc lcvibus properatit modis ntmi;*!lc«ipd\ Clhtyti,
Carmina plura tibi mox, 8c meliora canemus.
Define vocalis» mea dcfine muffntirtf , c<md^'sc ^
At tu nos CGcIo pius fffip^Ce^V marmora concbas,
Et rutilas Ganges, te Kumine, fundat arenas.
Define voealis , mt^ Mim iDtfrmmr, eotfirba . > .
Aufpice te, placidum rcminet miki rttf€^€ #j4tot;
Rideat & puro fuffufiffti lil«lii«fr cctiaf».^ ^
Defirfe vbcalii» , mt^^efmh^fMtmfam^^ ismdh. ^
P<9/.DuIce mihi, Lcidoff, iJHftliffu^ btn^imi citMenip
ffon tam fnave foftafNi|Mt<<^ GaArgttiea cyeiii t
Nec qufls fublinl«i UxitfeffftTAtT£6 fler«l iidium: v
Uratiides {t} tPMdtiismwt ^hm^ ctnh Yor^ bearo
Jam ^aturil , dutces effcnWunir gvittm^ nroceji .
Ille tibl Phoebum infpfra<<: facit ifMej^ttm;
Et tecum concha mare perfnnaft. IlHtis etg«
Bgregtas Fa«des mt&t^iftj & g^»ml]«rfad«r.
Dig;» D^ tua fat^ ^twtr & ixiMx^TuAii
Catitinz t te ftollrjr Imcbibiimr femper in afia,'
X 4 I^iii^
•MMMfeMMMMBMiytMMil
[tj Sic dichB , qutn numquam tti terrrycoiidAere viueani^
m , andi & PatidiftMl C^#/Kf 4^7kr««/»>
lit . NICOLAI PARTHBffli
Dam juvenes Icti tepctnnt tua carmiaa ooftri.
Ltd. Sntgimus , polydoie; vagis Sol niergititr undis,
Bt late maria, & montes lunbrantur epaci,
THEODORO COMITI BARB0VIO.
/E G N
ARGUMENTUM-
Cnm JEgM aJ (t) P^fiMum feUam' w^tumoHm^
HffH . tmtffSe mminm Mefimm Gaticam clafem , kr*
^mfMt^ tf Cimiti TbeoJoro Barhovh nctptam ; Metibmas
pafioTt & Lycabai pifea§9f iati carmem ViHtHti canmt-
Per JEgoftem peHtam imellige, qai RBegii^ hanc Eclogam
ccnjcfipfitt cumfiveriori Miuerva operam daict .
SGOtJNdut0, LYCABAS Pifiator, MEUROEUS
Pefior»
ASiadis magiuifn noftrs decus.» & nova Mufs
. Gloiia , feu piAis alacer fplendefcis in armis ,
Aut petts adverfos «rata cufpide reges :
JSive fiibi merita precinguot tempora lauro
Servatflfe gentes » plaufuque^ad iidera tollunt.
Huc ades , o Theodore ,atque has ne defpicc MuCis^
( Si qua tibi noftre velocis gratia cymbs )
Qaas paftor Melibonis, oves dum pafcit ovantes,
Ac.tibi pifcatot Lycabas, dum r^ria ducitr
Altemis referunt certantes verfibus ambo :
Tuque etiam faciiis tenues jBgpais avcnas,
Accipe ; nam ttoftre debent Cibi carmina Muf«»«
Borte mati ex alta ducebat tetia in aCUm
PifcatorXycabas. triftefque in petloi^e curas
Vcrfabat : ftelagi fed |>er vicinia paftor
Lanigeras Melibosus oves non Ixtus agebat.
- . ^ . Ad
(i) ScaCQlnauiamRegtnam»L>C««wM^ .
(
G I A N N £ T T A S I I. ^tf
AJ [ t ] Coenym Lycabas habicabat : Paftor ad umbiras
Vicini nemoris, viridique in valle ( 2 j SaiiOi.
Improvifus adeft, timidifque fupervenic /£gon»
(i£gon Euboici quondam maris accola, ponto
Tunc^Siculo errabac, pacriis procul ezul ab orit) .
Procinus & Isto fic incipit ore profari :
Cui trepidi juvenes mox refpondere vicifllm.
^g» Solicitos veAros depellice corde cimorcs,
O pueri i fclix vobis en nuncius adfum «
Lyc^ Dic a,ge, qufs nobis iBgon nunc lasca rcporcas?
JEg, Infefts Siculo exceiTere ab litoxe puppes :
Arma procal celTere , mincque , infaodaquc beli«l •
Pax tedic« 8e Isti ca^unc exordia menfes;
Vidi ego lunati furgit qua pompa theacri
Magnanimum Heroem , regifque iniignia noftri »
Agmina mille ducem ftipancia litorc vidi,
Ec Iscas vocesy plaufufque his auril^us baufi.
Ceu regi agglomerancur apes, poft prrolia quando
Viftor rcgna pccit, csifoque cx hofto fupctbus
Ic lecos iucer costus^ plaufuque favcncum.
Lye- Scilicec id fuerat» prima quod luce diei
Sepius, infuetum, reliljret ab «quore delphin ,
Nereidefque choiros agerent dum murmura ionge
Cvrulca invedtts concha ciec «qaorc Triron »
iWW. Hoc etiam ( nec fallor ) erat , quod prata capdiioe v
Tonderent nimia paflim Jalcedine lecse ;
Ac viridcs incer Ulices» & flumina circum
Erratent Dryades feftive, & Najadcs ud;e:
Quas inter mixti» fylveftria Numina, Panea
Infiarei^t Ixti calamos , & keta fub auras
Murmura jaibrent volucres per compita fylvae »
Credo equidem$ nam feofus ineit divinicus iUi&*
^g* £tgo agite, ic veftrs pofliint qus carmina Maftf»
pxcite, & alceraoy fuvenes» contendite cantu»
Ipfc ^
(i) :Promontorium,& fluvitts»dequoLibr. IV* Nsuci^
coruBi.
(1) Ai^oenifltma Villa foSffllch de c^ua codem Whn
•* *
fjo NICbtAI PAHTHBMlf
Ipfe has interea pttlfabo peOitfYe cordas .
MeL Ite pcr apricos colles , & rura capellie ,
Ac l«t« cytifum, & florem foiwJere faliai:
Hoftis abit; ceflcre min«, pox ailrea vefiit.
Ly€, Ducito fectiri choreas delphines in undis»
Et vario circum litus eurfate natatu ;
Paxredit) & placido redien^ ttitei^ aura pdtYto.
Mel Vos , o paftores , ifidiicfte fontibus umtiiras ;
Et fmite optatas tencram pecus Hrc^ fub umbfafs ,
Hoftisabit.- ecfleremina?^ pax ^neea venit.
Lye. Vos, pifcafores, hlti deducite cymbas,
Ec pifcofa feves jam folvlte retia in undas; ;
Pax rcdit ; & placido redienl nitet aufca pofito *
Mel' Fccurtdos profcindat agro^ feftivfts arator»
Et pingues pedibm preflet fam vifiitof uvas.
Hoftis abit \ ccflere minc f paic surea venit.
Lyc» Alta rupe fcdens pifcatof aruiidine pifces
Captet ovans , tiudufque Mari ferutetur echinos •
Pax redit: & ptaeido r ediews nitet autea ^onto^
MeL Hic cgo fub patnfc ptdftractts tegmine fagi »
Dum teneros carpunt flores , mea cura , capellae ,
Ac P'7llis fi?rfA6fa comas^mMii daphnide cingit,
Agreftes tenlii modulabr^r afundine Mufas.
Hoftis abit; eeflere min«: pax sHire.i ventt.
Zyir. H!c intcr fcopirlos*. Zephyrique tepentis ad auras
Dum moror, & moi?etexpeft« ad retia prsdas,
Ac mihi de myrto tteaitGalafctt corollam,
Aquorcas refonsfe^ Deas cava frta docebo.
Pax fedit: fcpfacid'© recRens nitet aurea ponto«
Mel Ac vos, Pierides, viftori eingtte lauro
Tempora; & Aortrdi, vo» dieite carmina, Mnfc:
Lyt. Vos illi ffetfultt virt* cbn^eirtte myrto,
Neretdes, plattfuque fdnaftscriit cquora Tritoti.
Mfl nii ego per' lylva^s', leptemqtte altaria -circiiiil
Bifl*enos de more dies facra liba quotannis
Spargam I«ru$humi, afqtte imrefr i h in r ma fctffa tt iu n »
Non me caniiinibus fttpcfAit fufeus Amyntas ;
Neo Pan ipfe Deus vincct : nec Thracias Orpheus,
GI A NN ETT AS I r. 331
Lff€* Aft cgo litoribuS|totideinqtte alcaiia circum^
£t factos latices , & vina liquentia fundam»
£c fpargam pclagi mufcum f«ftlvus ad aram #
Non niveos intec cantu delphinas Arion •
Nec mihi per fcopulos certec Deus ipic Palcmon,
Sic illi alterno mifcebant carmine Mu(as :
Agon iuterea cakwios inflabat acutos.
Cum candcm ( alca jugi s jam Solem abfconderat iBcmi)
Amborum invite fecere iilentia Mufx :
Atqne fcinc mufcofi fcopuli» rupefque cavatx»
Hine longe collei refponfanrere beati •
M OE R S S
ARGUMENTUM.
Cum Tbrafidamui Mcfrim paetam r^fii # & €$ra/Ba
ftrer^tcm wSfkt t Jm^wmut m pwmlU wiicu-ui •mwfetf
fteMur ; cofMwr iiiwn ab owmt rtvoeare . At putt fi
Virgmem amare mgiiat^ fatttttr ^ jtr quo mtdo a Virgine
vtcatut fittfit , t9tpomt . Per Mttrim iattUigit poeta 0-
fympicnm pifiatortm, pu auwkt daot^ & vtginti fipra
ceotum kaktt » virgtf^lemper , & Virgiui addidiffimus •
PHRAStDAMUS, MOERIS.
Tbr. Cui tu, M<»ri»rofiis, Ccnigta corallia pdrtas?
Ah timeo tibi^ Mstri» furor ne ce improbus ille
Prsvercat , pnvicefque trahat mal^ fana cupido.
M(Br. Vera tibt faceor, jam mt pulcherriVna Vi^o
Totum hab«t, & dukes animo mihi ventilat ignef .
Pbr. Ah puer infeiix* qu« te demeacia coipici^
An nefcisquiim dutus amor.' noa fsvior iilo
la terris Leo , vel>pela{^ cruddior Orca eft •
lUum fsva mari , canibufque incinQa marinis
Scylla.tulitv naaiaiqtte fiau.impacata Charybdis
Fovie , fr iuifnsmii «dmorunt ubera Pboc» .
^^hr^ OnefiHis « Fbrafidaojif t subi ^» tiw^m i»e<Iolks
Tor-
jji NlCDLAI PARTHEMll
Totreat, & que me teneat formofa puella.
Phf. Dic ageyqu» flamma,&:qu«e fit formofa {juella?
Mar* Ineendic me iiixs Amor : me Patfchenis , o , ^ux
Non confueca meum p^rtentant gaudia pe£lus !
Illa m^os pofcit (fi qtfiequam credit) amores.
Ilia habeac , mentem hic femptfrbonus occupet error.
O nimiumfelix, hanc (i , pircator, amaresf
P^r. Non humana fonant tua vetba , fed unde repente
Parihenidis tibi tafttus amor? quo Numine dextro
Mc&ri , tibi facrse exarfere in peftore flainim»?
^a?r. Dicam cquidei», Phrafidame : Cavoftat piftaCub
, antro
Qua Mergillina^ill^ftrei^ via duclt ]n(i)aBdes,
Virgo decus coeli, qu« me dum Ipeftat euntenip
Pubcnccfqtie rofa« dextra tunc forte ferentem »
( Ipfa mtbi foror e tefta decerpferat iEgle )
Ctti y formofe , rofas > puer?inquit , at ipfe* repeate
' Obftupui ; captufque nova dulcedine mentem »
Illi h»c : Dia, rofas vis to pto munere » Virgo ?
Accipe ; parva quidemt fcd fi dignabere , majus
Cor , noftri « Regina , tibl do pignus amoris »
' Tunc dextil mihi Virgo tetendit :& has,puer/itffit,t *
Accipio» dilefte^ rofas, qutt pigntts amorh
Scmper crunt : femperque tuos dignabor amorcs ,
ScJ tu, Mceri, alias feftarl, & anitar<e puellas
Micccy ncc infans incenJant tibi peQora flammae .
Ciii concra; Tibi, Diva , meos pfiicatdr amdres
En voveo t ifnrjioifumque animunl tu Numine ftrma,
Ac veluti numquarh tot me flegcere puellse,
Litora quae mecum paflSm pet noftrr vagaintur :
Sic St nulla mihi poterit pr»irertere meiftem :
Non BeroS formofa Cthxizs • non pifta Lycoris »
Non Hyale* qiiam^am nobis pro d<>te fuperba
lCentum regna daret, rubroqtte e gurgite gemmas,
Qu«t
« «MMIBMaMMMMM*«»aMHMWHall*i
( t ) Ma^iflcQ fumptu exttn&m ad Paufiljrpi lims ^ Me<
tAymiiaff Ducc , & Anna CKtraft cenjuige »-"-'-*»'*'
Nca^oIicaAi^ .
Q I ANNB TT A S I I. 331
Qnot veniunt^quantumque Indis deducitur aurum.
Tuque , Pqerqiie tuus po(^o fuh pedof e fixi
Stabitis» etemumque mei vosTemper amorcs.
Nec veijtra ex oculis unquam labetur imago ,
I>iva| meis z necerit quicquam mihigratius unquam,
Ni dius Puer » & Pueri tu candida Mater ;
Nam dulcis.puer eft, & dulcis tu quoque Mater.
Ipfa p Puerque meus te femper amabimus » inquit
Ilia mifai : tu noftjer aaaor » tu maxima cura .
Proque rofis, quas, Mosri, mihi» Pueroquc dctdifti/
Jam tibi luciferis fertiuii fubtexicur aftrist
Hxc dedit, & placidis mihi mox fubrifit oc^llis*
Subrifit Puer.ipfe» finu quem dia tenebat»
Et mihi divinos animo infpicavit amoxes .
Pbr. Fortuqate puer; di«5 ttt Virgiois ergo
Fa&us amanSy qus tantum alias fonDofa puellas
Exuperatt quantum reliquai Luna aurea ftelias^
Illam Coelicol« » nitidifque exercitus alis
Aligerum obfervat venerans » plaufuque coronat •
Fortunate puer« numquam tibi dura negabunt
iBquora captivos pifcofa in vetia pifces.
Non pofthac vacua^ velles de murice conchas ;
Nec tenues inter fabulum venaberis [ 1 ] aulo9 ;
Nam Virgo » cui Soi , cui Luna , & fidera parent ,
Et venti, nimbique» undofi Sc cgtrvla ponti,
Placabit maria, & ventos» pulfabit, & imbres ;
Pifcibus & naflasi fuccoque implebit echinos*
I « fcitx puer 9 o ! fcr nigra corallia Dive ,
Furpurcamque rofam , & flammas teftare pudicas »
Sed venian^ comes ipfe tibi » fi force benignis
Afpiciat me Virgo oculis, nec fpernat amantem.
^wz?r. Corripiam prius ipfe viam : tu pone vcnito .
CA-
m^mmmmmmt^*
( I ) iidcm , ac ony ches , qui &^Sokfies a Grscis » a Lati<
Mis digiti , etiam appellantuv«
m NICOLAI PARTHENII
CAROLO CARDENIO
Sacri Romani Imperii Principi , Laint Marcbioni ,
Acerrarum Comiti •
C Afl D E N 17) E S.
ARGUMENTUM.
Cardetiidin MeemMnem fimm p9»$s M sflatem mma
€um Pbyltide ad Tmffilypum ittvitat , Uiiftte amcfnita'
fem , ac d^luias defifiheat : mfm Uli iy piftaiMa mu*
ftu. cula , (>* verfuifpwdH . Fet Pbyllidam iufelHge Fratf
cifcam Mariam SpiueUem e Scalea FriucipHas , Marebia^
n\$ Caujugem, mulwrem prafiautiffimam*
Optacos )am pande mihi • formofa recefiiis ,
IVlcrgillini, caris, & amicam in mpibus umbram,
Quo plenas referam naflat, & frigora captem.
Pauca fed ance meo gracili func carmina avena
Cardenids dicenda x negec qiiis carmina magno
Cardenidft » me ca|us amor fadc e/re po&*cam •
Sic tibi« cnm vitrtas pelagi deCcendis in undas,.
Er blandam curfu fegueris Ncfida fororem,
Nori Procei poffinCy rborcique nocere petulciy
Incipe , Pauliiypi ad litus, fedefque bcacas
Carvleniden cenui calaiiio, cantuque vocemus.
Carole , dum fummis ardet fervoribus cftas ,
Incendicque fuo rutilansfata Sirius igne,
Huc , quo Pauiilypus fcrupofse rnpis in antrum »
Vx formofa voca^ ce Mergillina . venico .
Ipfa fed in primis veniac cua Pbyllis » & ipfa
CATuleas inter ludac non ulcima Divas :
Euboidum Phyllis pulcherrima , qium tibi cafK
Duicis amor thalami concordi foedere junzic :
Fc qu« jam pulchni lecit te prole parencem.
Hic len«s fpiranc aar«, Zephyriqae falubresi
Ec
G I A N N ETT A S I r. 335
Et placido intcndunc felicia marm^ra flabro :
Crebroque impulfe modico clangore jocof»
Per virides fcopulos^ per licora lcnttcr und«
Aflultant, vitreique ccgunt faxa humida roret 9
Hic & odorifero flon;nt(BS pumice cauces
Csrulcum gifinunc mufcum» «quoris afpice , ut omn#
LicuSy & objcftos fcopulot maris integat herba,
Qua non purpurei fpicanc tragrantius horci :
Gracus & halat odor» qui thure fuavior ipfo
Lenicer immifla infmuac fe naribus aura,
Atque 8Bgros reficit fcnfus, virefque mmiftrat,
Scanc rigui fontes , multoquc foramine manat,
Qui nitidas inter fugiens flrepit humor arenas ,
Ec flncerus aquc fe licota propter amoena
Fons agit e fcopuUs» cui non vicina recurrens
Doris amara fuum immifcet perfufa liqubrem.
Intcr &'opcacos fubfultant Najades amnes,
Ore omnes formofs , adianci frondibus omncs
Ornatse » & viridi fuccinftc crura corhurno ;
Sunt hic & rupeSy tepideque in rupibus umbrx »
Qu9 nimios relevent sftusy l«ta miniftrent
Otia Mufarum : gelidis hic fspe fub antris
Cantando ingentem poteris lenire laborcm ,
Dum cboreas tua Phyllis agit , luditque beato
N/mphaium fociata choro, mediafque per undat
Humida delphiiium ad cantum gens aflilit omnis »
Eja , agc , rumpe moras : tibi fam per Ittora mufctti
Stcrnicur » & paflim mollis fe fubiicit alga ,
Afpice» ut undivagi nantes per csrula pifces
Te placido invitent lufu , curfcntque per squot
Feftivi , ic fruticcs inter fparientur odoros ,
Ipfa tibi rident Zephyrorum animata fufurro
^quora, vocalique laceflunt murmure cautes*
Hic juirat in vitreo ludentes gurgite Divas
Neieides fpeSare, & fluft i v a ga t Sirenas;
Quippe fuus nunc mcniis adeft» quo gurgite ludttnt»
Cum flabro incipiunt Zephyri fpitare canoro •
Interdum pifto luftrabis Ista phafello
Li«
35^ NICOLAT PARTHENU
Litora P.turilypi , & colles fpedabis apricos»
£c qwx mvigninco rurgunc palatia luxu:
Ncc 110:1 £c mixtim pueros, tcnerafque pucHas
Innocuos cckbrare cfioros , & ludere in undis •
S<spc\viam cclcres fublabi gurgite cymbas,
l^t pubcin rcmis ccrcare , & fcindere fluCtus,
Uc pruni mecam teneanc, & pcsmia tollant,
Aipicies » Ixros & ovanti mucmure plaufus
Acroiii, & fe(bs cava lirora reddere voceSy
Ac lunge fcopulos plaufii, & freta pulfa fonare*
Quin eciam , i% noftra tibi munuJcula cordi ,
Barbacos tibi ego Mullos» Rhombumque trilibrcm,
Auracamqui.' f.ram, (ScTutdum, fiavofque (1) Etytbinos ;
Addam acquc his (2) Apyrenum,&c»culeum (3) Mc-
lanULum ,
Acque lcvcs (4) Synodontas [amat hos nam tua Phyllis :
Sxpius VLUiUM illos meminiy me fcrre rogabat]
Hos & odorifcra conteftos defuper alga »
Vimineof.|Uc intcc calathos tibi munera ducam •
Pretecea,>primis4U«5 funt gratiflima menlis,
pona feram,' «quoreo madeant qw plurima rorc,
Atque vaporifcro fpirent ctrcumdata mufco,
Et perfxpc famem quse irritavere moranrcm.
Oftrea » purpurooque ardentes murice conchas ,
Ec faxofa mihi fervat quos Nefis Bchinos^
Quof que Dicharchssis nutrit Thetis humida faxis :
Ilios h fundo , rigidaque i rupe revellam •
Cum jam Liina fuum coiinplevit lumine cornu.
Infupcr & pi&um, non nltima dona, quaiillum
Cieruleis plenum digitiSy quos litora propter
Sebcthi mcdias inter fcrutamur arenas .
Hinc ciim Ista inter myrteta, & concava faxa,
Attt riguqs intcr lcnta otia ducimus amnes
Jam
MVMMMtH
(1) PrangoHjiOj & Pagro.
(2) Latiiprfda^ fic diAaquiaexolIiscfl;
( ;) Qcchiata.
(4) lidcai , ac Dcncices latifie, Din$Ui •
G I AN NE TT A S I I. »7
Jam vacni,&Zephyrviin,& frigus captamus opacum,
Quam mihi Synceros moricni donivit , avcnam
Inflabo, & noftro ftcta carmine pulfa fonabunc.
Thbc gcnus aniwj^um Kgati i languine tcgnm
Caneabo^ftitpirque tu* pnmprdia dicara.
]\^g»arii«iqs:addam Hnroai, Kvgcfque fuperbq^,
Quot Tagus auiifcrit regnantcs vidit arenii,
Et qnos divc^ |ber, nivea^jnei ineinftos oiiv*
B«tis , & umbrofa coluit cecvice Pyrenc :
Quos & PattKenopc tituUs imjortbus auzitf
Notlct & in viiidi miracuf fzpc recclTu
Paulilypus , £oviiqae fuM Enplea per unjas.
Non taccam tua fa£b . mi|u fi pulchei ApoHo,
Ec digna Adiades concedent carmina MuuD*
Hcc tac , NcreidM , vefitwn luftfle FoStaai,
Dum fedet r & r^^um fnbtexit acondinc Itnura .
Hsc vos &, Dive, facietis maxima magBo
Cardenide, mihi cujUs amec (ic crcfcit ia donB,
Orbe vetut pleno fnccns pinguefcit Echinl 1 ,
Aucmatutino ut nxf/tnt coachylia core.
Suq^amus i nam ptima gtavis cantantibns aon
Vefperis , atque aSr gclidi nocct bnmidoi aocii*
Ite doiniv9 tciwt«,SolMci4it, ite paeU«.
Ttflkr.
33«
PETitl GIBELLINI
FISAURENSfS.
\
h StbafHam Maetii Darantim •
Snteridm*
Sl tanniin potuU cclebcmma Mufa Mafonif,
Arma , virumq; canens laftacum fluftibus , atqw
Laomedontee rcferens inpcndia Troj« #
Verfilms uc fuerit tot fjecula viverc dignum ,
Doaoram Ulc virum via^vus in orc Po€ta ,
Lucida dum fupero fplendefccnt fiJcra copIo,
Perpt^nium fi vivcnt Varibus cdita prifcis
Tot monumenta Heroum demandata papyris ;
Unde fagax Ithacus notus , nota inclita gefta
Romulei ducis in cladem Carthaginis alt« :
Ogygium pariter fervcns difcordia fratrum,
Qua fontcs mifcre flagrarunt undique Theb« ,
Bcllaque praBftantl^ latum pugnata per ocbem
Caefaris , & ftrati Romana c«de Philippi ;
Maccius fleternum Vates non vivet in «vum ,
Et fophi» decus, & lumen, columenquc Latinum»
Quem virtus multo illuftrat preciofior auro f
Maccius , Eurerpe voluit cui traderc plcftrum
Auracum, Charitefque favent, & Suada. Dccorqoe
Verius aft animum dccoranr huic unica Cbrilti
Relligio, alma fides.& fpes , Charitefque forores,
Quas reliqu» e cobIo innumera comitantur ovantcs
In girum placide . Maccique in mcnte quiefcunt.
Ad ripam Vates , quam diluit unda Mctaun
G I B E L L r N I. 339
£dicus».8e patule recubans fub tegmine quercus,
Glandifcrae Quercus , Divis quc grata Tuprcmis »
£(l olim viridi'Mufam mcditatus in umbra,
Qus poflet.varios hominum mulcire laboresy
£t revocare animos, mocftumqne fugare timorem.
Nunc vero a Stygia nt cunCbi iint nofte redempti»
Quos error miferoi prifci culpaverat Ads »
Is canit boc opere» & mortem lacrimatur iniquam,
Mortem. inquam » infandl, cujus memor ufq; tremifco »
lUius cetemi Regis de Virginis alvo
Progeniti , quem procumbens agnovit humibos,
Srratum membra folo ftolidus cognovit afellus
Et cui poft paullo portarnnt dona Sabci •
Jamque puer faftus hiflcnis iloridus annis »
Sub templi excelfo coniidens fornice, mnlta
Lcge fuper rogitans obfcura arcana reclufit:
Quem Dominum Baptifta lavat Jordanis in unda ,
Unde falus asgris. Ter maxima gefta fequuntur:
Andivere etenim tellns , & ventus « & sther
Imperium Chrifti , cecorum abiere tenebrflc
Ex oculis : furdorum aures patuere , loquela
Mutis clara fuit ; mcmbromm habuere falutem
iBgroti firmam ; conceiFum currere clandis :
Aufugit rabidus non raro e corpore DaBmon •
Pailentes animas Soter revocavit ab orco ,
Quas iterum juflic mortalem degere vitam •
Poft gravis excepit menfa Pharifflens amica»*
Et facris pedibus peccatrix ofcnla fixit.
Occurrunt pueri ram^s, & carmina promnnt.
Frigore percujfus vicinx mortis in borto
Sangainis exudat guttas : vtncitur Jefns .
Liftor ad Annam vinftnm abducit , & iftibus inflanf »
Percntit ( heu ) pugnis , vifu miferabile » vnltnm •
Heu nudat, religatqne artus, tortifqne flagellis»
Hinc» inde ingeminat plagas, corpufque cruentat^
Tum capiti infnltat, fpinifque coronac acutis.
Apparet fecies atto iFcBdaca cmofe .
Indutam lacera demonfirat vcAe Pilatiis »
Y a Si
140 r E T R I
J5i poptili fabiem » & voces compefcere po^»
Ac noa baccbances aniinos criiciacibiis cxt>lec
Foncius , inlbncem ni ad mortcm damii^^ iiH^iiapi ,
Imponunc igicur cruncum, Calvaria dttctinc
Ad loca;' Chrifium cnide)?s jin ftipite figunt.
Nimivum , Japidc e duro , diiroque meedllo
Scirpii hominttm, fi dira necis ladibtia ficcis
Cotnmemorant oculis» quam paflu^ Re^ot «f yfflpi .
Ferfufum Chrifti prectpfo ^orpus odote
ptim ponimc in dura excifp rupe fepulchro»
IUe homiiium femper cafum miferatiis acfrrbttmi
In quem pertraxic primomm eulpa parentiim ,
Tartareas yifitfcdes. Erebumque profundum
Captivam uc ttttbam fnperas revocaret ad aiiiras.
Advcntante Deo ^ variarum monilra ferarum
FrotinYis horrendls implcnsnc yocibus Orcum :
Aft f^ntmc afrnrgont dextra, levaque piornm ,
Nec non titrba patrum dejefto liimine |ata cQ,
Quod neqaeat dignas OoAiino perfolycre grares.
Hofiibus affli&is, ad coolum morte reclufum
Extcmplo egredtcur yiftor , fpcumque criumpfaans
Capcivos trahit e tenebris ad gaudia vits^ ,
Pcrpctuum Ikti m patria potiantur amata «
Tantus atxfor iioffri divina in itiente repoftus ,
Tum niatri appa^c lacrimanti a mortc reftirgens
Primus & hinc aliis, quos fiimmo clegit amorc,
Poftque dies aliquot, fociis fpeftantibvs, alcas
Sublimis fedes pecit ad certeftia Kegna ,
Sufpiciunt, ii|!:ttntqtte oculosr fed candida nttbes
Difcipulis aciem obtufidit, privatque magiftro.
E coelo Paraclettts tanc orancibus una
Difcipulis , datur igfrttfe cum ttlrbine liiigttfle;
Illi promifiam numen veni^ntis adorant .
Judicium tandem exrremam cantare Po^ta
Horrefcit » fed enim magnis volvcntibus annts
Hoc crit, excitse proprio de palvere geotes
Cum fiftent fupremi Judicis ante tribunal .
Qui exegic p^ria h»c magno moaiimenta Macmi ,
Qui-
GiBULLl U t. 341
Qiliqiic bkbkdcro Andinos.de fonce liwAftpt^f
Maccius ifta pio moduktiis catmina fenni,
Gratunx^opus iiigeniis , duroque pcrennius «re«.
Emeritahl Aonidum laitruml, vifidenique coronaml
Contextafm cx hederis«qu» do{b39 prantin froflCiis,
Haud ^ofcie Vates» (ed openi Auno flagirat tmtnt
E coelo» una Dei mcfrces fibi fola laborum .
Alterai Calliopef,' qu» menti carmina ftrndat ,
Virgineliffli decus eligitui^» matcrque Toriantis,?
Peftoris' afFeftas movet , os ^ Atibus urget ,
Signat cunQa mantiy expolit. illuf^racque cr^rierida.
B^nCb^Palter, gregis cmb cvCx eA credka itori
Cura : Vices fuperom geri$ hie fu mt*liiie Paftor »
Ta procetunique', Patrumque decris te Maxiriie Clemensy
Vatis optfs fanti triulco'Cumtf1abis doriore^:'
Sic etcfnim f^efare dee«t jde Priricfip^ Samnio.
?iiattf ago , mi Mi^^ci # ItVeritis nullflt 'fheonls
ela reformidcfs afquanl ; tu^ ca^mitta rfairiqao
Grant, volente Deo, Cl^eriti iri fis^iiU rivenCi
Maltaq[ue j^rci^ids ve^liqifis tibi cpmmoda vitss ,
Atque tifttm nomc^n fbmpeir', laadefbue manebtilftf •
Magnus honoi^abic Vatem te Peltriui Iiero»>»
Heros, fir«(idiiHri oiin£lis qtiem V^^tifMrB ipAr
Coelidolam f atev Ktbe^e6 demt^c olym^o .
Magntffifiiitfs ftiiHee^^, fbmiiDonim a fiiAgtitna^ liegam^
Ailgufta rttafO^t^tfoi n<m pk^ftantior alter
Confifio : fommis qui ornac virtatibut orb^ni .
Is te feccffHet ^palo » qaernaiqae coc^ona
Ta omatas , feries fablimi Vercice ccaltim ^
VW.;i'y'
Y$ AN-
ANTONIIJGIGANTIS
EX FORO SEMFRONil.
De Vitts TufeahHd Joi ^aptiftd CampegH,' Efificfi
Majwian» m agr^ Vomntin§>
NUnc hafniles primum conemur tollere verTus»
Ec noftra afluefcat magnas intexere laudes
Pagina: fume atiimum, ac torporem expelle, Thalia»
Splcndtda Campegi dicandus tura beatt^'
Rura humili quondam Saliceti nomine diCta , . •
Tuiculi ab aufpicio fed.nunc meliore vopata. -
Multas illa quidem Iraljfl^ jam nota per nrbesy
Ipftus & domini fcriptis celel>rata difercis.
Non igitur rerum ambages , aut fiCta fequedMir r
Omnia quin celebri reieceoius cottiona.famsrh'^' .
Sed tam^ inuka loci iHitts omamenta recunmoc
Una animo^ ut nequeat laudum fervarier orda^
Temperies tamen inprimis , coelumque Calubre . •
Laudetur : partim indiciis id Phoebus apettis
Arguit , exurgens tcaftu vel femper Eoo^
Confpicuus , vel raro atra caligine feptus .
Partim etiam indigens oftendunt, qui robore firmo
Longaevi incedunt plures , viridique feneCla
Haud cefFant duro terrafii «Xercere labore .
Nec minus illa adeat male fano corpore fi quis
Rura, brevi invalidas firmabit tempore vires ,
Aut requiem plane inveniety morbique levamen*
Tum matutinas «ftivis meniibus horas ;
Atquc adeo mediom 'Htan cum fervidus axem
In-
Gl aA NTi S. 34J
IllV^tiit.CilitfD , lenis refrigerat aura 4
Mox uber glebe » magniqae & feircilis ogri
Cttltam a^irari libeat, qoo faaad Ixtior ullns
Feliineos intra iines verlatur aratro^ '>
Frugibus bmnigeni& hit magna explere quotaniiis
Horrea , & optatum potis eft fuperare.colooii ;
Optima quin idem ^ert» & molliflima irina« .
Ut vineta putes illic florerc} Falerna •
Tot bene cuba foli foseundi jugera parvus,
AUttit haud rapidis » lembofque ferenttbu» ul^dia
Rh^ntts, ad ingentes viU«percommodus.ufusf$
Sive quid efferre inde libet , feli a&rre neceiTe efl »
Se^.vteina juvat quandoque invtfere rura> - >
Flurima quas Cfreuih late oxnant sequor amowaftim ,
Nobiliumquc .Qpibut dominofum, & fplendsda cuittt«
Preterea fqual<i$ .large^ eaocrorque rubentes |. : ;
Fit)cerofque lupos» & parvo» fufficit, atqut
Molles pifciculos, & grati nempe faporis..
Ipfa etiam fluvialis aqua , & periucida .curritji
€t bona [momenci quod non p.ui^ nuUiud m^ ]
Efcos ard^nti peoperc moiljire ^aminp ^ .
Atqiie per a^ftaj^e.m perfttnctertf.membra falt^btiif.
Httc etiam ac^edjt , que laude. efi digna voluptas »
Innumeras pafeit,voluct)es : ibi Pbafidis und«
Nomen avisi cdeve^f ,» & Ittstfiir amicapudoiri
Nidificanc r «P tuii>a a vium. inftnim minoffufii ..
Non ibi vel perdixdeefti tet.petegtina eotutnix»
Et merul«y tHrdique fuo-flafit tempore obefi.
Prcbet iteni damis latebnras « paffimque vagantes
Prata per » & cuftns eeroyttnt^y fopius agroa -
Anritilepores^variii-ut miettfibus anni : /
Gontingat» grato^ezerccnteim men^bra labofet^^ ^
Accipitri » laqueis , cane » Viifao» H retibus uti •;
Nec umen hcc cum fint.jDgentia conMnoda mi^)
Natura^ ptoprio conceilk, & miinere Divumf .
Non etiam iniigaes magnam, airs imitata pai^i]itefli
Addidit omatlH; hinc eft ppnaria, & hbrtqa .
Goafpicere inrignps» uc Aiilt^.ftDte lutenQ»»
V^ Cen-
3W, AMTONfl'
Conlicaqoe arborifNi» qiuUbea ^ ttqoe falatabiis ImUs;
Et duQa egregie in varias topiaria focmas.
Qaorum ego fi nicidam fpeeiem compLmdere ver Al
Evaleam , nihil am firtiAtt ijfcuBditts ittis ,
Pulchriw attt vifa^fferem me of&rre legenti.
S«pias aft eadem verba liadfc icetate Aacebit ;
Singola nam miro fiilgent' concimyi decore.
Magnam prcfertim Villam ( an paloeiar 4icaa
Regia ? Jnifptciens ftnpet , ac fiiUiixliii;!t%flla
Hofpei, Scoi^dta primo penetmlia iteifm
Concipft ampla animo tadtss^, vetMi^MiA^fa iMge''
Majota . oSendeiis ocnHs > mil?Mar 41: dha
Atria, & atriela , atque adfiittfta ovbitttia ^ & onmes
FeraipidQi pattcs fnpra veftigar » ft infta » -
Cttnftaqne magnificis in coelttm laodibns efferti
Et meriro s neqne enim fargh; totmofior «Ba,
Nec mage cnlta domns ( Itvor ptoaiA ^nis abeflo )
Sapina qna pingnes , Rbenttl^ne intecflQit agtos .
Sed neque» mi , calafflo ^amvis proptoime ,'filefida
Pars etit inferiot tefti» p^itttfqne ftfptffltt»
Ut fatis ttna domns fpeciem pf^fefetat ample .
MultipKces ttti partitit Aint i^omina cett«>
Quoe non 4rina modo , & fti^randa cibieititi^«tmduar,
Servornmqtte miirifteriis, ac «iibtts tfiitv
Verttm etittitt qoivis in M divetteek Iwfeev ,
Perbelle tHceptnm fe eotam dicet ; & amns .
Hatttm ad mttndiciem.dnfta eft fpatioft latentem
Subter bmittm via , <{tim ttfh decntrit in amnem •
Illa pftviQientis confttvta , & fornice ^eQa
Perpettto matis vali4i« Mcitur mi^nqtte /^
Totaque vel lai^go Sdliis fj^dore nttefeic ;
Miram fane opns , & ^mndi qnondim «nure<eiiiptom<
At fttptftas f tetnm jam 410S fefiframitts !in- ftdes » ^ •
Mi4ta «bi ^metetea ttittib HHrtingeitda 4apwftat >
Pr«cipnc*]!fe ingens feAtik^tiMlxi colmmfis i
PortifMs^,:afpeftans4o»Mim« fi^mqwe^tSrionee ,
Mirificum) ptesbet «tipittv^vtmmett dbtfftiri o :
Hoc itideii^iftt«ti«t^41fii««fttt«ne>>l|'Ml«is : >
, , Pa-
G I G ANTrS^ 34^
f airi8tibfla« iatifqw donuis coaftmi&a ftmtilrb*- i
Ptsftatc».& egetidos fkjtcciptc, &tqiic icihictit
Vcntoram flatut > at protinus crceac. cundcm » ^
Vel fmar baud Agte nbieixl tc^crtte icoiiis .
Sunt ^iqun mcdtis conelavid in c^Hmis • onmt
UCqneadeo ftrepitii r ^c ^nittts fcmoca* f nfurro ,
Ut minipMr infonm^ liccar teadncercinpfiec.
Nec puteirdcfiiiit ingenites» atque poreoncs
Dumilaqnevifrnittdajnnironim molc decori.
Tgm vsbpoflacos liiMri pcafpefiits in agros '
Miris qtripperniodia ocoteit , &.coedti ttentnm
Exhilarat ; gdidas fkvL flei^iM lMiin^< dd Arftoe, ^
Sivc fe.ad occafnfit;irertant« feii'9d|i& ^ crtnm*
Ac frons ilia domns , Anftri qam «teigir in orani ,
Continuos coUes^ tt ccl&s profpieit arces
Urbis Felfineerviaiqud mcliiifima qucrro
E laptde invefibom ciiio dcdncit, eTuovc .
Qnid callesmcmor8m^& quosprotcgvt«mbrarcceflras
Compittqoc apificfls ciBeum fpeftaocia campt^ f
Aut quos concenctiridc^es aumra v^oiucmm
Excitat exoflMis^ pnsitplpfo in timine tcdi f
Quis vero digne vivax& dixerit imqnam p'
Qute magna in m^ijgno lymphis cnnentibnf {idlt0
Inclufos fervant piftes y acccderead efoam^
Atque mairainawqeniic non cxhorrere Mcanria ?
Illa autem ma^iV lioc «tiam micandli vidcntur •
Nomine, vicini-qnod aqtus e flniniaie alveo
Accipiunt jogee , iim^o reddcntc cahali : ' '•
Vilfx ingens d^ecns, acqoe animo.pnsdnfec (cvAmem
Scragula veftis item^foict, acpretiolbfvpbllex *
Dicenda, & quaiittiS'*4:dbus nitei: omhibas «nfit;
Qua bene con9poifnm'Jtt<fnMt ferita leAos »
Et conop«a egre^ioVentexta laiMMre*'" '
Quaftle^^a^limi te^fit moros pendemia^ nd lingtKm^ •
Ai%en#6qae , anroqae ,. tt vario diADnAa «iim^ v '
Qualia cermmtttc RicgCMi intiRi teda^^^tcntnm s - ^
Et qua piet^idic phld^lis ^ atqUC' ««pdtis '
Suata pavime m /Jt ftB», ulpqdri5|ue Wwlfen»^ > -
At«
34« A N T O N I I '
Atqai ego fitni is fain, inframeiis qui caifmilie dotes
Enamerarc velim , qiiets villa, & fuiKias abandant :
Nec fi aufim» {mk^r Viocis afpim Appllo.
Hoc fit fcire fatts, longe puicherrima adcile
Omnia, magnantnAqoe virov&pnediirite digda:»
Non Parii lapuier, jttc»r , non ^snea figna» . - ^^ i
Plurima que Tjrbris £orfaa miratut, & Amiis,
Confurgunt illic^ aulafqiDe , & lin^ina fervaat.
Nec tamen ignoro, .minimum-quamicotffecat.vfttfll
Signorum otnatuSy.qujO cctera* pcocfus abande
Contulerit natunt potens., atqueuittis aeumen : *
Sed vice mucopim lapidufay rigidifoe:metalli,
Si quis eo accedat, ^a^^tcmpore ruta .frequentat
Dives bcrus » virtuce viros , omni^oe iepore
Prssflantesy iiiic incer fe dofta fdrQbtes
CoUoquia inveniet, tales fiam fe:xptr amicos
Munifici boniras Campegi abducft-ab'nj4>ey
Et nitida excipiunt laotis tridinia. ttnenfis - ^
Tanc Academiam potius^ grataiiiqiie^Gaiiicsnis^^
Dixerit bofpitium >. quam viHafn :raris::am€Dni » \
Praefertim u adertt. tttiU Bologiietiis.»: & ana
Slgonius domino anee^aliostdfieftit^ixterque* /
IlJe Senatores inter cbriffimiisv idem'^
Cximio Phoebi vates infignit hoaore^. *
Hic florente ftyio late monomenta pcfr orbem
Difftindtt» magni Ciceronis ptOKtmsf (criptis.
Ipfam prxcipue dominiam mirabiljar inftar
NuminiSy ac illo infpcAo mage^^ketlxs abibit,
Quaai fi cunfta iimal fit contemplatu^ ibidena
Marmora Praxicelis«.£sLmofiqae.«ra Myronis.
Si vcro audire iUius dodiflima vecba
Contigerip, f#cli' ba«d dubie veftigia prifci, • ..
Atqne fales mediis dignos egno£eet Ath^S w: -
Quafliquam aliis eisiam illuftreni virtutibas .ofhofs
Safpiciuntque vicam » ac cffcrre ad fideta cecta&t
Laude extolldntes largis pia mmeifa dextris- ; .
Sed quo me di verfa rapis ? fam define vetf«
Garnre illtpido» fatis cft utcun^ve Thalia
flSC
G I G A NTI S. 3^
Hmc calamo curfim infueco potuifle refarr^.
Forfan & hinc aliquis vel captus TufcuU amore « '".
Vel cerce in noftris illud fordeicere cMrtis : '
Indignans, ejus lauJes fibi fcribere fumet, .
£t nova m^jori fbciabit carmina pleftro» .. • \
Atque ita Campegi villam, nomenquev Joannis
Baptifte» vt^par eft^ longum «ternabit ia svum*
EX D, GRBGORiO NAZIANZENO
de Vita vamtatt, commum^ omuium
Quis mihi.det celeres Aquil«; vel dirttndinis alas,
Ut avolem ex morralium
Ccetibus , ac deferta vagejf .pex Jnftra' fctarum ^
Ibique contubernio
Illarum afBiefcam? quds fam mprtsdtbus ipds r
Fideliores autumo . .
Namque-ita fors poffim lcviui ttaducere vitam »
Tot hic refertam £raudibu)5r :;*
Sed famen hoc iioum« generi haud commune' ferino»
Exors mihi dari velim ;
Nempe Qei gQarad^t-mentem, & coeleflia femper
Curantem , omilfis pcrditi
IUecebris f«cH, ac^^rupta compedc f«va
Immanis Orci principif • .
Sin rpiinu^ effugere binc liceat» nec mc efic mahMrum
Rex Coelitum expertem annnatr
At cuperem a^riam in «fpeculam confccndere , utcrbis
Me poflet omnis cemere :
Ac ^lJAm exaudire.^Mul , dum taUa vocc
Scpe intonareittvmaxima:
Mpttaie homines/ fluxum g^us^ atque caducum p
Quoufque tandem fomniis :
Delufi faUIs » leyia » & ludicra fequendo »
Summum reiinquetis bonum ? -
Infpicite.o mi&ri?^;c«nQa ut fub Sole ci^data
Sint moi^ti , SC uwjmM debita « . .
'->
349 A M T O N i <
Bn viridi hic imper gaudeliat flore javeAW ,
Membrifque robuftifliiiiis *
Hic forma egregia , & pra&fhntt corpore duduiM " - ^
Verterat in ief« MMltim
Lumtna ^ uc ante dieiyi «unfti^ fotmofioi^ aflrU
Cofrlo renidet.Lucffer .
Marcia hic arma nstmi forci tciadi^ai^f boiiore .
Fulgebat hic Olympico.
Optimus hic agkate fcras , & vinciere curfii' *
Damasy & aprof «irilHH 4 ^ *«•
Hic mcnfas vino, daptbufqne^gi^avabaC opimis ,
Ec tcfra, & flere» & mari
Ingluviem ezpte(xiif/Sed ebitcetepkinititi , uc ontne^
Ntinc curvi & infitml fient.
Corporie ejtceffit decov , & fubeoncir fv nefta
Defloruemnc omnia*
Langtieiit eff<»ttt yttes i vent(i(qU0y guktque
Onrnis volupcas occidic . . ^ .' j*" '
N2I prope itdhQevecitteiit hmiiiiirt'^ni|ltffiiMfc^Ichri^
Ducunt anhelum 4^ritnm.
Rurfus & huc dcie^^ae fimm advertjte mtwttsk^
Ec vera falHs cernice.
Hinc fermoAe pdte&t eA, bic in^giltt tvotttill
Alto fuperbit fangutoe • '
Confilio valet hit r MHtre hie 4Miiiift' nbvic ^ -ii''^' ■
Arcana, hic eft dux mmntis*' i
Strenot» in bellir^ M« opee fibicdQdidit mplii^
Talentacjue auH^^nrima..
Hic rigido tbrqiM popiildrefamine
Oftro hic nitensy & laureo
Sic tumet, MUfgim ipiom forrspendac 01yai{i^
Veruntamen jam omo«s brevt \
Momento exigulffifiq dneveiii^Tcrtemiir» k, omflM
iBquabit unca falCe mofs*
Servos, dominoi/ino^f, bpiboCqiie potenwf
UngD tenebrs , una tt dbmiis
Exciptet amOoe , qitamvis fibi mttmote pcivt
Sepulcbra vivenuf druinCv ^ :
Ae
GIGANTIS. 349
Ac titulos fciiftra fcalpant, & nomina fms i
Namque equa lanx piQnes manet .
Et jam jam nudatsp eriqdus calv», aridaqutf ofla . ,
Jam deifnet fuperbia,
Pauperies , morbi, rixeque ac triAia bella,
Et eiFcr^ libidines. ■
Omnia corporea limuf bMc cum mole peribfinfy
Donec fub borrendum tub«
Clangorem rurfiis )ui& confui^^erCy magnum
^iftamur ante judit^m.
Cu}us ad imperinBi fwasL pktlt £i&fi petenni
Plefteiitufr ; at pii optima
Prsemia percipient, ac tiita pace' ftlteiitilf
C^Kis locatis in fedibns. ^
Proinde meis diftis prebete fidolibas Mires,
Grav«m & vetemum pellite .
Eja ogite k mimdiim fngite • & quMum^iie dddftK
Fomenta ferpens fuggerit.
£c genas» & formam, fc fafces, & €pes infidas«
Uc ftcrcpra arbitraminir
In Ccrlfimque oculos, &nimumqtie^litMllite> rer»
Ubi fpnt opes, tSt gaudia;
Que non tempus edax/non nHa injmiii tentic
Mutare , namgue ibi Deiis
Verax illa piis antmis bona tanta panvit»
(^uae nec oculus vidit. iteqoe
Aurit percepity ncc irem morcalki pofriliit
Corda mecKtando aifequi»
^d Lamam Vatfrfirram jUfOttatam •
Egregi» forms Jjsuaes» feu ctiteine prifce
Concelebratas , fivc recenti ,
Ur Jubct alFmnar m^Her flbi pulcbra licenter,
Ac multum fe ia8ct in illis:
Dum nitidis dculis, & lasvi gratia frontty
Atque comis iirfidecit aureis .
Sed
.|5o A N T: O W r I
Sed mox :pauhtim cLeiloiercentibus annis,
Auc ulcro, auc iavlta teponer.
Aft amml qjaecuaiqu« bonas e(l femiaa doces «
£c pe6lus fortica pudicum ,
Haud quaquam ttiftis m«cuens erit illa fene&jB,
Nec cultu cxulcabit inanl.
Quin Regum quivis uxore beatior «vum
Tranfigcc » ut facere admiramur
Te te ope nobilium virtutum Laura tuarum •
Quarum fplendorem baud nitor auxt,
Nec gemme equiparare valent , quas utraque plures
Diverfis fert India ab oris.
Jure igitur tanta te Flora illtiflris honore
Excipit y & quocunque Ibcorum
Tufci Heljconis adit ptfleclarum nomen, eodem
Battiferrae fama peragrat . ,
Qttod noftra hsc »tas,.meiioribus «mula fedss
Grajorum , te leta vocare
Jamdudum Sapphona fuam confuevit,«in uno
. Hoc etiam felicior illis ;
Nam cttitrix tita Mofa facri intemecata pudocis»
Carmina caflis auribus ufque
Digna fonat , laudefque Dei pleCbro aptat Etrufco ,
Quas numeris coelcflibus olim
Jeflaeus cecinit vates , qao hic gratior aura
Te fequitur» majoraque longe
Praimia deinde manent: cqua cum lance rependens
Fafta bene , ac bene diQa ptorum
Rex Coeli , «ternis redimitam tempora fertis
Atheria tc in fede locabit ^
Angelicis ubt junfta chorisy animifque beatis
Perpctuos modulaberis hymnos.
Sed tu Lauta tamen, dum meate hsc concipis alta»
Exiguos nc defpice floreSy
Quos tibi. ad indicium ftudii, atqae ingentfs amorisi
Legit parv 1 Mufa Gigantis »
Dum praco in viridi terit ocia » nec fibi vifttf
B^ iiudiTni cxpers cfl*e tuatum:
GI6ANTIS. tji
Nobilis Urbini cum non procul urbi» Penates
Ipfe fuc9 veneretur, apricas
Qua valles fecs^c , 2c Sempront mcenia Imto
Subter labitur anine Metaurus . ' ■
De Cpfmo MnBee Maf,no J^iruria Hhici* . y
Attt Qua laude , vel quo , Pieri , cavmine
Digne canemus nominis Itali,
Etturic nedum potentis »
Eximium decus, atque robilr?
Muf Ne tu id pufillis verfibns audeaf #
Scd magna Magnum ple&ra fonent DQcem x
Quem Mincti cygnus dece^ec
Elyfiis revocandus oris.
tAnt. Quis ergo laudes illius inclitas
Feret per orbem ? quit venientibus
Teftabitur fseclis recentem ' , :\"\
Impofitam capiti coronam?
Muf Ignare, nefcis, Tufcia quot frirof / ^
Alat celebres dotibus ingent ?
Hi Maximi Cofmi tum avitof , . '^
Tum proprios referent honores •
%Ant. Non immerentemy Diva, redarguiss
Vcrum hoc roganti dic age ! Qttis ftbi
Tam grande opuf praeftantiori
PeQinc concclebvare Aimet ? •
Muf. Peerum inter omnes Angeltum meft /
Fovent forores [ tabificuf procul
Hinc Hvor efto] infignem ApoUo
Huic citharam dedit , atque cantum •
i4/!i/ Vatem o beatum, quandoquidem tuut
Tantam cotliurnus materiam numets
Tu nomine hc^ uno vctuftia
Haud eris inferior P<5^*tis •
Muf. Ducem o^beatumg qucm magis in dies
Orli beoignos piofeqiutar favor s
Ilft A If T O N I t
Heroilpiw ii« j^r^ praTcis
Poftera tc annumcfabk letai*
■r t
Ad CamUlum Vaymm StM$mrm ^^wmtnfif»
de Uudibus Huris .
Vica faominis , behe qvl canos fibi cogit^t aiinos
Vivere, ab urbe p^ocul Ixtus agellus eric.
Villa ubi profpefians ifi cpll» aflor^atamceno»
Et fontis vicre^m qu^cus pbumhrtt a^uam*
Macur^ buc adeat « fvpcrapr ixm €ocp0re vices »
Nec yincit validos ssi^ podagra p^ie$ ;
Copia libroruov n^eoteift ffomt^tttr ab omni
Explicitam^ ^prj^^ qvifLf^ ftit^r Urbis alic.
If enia abiegna coris kftf toige pr«Act ebamis ,
^ Vafaque concedant aurea fifiilibtts .
Sint procul arte ctbi juknia. fnmptvque pacad,
Nec parca expeiOet viiui.FakfMfisis< .
Hortus» & ip(a cohors, £uccidia» It bi?ta capetla,
Vel lautas poterunt ftipp«ditaee .dapes ;
Ruftictts inter4ll#/vic»iM> t flumine moJles
Pifciculos domino mifiefi gmta fer«t.
Intefdum leporem » aut deceptas arte volwssas
Defereti mcpmpto (edulus obfequio«
Ipfe domi ^fi^m mniiis m«c iibvidat liof as ,
Libcr in apijiCiiSe mmc fpatkti^ agcia*
Ccslicolum regem fuppkdi ia vota, precefque
Sxpc vocaus» illo aitfpiee ciuiQa gerat.
Vere rofas «crans-^ & per Utii&ma J^es
Prata leget , pa(&m diiice qoereacur aves •
iEftivos viridi Soks v^Imc kk «mbra»
Et quflBret prlini firagora opaca die .
Itf ox dulces carperttem was ^eftare^ luvabit
Agricolam , & iocti mi|!ift poma mailn .
Tum vigil hybernas exteadat lumine oo&es»
£t duras hiemes arceat.tgne fecus •
rerea ^dlnifs CQBipr U im c.agmine aoiicos^
Laudibtts in Gcslinn ma ilMI& liK«l»
Interdum kdl^i^ ndrrantcm urbana fodalem
Excipiens . meiYtfori plfittma mente ro^ec .
Infolitos fafoe9V'& ludum fortis inanem,
IUius ifcnimnai»'audiet . huju^ opes .
Tunc magis obfirmans vitam laudabic agreftem »
Hanc co]et> ftanc rcgum prseferet imperiis.
Cui fic continget fenium t^aducire, porro
Corporis: atq[tie animi eft tuta reperra quics,
At tibi, patrone illuftris . licec omnia lcta^
Cedeirie& ad votiim profpera cun&a precer:
Non tamen hcc adeo optarim liberrima ruris
Ocia, ut urbe omni tempore abcfle velis.
Id tibi ncc Genius, nec amicns fuadeat auQor,
Qui tttus iii patriam fit bcne notus amor;
Quive tuam norit virtutem in rcbus agendis»
Quam multos opera, confiltoque juves.
Cttlta igitur quamvis vario Argentina lepore '
Geftiac alfiduif te retlhere finu;
Emeritum fenium, & longos cum laude labores»
Clarorum & mamorans fafta imitanda virum ;
Propoftti camen ipfe tenax hoc adde fequendum
Civibtts Gxemplumy magne Camille, ttti^* .
Publica privatx nempe anteferenda quieti
Commoda » dum refte membra, animique vigent*
Hadcnus ergo pacer confcripcns rura frequentett
Curia ne ableiitem, ne doleatve cliehs.
Difcat & hunc vit« duce te fervare tenoremy -
Qtti patciiB ex tnimo dicier optat amans*
♦ • • • » •
£x Uatico idiomate Latiiii rtdditum^
Accipe languidttla , qus nuhc tibi voce , Lycori ,
Ad ftrepicum citharae carmina fera cano •
Quando ego non potui toTa te luce videre»
Oum paflim huc illub anxiuis ttfque vagor.
Scpe hodie fontem petti te propter» & agros» '^
At nufquam audita cs» nullibi vifa imlu.
Tonu V. Z Vi«
154 A w T N I r
Viz tandetn e f^rib^s %ob flifceAmite Hffetfcar,.
Te fenii taci^aia ^^tu^ifb doim.
Ecqux tam affidue po|!;qit fe caiUTa ^ipMslft
Quin femel in fpecnla jppnfpicienda fQcm? y
Fac amabo', mea Iw, (WW^. l^ mmA wrifafflA
Longioi: b»c ^ruKQ MXi.e^t uiia mhif
At tu forte levi; recut^a^ ovljS^ fdpooc^;
Me Jove (ub gelido, Cipvm tdogk jlimP*
Goti , meornQL amaiblliil^^ omaMm
Sodahu.Qa , gHpi; i>ttnc i^ihi.
Sunt, aut.ii9efe, aut aoft ctnt^^ Aw fywm
Hcc niei]|bffa vit.2Miil ^fi^:>
Cur licteras fUirc |iMk 4ia||^ij(&fn^%
Dipci|}s finif ttta&?^
Nam quinque fam fei;^ fP^f^h nwSbuii .
Tufuiv qu«ror jfl^iii^».
Nunquid tibi fluxiffe n}.^, d9Qfl|lK fiaili?*
Sed abficv^oc m iufyia^,
Notamve tm-pet^ apiK.o In^u^im. caiO^idoj^
Quid ftgQ? num te foffitan
Mlnas vsdere pogitf m ? ftc^ nteqti omtnft ,
Dii tri^iti ayertan^ pia^.
Quin opcime. tibi c^e».tc%ue n^iKiiQ^^
Gig.aatMir.amoi*eL .p]|ofequi:« - - . -
Tam contii^i^i^ cre4o* V^m l^Vens^ veliioi •
Aft interim mihi male
Scito eife , Gp.ci * non q^iod arcps laQgueant ,
Sed quod faboret fin^ta
Mens, dum tabellas ^andiii expcftat tuas,
Quod te pef pogi^s: Gcatias
Oro, hanc ux iUi deleas molcftiani^
Sic te vicifliii^ GcBlit^s.
Aoient benigni , ic }ani: tibi diUtil^AI '•
M
©I G A N?T I S. J55
AJ Albertum^ Aiiertanum (?^/fetf/rfo- PraMi
Pfaunfi A^p^^mu
O Collis altistllo^ilior tjogifiv M'
Cingunt poteattnnr ^uetf ^mt Eti!i>riain«
Infigoium o fatbts vhrocam:»
Fertilibul^UQ' opnlenta- gtebiv )
Hnnc la*tus hymnuin. fufidipe.ytqiiijfii fiici*.^^
Bifenti ad undas ^ntiniimiif^ t^nf
Prsconid: Ciyeni tiCbmk^t
Non humili , ^ieqiie hud^fi^S^
Prxclaram in illo naniqUe^' jpcrititlm
Bonique, & sBquidio-mtiii' infitmnv '
Mentem(|U& ab: omnii lab« tntam,
Maneribufqtie mahufA abftincncam •' *
His ncmpe quifquis pr^ditUB artibuti
Judex tribunal fcanderty ii omiliMI • ^
Hinc inde virtutum catervas
Ordine confpjciet deoo^o^
Sibi afCdenres ; nec fuperum Pater
Nequicquam ab- alds verticibus polf
Sp^ftabit^ il]iim^jn^ceint<^m« •
Aiirea< nec Theitiidii^^ paella .
Quae, ut fo«tut<, oHm n^ibns improbisr
Infenfa cems defeViiit< ^ravesv -
Coelumque •fuhlidie' /^< parentis'
Sidcreas' r^^tivir ar«w .
Alberte fed'flP, qiii^W&tibi' p«irc» '
limminavos' iuAif iae' g^rutlt
Fafcesv ea«V-frf?«4brf'
OnilrffcvcorfbJHatls< dtfch' . *
Dum ncc i«w«i?s-^etti%ein'^rcos>
Inferr4''Pi»i^<(^«iiif^'ffAitis'> xnalr .. . •.
Quehiquanr dp^iiifi .fnudie imiocentomi .
Afft 4lomihainf rabifeipot«titum'. .
Vos & iN^irignam parre^ cartfntibus r
BmMqiscaiiiilttt^^ws vUun (.;•»»;/ .*
l X Opas
^S^ ^ N TO N I I
Opus) taeminl, advenafque
Prxfidio, atque inoycs foyetif. ' ' '.
Dii magna vobis prsmia pro bcnc
Faftis rependant; premia, qus voraz
Nec tempus unqnam anferrc pofllty ' • '
Nec Lacbefis vioijenta dextra. ^ ■ ' '^ *
Tum vedra doftis nomiiia pagtnii». ' ' ..
Veflrafque laudes cartpme pr«di€et'(< • .
Amabili , cuicuQiq^e deSjEter ' -.r-r: .
• Cynthius aifjuerit canentti.
Me namque gcati (qmdqotd id ed) tibt
PrcftaiTe amici *^officiuut iuYat, • • .
Meifqub te» Alberta^e dulcis»
( Quod pottti ) voluifle parvis
Oniare fcrijpcis ; dum poptilus frequena
Pratenfis afius approbat integro^» r<
Tuamque prDCuratlonem • . -. .:
lEgregio celebrat fiyiotig.
Ad Carolum Sigonm^ *
•
Muneris bifidric iin^m , lctumquc , boonmque . *
Gratulor hoc primum tibi- i^oiiiine, dpde Sigoni»
Quod mentem alliduo explicitaqi» longoque labore,
Fo/lmodo amicoriim congrefli bus , arque kpoie
Sermonum, & grato.cp^fp^ftu ruris aprici .
Liberius foliro inrerdpin reicrea|:e Hpebifb'
Quin & corporeie haud firmo fat robare vires
Id pofcunt^ primxqiye. i^as yici^a feneftx^
Scilicet ut vehemens Ai}.d.iufn.. vigilefque luoetnag
Seponaf paulumy falvufque,& letus ^micis*
Et tibi jam vivas : noftrum i^uo longius atvun»
Sic florente ftylo exbnics^ ac voce fuperdes, .
Ut tua perpetuo mortales fcripra ^valy^nt^
Deinde tibi ex animo /«tor» qaod gloria tailter ^ *
Hinc te confequitur, quan^m jion.eudeat>9lliit
Concepifle quidem Tods hoc? tefnpore fcriptot •
Namcitte ce quo p^fletit flHaJQce* volwnmap ytauTit:
" ' ^ t\ Cen
G I G A M t I S. is7
i^etHXim Icalids, extcrnil.qu« excipi m orls^
Vtdiet ubi culcus lingust ftudiunique' Latinoe ?
Quas omnes veluci immenfum reibnare^^ theacrum
Audimu^ Caroli laudcs, nontcnque Sigbxn.
Nobilium vero Procerumi potes ipre» virum^e
Oiarortfm pTanc ?hnuAieris pyof.i^re tabellas',
Teilantes quanci fias i & ^ualis ubique .
Vircucis fic tania tusti at^cf ur ii>timinis inftar
Deniqne re qulfquis prsfens venerecur» tc abfi^A^S*
Dofta* quidem monumcn^ia' tui jam multa per orbem
Manarunt, fummaque tua cum laude leguntur;
Aft opus k9t Ifiii^e ^ecerfs quPo majns ab Wni
Parte animi prsfert ftudium , ingeniique laborcm ,
Hoc magis ingenccm^ccorh fuper addit dCervumf. '
Quinetiam ulla {it>i penittkS' nc prsniia defmit
Digna tuis meritis; ecce illuftriflimus itte
Indole divina^ 6f cfera vifcute Jacobus
Te fponte officiis , & gtandi jhunerat avrov
Magnomm exsquans anifnos, St nnme^ rcgum»
lloc uno dtgnus fa£to , quenf florida p^flthv
Ingenia, & lingvte, cilormiquey & pleftra' celebrent:^^
Quamquam miile modis aliis, atque artibifs altam
Materiam prsbet lau'dun1i, fetl ftfenutx^ ariiiisf
Tutatur fincs Romanos , ac vigil aifces - .
invifit, fuhinto feu niagna negfocta ttzfksit
Confilio, feu dat populis fefponfa benigAe^i
Sive ille impatiens friitfrtfd^irj^erdcfc tcnfpttltf,
Ingenuo exercet nunc fbrtin thembr^ labore ,
Ntto^ «htmirmt fludio^ rccrea:t ; doftif^ue ftbellis.
Qttare etiam hinc Isetor , juvenis qttod gratia taiiti
Te foveat* nec noh donis^ & honoribtts^ornet.
Tu ver6* virtnte tua , cximCbquc fav<rte..
I^rcfentis fiecli , a<f venntri hude per^nhi
Gaude: vel merito, vir.praflhntiffime/cujtfs
Nunc opera effiscit , multos ut que inte pei itHtio}^
Italia in denfis languebat merfa ten^brist
Vivida jain fupe^s^ fcf tollere^ ^offit ad ivfm p , ,
A« inct«at tandem vcre HlWtaifetocaav-^^ -"'-' - ' '
^ 2 j »£•
y
BEl^EDJCTI GQRII
FJL O R.E N T I N I.
9
Satis forenfi (nec (ine f»om ne)
Decerpi^e iicclinein i?tiam{iho
Faiae dedk mbeata busum > . . ' .
Satirque rv§|«$ faliere fahdol»
lilufif Aulff. ftilgor /& «rets . t :
Falce? gojf^nis bi5ifteatQ$ f ^ „.
^- - : . AnibigfiQ ma^efectt oilro.^' » ;
Sed ycir(5pettem f ulguris >ci raodum, i ..
Videnda.ai»f? vijc obtulit.abfhilit, '..■
Speique fQrte fucciplenaii^ . v . ~
]^une iteniin male fprpis^; n^inrQI *
Af quq9 fugaci I^fit ima|ihie
Prsftigiafum . nou iceruin n^eof; *
Afflibit ol)t|it9$ , ineiqi^e ^
Facem ^nii^j oi rpopulp||. pt^V4f<lW
Impellot r ajic^ iam ^^itiV i?ive5i, • .,
Caligo f|,^Hps,.vjf ^ifnj? iisftpoteTS^ ,
Vigorque ^^ir^ijf, ptQpJnS^U^W • • r.
Dixifle v^t^.fy fia^^t ^i^. , ; rv . r.vfn Lv )
QU^ C^n^tiorjs mujFicf C^ngT^mMl • "^ ... r >
Chriffd df^bgtufnjy.i^r^sirenri
, VVff pe^, frBctffqy^. fiftat*
H«c una tecvu» px%, W^lf^
'.iii i'i
I i i.
« •
Ctt*
' \
< •
. • I
/ • r; » < «
7 ' ' • 1
' fe O'^ 'f I. , 35^
Curaraffli adarat : quos (imu] ntifacti
Catcnsi Amoris alUgavit
Excipiat Paradifus iin^Bb^d
iAdeundemd
... • V
Qus fe lutofo Glanis ab alveo
Remota late Cecina difgrcgat»
Hsec una Mufarum jtidoli^i '^
Me falil)us, FHi^4;^ .*iita$
Volentem; ad otida» evocafi oli ihris
Optataf curls otia* , t][usi tibl'.
Utcom^e' diftanr^ ^t irSkjii
Cplloquio piofior^ juiigVAt:'
MiraWis fortafiVfeniltbus? '
Excuffatn ab alto^ pulvefe tiMani \
Ad ufqu^ TyrfbeAos foWafttls
Vocibus incaliiiifc trteffri .
Aft in meduUis-, 8t iillcti nidfc
Scintilia flamtfide ^ft , f! c^ybenJ triti^H
Ardebit, »tferiis Itgafus'
. , Compede nec lapid^F^ct igdiiv "\-'^'"
Ergo fequaci rionTteeat Ijrta ' ' ' *^^- v' -_
Referre amicfl^ vocH iitifa^iiek ^ .^ • '^ -
QuaifiovT^percuffa^ ^bi^W - . ^ * ' . * *' i '
^ .Pama tuas* geWlhaif <»ftteha^?^ -' 3:.,H
Nec meteiiacem pi^o^bfitli aSlfcsffl^ *• ^'^
- Severa , torvos qtiae Thcnti* fatof eWt
-ij
OUtii
Crifpare vulttt^ , 8t refbriifaf -fli
vr.n rrrt ' .,
Excidtiim catapbAfJjk tircliW ^' /^ » J-
Sffptre multo viiida fatelMtt* i -^ ^ ^
Ut deftinatas rerfiigid ltiih« V . ^ ; "
Sohtefque terrarum' pytatfl^ - "' '
SuppliciQ pliifeuW^fclfet " -^
' ».^ A
Sicprflrientertjfisaiitifc^iJttfirf''"" ' ■ ''^'' ., ,
Lyraifl )U^Ut ntaet&iitmmi' - - ' > 2"^«"
Jangenris exemplo.0JWfl* ' ' • ^ 2=' ^jiq^'
, Tccfiad* fm (tmnk *ftli«k* ^^-^n^'*
Z ♦ tf
3«P B E N?E5P I CT I
La^boriofi tnole negocii... . . -.. ^,
His immorari fcpofica libet« . .^.
Pracefle dnrn^ curis refliocis
Imperio licec ocioro .
Ad euudem^
. '> .'
Ec me togato Juris ab.ocia
Seqai volencem prcelfa belllcus f
Abftraxic ardos, /comoiodacaf
Da cythar«9 PiUcaja,€borda3^ t
Aaro mtcantes ; te duce concinam ,
Decufla nuper cornua Bofphoro,
Cettoque ffibdu&as Vienns
Thracis ab imperi^ ruinas.
Alcema mixtis carmina |acrimis
Fregere peftus, cum Scythis jugis,
Effufa tempeftas, iuba^o
Morte tumens flutcavic Iftfo» :
Scravitquc pagps » & pecudum greges ,
Gregique junftum florem Alcmanni».^
Florem juvencc jqilit uni
Impl icitiini dare cplla toro I
Quat uffir arat igne.Fides facro
Has aut nefaftis perdidit igpibns
Hoftilis ardor, aoc equorum
tn ftabulum maie deftinavic •
Quin & Quiricum R^gia iQerarum \
Fropinqua j^avic vincv4a. c^mpcde^
Mirata vioaps ju^fque . .,.,
Circumagi obfiidiooe tumsif^
Difiefta ahenorum ari^ie^i^Iminum.t
Delubra nucavere» P^ftiis! -Dt^u; -j*
Meafura ftry^aq.i^ruJi^. eft ,3it<jr/n •
' Ambigttis mal^i^lisi^igtti^ mvr.JM
Dolofus udo fubdi^tfigg^L . ,, ff.vui /
brepfit ignis, fciffa rep|ig|»Q , ,/.> ,it , - - \
*r I « • •
• « • f ' ' • «'^
.(t • . •
^ r \
■ »/
'r ■ . •«'; /
T 6 a R I Iv . i4i
"^Maenia difliluere faxis-r
Et faiQ patentem, icofnderet ioipigec
Obfeflbr Urbem , j%m caderet i'v&
Sepulta buftoy ludaofi
Impcrii regiiBea VieiiQa.t ;
Nifi imminentem firma repellerec .
Fides ruinam , i^rAove civium ., /,
Supplente muros, boftiumquc .
Cefpitibus reparante va]]ttni«
At o quis aures eminus incatk
aaHgor tubarnm i^ qM npva conAuiiiit .
Vexilla? quantis tn GeleiMii . , ^
Mors equita^ catapbrafta. tutmii ?
Viden • revuifas Thracis ut riQiantt ; :
Vi&oriaruifY fras^M' adoreas ? . . j ^;r
Berfofque compellat fuga<e9 j - "
ThetttoniKis dare t^rga fignis?
Agnofco; Bojos \bim> Saxones. , .- rj
Hmc mifit Alfaie.rMplda Bohemrais.A ^r
Ulinc cohortes, hiec Vifuigist o / . ..
Uveftpbaiiot: icutic airnia' Hra^Snt.
Proh quantus ue^s %uxitiaribiis /! ^ ,.
ImmixtusIftro\yftt^aPaQnoiiua» /..r:
Stagnavit in caimpift » cnioKe ^ .
Decolor Amatbio « & . volllt«
Ad ufqne ripas mole ctdaverum t
Ut |am phalanges ncA eg6 dixedmr^ . /
Certare pugnantes, fed nnam
Efle Afie » S^tfaiAqqa .ftragem •
Jo fodales , vicimus » & Dei
.Pugnante devtca^.ri^imis tmpam*i i. r
Erepta viflores fitentur: . - { . ;
Signadbsblim^vtoettta cilbiCr
C^m Vaticanis de laqueaabils : M. >
IIbc lv& dicentTfacdtte-MeDotiibus. ^* ' - -r r«r t
Eruntque in aiinos te vitedi:l-. c ^ f i : ' / j
Odrffiilrpeiradieaca clad[i#.
<fciod fi ranotos viliaiLiiiaYea. . : ii, , .. . . ;.i
*vVV Ant
( ■» J •;*
■ • *■
I • '
( ,t '1 . f , '.»
}*t B E N'E* i^Ct I
Aut mquieti tda BoriiHvefn^s '^
Conjungec araal/im Bon>fl^ .
Balrbicus atbctlilyit hada-iv «
Vatcs futuri praefcius auguroi: , ' . i ■
Nec Aftra fallerif vot£<,'Vi4ebitt^ttlj ^ i '-f i
Fines cecefnfKe.^ft^r^^tr
Ire Aquihs Niflittddtfe irfis^tlm • ^
Et qui Tibifco lim*'|*wy^gti«k , <«*^ ^»'^ »
Et prima Savo Mfii fta^Qi^^^^ : :fF".'',.j.'
Budeque regales ili-WCHfi^ uhUt.j -."j-iur, ^in^, ..
Au(hiMl|:y«Miffif M^ f , ■ - i ,
Sic te pdteneer detr^iMtt^iitisV >iMi.> ./
•Invifte Re^sttf ;W]p^;: f tfij^tl' ^''' '
Labantis aflerfdry'5^1oH{tf' fj'^*" i'
Dulcis amor, c^luniieit^ti gtmis^t^ ^
Ut noltra cechent f««1lh iMilrbai^afli ^^ \:
Romana rurful ii«[m<'9H>poiit^eia >
Mocdere^ , conttzeklimM^ longti • > ■
Trans AAfilir^pMait Cinani; ,
Oh ergo pubes Itakfjrhttpdioif • J«
Perrumpe traaffti^/^UilfHi^ GtUitt ' ' >
Armis triumpIiafinMiV-A v^lllfi
Adde Hov^o^^Aite ti$\im{ilMv •
Sed, oh, canenti Batt^itpi exd^pV' ^ ' • / ;^ j :
Allifa faxo; coltlgr fr^miM* ' • ^ > '
Puer remittendA> &: fileitce» "' ^' . v.m • f
Gonfilio nlBlMir» choida .
' ^'Jwd' Hn^uf^f-i
- i t
- I T f * I
Poft iam folutuni I^tate nodM^ voc»r
Sic finiendis litibus?-- ;ct ... - ; ,,ii
Uc tamen amici^ ftiSlmf tAftmfbntai
EdilTeram quid fent&te.' > i , ' / :f .'
' I.audare femper fatlal^JVfetQf AidagMit. : . ^t . .
Pacienda fcrutari^ftMet^^ - " »: ^- .-'l
Hat quam libcntei» f«bfeqiti Lq^rphMC
Etdicccc, obfaClttfiilwBit' / » * i ' .
Ploreminm Harpaftum vulgh Cahio , Merit
Gymaaftiea Compendiumt MiVni^
rudimeatum» ' .
Devota bello fecula barbacam . -i r! : t
Edoifta ferto qtt^ere^f^lomiBv
Superque Regiiantvm ruinas t • r
Ruderaque Jmgi^ricMriim rayaciim >
Decus cruents carpere Laut^s ' .
Pacatioris.difeejfe. 4 jttVat ; , , ♦
Praecepta Martis, innoceijter ■ i •■.\ - - • ■
Qni ftudium {lam, & trttfittpltof «
Adcftc : pugrias Af nt^*lOlympica$ , ,
Duftumque ab Ifthml pulvere ftaikMiv-
Et c«dis expertcs iocofam tii( ' . .'• /
Militiam renova\fic txasi: '* f
Hic & Pelafgs dogmafaf^Gyoinalis^ .^
Difcique, Curfur^UQ, &l;Piig{Itim.iimilI, -d.
Nofcctis artj9l v-A :iPaI»flwm mj! ,- '* • r "^
Romulei i}e^«em Tbeamtf >
Audiftis? an me ludit amabilis - ^*? 7^1
Imago belli ? jam iiipIi^i^piiahfiX ^ l .v
Colore difformisrprQptnquam- ,
Increpitait:Ctoiir<itfa pugtiam i^ •
Afluettfs arnlis ut ionipes jtuiMi
V^ente) totis e^i6;atf attriiuf t
Ilinnitque, fublMiat^uev^^^ioftem
Unguibu^-oppo^am Itcefficr. -
Et jam tonitru fulphuc dicfito ■ ..; «
Accendif ir^s , jam 'iitl^ ftrepic
Libido vinceiMi# 4k[in6i4i'mft -
Impatien|jtllitt0iSfef?ac4m^ rr r
Conferta circum figna viAfibttM ; '^^or.p'^
Certare turmasy^lbqmitieiHs; A frmnlf
Nurantis In maffte!|««Ki»W,: ?'*:!'):'{ . .'.^ -'n
Et cunebs ctfileirffffislliorf o'»:v.r. vl j.rjp
Pats prima |tugnsf Verffm'. «fiMarg^:!t^^ m:.c.. '
Conftare €iaitept^«tahilik> ti^^u^/uK/
«'i I (*•
I ♦»' »
r , r #s "• r
y
*-• .^ . •
f«4 «ENtfblCf I ^o^if.
Pftrefqne nioxbis pccsUoiitnx^ ^ \\ .^ . \ :
Anofbiguas fluitare iortci., *\
Eti deitinaco fnilliiis impera ^ .^
Ad aflra Follis pellitur, & ^oio\
Reje^sinfargit» vblarti '» ■ ^- -
Congeneres prcetint^e'#efttr6f » - ^-'^
Nunc obftinato Vel cericar pfed^, * * 'i
furtim fagacttmoc-rafttuv mahu,^ 'r
Aut ludit illufus, ftlgacA '• ':^- '-'■ ' ^ -"^ •
Aut fequitur , fugic ainl fieqoeiitesr. < » *. <^i
iTandem torof« roboipe d«]tt\!i:te t • »• ' ' »7 : . i
Mecas Theateil^taiifilic uktmM '' ^'
ImpulfuSy affequente plaull;^^'f ' '/ "^'
Fmerid':pbecio triumphK
Sic bellicofis fora laborSbu9
Syliana virtus edocer inftrut
Certantis ardorem JuTenttt "
Spe dfeomm , ftimuUrqtiv lauchinu
f perge Pubes , fpes Patri« . 8t ^tts
l^utura Patrum; fidw «nimt vigoff i-
ExtolIeC Elcis eorolixs^ <
Altius, Iftiii'faca4iie(kiu0ft«
Si bella pofcunt, nec popufairium •
Te fpondet in fpm^l^m ^idolefibei^
Adorearum, laufdacis " - v...? \
Bella juvent memoiMdii FiftiSi : ->
Que non amiei.fiiiiguinis ebriOfii' : * -11
In noftra ferrum irarcen tot^^ie^lliti'
Regefque certatim Qmtiiia 4
Relligione p^m McdEihCW'
Sed qu« fuba Ac olaMlra Aropontiii» ;
FregifTe, centum Pin^a tvKt Ibiiet^
Solifqtte funeftos in' ortiiy ' ^ . .
Otcidinirp^lifie/Liiiiimlr *? -
His erefce palmis: Riheetiaiifpice:
QlUB Ferdiifando noh I^ett tibii ' \
Sperare virnKll .frojphcai? /
<^i^ aeqoeu iji|ieMf M^aiM? ' '
? ALE-
rALBXANDRI GRATIANI
p E Rtr:i.;E NSifc V.
/« Otbomm Truc6ti$ C^ttatm
Augufti
MAgnus Alexander totnm qnafi fiibdidit oxbem ^
Et Cs^rar geffit iiiaxiina bella potens.
Alciden memQraot^cltrosXubiifle laborcsi
AnnibaleiTi tolluot fortia fafta ducem.
Condidit immenCim BabjrJona Semiramis urbem,
-Quod Ninus inAgnem ftruxerat ante Ninamt
Si petcres, non efi illoram .expleta enpidoi
Quo plus potantnt» plus habuere litis.
Fclix, 4>>^ pirvo vivtt eontentns boneftei
Non qui , cum teneant plurima , plura petuntt
Haud hos Ueroas tot opes fecere quietos ,
Haud urbes, populi» Regna fubafta» duces*
Principibus cupidis noncedo, beatidr iftist
Cum me tranquillniar reddat Othhiiis amor •
.• f
"••.■ o . f t*
P ;E T W l G R<M :Y l U M
N BA p o Ln >a;'M'I.
■•■■■■■ 9» AltmSyiimmt^
. ' . . . i
• ■ •< fc
QUi divina legis Synceri carmina vati^,
Auft^ri mcinnif moyit, lc-ois^Dmsv '
Ilunc fibi delegiev quo DoniCOBkftm^^uifqiiam'
Graj«bii<i,.aii€r<pleico*c«ltitrs <of6 foiittc.
Af Cpnfatp$^ Magno i
Tc prius acctpftyQwnvf^9eei9t,:indirr Afa
Soi^ma;v re vircus vtndiQatrum-fibl.' .
Ncc Forruna tw. mbnie^ cogQomina Uodi V
Te dii^ M jpotim- fot8 ; b^fti a immm * habot ;'
Cui tantum^lmcdebes» qncii^te comitaca ptic^rem
Non dttxr, feilMagmimi^cfr-fffefiMptci ducein.-
Abs te, qnidquid babes , tibi provenit: omnia recum
Magne tenes ; ante hcc maxima Mapnus eras •
Fw'Iix ipfe tuo, non Sortis nomlne felix»
Qui gecis sternum non attnnde decus.
AJ 'Projfnrum Columnam •
Nil obftat , Dux magne r tvAm% nil amplius aufis }
Forrunc obfcquium. figna fequentis habes.
Vidimus indomiti fuperata pericula belli^
Vidimus hoftilcs fuccubttiffe snanus*
Oppi-
»* ^
~^A •«
G R A V I N /B. )6j
Oppida vi c^pta ,. & vali4is tiiaLjed» maniplis
Fiumina, JJt oppofitps terga, cfedifffe duces.
I^ftahanc arees / tormentacjiic bellica ; tandem
iSellei^mr arccs, jftumi.oa, jftxa ». n^np •
i . »
Non vivam fme te , mi Brute , exterrita dijipie
Porcia, & ardcntes- iSocbuit ote^facds .
Davate te cxtinfto vivaip Vi£toria^ dixit»
PefpctUQ |:rille$ fic dolitura dies.
Utraque RicNiiana eft ; ftd! 1» hoe Vlftoiia ma^or ^
NuUa ^olere poteft ixioptua^» yiva poteft.
ANTONII GRAVIN^
N £ ApafilT* AN |.
* ■
• ;.•-•
NOn lacffimis: iAdiginieinie|fi>iiecfcoMre ftpttlfeliti^
Rspte mit^i-W» diem, dirilcit alumne» iace»'^»
Intra bis denos te oOssn^t^ 8c fiUlulk amios
VkvfSL ferox » y^aAs- iafidifta meis:.
Nec potuit probieai/iiiic amcMiigraifia' vultus^
Fleftere,. non aitas« aec pfa^tuAia IXe^GLin.
Spes bominum ftoUdaai^ tumulavi moe(hi$^epllQBl>ltmt
Qui me.debuetfat U«tns bvmaile fenem . ^
JOAN.
JOANNIS GUADAGNI
MONTERCHIENStS.
^?5r ■'■..■
.. l» Cojki J^iBoti Magm TufiorMm Dueis
CLara propagp Dacuni Tufcorum Dufior & arniis»
Confilioque potens^ ardua ad aftra meas?
Tiitcia qui 4)9C^ri^ hfgo, requiefcex^ilecu,^ . . .
F)oraA|T2e dejTicfre memi^ amariciem?>
Aufonia ut duros gemitus» rapidofque dolores
Amus non T^ ^^^/^ ?l^c Tibrjdls pra ferax ?
Heu Cofmus Medices crudelibus Qccubac umbris»
Orbem qui regum foedere ppntinmt?
Ter quater, in Cofmo nunc fari legibus a£lo
Felices fuimus, licoca cuufia ficilnant.
Omnia fed pereunt modo tecum gaudia , cunfta
Cpm^pda ubi «obis te abripiti^tra.dies .
Jocun^uqn pi^tatc daccm , ipomttate parencem
Dcflcmus rap^u delicias tidfninttm.
QuiqUe aufus vada falfa fcquii»'& regoa inclita, fat»
Atque fuo potios ChnftigeQani tapicur.
tcalus inque tuo interitu de mente fugavic»
Quod dffcp^. <:fi»njun » aiiiitui ftudium •
Vfquc tamen Co/jui celebretuc :glpria facna,
^ Notefcarque magis dotibus ingenii.
Omnibus inque loci laudabitur optimus audoc
Prolis magnorum. cui)ft& per -ora Ducum .
Hsc fata & ad pacem» & caftrcnfia figna fequendum^
Adjuvet nt Tnfcos oi&ciis populof •
H«c
GUADAGNI. ^s
H«c 4pJe» twamm ^ cpuuKutn^ TriBacria rupes,
. FcHdr ^(ffi^ilf&iuni , ?li>ta licata , Ai«rii •
'P#i^ii*v^>f(^ WriM|uni.-fieii%nf j4 >
Nam patric reftc vitte pr^ecepta recepit,
Tentet utteiMjlHslqll^ i%e^dkiii9.
Francifcus magnus gemmantia fceptra tenebit^
Hernandus Chrifti ^S^J^us erit.
Pvtras ctttuleo depellet lintea ponto»
Cunv i^vVa^RV fv» .lS){llica* teH tStit 4 < ^ . K
Ifabella dabit prolem , 4fin^[oiMjipde , Afisque
Impcriis dignam, finibus ot Jjybigt.
Ocia decerpatTtdilmianibffoliini : .; i' i < -
Ergo cur ftmu» ftiiUbtw»vmoE& gmnmncs *
Non eft ; cefTemiR di^^ ^iieiatet modo* ; : v ^ ^
Elora<}WJehiilaidiir, 'Tcqtriertrfinft }umiAft HiQii V^
Ct magno £git:'M'teglk.]%OmBdci. . c
; 1
J
.• /
ToM. V. Aa B A*
BAPTIST^ GUARINI
' ' . • ' ' ' * • .
FILII» VEAONBNSlS.i
»• '» < »
AJ yanum Tstnmniumf Sswqurctkfiimfim
NOn ita f mniieribm , Prfldfiildoftiffime^ Ister,
Judicio ut clarum me junrac elTe tuo»
Jane pater : cujus meritas percnrrere laudes .
Non valet-ingenii venapufilfai mei*
Tu Latitty/Gfafasque ftmtU pars optima lingufls;
Te cundi prifcis dicimuselTe parcm»
Pallada crediderim, Phoebumquc , novemque forores»
TBraciaque armifero qui terit arva pedc,
Ante Jovem tales quondam fudiiFe precatus»
Dum caneret vates bella futura Themis ;
Contra Turcarum populos.regemquc fupcrbum
Ut te Pontificem fasctthr-AQftra darent ;
Qui fflBvo rej^res holti ctfnte^ina regna»
Et forti p^meres l^rma inimicii manu :
Facundus l^itias poflfes le^us ad u^rbes ,
Dicere pro Chrifti verW diCerta grege..|
Credibile cft igisur Patrem mandafle fupremum,
Ortus Grad^iyo, Mercurioque tuo^J. ,
Nefiare te pacvum dulces aluere Camoen& ,
Nutricefqiie tulit dofta IVfinerva manus.
Firmior binc stas magno eft commifla Guarino»
Ornandumque bonis moribus ingenium.
Quippe ubi terra ferax dofto cultore movetur»
ExoriCQr cumulo fertiliore feges .
•^ Nec
;G U A R T N I. 37«
Nec te pulchra minus Fcmria gaudct alum:io,
Quam toeca c(l ortu Pannoais ora tuo.
Sic tc noftrd bCnum vidcrunt rcmpora varcm,
Quales in coelum iccla furura ftfrunc.
Nam ffcu .«Iftrorum fcribis connubia regum ^
Funera fcokjdoras, f^u fera bella canis :
Seu prcceptooem laudat tua Mufa Guariuum ;
Seu de maternif incrcpat aftra rogisy
Scu quf^rijhir morbos, ceiebrat fcu numina fonti^ ;
Seu canit in m^dio fidv^rt vifa dic.
Altifonp qiiidquid meniH»ran4um carmi^c fumi^ ^
Nofcimus eloquii flumina larga tui.
Hinc Rex Mafibias , Tnrcatum maximus horror»
PaTinonis eliH^am Marte, togaque decuSf
Pr«|idfrr^t-*i{egni.iio.n parva ncgocta traAat»
Sive doi^.fliemt, fiv.eg^rcnda foris.
Hinc tc PajinQat« pleb$. admitatur » amatque;
Nobilium binc Procsrum turba vcrenda colit*
Hinc urbs pontiiicem te Quinquecclcfia .co^pit }
Hinc gaudct irefaus facra catcrva fuis:
Cum, te ct>fHiiio magnis duftftribus cqucs »
Et lingul^promptus bella» manuqnc )«ves.
Tales fan£ta}duces< votis Ecclcfia pofcit»
Prorcgat .iK .ipifcros debita qura greges.
Is mihi bellorttm' damno fuit ufus in iOo,
Quod vultu^ tioftra coi^fpicor urbc tuos.
Namque ita.g^udeotes hilari te vidimus orc»
Uc fo|f c etber^o plaude.r? Creta Jovi .
Ergo minus dono, quam doni auftore movemur :
Dantis honos , precium muoerc mafus habet .
Comipede in.niveo cum me o^bvia turba vidcbit,
Dicat dclicias peftorif. efle tui .
Verum opis juiiid nodre oft dignas , pater optime , grates
Solvere, ncc merhis premiajufta tuis.
Mens' tibi ndereedem virtutis confcia rcddat ;
Et qugc reipiciunt Numina fan£h pios.
Illa tibi ad^atrios ialvum -remeare penates,
Hofleque de^tuiuido gaudia longa feranc.
Aa a * t/frf
ili BAPTIST/S
• »
Non minus antiquis, P^i^iil iiciiisritndir ^ pb^'tis
Jane» decus vit», prgefidUimqiu&mM;' '
Qui patrinm claf ts ornas vkmtibnff MmiH »
Doftrinl, ingeo»e» virilHlSf eloqnl^^f- ' '
Quando cric illa dies» qua tecam v^^' |i<»ftm
Litora raxofas pfoxima DaUnatii»? ' '^ ' '
Illyricumque lafus^ Dravns quas iiirigtt olSit;
Et glaciem gclidi c^rhete Daoubii^
Er caftella jugis tiltd c&^ruAa nivofis» ^
Martiaque algentts uatfnia Paiin^if ?* -
Durum itar itt fatepir^ lon^ perfejr^ Moret '
Per pelagus, filVas', ^tii|»iiu'> faxa, ftratf;
Qua fcra fetofis , iftettltifqoe bmVa battbls'/ '
Vocibus occurrat i\9)tiit tturba tncis.
Omnia fed' fecum vivendi optata Voluptds /
Atque.incredibilis lenta #^ldet «mor;
Tecum cgo non dubir^ffi '^{yyirr^s inttare vadidfas ,
Et loca qtifl» nrinius torr6| adufta Vdpeu' •
Tecum aufim pedibus m^diam penetra## Ckarybdiift^
Cy?.nearque vagas , navifragol^ue etines .
O cgo ter fclix : fi te moii^^ranre v^d^bo^, '
Qua parer adftridis orjbita fiumMbm;
Qua con|uratus dcduxcrn: agmina i>a«tt$:. • '
Qus Scytba non ftabilis , quae coKt arva Gete»»
Fer quos intonfus difcurritSarma^a campos,
Et quibus anguffi funt ftia plauAra larcs,
Qu« via Rtph«bs ako Ibb vci<tice montes
Adfpicit; Euxini quft flbit unda mam:
Atque Tomitan« qua fiiu eonfinia gencis,
Nafonis noftri cognit^ t-crta mafe. '•
Difcam etiam Augi^fhif quai vicerit oppidn C«fit i
Qu« fuerit liitits flU»gtfrrtd1cnta vim?
Fervida Tvrcarum rabi^ q«as vrce#k lirb^s \
(j^os dederie popBtos gcfiis |gr«e«feii|g iieeis
Qui
G U A R I N r. 37}
Qili defolaci {Mii populacibiM agfi ;
Atque unde mjenti prxda lit afta nfanu.
Si te f6rte pwdor tua dicere gefta vecabit; •
Non erit hic magnus nofcere cnn6sk labor}
Cum Tdeant dariir doduni volgata triuTnphis ,
Ula vel ignavi fidaf^forte' fene»;
Quam longaa biemcs , & quahto^ ftft oahMa
Pertuleris durs teihporc militi^
Qut0 Vffllara^tuo' fueriifr, qite dirutar du8ftf }^
Quse dcfenfii roia oppi^ Ctmftiiv;'
Quam rapMo cfttffum curfu prkiu^cnefi» hoft^fiii
Difficilcfque no?a fecetis ar^i Vivr:*
Ut Mahomefei|i dedcriiit tibl t^tg^coibottAy
Non aufaB pofftlli risb ^id^fi^ ivnr
Agmina qmr Stif^lo fugidrrtt^ iiriref is Orcti p -
Aut ferro , aut ffjTll» dbrbif» guifptCfhQ» ;
Hxc pro vttgtncfo geiSftipYmlia Chrifttr
Hoc habuit fttrifMe ^«^Hi^ioiitV amor ■
Ncc minus ad^icfa:!^ qtm pta^ftfffff ocia fedes i
Hic ubi tk:st- dofti facra cacerva; cboi^i :
Hic ubi vel h^asr pitfeofum^ c^ffdiifiarvatipii^
Vel novff vetftuiri^ ferijica legffffda* eattisr^t.
TriftiaMMnfo cblbterlitsmmt j>(idli# ^^nfirf:
Nunc refcrcns clairiorfil^ia^ fr.A8 p^.^ --
t^ «W SoKJttmik hVash fittcwfotk chafCfft,' i^
Et gelidiy qa^dqiAS vMlhik Afeftr: camtrr ' .
Lucida fid^veoqtis' ^^fnttnAitt o<fk>\
Que vcntum, aHt ^via» pHkffi ttpnk tdtinti
Quidquid Skanift paftbr mcduiator aveiift:;
Quidqtnld Atiftophanes fcribit, & Eofipiilei;
Quid tumido fingtc ftultse reoT orefcnefi»^.
Et quis Olyifipiffcis fcffff^ in tlhv vovir^
Et quos errore», ades qiias Mantuo nahlar^
Et filvis paritcr coghita;y Ir agmcSis*
In nova qam fttfnine ihutatW corptirs fbnhe ^
Quos notet in &0b Ntattisl Rohw dids i
Poft^uam legifti dii^ dtoc pttfLcjW ' Cufidri
Difcis ^u0 msa ^ tMkm^ nBOk.^ . ^
Aa I Gta*
174 B A PT IS T m
Gramma qus pandac Macer ; & quid Mufa Caci^lli^
Suid genio Piautus hobilis & falibus»'
^ Popnus foccos cxprciTerit arcc MefiajftdTl;
Quid Ittdant Eiegi cocba faceta cbori •
Carmina quos celebrenr fidibui Venufina canoris:
Qui priml rapiant vcUcira fuiva rare. -
Quo fctfiitu juyenis civilia belia ronarat ,
Laudanda jufTus feiitione mori .
Corduba qutd memoret» Grajos imitata cothurnos;
Qui fera Papinius concinac arma tubi.
Morda^efque jocos, & falfa Epigrammata Marci ;
Qu£ cantec Latius Punica l>ella Cenex .
Quidquid Pierides mollis fonuere Canopi;
Quos laniet Satyris Mufa Lacina fuis.
Pcrfpicis ^lluftces vitas Regumquey Ducumque»
Quas & Placarchus tradit, Sc Amiliu^ .
Nunc argutagravis Tranquilli fcripra rcvolvis;
Nunc avide primi Csfaris ada vides .
La6(c% quam currant Patavinis flumina charcis ;
Mirandi Crifpus quani brevitate juyec.
Juilinus-^anca dulcedinc permeec orbem» ^
Librorum numcro pact Troge magne, tVLo*
Er quantcufn^ue dedic linguis Lacialibus accem
Arpinas cun&is altior ingeniis.
Nec documenta latenc quc rhctor Caatabftc; aucqiias
Dant Senece monim fcripta deferca vias.
Non te divini fugiunt monumenta Placonis ,
Auc dodi Jacgum flumen Ariftotelis ♦
Non quidquid di&ac perplcxa Acadcmia vcri >
Portici^^uc rigidum Stoica quidquid habet»
Non quifquis radio rerras metitur & aftra»
Aut re^um cauflTas quaerit, & ingcnia^
Non ce Ppntifi^cum , non te civilia juca
Scitaque divini nop latucre fort ,
Nofcis &antiqui numerofa volumiiviMQils:
Qui primi cerras inebkiere viri ;
Qui facri vates mundo cecinece futu^a »
Quique Paleftiaic regiia Kabuere iQci»»
G U A R I N I. 37f
Tcma qne faec« vcRetaii Numiru gente*
QnosDeqs imperiis cgit in aima juis .
PernJa quam fKvns pafla e(V Judasa tyrannoi^
Quam fcpe ed mcntis obruta fuppliciii .
tJcc tantum tiaec legitat.veruAihinc pixceptare^lris
Ut vitiB conftct ^rmnk ccrta tue .
Fortunaras ero li quando ea veneiit bora,
Qua fruflt hofpittis, opcime Jane , tuis t
Ec teciim iRff)mnes,valC3ni pejiaceft noftes,
Ec tecum longos continuarc diej,
lnceiea memoci li te nan-pefbpce fervem,
Idem ctiam poOim non memor effe mei .
7» ahitim Jaai Panneuii ,
Pannonie decus, & noftri lux maxima fnclt,
Hic fiias es conAit, Jane, gemende bonis.
Te nemu^ Aonium, laceris re Mura capillisi
' Te pofitl msftus flevic Apollo iyri;
A. 4
LI LI I G R £ G ORU
GYRALDI
^BHR A KI fi NS I S.
NOndnin perltdie linis crit tme ,
O cniftlU aikvx in mea iitk, Apttflx^
Scvit peQtut S^mmis:
ExpBts jKnui nibi ?
Ardebain mireci, kan. yi pUfiS) mcg,^
Connofam Glyccten crinibus aarcis
Auroram Aiperantem ,
Et vulta Idaliam Ocam.
Foftquim hcc rapta mibi legibus improbis ,
jam me fubtrahvre (boc nam fat crat) mea
eba> ^-
Enfa vos ignibiin
Rnifi ia, itci^njib oia.
Urit n Ljwwji^,
Daris vexor amoribus.
Quo nos ufque tu3 . fave puer . face
Feides? num phaterne eft ulla quiei Tux?
An pnft funera noftra , &
E»tin£tum cincrcia petes ?
A4 ^yeorM •
Hoc quodbabet fragilecfttotajKnvfim piikiistLyiMiir
Forma licn cobIi vincac |c ij^ Dea»..
Jucunda hec facies , coma flava » , bM tamioa taatonl
Qu» poflunt ; tota 9i dMi^ ^uod Venm cs.»
Labentur nimium paucos vioura per ammr,
Ni formam hanc vits carmina noflira dafcnae.
Donabunt virs formam haoc me» cumiM innfVr
Si mihi tu vitam, pulchia Lfompitkial
Spcmes puellam plus niYrcandUm^^ >
Sperties Lycone gvanklAai amwiiJeni?
Clarofque ocellos , &. kibeliia^ hgsc\
Quc Paphiam Ibyetianr DianciikB
Nc&unt catenas bracil«ft:oiolii««
Mittunt faces heu Iumina>£trvidai^:.
Jamjam ihanus* do^ CnpplHM.':: jan
Caflra Cupida 11» » & nais»|Dt:.
Sequor lubens . o gum proeB gci t at h
Amat Ly coris ^m i»S9 mmnii »
O ter beatum me^.qiMOeofur^
Nec Superua amhnafi* invide;
Ad Vimnrn.
O cqbU dccus incli
Supremi} foboltiyf Jwfftc '
Quc Cy pron <^ , 4t #a|toti»
• Wk9di> mmft Amtfrisig^
Nonc te nunc qfiimmS^Mif^
I^AttifLmKfiiia^imUMai^».
Et tu maximt Qtf iftioitir ^
Noftris tu , uea ,. y«dtts>} . ; : *- ^ ^ ^
> t <
n
J^« LILII CltEGORII
Vextto numine amoribus
Faves : en cupido in ilnu
Ludit pulchra Lycora .
Nunc 4U8 facra tnti damus •
Sume hoBc thuta , Vinus , focis ;
Sume 8c Klia candida ,
Mixtos iifque amarantlios.
Scrva tu mea gaodia,
Serva dulcxa bafia : • ^
Ob qum certa, memor, tibi '
Solvam vota, quot?imii$
Ad AMrail
Aur«, qua mifcri mei furoris
Tot fufpiria, tot gravefque queftus»
Hinc inde accipitis. fugaciores x '
Gratum ic qu« legitis mc» puell«
Quod fpirat melos, ore dutciori
Sirenum modulis ,' fnaviorcs
Cycni cni merito invidere poirnnr ;
\os fufpiria hec^ gravefque queftus
Ad furdas dominxi adfcratis aurefl ;
Mitcm his rcddite jam mihi Lycoramf
Dulctfs illius aut modos amaoti '
Portetis y teqttiem mei doloris V
Ad Cuptdittim .
Vulnera quid geminas in me nova ?quid , furcns CupidOi
Facefque f«yas adiicis mcdullis ?
Anne parum tibi vifa una eft mee puella cnraB,
An pulchra nobis non fat efl Lycora?-
Parce faci , puer , & pharetre ; |am ^nit locus fa^ittis?
Novis quid u^s ignibus ,' proterve ?
Una etentm fatis tn me flamma eft, me nicaf Lycom
Nitor perurit totum . & hinc & illinc.
H^c nifi, nulla meas laprura eft flammci peffneduUaii^
Ncc fi jpfa C9lnm dererarDi«ne. -
G y R A L D L ' 179
Tumuh Cm/ii Caleagmm •
Adfta viacor \ non mor» eft djfpendiufli.
Mortalicatis hoc menlor nuperrime
Sibi fepulchriim Ccsiius conftruzerat,
Quo dodiorem neminem Sol lampade,
Quacumque fpargic lumen orbi , viderat ;
Eheu, repente raptus hic eft conditus»
Cui funt parem vifura nulla faecula .
Hic gloriflBy dum vixit» invidit fum,
Celans opes tantas avarus ingent^
Tot fplendida eruditionis lumina ;
Qus , maximo Alcidi jubente Principe»
Vulgata, denfas difierenc caii|(ines,
Qu£ padlm oberrant fenfibus legentium.
Jam abi , viator, & memento feduio,
Prxcldra tantum fafta Fata vincerc.
Epitapbium M. Aut. Autimicbi .
Adfta viator paululum;
Brcvif mors pretimn feres»
Hac Marctts cft' Antonius
Antimachus urna condicuSi
Qui patrie , ac teftudinis
Confors Maronis exftitit
Et Tullianse lecythi .
Hunc Gr^ija par facundia
Seu carmen ille pangeret»
Scu pede foluta fcriberet.
Sed ne putes hunc tantulft
Urna tegi , cujus volac
Viruni pcr ora gloria ,
Qua^-umque florent litterA
Bons, vigetque humanitas»
I nunc viatotfyXroUt^ei»
Virtute nil preftantiiis»
/
jU
!•• Lllilfi 0»E€OKII
Si tibi profuerinc^ \jdSoi tkAin&f^ ttbdli i
In fDcdium pridcm> ^Mt fneaK Mitft i»6\t%^
Gaudeo', non fuQDicnoACi? ld)dr imlairimiiiur:
QuoJ fic accendat- noftta luoemflrtaam^
Sin iecus acciderit; fruftvsiimiedRB^ji i^tjDf »
Gaudeo fic etsam^Mnlvoiiilf^tf Ifijritfft.
9
■ r
Unde hic eft plaftes/ Steb»hrdfSr^iede*agt RiMnea«
Lyfippus» ru jf^ts?' C«;nis e^o»' oMne domaiis.
Cur rummis inftas pedibiis? fenypol: roffbr itkis*
Cur plantis geAat i^ itt \k^\% autfa; ler^Kr.
Dextrx eft cur injrettauovociihi l figkum^homini boc eft,
Vis conferri ade qMdr xsiHA mlA& ftiear .:
Cur coma fironte jacet? vententem ut prendere poflis»
Partc eft cHc mMmi pMertonB eiput ?
Quod poftqtum levibus prcceps effugero pennis»
Ne valeat tcrgo qui revocareivtelii^.
Taiem, vos propter. me pMM i w alMa t iHifpes,
Fro foribus poficus qui doefiflMiisi daveaii^»
*
SeneXy & «ger Lilius,
Dono fuo dat Cynthio
Hoc quidquid eft voluminis :
Orans Deos Novenfiles,
Ur hoc velint plus fcculo :
Manere ; amoris mutui »
Sit tefti$ ut perennior»
Ad Bartiot. Firriimm.
Dum, Ferrine, meam hanc tiHpiitaseQk
Dono mitcere nefcius Minerva»»
Mtt*
j.'-
GVH A L Dl; S8i (
Munus convenlens ratns futunim
Hoc noflrQm tibi , qui ipuo lijoc jti^Qt«
FJore , cquaiibus omiiibus percque .
Virtute ac fapicacia pmiires * . * (
Sed , prohr fors fera , diira k« Aoimciss'!
Noivlam anipofta litoUo^ersticoiXNMi,
Nec finopide -firons ii#ca«a fubra ;
Ferrino improba Parcaciim fecidit
Fila argentea: Icta qiso4i«€)Bpfo»
Gratis •FefCieaiipBe fuum Dionc
Adonin fine lacmiis «^jnSlis. i
Ingens Herculei dtcBS Senttii»,' •
Idemque Aonic pater cvtemei
Unus nam pote luftinereoiMf '
Magni PrincipiSy ft pciieife ««tas.
Idem & Rhetoricos doces txA%n^^
Et prifcos fimul exptttas potiioi.* i*
Quare quem tibi dedico libellum ,
Quo Fortuna Dea eftMktn fiwky
A toc fi liceat vacare curis,
Hunc liml expolia^^tfverlose,
Tcntefque indice Lydio rfgsiniis^
Ne fallax Dea ludac Mtte' <( uid« ,
Debebam tibi » Siijfvtate prvfuly
Vits quod fupercd m^i inifeeeillis; •
Quod viQu ic lare me fores btiiiflMS,
Sed cum muneribus Wis M4i»
Numquam definis optime mereri ;
Me ingratum v4Jled^iliferife(S0g^t»
Ec cu munificencior fercris.
Ad
%t% LILII GRBGORII
> •
AJ Mufis Caiifi.es » pro fnh Mnfa •
Mufx 9 quae varto mulcetis fijei^ cantu •
Et Jovis ad Cblitiim duUe.movctis ebur^
Adlptcite bas famul«s,.veftro qiui numioe ftttat,
Evolitantt plactdum carpece ^«tis iter .
Non h« Pieridum temeraria £ita fecutae ,
Vos cantu fperant equipaiare;£uo;
Degener . ab, tantum ne viihis^Utrba ptttetuti;
Hoc fat erit; placidum CftiperQ^deds iter. >
JineitkrtidimM^
Qnam magnus patet Orbis » Ht fttetOs.
Parvl pingcrc piftor in tabtU&^ *. «'^* • a. ' ' -
Stc parvo tibi coiligo libellDM :• ' '
Omnes Herculis, Hetculps., labqres:
Ut mirerc minus , gsoes ttmeutem i !
Pygmeum bunc aliqutudo pioi/^aCr^*.
, .' « . . f' .. ' . f.'w • ' •
Ad eundem dnB€sti0mt,liUlf'deift iHtutiti*
Jam claflis bene navibu^ xefectA>ieftr> .
Inftrufti (imul ordiivest» & ipfa. ' \ ,
Armamenca parata9,machin0qii9l« ■'- i - >
Vt (lu&m fcrat, impecumque venti.
Adhuc fcd tamen artt&X .V^et¥MF>;^
Iirnem ne patiatur, & procellas,
Quod nondum eft dacus iihpfr%tot.iU:r>
Si, Dux magne, .voles noves ^meBb
Inlhuflft iimul, ^ favere claAt'
Non igneih pattecury & proceUM*..
Pr^ptfoTsff^kof. C
' f
Me promcreri haud definis
Donis» Pifethc, regiis,
Et
j
•G r R A L DJ. . ; 3I3
Ec nrque & uTque, & indics
Majora jungis inaximis,
Et digna magno Princilie .
Scd undc ze remuneri.'i^
Vcl pat tibi refpondeam ?
Sors n^ rcliquit afpera, t
Ipfos nec arius corporis }
Ncc mens fatis conftat fibi-
Quid ergo fiet? turpttcr '
Silebo ninca muncra
Ingtatu) ? aft in&nti« ■-.■..■■. >
Malo pudcns damnatier,
Rcfcrrc quam tibi nihil.
Hxc et%o fume incondita,
Sedprompca ab imo peflam,
Tibi qute me ofaeratum arguant.
A4 Reuatsm Triaeipem ttrrari^,
Nomen eatminibus li
Divini^^rian! fibi P ^
Ne mii^te tamen, R «...
Mc collefta duobus l '
Horum namina tcxui
Nam tegalibus occupata ■Cttris ■
Cum fif., non pstes omnibus vidcrc,
VatUTnfhomina, St cdifos libeUos.
Quarcliabc tibi qualecnmque munus .
Dcfcfli fcnis; &-rogO tnere,
Nequam ne Uatccaic lingna pollit; ;>
C^ te£tum Agide vidcrit Minecv«.
Adlifform.
Qnm nos rxcla, dies, menfes metimur, & annos, -
Obrcpic tacito mocs inopina gradu: \
Due fecct Kthereamve diem , noftemve profUDdam :
AStz tibi qualis, talis agenda dies-
Epl-
l$f LtL. CKEC. OYRALDI,
EfhsfUmm fuad Jiii tt»Mi» .
Qnid hofpei adftas? tyfflbion '
Vitfei Gyraldi LUii,
Formnx urramque paginam
Qni pertulit : feil pelliin&
Cft afiii altci^- nihil
Opis ferencc Apoliinc.
Nii fcire tcfett amplins
Tua,aat fna: in taam icm ibi v . '
/
CYNTHII JO: BAPTISTiE
GYRALDI
F E RR A R lE NS I S.
Ad HirtuUm SSinfim • FoHtma .
QUae cunda inftabill verfo mortalia motn ,
Sprs pr«pes , cuo&ss tc malefida viris ,
I*irma futara tibi fempec» tibt fida, nec unquam
Muratura vices mobilitate mcft,
Has tibi do volucres^ Dux inviftiflime, ^nnas:
Inquc tuo implumis ludo benigna finu .
Di Jovi i^ ^mofi .
Pafceret armcnta Admoti cum pulcber Apollo,
Juppiter ccquidy aiti fpai^et in.orbe jubar?
Huic Amor : ille , inquit » qui co^lum , S^ fidera rexit |
Fulmine dum pofito tu quoque pador eras .
Ne gnatum in triviis fugitivum, Cypria» quxras.
Huc propera: in noflro peftore regnat Amor»
Hicque furit latitans , agrum & cirudeliter urit ,
Igni addens ignemt nec volat hinc alio.
Tu puer hinc, Cytherea, voca: non bafia pofco;
Sac mibi mercedis fi puer hinc abeat.
Sic tuus adfidtto tecnm Mars igne calefcat,
Sic femper cedat Juno , Minervat tibi.
Tom. V. Bb Di
%%^ CYNTHII JO: »APT.
Quid mirom Daphnis form^ /i p«dor9 Mojffi
Torrcat ? hac poiTer follicitafe Deqs .
jPac petat hic coefttin ^ vid^pt^iw h^9^ |inmper.* >pft
Pocpia mifcvbit pro Ganymtdc 56^i> * '
Sic me blanda tui ruccepd^qe , Lesbia » pcelli ^
l)t mifer ardenti 'iepcicfemer uC^uiii ^cd.
Tot rurfus rigor ifte tuus fub pe£lore luftus
Cit mifii f ut afl]dn»& cpr float in lacrimas .
Sic fiammi per te exuror , llc folvor in undas :
Sic gemiM fola es tu milii caufla kecis.
Non mihi cn Cror^on, mihi flon AcMota Sireq 9
Quod rapraf , potiu^ f u miM Scylia votax .
I vincas cantu Sirena« , lc ore Med«fam :
Non ttbi prcda m9fis\ non tibi marnror ero.
vfi LesBiam»
Luminibus fundis f pt tomkfa & illice vultu ,
Ut Cytherea tibi cedere jure queat .
Horrida tpt rurft» celas Aib pfQMz monftiraiy
Uc tibi Pitorcjnis cedere iure ^uear.
Siciqfue trahrs imfcrof HliSy kis p^nlis ^mantes?
Cypride {Hilchra Inagif » Gorgon^ fiBva msrgis*
Ad Marcumf
Ore nket tanro, tor fihidrt Inmina Cypm,
Marce, tua, ut Veneti ni! magfe fit finrilc.
Nique fte Vcnerfs Mavors flagraret dmore,
Mars uri poterat Cypridos igne ttfk.
Juppiter ut fcnfft-O^Mnm peftora Am^tif
Ignc uti : Vii ftvWtlm cortipttit.pttcrtim t
po*
G Y R A XD T. )t9
Fone modttfi) flammts, Divoft^ac exurere eeiTa ;
tii cettes 9 fotnsLS fulipine, crede, luies^
Rifit Amor» genitorque inquit, quo fulmine eerres,
Jacere debueras nm mihi t^urus era$.
AdGallfitfi.
Quid tentas mXx% extinguere Cypridis ignem »
Qui tibi.fttb mifero pe&ore» Galle» furir?
Ilunc Venus ona falo gentiit; jam ponito lymphas,
Ex undis orttts non timec i^nis a^uas •
Diud^mf
Ipfa tibi foror» & cpnjunx eft, Dindyme» Jcla:
Nimirom terris Juppiteif alter ades •
Herculi Eflenfi.
Alcide» patrie reQor, dominufque» paterque,
Sub %ao la^ta quies » & bona cunfta vigent :
Cum tua fceptra leges , tenui quas carmine dixia
Conveniens Regi pone fupcrciliurTi .
Nec licet aequa tuis referant mea ^armjna fa£lis,
Tu tamen baec veri pisiius amoris habe .
Mcns mihi major ctat: led cum fim viribus impar,
Ueficiantque humeri \ fit voluifie fatis •
D. Atjitill Diuis Bftekfis Mamhtf^
Hic Alfonfe , jaces \ M non |acet inclita virtus
Hic tna : nam celebr^t te mare , terra , polus •
D. H&culif B/fcff. II
Balfama, thura» cfQettm^ tradant fc grandia.donat
Quets nicet Attaliea conditione domus.
Do tibi populeas frondes, fi|va£qoe virences,
Alcide, inculti muncia parva foli.
Farva tamea magni i^ .fperaoac m^nera Reges^
Parva eiiam magno^munera grata Jovi.
Bb 1 Ta
588 CYNTHII JO: BAPT.
Tu ca|i.e JoQa libens , dantis iimid accipc menton ,
Sic tibi erunt parra hsc, balfama» chiira , crocttm.
Dt Ccelii Caleagnim Hymn^ •
A^mc tuo tupes etiam de carmine furgunt?
Promic & arenti de Nuce Mafa nemus?
Attra Paretonias colubris premlfcet arenas ,
Maxmariculque leb feryat herile latns •
Illyricus pater in media perluftrat heremo
Coelum , & cslicolas / tergeminumque Patreni •
Idem animo , idem oculis noftrs vexilla falutis
Speftet , & inciufum peftore nifmen atit»
Si Nux tantarum nionftrat fpedacula rerum;
De Nuce quis prompram perneget Iliada ?
Di D. Hercule EfienR 11.
Terribilem gcfcret fumml cum caffide criftam
Dux meus , & forri ftriiigcret arma manu :
Obftupuit Mavors ^ dicitque z ut Thracia Marce
Gaudet» ilic gaudes» Aufonis ora, cuo*
i)e Solone & Venere,
Palladis adflatu patris cum conderet olim
Jura Solon / illi cahdidj^ C^pris ait :
Quid fequcris demens plena hec monumenta laboiris?
Cur placidum numen hon cdli$ ipfc meum ?
Forte piget.coluiflc Cyprin? Tritoiiia nobis
Eft longe inferipr» judicjB ye} Faride.
Huic fenior.: Phrygio A mens non leva fuiflet,
Non eflet fiammis Troja cremata tuis.
Tu vero ne quaefo iterum me judice certcs ;
Nam tibi rton cedenc aurea poma Venus.
Me juvat if!e labor» yera hcc parit otia fudor:
Otia fcd flammas , ^uc faci» ipfa » ferunt •
\
Ad Tnrm. Bimium»
Thurca tuo ^eWs P^tiarchid , Mufa t pareilts
Mulranify Beihbec Ui Qiagis tina lyrs. .
Namque is te genuif : Bembus revocavic ab Orcd**
Illudj mortak eft; ttoc, teot elte Dei.
tie D. HirHiti Bfiinfi /7.
* * *
Vidit ut Akiden eoByo.Satucbia ab alt* 4
Geftantem forti re^iai fceiftra mantV ; .
Immemor iratum dixic; pttlciici^rime remm^ .
ElTe tibi poterat quam benc Junb parens !
Adliiima^i/lhifiam.
Ore refers veram» caftifllma Cynthia , Fhoeben,
Fronte , decore , coihis » nomine , & ingemo •
Hdo foldm diiFers , quod figit Delia cervos :
Ac tu. hmlinibns , fkta; fuella » viros «
* .
AdiaiiJM.
Jaftat tela, fages, Sc.retja tendlt ubique
Delia; quo vertis Inmina» fsevus Amor?
Et quictimqne femel claros confpexit ocellos,
Fi^tur , ardct » amat , captus amore perit .
Infelix igiturpoftqHam tua lumina vidi,
Hei mxiSnro ,- patior retiai tela» faceif •
Di iadim , ad Hite. Eftinfim ^
Qutd pendent lychni, Alcid^, laqnearibns anreis?
An forte nt nofiis nilbila luee fngedt?
Nnbila luce.fiigat, mediaque in n^ !):e nitefclc
Selia; fiat procul hi; nam fatis ipfa nitet.
«b 3 - Ad
CYNTHtl |0: »APT.
Ad Tmtewm iie Cmvh hiperat.
Quid fmlirt cogis m6i\c% dd bella phal&nges »
Si Caroii audito nbmtne ; Tarce, fagis?
De O. BercuU Eften.
Cum meus Alcides iritec' thoifaCas abcnos
Atderet, vtbtarts fortia' tela msnuy^
Hund fpe^ans Cypris Cc^lo delapfa petf auras,
Venic in atftpiexiE^ • Matte negante, 'Dufti^-
Tunc gcrnluit Mavots: & qiiid mihi ntifflintp^tiint,
Si nunciiiortali littiiine^viiieoif? uu
&e toiaaa Areofla*
Vidit Amoi' Pbc»ben ; visl cecidqrcfagittsr:
Ipfa illas fumpfit , pro pueroqUe fecit .
< ' • . -• -, ^
Tumulu$ Ann^ ^ereguafa^*,
Cur flent hic Chaiites ? ciir luc'fl0C aiki1»aCyrptftr? i
An fato eft hominiitilvfes.kcrimatbaDfiiiid?.
Non flent Divs hominem; foci» fed jufta mifliftrant^
Anna eteium terrjSjGiratiai.Cypris erat*
he AMre"^ Afiop^.
Sumpfefat arma ^twic' Vcfftria, q«K» pc&o^'*PhcDbes..
Ureret igne facro frigjtfiora itiVe •
Ut vero huoc vidit fintlaittmi «oifilibaSiartifm ,
Flammiferis oculii cr^x f^etit ipfa nemik:
Quid nos ut ferias, dixiti tua tela fatigas?
Nunc age , niinc no0ca< etpepiace faces •
Et difto cicius oculi^ nc uflic Amorem ,
CtiOerit m Pilsste i^t&oM^mtL {mtr..
Illa trium^ales ^epiompfic ' IflNsl figtttif ,v
Urit ^VaxQ b|?mfliesy imr4SciateOco9«f
<>
Aftf^
CcrbeciK eftftedfs cutfos ffii^toi^
Poflidec leariui ludda regoa ca^iis •
At (\ vhrtuti tsa^iftuc ptsbmijt dlgna»
Artufo danda eii:, illa velilia doaiui,
Namque is dtim vixit^ fdpcravit grandibus aufis
f aftd Cahis Stigii , vel caais £rtgMes •
Ad tiuuam 4^t!ofisf0,
V. .M
Feaoni i^vui ftammi &igisenf\ ciir £n$Ui i&jk
Ssepe gelu, quictis, itova puella, mihlft^ tn
Non fcis ^ 4|uod darbs isi lne ciim vcr^is ^cdidSV
Otaque iilhti0Uiri& ViigW ii&iti, Ded, 1; . :
tJrit cifudfka nlifero laibi fiamnia siedttllti,
Nec fequies yit« tuilfi dacur idbr iitMf? :•,
Quodque '0(^ fi fpeCb qlianta eft reVet^atk famfl^
Jaiiflta tibi« JD me^ ig^lMis o^a rtgtnt*^.
iSiC per te liruntur, per t^ fic f^edlpra torpent >
Onaqtie tu glacies^ ignfis & Una niihi es.
U^Jud'Aniore\ ! '
Exurdr glade iq iileiJiJi^ ^umqi)^ ur6;|r^ in ighe
Algeo i cxit ^atiar h^c iliala tjtsaetis^ uinio •
Jbe Stdiuiy^erH,
Sic finiileaJ Veheri Veiier^eai c«lavic J^s«
tJt M^ts non lapijem» £ed [^tet idfre Gyptimi*
tJt veto hic fifatuani cUipidas comp^eⅈttr« ihqui-c
Aut Venift in lapide eft. aut riget i^ Veous..
Tumuluf jfp^' iit^fmrOi .
fjoti haec quam* fpeftas claudic t>rev1s urria Manardum*
Claudere tani magnum hatxi brevis urna ne^uit ,
Eft tpii tumiilus, quidquid Sol lumiinie luftrac»^
£t quidquiii magnus ptoluit OceauBS.'
ib f Be
3p» CYNTHII ja- JJAPT.
De D. Alfntjb Efien.
Alfonfo cxftinCko Mors fecun\ lcta : quid» inquit,
Hoc potuic majus ftetnere dextra mea?
Hoc ccfoy cecidit Mavors, hoc, bellica Ballas ,
Hoc, decoristoco quidquid in orbe fuit*
AdPtavhm Auimum*
Fortvns nimium, Flavii nt crede fecunde;
Sed mage quo blanda eft , hoc graviora time •
Nam modo quos placida extukrat » nunc deprimit atrox»
Et firma in foli eft mobtlitate Dea .
En,Xerxef, CriBfufque, aftris felicibus ufi^
Mox triftes dontine fuccubuere rot« .
EtPriamus feri urebant cum Priamon ignes,
Indtguit flammis ad fua.bufta mtfer
Crede iHibi ^ ex tenui pendent mortalia fiJo }
Et cclcri fugiunt gaudia noftra pede •
Di Juh feulfton .
Si poflet faxis animam c.oojungere Julus »
Arte ejus pofrent marmora dura loqui .
,Ad D. Hiteulim Efleu. tt
Magna canant quamvis de; te , Dux inclite , vates ,
Ncmo tuis meritis verfibus squa facit .
Et quamvis ttfj^iant qtiamplurima iingere cantu,
Tu quoqUe» Dux, ftftis maxime major eris.
Nailique ut nuUa valent lucem addere lumina Soli ,
Sic tua carmiilibus crefcdfe fama nequit*
Ergo licet crefcant vatos, &t c^rmina, nullus
De te nnquam mendax elTe poilca poteft.
AJeuudem.
Non quod me Phoebuf fuper arduacolmina Cynthi
Duxerit, ad facras aut Helieonis a^uas>
H«c
. G y R A L D I. ,^j
H«c pango » Alcide , tibi qu£ modo carmina mitto r
Adflatu veniunt ntimims ifiat tui*
Kamque ego te fpeSans, divinos protinus ignes
Haurfto, & invadit peSora noftra futor.
Mufe aliis adfint , adficque vocatu9 ApoUo » •
Mi fzrcss i folui tu mibi numen eris.
Difi i^ Diana ad auras.
Aur« 9 qu« legitis qtlos mitto e peftore queftus »
Quofque hilati fiindit Delia voce fonos :
Aut illuc rapid« noftnas defeftaq«ereias,
Aut huc , quod fptrat CyntMa «b ore mdos^.
Sic illa , aut noftris mitefcet flexa qucrelis ,
Voce ejus linquet vel mia corda dolot.
Sic vobis Boreas nigris non obftrepat alis ,
Agnaque fic Vofais candida fa^ eadac
In Lycum.
NarcifTus liquidis dum fe fpe^abat in undis .
Ipfe fui '( hei milbfo) viftus am«re peftt .
Nunc tua forte tibi fi occnrrat tnrpis imago,
Infelix f odio ton flloriare tui .
Deii0 Dambma itnimki^
.1
Qu« Venerem forml referebas»arte Minervami,
Ingenio Phmbcn, hic Damiana jaces.
Quid fpetem in terris firmum, fi' munera tanta ,.
Totque animi dotes Parca inimica rulit?
^akbafarii BardM famatm^.
J^althafar hic jacco , prlmo quem flore juvente
Decerpfit rapidft Mors inimica manu •
Si fpeftes annos, juvenem me fata tulerunr,
Si iiigenium) dices me petiifle fcncm^
lu
tf4 C^Ntmt JQi «APT.
tdttvLnatA Aitiheikiords p^tnUtiA Voctf lacelBt ^
MnneiKi.qiiodi marms «on feflii..3;qiia fi^isg ..
ttilic Dea i pro mcdt» ^cdcsiro ft m<tiiinca d^iM^ . .
tro paUpettot jure eris, Atchenlore.
Ji^ Ge^ofgi Lox4n0 ^ Cstbatina Aquild
C9^ng.
'tt&VL$ oloti|iff .ftniits^l^atef ipfi^ De(Httm .
Venic in aflipldxtis ^ Lsdi beata , .ttios
Munc Aquil« (miciiia) fi&a fuh ini9.$in6 Jftno,^
Loxaiti in greiitio ficedere.isitiflia cubat .
Tyiidaifidai Leda aihea eft» dtfo himina Diirum ;,
Nii mimai ^ edtiieTit fi qtf oqisfr I^ksq^ Pe9f f .
if^ iLf/iiM <iteg&rim C^taiJum^
f mplumem qtn^ n^ nivcii fuhVejbeKis alisy .
£r tua deje%iitt Mufa tevarit.bwQioi .;
Sl«c tibi do, Lili, noWiiott.ibbiHir.fertay ^
Ktaque honotatis mtinera digna comis,
Ta mddo qUemaSB^if fmf «(^ aAv4#ra fennis^
Ne linquas^ ne te denciente cadaim.
''^Asn.itenatafiimH. '—'
Clvesf oj^m juiter , |iru^fi« T^itMia Palla^ir, *
Delia cafta^nitet: i^aLcbra di^cor^ Voflius. . .
Ta dives, prUdens, tu cafta & pulchra, KcriaU^ tii
Te minor eft MoDb*^ J4«p . Mi«m<» Venus •
AdCartum Ca/cag^inum.
XJt Sol cum tQto> i^iof diffbndit; olifmpo» .,
Sidera fulgenti lumkie cDfiQa fugat ^ .
Sic Coelf promit fefe cum dsJak Alufa ,
Carminibufque novum fpargit in orbo jubar ,
$0«
. G V B A t D I . w
Sola micat » cundofi|ue premitv qui lucc corafc^,
Flagfabant vateSf lampadis igne fuae.
De Venere isr Areofii.
Vsdit tit «Ima Vems tadianti lumiiie PktsbeH ,
Ccdeftes cun&as exnperaiTe Dea$ :
Non €t^..vine»r« ait; perfufaque no£burb ianbxe,r
Divum eteruitcoiifpicienda jubar#
Sed poftquam expi^omplit fulgentia lumina Pfacebe:
Cedo » inqait ; Vencrem nil }uvat eile D(»^ •
Hanc fi vidiflel: PKryx olim in coUibiis tdas^ ^ ^
Tunc mihiyCUnc potefliC^cetfe^Gcfdtf ymi-^s^
Ad Lesiiam •
Si tpt me jaculfS figiit totque igoibus liM:» '^>
Nomine vix folo, Lesbia» ifota.fliiiu ;
Quo$;i^e$ ^tiar, quorCpfcuk^Xesbta:, fiirtilte s \\
Convertas ocuiosy iideta olsri, tiSOi&? 'i
Igni^evo-tetus, cot«s comborar^eckiqut ~ \ f
X^oi modo vir fuetai»; ^puliris A mHti hiffH , >
• \' ... r*
Sparferat auratos crines/mea Lcsbia vcnris^
Sparferat & nitidiim tumine in Orbe jubaf ,
Cum So( Itanc fpe£hms, radios eontc^lt, & inqaitvA
Cedant lumiffitos luntintt-AoftH; xtm . T - _
Ha&entit bumaifof vitiili, Lesbiar/vtuitiis'; > '-'^
Nunc gaude, cetbmt^niitniiia^facci^ti^iv
Aurea te quon^fanl Cypris » tiufye ttjftii adurir
Vesbia , Tifiph»nc feedioc , & gr«Wrior :
Que mafreEmfenide; & Scy^ ^emta pareftte, '
Imo ignes \x% te 4e l^lileg^hl^tto ^tiCt. .
Si face te quondam fsva uflit pulchra Dione ;
Quam gravis fi«C jKaft^xq ftuxuaa futura cibi eft?
-i
In
/■
ifS CYMTHII JO: BAPT. Gtlt
. In Eud$kmum .
PrefTerat Eudolemus tolkntem colla chelydrom»
Cum fsve hic fixit deiitibus Eudolerhum .
Sed qus tUi ferpens properabat dente venena,'-
Sanguine guftato lenfit» tc imertit.
Nec oiinimy £udolemi periit (t fanguinis hauftut
Gorpore nam toto liil nifi Virus iiabet*
U Vetbidm^
Tres habuit Furias quondaffl ; fed Vesbi^ manes
Ut petiK, Fttffias qnattttor Orcus habct.
Quid minim exuk^t fi f«vif » l^ygdame, fiammif p
Si fleru gaudet nec minus aco: Amor?
Mulciber tft ilii geditor» &mm% altus,& igne:
Hunc peperit medio nata Ericina mari .
Ergo ille binc lacrimas ci^» illinc pefiora adurit,
Cumque uodisJammas» cum face mifcet aquaf»
Sic verfat lacrinus oculis , fic uritur igne
Fe&ore fttb medio» Lygdaoic, quifquis amat.
Ad Lesbiam.
hf^iit SireHas 9 qui te audit dulce canenteifi ;
Bt qui te cemit,- Gorgonis ora videt.
Hinc riget alta filex ; fubit tnd^ pericula ponti »
Et gemina per ce , Lesbia , morte perit •
Candidft fanu mtbi cfm vitl carior eflet ,
Sanguine fcrvayi damna puclicitie •
Roma umen nofixa fuerit cum libera mortt» -
Sic me pro patri& procubuif^ |uv«t«
^$&9^4m^
HA^
JJ ADRIANII S. R. E. C ARD.
S. CHRISOGONI CQRNETANI.
VENATIO.
EJa furgite, nanqui4 excitavit
Oudum rauci fono Diana corna
Aftutum properatey jam paraca eft,
Et iccum Afcanitts fiius ^ratur.
Vcnatoribus hac die efl eQnduni»
Qua Salaria profpicit lacunas,
Cbras fulphure Tiburis ftiperbi.
His diftis juvenum ruunt manipli
De conclavibus omnibus frequentes»
Hlc vcnabula, cufpides ahcnas,
i^rata , validafquc fert bipennes.
Ille haftiliai fcrreas fecpres,
Cruda fpicula Martis univerfi*
D:'ducunt alii canum phalangeSy
Latranrcs abeunt fimul molom,
JNf ox indaginis unicae fegaces •
Tollunt reria rara mnliones.
Procedic Dea profequente magna
Caterva , clamydem recinfta piftara p
Vencilantibus aureis capillis,
Suras purpurei tegunt cothurni»
Aurata ex humero fonat pbaretra.
Jungit Afc^nius fuas cohortcs,
Solertiflimus unus inter omnes .
Subllmes Lybicis cquis vebuncQr •
A«r«*
1
I9t H A D R I A N I I.
Aurorii inUrea thoi;um relinq^eos,
Quadrigts rof^is diem vehebat .
Ventwm eft ad juga , devioique faltus ,
Convallif qntbus obCdetur ingens .
Pr«t?rlabitur hanc» ftcatque riyus,
Raocb muroittire , levibus faldbris , *'
Limo fordidus hinc • & inde ripas
Multa teftus harundinc, & fatlnfkn
Juncoi nec procul aibicat faJiQum
Dextra qua videt Herciiiisjiopcllum,'
Clivi fylva latus tenet finmri ,
Florei; perpetuo , viretque^ioxta
Vafta planicics feracis agri ^
Ut ugnum Afcanius dtdk repente
Sortiti juvenes vijccs lalftoniio ,
Servat quifque fui locom ne^oci,
Hi valiant aditus , nemofque cogunt :
Hf per invia luftra muflitantes
Veftigare fcras docenc cat^Uo,
Extendunt alii plagas dolofas ,
Difponunt atii feros mo|o0bs.
Hic fttb ilice , & Ule fub vetufta
Quercu fternitur, hunc cegic fupinom
Gravis jnnipcri virentis nmbra .
Oenfa fub platano» & comis o^ca»
QuflD de colle ]evi tumore furgit,
Diva, & Afcanius fimul r^umbunt,
Omnes foliciti videre , qoae nam
Ex tanto veniat labore praeda .
Ecce protinus horridus, feroicqoe
Aper fpumeus ore /dente frendens ,
Volvens tnix oculos modo hoc» modoiliaCk
Dorfo fiorrentibiis , hifpidifque fetit^
Callofa cure caute duriore,
Excitus canibus per .ancra feftor
Prfleceps, vulnificis utrinque roftris»
Stipatus ga-ge mordicus petentnm
Aures, & iacus omne-ianoinmtibm# .
Ao
H A P RI A NI 1. m
Accurrit Pea ^ nec globus finebat
Quicquam prdeter apci videre csAumf
Pe prompftc pharetra il)ico Ugittdmt
JLunavitque gcnu potenter airciun,
lit jacic. Volat illa, qua vidirrt
Ki^us vix porerat^ fccanfqne fiiatns
Fcr prscordifi labitut . Quis unqutoi
Vati crederet ? tiltimos rece fliis
Caiidge tranfabiit» folumque fixit.
Frocumbit qv^rupes hunii voluttts»
Tgndcns ilia, calcibiiique ffoftra
ATcernis vacuas iacefllt aitfaf ;
Flunien finguinis jindat ^ b&catro
Vafli gutturisy iiifptdaqiic caitida.
Pum fps^ant flupidi ^ fercqiiejBagDQf
Artus, grandia, & afpem extsaiefciia^ •
Ofla, Sc ingluviem capacts alvi»
Umbroli nemoris fugatys antro
Cervus, ^aflibus cxpcditus ingens
Celfus cornibps arduos irQcbat,
Septus pulvcrea canum coKoaa
Saliii tranfilit unico paludeni»
Ripaque ulteriore adiiuc Teretor
Verccns arboram fubindc ff onteat .
Dum certant properi Caqcs aatare,
Sunimis naribus , & rcflant hiantes,
Volans Afcanius levi veredo
Prxcatus Triviie perenne numcn
Inv^dir jacnlp, diuque libran$
Jccit crainus, hx|it ippeditum
Fcrrum cornibus , tc fola fftflcxa
Nc quicquam ante oculos pependic haftat
Fremens Afcantiis rapit , rotarque
Enfem fulminciinL^bfciditque ab armis
Cum ccrvice caput, micat per hcrbam
i\'ic corpus, capuc l|ic»rabet cniore
Intcrfufa palus, ruunt iQpente
Venanres querula ptecacisacey
Strji*
400 H A D R I A N 1 1.
Strataque obftupuece mole cervi ,
Ridcns Delia; quid ftqpetis? inquit:
Nofter Afcaiiius minora nefcit ,
Clamoc intera tumultuantum
Circum retia vertit ora turbc .
Captam terribilem biftricem fxcmebant,
Qii« roftrum, atqae pedes plagis ligata,
Spinis miffilibus canes, «irofque
Arcebat procul, & fugabat omncs.
Venator fibi quifque confulebat.
Multj fttb clypeo arbonim latebant ,
Multos obiice texerat crepido »
Poft carefiba canes tntnelatsant.
Denfant fpicula mutua , & viciifim
Bellantum furitincniemus ardor.
Nam fpine nequeunt ferire reftos,
Et te&i nequeunt feram ferirey
Tanta duritie cutis rigcbat ,
Crebris miffilibus petita, nuUis -
InterpunQa notis. Erat Sicamber
Forte nam celebri fodalitate,
Audax proelia tanta qni cierer,
Libs cognomine, machime repertor
MicandoB » horrificc, minacis , atrs :
Qualem necSteropes, nec ipfe fertur
Pater Lemni us inferi cavernis
Informafle Jovi , nec ulla in orbe
Per tot f«cula cogitavit ctas ,
Nam truncum teretem , seneum , cavumquc
Nitro, fulfure, pulvere, & faligni
Carbonis replet ufque ad. umbilicum ,
Includitque pilatti ex liquente plumb»
Sttpemei tenuc cppido foramen
Spirat, hinc jacit igneam favillam.
Hiftrix continuo foratafumat*
Non fic fulminis impetus trifulcit
Nec falarica flc rotata fertur »
Sed ncc fic Scychico fagi^a nervo.
Nec
A D RI A NI I. 401
Nec fiindis Balearibus lapillus .
Mox tanro inronuit fragore casIuiHf
Et canco ingemult tremore tellus,
Ut quidquid caveis latebat uf^uain
Fcrarum omne genus , feti leones p
Auriti lepores, lupi voraceSy
Ec dams timidi, volatilcfque:
Cerviy & capreoli leves, fugacefque,
Apri Setigeri • dolifque vulpes
Infignes , ruerent metu per agros •
Vafta uc planit:($ nihil videi^es
Ulquam preterea ; latent fub illis
Arbufta omnia, & omnis berba prorfus.
Canes interea, modo has» modo illas
Pafllm cc4i^re, nec locus cadenti eft.
Denfo in agmine ftant, feruntque morfli^
Immot» , fuperambulant molofli
Strage incredibili ufque fsvientes.
Ssvitum nimis eft, Diona clamatt '
Quo tandemniitis? redite in orbem»
Palantes » neque enim expedit ferarun)
Omne fiinditus intetire nomen^
Sat noftro Afcanio datum, nec Qltm ' '
Modeftiflimus omniutn.^ogaret.
Cornu pecfonat aureo, r^ducen9
Triumphalia caftra, mox recenfenc
Plenum fanguinis agmen intefemptUlQ»
Nec tot millia computare poAbnt*
Implent efledat convehunt ^uadrigls,
Pais geftant humeris, folove raptant,
Hi fub ponderibus gemutit iniquit*
Fervec mulio , corbuIoqujD fervet*
Rus eft non procul hinc penes facclhliil
Deferte Ceeeris loco remoto .
Huc armentay grcgesi canum laboref t
Ec vaftas nemorum fenint ruinas*
Hanc cunSi properant tenere metam , ; ^'
Hic tandem redaces fimul quiefcunt» * ' "' '
Tom. V. C c Riljfi
/ 4o> H A D RtI A-fl/l Iv
Ruri rubdicas honulus virebat, r ,, \
Qualls Corycium feu^ bcarct»
£t qualem Hcfpenaes Yelir^t forores • .
Hinc inter yiolas, thyxnuni, iigtjff^rum ^
NarciiTos, hyacinthinor^uc flores,
Fons fcatens yitreis aquis fufurirac»
Hunc pomaria tam beata ciqgunt,
Ver ut perpetuum co)ant« & p.rque
Argutis avibus canora veirnent.
Regis Alcinoi fuiflc.crcdas
Patens ar^a propter ima fonti^
Labra t^nditur , hanc tpgun»t corymbis
Pallentes hedcr« , & 4:ofa5 aca^thi
Flexo viinine t^xtil^s oJ^.uoiWant ,
Lentslilia fubligaiit geniflj;B
Sub his florjbus apparata menfa ^(l, .
Inflraturque tt^or^s rapct^ pi£io^ ^
Et Semiran^ia manu n^'uri^
DifHnQo variis , fiipefr tapf t^im : _ /.; ,. r
Albet mappula delicacipifi^ ^ , j.i.j.n..
Vilii » t>acbaripis notata p»^£bis . •' • ,.
De menfls abacfis niit^ps 9cernis«j ; , /
Pandit vafcula Meni9riJi*^et4l(la, .,,, .
Prrrcorumque toreumata^^ulicorum.*. , , . .
Atate, & facie pac^y^in/piftri,.
Nympfiarum Trivis cHorum ciz^ulaacfs»
Expedant thalaqi^o beatipjMj';' , ^
Dlvam. & Afcanium laboxe feflbs^. • . ,
Pars facris adolet focie; nc/i^f^i. . ^ ,
Et jam fol medium fecab^t aicpin
Flammis omnipoten|)bi;^. fo^ufcans. , ^ .
Tandem nnmine prodeunt (jbjcundo« .^
Felici pmin^, qpidquid.eft lecfrum , ; .
Magno Ppntlfici dics^nc JijlQ^
Crines futilibus tofis (}oronant •
Unguentis Megaleniibus. madentes r
Cuftodit foleas pnec teUfhis.
Spooda fc mediam lo^ac OiaQt .
<,
Gem<
H A D R I A N I I. 403
Gemmis fplendidulis decora virgo,
Poft mulro Aicanius conilcus oftro.
Flexo poplite ccrnuus mini/ler
Dat fijmmis digitis aquas odorat»
Mox mantilia Nympha fubminiftoit*
Apponunt alii novts figttras
Emua« Cereris. Dryas catillum
Fragrantem ambrofia geric Diane*
Poft hanc fiderei ferant epbebi t
Lances ptdine : Phafiana prima eft,
Stat Junonis avis fuperba cauda»
Phcenicopterus eminepcf lingua ,
Ec ctifta Meleaprid^s rQbeQ^i, . . * /
Ecpluma nivei pacenc olocee»
Hinc albi jecur anferis cumebat,
Hinc capo Cybel^ Dee dicatus.
Ferdices ftrtte maxima ferebanCf
Et pulps melioris actagen^s»
Ac fturnos inopesi grUes,. palttQibes«
CttnAas cortis aves cocis reliatlttttat,
Sttbve(tant alii falariomm
Qttidquid ars potuit novat* kati*
Ac farcimina dant yetuftiora^
Tttrget ladea fuminis papiU»,
Campano petafqne gloriantofa
Veftino qnoqtte eaUo inttim^aiac.
Non Lttcanica, non tomiacla ^fttnts
Frafto ventre fiiis folo exphalifca.
Non deeft oxygarni»» offuli^^ slinafiit,
Liba adorea, candidcque pidtee,
Conchis, glandia» fpoody{i« botdfi*
Nec mttftac«a lupili^ Sablme ,
CerebcUa avittm, falas^iie bttlbtti,
Nec iecttfcttla ji^cttlis odoisav : ^ .:
Nec defttnt patinc bmniam n^Mtatn ^ •.
Exqttirttntttr & omoibttt.popiaM ;;> - -,.
Fttlmentaria vefca:^ qo« ptthtoni; t^i^ -
Irricare faporibtts pttteatttff • . . tr. n r
Cc ft Via-
f)
' t '
•<
404 .H*A I>ltl A N M.
Vincunt fercula cogitationcm ,
Ncc ftjlus meus explicer, ncc uAjuam
Major m pretio fuic culina.-
Nufquam prandia fumptuoliora .
Triumphalia eranc mihora multo • •
Nemo Pontificum dapes rcponat;
Aut ccenis faliaribus labordt « ' *
Ponunt mox alii maris ra^inifls. '
Mullos Adriaci falis coiorirjs, > •
Mursnas Siculi^ aqiiis natkif^t^s , '
l«atum amplifiima feqrpacella rhpmbum^
Bajana oftrea, murices; lupofqoc,
Auratas , acipcnferes . fcarofque
Stru&oris manus crudicat^p^t^ii.
Cultello dirimit, fecatqiic p^rvo.
Dum coenat, citharisCOiiw^uIorumi ' ■ • '
Ec cancu vario, novoqtic-plculfu
Valles undique concavse i*effflttf>«. ^
£t jam prima epulas qirieii tcnebat » ^ i
Cum cellarius eligltiliifii^os,' ' " ^ J -
Bacchi raunera l«ta qui propliKnt, • " •*
H«c eft amphora ne&us^teati/ ' >'< -
Qua Latonia fola proluatirr. '
Trullam hanc Afcanio deliefje Q^lli •
Spumantem Btomio Paiifti^vum .
Mifce his tu cyathfV^pryas.Balcrmim, .
Tu cape has pacetds ^Soai CaUni , n . /d ..
Inger tu hos calicosoOpimiani.--' 'i;.' rr .
Vos Sctina dat^ ili^ ftyphis.ifcrufta ,t 'C ••
Ac vosCscuba fundixe iuici tu»enti3 ^' :^ • <> *
Nomentam dedic* biflie KerMtg4iQftm#r' '*'} .
At furrencum hodie cadum"biinc.picaiium»< •
Cupa bac conditar AiiliflaN^sitfttiiiot • r • ' '^
Privematft congio boc Sagttiiti«<^ '< '^ t*.
Chinm hoc arcedlo ftptt fotiitido»' ..':<:•..
Vino hcc feriola opcimf^(|«4widat. v> J^^ i
Plena h«c attrea de{coto^riie(r«€a'«ft; l - f-n-
Mttl.fttin hsc ciraca dttlciur*;tccoadit • --
.j '
H A D RI A N I I. 4«>5
Tam bcllaria largiora ponunt
Menfs delicias Dcum recandxr,
Eleaiffima poma porrigunrur.
Inter qu« mclimela principaturil
Malorum facile oDmium obtinebanf •
Poft pecitia parva, Manltaha.
Tum fpadonia Grftcula» Appiana^
Lanara, orbiculara Scptiana.
Dant pannticia , lcrica , & gcmcna v
Ad hsc crulhimiis pyris atiundant^
Succi plena tumenc l^alerna cif^a $
Ec longo pedc DolabclHana,
Pompeiana placent favore Magni^
Et teftacea de colore teQas •
Dant Voconia, laurea, &'Vokma
Ampullacea prominente colloy
Nardina , & decumana gtaudiora .
f^acc tum nomina repperit vetuihis,
Nanc ffleclum infipierrs novis ineptie'.
Addtmtur cariotides marifcis» •
Et Cotonia coAatiis recih^,
Et tuber Libjfcis madens prninrs»
Nax amygdala, pinea, atqitfe juglan^.
Laxant caftanefle fuos echinos .
Picenas qOoqae porrigant olivas»
Ollares etiam dabantur uvc
Ponunt frigote grattotti rapo .
Plura his & melioi^a, quae filentnt',
Redondantibus inj^erit CAniftri^
Miris manditiis fecunda menf».
Ezempta procol ef&titioit« »
Et menus 0tocal omnibtis temotis,
Sic eft poft epalun^IocQt^ Yi^go.: /
Afcani ducis omimi pr^l^agot^ -
Ingens purpurei decas f<?oattts,
Vides at jaceant in orbe caiida r '
QuaD moxtalibos eife jam ij^ebant . ' : ^
Vit« prgsfidiom laboriolf»^. .^. J
Cc 3 Ee
I > ( • • *
.- . > ■ .,T
*N
4»tf H A D R r A N I I.
Ec quibus tenebrls ^perta virruf
Paflim calcibus improbis teratiir
Quid primum querar o diarve primitm?
Cum fuperftitio Deos putflret
Id quod quemque fuus movebat ardor/
Mundus artibus oprimis fcatebat.
Poftquam de Solymis Deus peruftts * ^
Verte relfigionis imperator,
Noftra Dumina vana diflipavit,
Et totum pedibus fubcgtr orbem,
Apportans pereuntibus falutem,
Jus, fas, veridicas tulitque leges»
Et mores docuit bonos , fuoque
Culpas fangutne omnium expiavit^
Ut claufum ad fuperos irer pateret,
Pit mutatio numinum repcnte.
Certatim properant, vohnrqite cunAi ,
Et cultus avidi novos adotant.
Faflt unum coluere. Sed quod ifle
Ferre omnes voluit » tul4*re pauci ,
Nec omnes capiunt • quod omnibus Jat .
Ut perverfa hominum , mattgtiaque eft men^r,
Vcrfa in fegnitiem fides. $t omnis
In quteftum pietas ; fimul (Wuta
Miris illecebris placciM VoYupns .
Numquam delicis fupiniores»
Numquam avaritix ahior tftarjrBdis»
Quando ita ambitio negotiata cft f
Quando nequius, inquinattufV^
Peccatum? Patet Ilias malorum
Grandis, fons fcelerum fcaturieiitumt
Vel gentes penitifliQtat ftBvKk'
Qu« veftro fme numine imfokftrunt,
Bacchanturque magis monedte nulld.^
Ta vero genus inclytUm S<lllat&s»
Flamen xtheree Dialis ftttli^^^ '
Quo refpublica tota gtbriatUif,;"
Cujus cudine fuftinetur otbii»
H A D R I A N I I. 4^
Ne inentis proprie inquilintts erres ,
Ab omni (opulatitate ith^s
Divinos ^imi avocare motiis .
Nec plebectild quid mifeUa latret,
Sed quam fit fragilis , caduca , fluxa ^
Et qnam lubrica vita c6gitarev
Caufij difcete f &' aef^iniarc rehimy
Quidnam gigneris, linde c(Uo feraris^
Spem longam refeces : Vid^s in orbe
Nihil perpctuo tenore vcrti,
Si fortuna facit pecuniofum,
Nil remordeat eite liberalem .
Scis quantum deceat potehtibrenl »
Ut comi domus hofptfalitate
Januis bipatentibus fixtiCCtiti
Laus non yltima , diftilicete nulli .
Frsedarc ingenuum , facillimtimque ^
Verbis parcere contumeliofis,
Adverlis foerint . malifque retius".
Servoruffl memihifle , qui fideles:
Novit Afcanius , quid ipfa diciim •
Nec caftts memorabimns petaSlos^
Quis fratrem flne. queftibiis i^evellat ,
Dii^em Infifbria quem tremcbat aiidax?
Quis iicets poterit nepotem ocellis
Regem Parthenopejum referre ?
jBrumnas tibi quis pectrliares
Monendo rertovet? Satis fu^ei^ne
Deplotavimus ifta , dtfm rtiebant •
Et nunc lcis qttibus erutus ruinis»
tt qni fis mbdp f edditus memif ntd .
Nec fam fetiiti,,' quam repeM cures ,
Petfer qualitictirt^oe ^ nou pigebit
Tot pericula fti^rt^, tot ttiliflV:
Foflem pliditibia&^^monere', &r tltra
Quc ^maae ndpeltlt.mdd^^ocere,
Et qu0 flr^ttfii a^titUi' ilHs,
Qoi lic^ ctsj^dc^ otruci fejiakhro
Cc 4 Pttto
4of H A D K I A N I I.
Pcrftrlngunt animi igneupi vigorcm , .....
Nec terr« fodiunt datum talcntum t
Nec tibi ifta domi elegantiora
Nafcerentut» & unicus Dcorum . ^
Vcftris vatibus omnia cxpIicafFet • •.*...
Ad hxc Afcanius rcferc : Diana»
Silvarum, & nemorum patrqna virgOt.
Seu Proferpina no&ibus relucens, , .^ ; .
Seu Lucina , Hecate , vel alma Juno , .
Didynna, aut Trivia experis vocari , .
Tc quscunque meum levas laborem ,
Semper peftore conditam tencbo .
Vefper interea exiens olynipo,
Nofturnis comitantibus tcncbris,
McrgenfqueOceano caputruebat.
Jamque in faucibus atrii minirtri
Psana ad litui fonum canentes , . .,
Expeftant in equis heros ituros, .
ILucum Delia fertur in propinquuni..
Denfe Oreades hinc,* & hinc fcquuntur»
Stipant Afcanium fua& cohortes »
Ardentes animis rcdire in uxbem •
R
hit ^ULll liPentMax. „ ;
Augufti memoranda dies vicefima fexjca . •
Pontificcm magna Roma dimidt Julum «
Pcne omni patrum. & prgcctum cotniwntc, Senatu ,
Formello pius excepit Jordanus , & ux^r , >
Moribus, ingenio, formaque.i Dominc FcJix»
Poftera lux Nepete Antiquum, tum ^^rptxm^ y.^io^ ,
Oftendit, mox pcr Cimini,moijteipqu^,^^c;'umsiuc
Tendimus infignem per.bain^? ^nultaj >fi^
Difcordes bonus hic cive^jpacavit Ju^i^Jj.- , . .* .
Pr«buit binc celeber mons dulfia viiu JS^fW^
Detinuitque dicm . y^t^cm poft.yidffliW^prfl^^ :. r :
Excelfae rupi impofitam uue.mcFnib^ (ptj^^ ,. .
Hic templum genitsici \(^t^t^^t^V^,jx;S^iB^
H A D R I A N I I. ^09
Marmore fiat facies» fpiranrque in marmore vulcus*
Camajola procul, pons binc fex milia difians,
Cyaneas tranfmittitaquas,fparfafque paludes
Per fata, per filvas: ah quantuiif abfumitur agrlf
Plebis ad indomitx C^iftruni pervcnimus, inde
Impofits apparent Peruiinis coI}ibus arces »
Ca^llana ^acus Trafimenus modnia cingit :
Hunc ratibus l«ti tranavimus , Infula l«ros
Accipit hofpitio , Pafianum allabiraur , uniie
Frofpicimus campos Romanis oflibus albos ,
Servat adhuc nomen loctts, & de fanguine fufo,
Sanguineos campos Perufini nomine dicunc .
Ilic ubi commilTo fallax certamine pGrnus
Flaminiumque ducem . Mavortiaque arma fubcgit«
Pcr colles , ripamq^e lacus , Corclana fubimus
Moenia, oliviferis tumulis letiflima, cura •
Vicina placuit patribus recubare fub Utmo*
Hic fimul occurrunt equitum peditUinque catervx
Urbinate Duce, .illo ncc melior fult alter,
Nec piet^te prlor, fed nec prisftantiot armis;
Tot dotes iuveni invidic lapidola podagra»
His cirpumfcptt legronibus, ordine longo
Ingredimur Perufina^m. ufbefA» civilibus a£bm,
Evcrfamque DdHS-:jl^^^ tu pater optimi J^^W
In placida tandem cpmpoftam p^e relinquis.
Non procul oppidulum eft , Fra&am cognomine dictints
Amnis ftbit muros.cceno, & graveolentibtis tindis.
Huc ubi delati , montos Eugubia teQay
HsrentemQue {Ugis i^rbem fapetavimus ; inde
Perpetuos.coHesC^riafai villula findit»
Villula miifiifico ncr9;afpemandapopeno«
Hos prfit^ve(ti tumulos j|lebecttla callem
Que coW^Mgx^fi^fi, Cagli cognomine dicunt*
Occurrit racie-^p})dyQa) nam .tafaida fertur
foj^^ifc Jttes ^cel^i ?^^i^ f ugimus omncs .
Hinc ad ^qua^ iL^^i^ ' pit^rreximus , unde Metaiirtts
Confufus Gaufip^E^^^f Jpedacnla pr«bec.
£ft operc^[^i|in.:tf^i^ defcribere fQi^um ,.
410 H A D R I A N 11.
Nanirs ladentis opu^ , ftant vertice ad aaraf
Hi ic atque hinc mofites prxruprt , fliimine fubtdr
Sccrttis labeme ▼iis ^i ut fumus ab imis
Surgat aq[ lis . latequ^ fluatlt afpcrgine eautes •
Rupis au cxtHeiKkiiiri l«Va v^nicftim ab lifbe
Forfi^^itur molis dorfum, qiia fenitta nuHa^
Niilii ddirus quondam, nec efatvia perVia cuiqtiftift;
Ccefar inaceffam pitefccit Tltus, & illain
Quantum acic poflunt oCtili fervare cava vit,
Itifcripiitque forss ; & adhtic vcf!igili utifunlqne
Litticn haber» fcabro, & fragili vix cognita topho»
Sunt foHti hac camera multi hritare latrones ,
Exctp«-ofqutf viatores detnergere tn amnem.
Rcpitmus e cfvprta , atque angufta fauce viritim
In campos Ubalde*, tuos, hinc ifxtiis in nrbcm»
Urbinum iitcttpi^tes tua tegia tefta?
Ardua qus faxo tdlttiir Macerara vetnfto
Hinc ^etitur « ¥ieo^o^ brevi foccedimus * inde
Scandiiniis extclfa nimboHi cacnminil piennas»
Divc Marine tuas, tumidi hic fubiidcfe montet
Incij^iUnt fuperoqile itlari confteniere liras
Planitiem ingentem terris ^ opibufque fapcrbaat
Galiia qd^ fluVio'Rubteone cofttata patefrit:
Italis hic tinis qiloifdaM ntlric otniiia ittifcet
EfF^ra barbatrie§l, ailti^tiaque nomina irertit •
Stivignana vocant ^ingtitffima rara cdloni ,
Hnnrc madidi,m«Itoqae luto^ feflSque irtmmQS.
Progfeffi meltore via , c«!o gfaViote
Caefertjtm intramas , ciilices itvei<t^fe fomnof
Otnnibtis,* & vari^is vulrus niadtll^re fi^urif ,
Pompilii, Livique forum di^rtereeoguntt
Tcrra fcrax populnfque ferhot; afc-iiitde fre<{aentfl
Tcrribilisl » femperque fbrens eivilibas armis i , - '
Ur ter quinqtfe dtcsl ftbferunt, LiViii t^ftt ^ * *! . J
Linquimus, arqtfeifetnnt niontes < jnbcft' tir pef d^
Jalin^ . & Caftri al Ifl^am itig< vifi?f«HCiri . '
Imas pr«cipites pet mille pertciiftif i^m . ' ;
Xurrijerafque arccsi topcs» & iliiioi^ft i^ft^^
H A D R I A N I I. 4»!
Appenninicolae accurriint, vifoque fenatu,
Reprantes genibus per humum nova numlna adoranr*
Modiliana jacet vafto deprefla barathro ,
Accola torrenti» truncis, falebrifque fragofo*
Hanc terram peJibus celfo de monte rut?ntes
Prendimus & placido curamus corpora fonino. -
Poftera lux alios ftopufosi cttloque proptfiqtfas
Nubigenafque Alpcs aperit; Marradia vulgus
Saxa vocaty fttmmum excipiunt magalia Juluni.
Inde Palatiolum Aatio Cppo^tuna labori,
Hufpitio laflbs tefbVet , tum fluminis arfta
Frovehimurripa tenui difcrimtntf eunfes .
rft locus extrc^mis in montibus afper Etrufcit ,
Hunc diQum pe^hibent a tuflt Tuflinianum
Huc quoque dclati montes devovimus omncs,
Orra dtes latos campos , 8t am<0na vircta ,
Cornelique forum, fericiaqite arVa redtictt.
Hic mecis ortus habet fedes Papienfl); avitas
Nobilis, & clanim genus alto a farigtrinc ducit.
Confticithic paflor, ditm profpicit omnia , Julus t
Et belli pacifquc fimul dum pondera librat,
Coniilioque patrum rerum moderatur habcnas ;
Appulit intcrea Gallbrunv exercims ingens»
Conferuttiiue maiium, & muros clrctmftetit armis
Fclfina do£^a tu.oi; volat impiger afttis ab urbe
Nuntiu^. & Scrram ^j^aflam ptilfiimque tyrannum
Excuflurtiquc jugum patnlc cetVicibtls af&rt»
Pontificcm ?*riplorat teflis fucctirrere ttfbus.
Hoc oratores ccrtatim ex nrbe frequentes ,
Expofcunt/ patricque patrem pfoperare precanttir ,
Tbura adolet Jultrs templts , facnfque peraQis
TcnJit^iter; greflum celerails » tiAique propinquat.
Urbs antiqua ingens Ethifcis rcgia qttondam
Felfuw;' rum Boii^ fato irmntpenttbus impar
Accepi fle- nov ttm f er tur B() jortiil nmnen .
Vcrum ubi funt Bor Romano mnite pulti, ' ..
BarBariem excufiit, ctBj^tqiie Bononk dtci •
Sabdj^ar ad Boteam radicibos Appennini s
'•' ' Pla.
.1
r »
412 M A D R I A N I t.
Planitie acclivi, procumbens iolis ad oi-tus»
Inter aquas Sapin» , Sc Rheni quarum utraque in ucbcoi
Dufta vehiCy rcvehitque races, pillcinaque verfaCt '
VBmilis decus, & belit^ pacifque patroha»
Dives opum variacum , & nullius indiga culcusg
Mufarum domus, atque onuiis nutcicula juris.
Jamque dies adem ^ niediuinqai^ vebfbat ad axem
Omnia confpiciens Phl;ebc{ji& lampadisaftrum }
Obfedert patres majocis limina port£,
Qua modo Felflnca paftor rcquiever^t ede }
Pocticiburque amplis expe&ant numen Juli.
Tandcm de thalamo fella fubitmis cburna ,
Geftatufque bominujm fcapulis.J<^i7go agminc proditi
Cui trabea ex auic^o, gemmis , «ftroque corufcatf
Tempora concbili. fuigetlit redimita para :
Progreditur procerum legio taa , Feliina « proles )
iEratxquc ruunt acies, clypeat«qu6 circum
Agitiina funduntMr > placidos 4?t Curia- greifttat
iEquati fpatiis oisnes , & veftibus prones ;
Purpnreifque Patres te6i capita alta galeris
Obvia quseque ocujiis perflrifigtifit nHminis iflftac t
Vifendi ftudio eiFufi luvenefque feAefi^clCy
Et matres, puerique fimul te&a omnia com^lenc?
Culminibuiqur aftant , portifque & turribus hereac»
t)t yeto ad divi Venit penctralia Petii
Jiilitis, afperiitque patres jn limine. prifflo
Rore levi , gemini^ .manibus veneratus ad atas
Effigies facras, Graces quas.poiTumlis, inquit»
Accipe, Chciftc I^eus» nam qus fat digna queamils
Muneifa, quas Uudes bumana Irocc refetre^
Tu nos incolumes per tot ^crimiiia vedos
Urbe bac Fellihea fine cs^c, & fanguine clottas.
Da pater omnipotensi rerumque ;&tema poteftas
Sic fuperos ^cfnetcare dditus » v.erofque triumpbos
Terreno involucro exuc6s , viciifque fuba&is •
Haec ubi fupplicibus votis ocavic. Julus, , • •
Quifque donium ^roperat, fadoqoe hic fine ^uiefcic*
. . ^ ^ ' ■
t A U«
I
4rj
■mmmmmm wmmmmmm
tAURENTlI JACOMINII'
TEBALDUCCII MALESPIN^i
F L O RE N T I N I.
4d Antonium G^^nfm .
QUis Superam tantum nnmeti divinitus ori
Afflavit ? facer hic fpiritus Urtde tibi?
u te f&licem nimium , quem lumine vidit
Nafcentem placido fummus Apollo Deiim !
Excepcum gremio quem .molli aluere foventes»
Pandenteique juga florca Pierides .
Vircutem cur crgo tuam ignotam eflVvereris,
Abdita.fH & in tehelyrit pofle latec^ frutas?
Si Dits'tam carus » clarum fi noitfM^ili omnes
Ora^ extcndit candida M^ifii tttttm ;
Mita fcripta arte , & divino ornata^ tdpore
Carmina » cur riobis defpickni^-timei f • ^
Cur quoque me invitas» atque in certamina cattttt
Noa equis Dits> ncc viribtts ipfe vocas?
iEquali curfu volitanten^ ilamine curfum
Non valet heu premere cymbula littts amans..
Obftant fata mihi, .biillo Iffc^na labovi
Afpirat, fautor iinBtts ajleftqtte.Deas.
Laftavit mentem, falfa icjditlttfit ApoIIo
Spe , nunc neglcftus perfttga teiicior ;
Ni ille tuis precibtts, nimio es cui carttS amore^
Addnftus» mihi nunc adfit, opemque ferat.
D O-
-fl*
«^^«og>-«e<^ <«§:> <«g^ «o^a» ^s»-
DONATT JAMNOCXII
P L O R E N T l NI. . i
Di iMurtnth fit^dicg Jumm •
DUm populis Tulcis fpeftaci^la hpta pararet
Laurus . Apolliiiei ipes modo magna chort »
Picridcs G«ticiS iliiini videre fnb acniis
Cornipedem miitis ea^agitare ipodis.
Qucrn colere haf arces quia M af^is amor^ putaruat »
Impleriiat quQrttlis «t|ier« pirm;mbus .
Solatura ac<;ufJ:it,maBftas Jpy^.nataXprorcs,
Nam nota tiuic Kv^xx cauia^ojiQris erat:
LacrimnUs (;9bl^f» pe«,ngo bacc movet sifiiia
Ssvus , att^ Mai[0fi • caila Ajlin^va laoyet .
Convenic Aonv||n| f^f^^ beii^ Pall^dps ^rmts»
lagcnium quid».(i (|ea|.proi9u) annat, valet?
Hunc igitur ittven^m Oivip cvlebrate ^ceqiieAtes,
In quo Pieriif JttOxiQitti mma mpdis.
^ r
i • < ' y ->■
tm
»,
ilf:
. «
» * t
•x.
BE N-
4M
BENVENUTI DB IMOLA.
Im Uuiim eitriffimi Poeu Dantis*
NEfcio qao tcnui facrum modo carmine Dantem
Eloquar infignem ^udiis quem cclsa pcr orbem
Explicac ccefmo memora^duin pbmine virtus :
Nam poflqyam patrios FJioi:racia fieva penates
Linquere coi]irpicuum juxic fine crimine Civem»
Fortuiia quacieQt^ ftetit , forteiiique fuperbam
Cxcuciens fimper mifero fecarus tn orbe
Vixic , & innumercs coieravit mcnte labores.
Ipfe hominum , perumque Pattem qui cunfta gAmimt
Impcrip , & lati folus tenet aurea muf|di
Lora ma^u»cui f^roper erif (ine.ficie potef^as»
AgnoyiC (ine fine Deum. vftamque per omnem
Impiger angQftil.opecQiicia fiderateifis,
Scelliferi fecreta Poli, qHibiis Aftra {ruantur
Coniiliis Co»io noluic diviaus ab alco* . '
Arcibus ingenii redimitus acon^iie .f?{»9em
Exhaufic facras Mufarum e fooribiis pndas,
Hinc facris animatus aquis qus dura c^d^ntes
Fr«ny'a dignofp^ti pA^en , quibu» ipfa falutem
Pcona fcrac fceleris/qncs gracia roU^et alcis
Sedibu$ , audaci .ceoiiitcfi^ tcgmine cafitu, /^A
Scrlbere non poflieiipr. Vidi|as quot Qetibiis artet •'
Quorque noyem ^nfas lacmnis fnbiere dolores
Cum rapuic mors fma vimri, ffd fiima fuperllee
Centibus extin&ummeniQ^at.populumque peromnem
Vivet, & ctemo rcferetur 4kudibus «vo.
:: '•
JOAR*
1
41«
JOANNlS VINCENtll
IMPERIALIS
JANUENSIS.
..* » '. • ^99^ '■'''■
■
•
Qyi.Phrygium {uetate Ducem , ^iytute Ibperbom
iBacidea:vicit, maior atroque^ fencx
Non Andinum tllis , magnumqub invidit Ht>merum«
Gofiedoi TaiG pcoDtalit birce vtilnim .
\ ' ■ . - '-
.9/v y§: Bapfifia Marina .
• «>j' ' •• •■•
Cum terris iteruin Veneri dileftus Adonis
Carminibos.vixit , doAe Marinfe, tcis •
O lacrimis digncc^ meis t Cytbetcia dixit»
Serus , fed iovg^ pokhrior' ec%e re^is .
Deffipjo.
Ut Ligamiii pnma ocffit Vincentia^Urbe
Dignus Cectop&o creditas eKilia;'
Attonitc fletNMtt atroqoe' tn lit<H»e ^tes
Infignefn dcxttu •< confiiioqoie Ooeem »
lile SyracotiaB foHis indighos oiiV«(i '
Viitau cuji»:debita laoffos etat. ^*"
I ' 'r ^ ^ « M * ' <
Defiipfi.
• > ■ ^.
NulU cerca domus* Te patria longius a fe»
Impacicns tanti luminis ire jobet •
IMPERIALIS. 4tr
Sic mage fcintillanc, q/do fideta lonpias abfilllt,
Clarus civJs «];as , clarior exal ens *
•• • ' " - •
Qaid faciat Janus iine te ? fua limina noller
Lin^uere : te profogos veilet ab vrbe fe^ui •
Quo patriam» quo. te fpedet : non apcius uaqaalli
Suftinuit facies Janus babere duas •
.• '
Infiam effigim*
Ssvidt immiti Fortana protem tamolm,
Axeqoe pr9cipiti me rota triftis agat *
Exagitenc odiis diri me nominis Auftri,
Undaqoe per Syrces invidiofa trahat •
Momia feo dolci^ patrite , chariqoe Penatef
Me teneant» alio fea mea fata fetant .
Mens immota manet , nizttfque moventur inanet
Non forf , non odiam, noamihi liv6r obeft.
h Ac0demkum Jkkm ftemmd^ fitoJeft ctmcsva rupii
contfarus ventorum 'afflata turiimius .
Tunditis aCrivni lapido quid &mine Motttem
Alpini Bore«? qpis novus dtdor agit?
Creditis intrepidam certatim evellere Ropem ?
Non nutat celfo vertice, fed reboat .
Me ferias , livor, falfo me criinine latres,
Affiduo tundas verbefe , lingoa procax ,
Inconcuflus eto . Qaid fi mihi nomina donent,
Uc cbarom Patris det foavs ifte fonam?-
/ »
•«8S»«SBai-488i»'
Tom. V. Dd' ANGE-
4i8
ANGELI JOANNINI
h Leonem vermieulati operts Iguvii in GahrieHarum
Subnrbam rfpefi^um, » emm , m^ < iufer Vmktm
i^Turcat Miumjklestqium^ft,
ESt locus ii^%ai9^iaima;.i:m vtttv^i^vn^p
Imminet; Iguviuin nuac.iUum QQfoiiip.flnmt.
Quein.fvl^psffjae^c aprids qifciimdaca <^9ipis
P]aQi<;ic)s b^i)^ m^lfil. iriMigra^fllma .leUus^
Alma Ceres, nec non tibi jucundiiHma, Bacchc .
N^mqjx^ .^fltunoiqusi. ibi gi;iayi<li$. tuji cqUa 4:34^18
Nealc , & ,iif>par^'t poirMsTr^raatibu? .a^bor . ^ '
Fertilis .-'hWcque legit romona, & rempora clnglt.
Hic par|«.j^X'i9(ia j ^M^ tnMnia j^picit. m^s ,
Templa, feriniiC, vetejsfes 4*^]»Ufnih^s alt» i<0lumnis
Jaro Trivjiftffii^yajrcP^tp r w«p di*ttCa cp^flSin
Apparenc piflisiciroiimviairiHa Upillis .
Ornamencajc^n^ taa^i,. grciffiQmiique laboros .
Hic, dum Tucc^ •feni? , tei:r^, «hbJqqu^ nftiiittiir
C^ncem^^^dQi, f^QAriii^ « bomiaunvQ»e .^D^iimque»
Jadat & A^mW geWteJ^iftWnme^e /wQ «
EfFoditur fignum , viftores quod fore bello
Oftcndic Venctos. Tunc laeti ad fidera voccs
ExtoIIunt omnes; Tei|ic«t*^y»CtQffia 4«ta ,
Exclamant ; Icetis refpondet voclbus Echo .
Ecce Leo |am viftor adeft^ monftrantque Leonem»^
'. rr,\ ' rx . .. ^ Qui
JOANNINI. 4Xf
Qui Patdum premit un^uibus , & qui vifcera dence
Jam jam dilacerac , jam jamque vorare videnir .
O Parde infelix , qu(B te dementia ccepic,
Cum xibi gpni.u^um fraude irritare teonem
Aufu<i es ? en merito f^raudis das ixnDrobe posnas | :
Atquealiiexemplo boc monici baud in ju(ta fequentufj
Ec fervare fidem » ac pacem ikAi temnere difcenc •
Ar nunc vifitoris vijftrici fronde Leonts
Tempora cingantur» nunc exus fortia fafta ,
Nereides cantent, refonetnunc Adria circuQt
Litora^ nunc omnes ImWSk Peana caaamos.
BENEDICTI JOVII
NO V.OCOHUKSIS^
AJ Ffsmlfim ^u/mm OMn.
HSc tenui calamo Jotttts tibi, Calve poSta»
Owi vacatia cuiis > ^Uftica coiapo(iu€ «
Vefiibulum domt^
Prima faluta^ix implebic turba ^iencim
Veftibnlu.m^ dominos dugi fopor altus habef •
yamui*
Lnctdus ecce dies \ fervi; jam^aadi^ |Ki(les^
Compulfor Jano Janua facra Deo.
Atrium •
Atria ( fi pndor ^) hoQp«f iie 'fp«:edere tootes ?
Hcc tibi \ fed dominis aula parata fuis.
Dd 2 Cu^
44«, Bt N fi P I C T I
Sit nitidiis matrona coquus , faaittlsqae r^cinftae ;
Ip& dabic laucas unfla.cuUna dapes.
r ■•
Partibus immiffis daudancur limina celljB j
Hinc veiiiec puerjs plena merendii ruis .
Sternire diyltibus jun£^is aulora taperis *
P^uperis in coeni fella vecuila iac eft.
Farcite convivse totum forbcre Calcnum;
Expeftat iToeios ccaftin& menfa novos i - <
* •
Hic tibi delicias , dulcemque parato quietem ;
Serpat in ^TTUviis & modo cura tuii . '
j^lefire Deum precibUs> c«Io fpfesuna fclifta eft ; * ^
Quod tibi conducac, H petis, illc dabit*
^jhiiotbeca.
Ifta beata tibi fola eft qu» ducitur «tas ;
Cum' for doQa vides ora vetufta laqut •*
fi^rreo.
Hic frumenta tibi folum condantur ii^ annum t
Efuriem poptUo grande culifle ncfas •
Apothe^a .
Rhoetica quid tatidem facient? qujd Maftlca, dives?
Si dabicuc fociis imlla lagena tuis.
iJ O VII.. 4?!
Hntiu.
Delicias hoirtus, varii?m pr«(hbit & ufum; - ,
Hic cenues auras^ bic quoque poma capis* >
Harsut Urb^nm.
Non coenacula i^lEta» n.op dicte ., . ; ^,^i^
Ridentem facient domum, ied fibrtuS** '
\ fi ' .% . «i <
1 •»■
''•'.;•. . *• * : •= •' ' i
Temporequb certo nafc&tur mafcula pralesi
Uxor cauta ferac; meque tiaritus eJac.
Vertor ad bccafum , rurfu^ convcrtor ad drtum';"'
Solis amo radios, oamlhi^fi^fus ineft?
Perpetuus mihi fronde viror : ' Sn^ liiuncfe triincuhi
£fle pucas : & me fedvla ^userit apes.
T- ..•'•'•'• . Amytdahit i^ • ^■.•" ." -^: ,t; i-.jO-
Qn» tibi ptima novo 'Calat)ri|i denhnima campis "
Flore virec, quonc^am ^Tjireir^^uella fuit.
Cirajut •
Non colitar lAXm quJ ;me' tjaniftre^it ?" .ot?M^,, !iX' "
Vitis at invehto^ aic mihi (inir Oeus en? "'^''
Aftnewos
Niuc
41& SEMEDrCTI
Defratuf^.
Perpetuuni ferVo ^aicm dedit uv^ fstj^ireDk :
In coirtituris-mellainilfn^fis^otac;
Trlfius ardenti mihi iit bene coftu^ olivo»
Da jecur , & laQes:^et)era re<idb tibr.
Me colubram fortaflfe*|ra!tkr ftrttt-^ifcis obefus;
Toftaaue pofl; tro&am gloria prima feror.
«•,* *
Majorem varium troQtffi^^^ece vetufti;
Qttam tibi prsp^nguc-m Lariu^ iofe ibreti
- • #« •
Cur torrentinam? fluvidi&qitt)d folus in undis?
C^ur trudam nuUI me racione vocas?
Qui trofiam dixit ; voblit (i^re vor acem :
Fifcivx)rax apt^non^ine tro£]^ vocor.
1. }•; j .'
•"«— .C ' !.«••»
W<fe>^r; •
• rf • « • *
fiopylis exieal (jim nn:j|icn$ ottus ia Qtult . .
AUiadtiii
. ' .»
j o V i 1. m
Aquo ptjcis.
Larios innttmeros in gurgite pafcit aqttones ;
Molle.aniflial demptis vivere nefcit aquis*
NataimB/fftiatw.
Alpini fic co{!U.boiyh rfit &}fa ttndfH' V
Maia fuis i feftum cum celcbrare paras •
At de Seplafil lux altera mpQftrat amicos
Qui tibi dant mulfum,' clnnameafve dapesi
Kalendis,3fa9tuarii,^ rr ../ , .
Sc mihi faufta precor 1i|Gii foftuna Kalendis ;
Donet & mfertam feaa pfacenta ftipem •
Summa 'aie^^i$€cbauaHum*
Ignibtts accenfis; cum ^^(»ci|>^ fethera complet
Vulgus iners) populis tum caro fupprimitur.
• J^inu^ifilfw^eaum.\,:,l^[ , ! l
Hibemos celebret E[iy:j9$.> & &fta Decembris
De Volturreni quoS^tiSi caiice venit.
Hoc made^ Pomofta'merorquod am'ana Grianti
Kura f(tlk[nti;-^^A ^lBi^^^setitfdU&t. '
.'j.;f'j''tM . • .y- • •'.. 'f. \.- ,; ■
Lariui lattrit ^ vfliiis roi&mtus*
Fo»9 httmnfmis^li^ ftfiim^ipui Uritmt^
infcie cQr f^iirt^ «CRt^rfidfftlne VMf - ' * -<
ii4 B E N E D IC T I
j^ftot Larii pifeet , M eolliitm tnicul* ,
# • «
Quoc tibLpiiJciculos argentea lympbsi ereavic»
Collibtts apticis tot nunaefabis aves •
Piffir foliiarkts in eav94. r. :.
t .» - i
: t
Si falio tedis , & ruta domeflica cantu
Rumpo libens \ fcelus eft d^tidere me caveis ,
Jdem. ,, j % .
Afpetius vmclis njhil eft,.& carcei;i$ antro.*
Solvite me ' mifeium , fol Vite , ' dulce canam . -
Qofpitis Bumani tcftum niilji fccit amicum
Cantus ; ut hic edam j^igfiora , nec capiar«
Cur fuit h«cVotacris meufis ingtata priotum/
Qu« modo fupremls fSfa^^Ah viris?
Cuditis 6 yolucres ? illudimur ; abfit ut ifli
Ludatis fci^^^.,C^ia/5l^^ - ..::j
,- ' Ftffi^ fMris ii^ urbis offieia •,
Rure potes^i;aJ&mi$,i&.iiiemi>t^^3ri|eere;pf((i^ai ZiU>^
Urbibus in mediis vivitur ingenio .
. vA\ ^\>v . ^n/tiSBtis p' ^'' '-^- '•>• »■ •• ^» ^-
Q.ttas ai9^bb 4«ii6> «inft <i|tuip.«iiUi-dl9ff«ieort
48aM legflffl qnki^ 4im%4iwmi^ ^W^^mi oo. .-
l »•,
J O V I I. 4^1
h malum eaufidicum •
'Te clamanre forum cebpat, fubfellia nutaac :
Frsetorem obtundis» garrule caulldice*
Te cekri decet ^ff^ i^anu^ je^ ^rce .Utnbif ^
Ignores proprias oe f ub^e iFone ftctas ....
h luili Mfgiifrm .
Quid te ftigrO; |iira0t,^udi yenei^fl^ "^agi^l^ '
Parcc precorpi»e8its,L:tllrba:fevmV!Uiis« . /
Dififfttiiia.
Artibtt|t^i«fj|i<liHS,qqir<§uiiinatir««rc^^ . ;.j
,Qcium\
Ocia 4:^ilffipilQ0 anii4^p$ » -peftilfqiie viwle J. ' - r r^
Triftms ign^ya mi-Ai^i ffgnicie. > _ . .. ,
Qtti ftudef j|{u(f 9i<!i ;Vi^Bniin exteodete f^PWH^ t J
Huic opus eft> Gun^ifi^paf cete deliciif» i h r
Quas caufa; jsi4 J^os ;Sa|>yl<q9is ttaoft^ ^
Tonofconcolero; Mil^MwcrftC* , . i/i :.:.../.i
Petculit bsc^a^49»9»ffi-t&Uiti9 «l»i?/ £f)J ji;:
Optima qu9squf Vfi\Asfi iMg^ fttHf^ pHtfi» h\M^'i - f f.rl
^ Hic pep^f|i(«yM^^abin^
41« B£NEDICTt
Ve farui(fe velis .- fed nec decet ifte po^*ta> ;
Infanit , fi qUis^forte p^lsf^ , ftitit •
* m
Infomnes. agt« fcier Mdes> ^afrit aik^ riKbtdllar;
Uc vivas, mi&sos; eMctrttr edndftifiietili*
st^
4S*
Oulce lydntifirSlsip^tls^; ytri^irft , '<b ilflfi^ mAiopts» :
Ingenii forti^s^^ fea^pVff • antiilidat ^lt^ ; •
Oic mik} qiiid (ir amiirf peffttitt qtfb'd«fttS«ifdVtmcnf,
Pondus amoi* 'mmSKti ttkr niriiiirt j^ottdw Moe «i> *
Connixbittm^'<*biiiAfanAti ^<ytr, tim faOtliaM^t
Hic tibi blaaditMri f^tffkenfe^uldsev L^' 2'* '*
'^. ..* '
Hoc ^tbaHUt^ynsl triftrs c[te«rtf*VifK%ftl
Hoc nihil egidrsfgMfkl^^ellt arrkiKy'. ^^'
Fu!gure'f»j?flHiri^il«'Ocidi^-t9^ ^
El:c«cat radiis fa^^iilbtt4»cat'ras^ ' -^ -^
Sspius ifla viit»! f^tffikif^cftftQte^ift ^i^?- ' '^ >i'
iianc fuad^^ iStfr£ii«»c^<Ko^M«^ot«ffi ^ ^' ^ <*
Judicf* l«4m«r ftiglJl<ttnfSlMpfelR|l*ffi i;rrr jC
^ J O V I I. . 4«7
Veccaium^
Feccatum eft qaidquid prohibent xquiilima jura :
« Quodque )ubcrtt fteiri» hi qudqae petficin» •
Impunitas «'
Quas tulerint legc» fnnguiit intptinte Tyranni \
Impunis populus, fub duce ridiculo.
Tumth.
Corripiet populum regnator vindice fceprro :
Quem nequeun^ hMiineis , ptittiet ira Jovis .
Qu« fuit invinmti^ Marci Cfccrttrtt? & unde ''
Deftit antiquis focmula prifca notis?
Eft Teiios citra detf6s Seifaritrt tlMi^'^
Intra centcnum qqis nuiaeriif numerum ?
VI. ^VtP Mh90 ratiitl»^ peffim .
Perfefti numeri fant fex. feptemque : diferta
Hsc ratio ; hauV^ilftrBl ^b^ABVcaufa parit .
Non potcs-tft^genHit^^^tfqtt^^dinillfll^e pirrt
Ipfum quod vocitat tucba «canora tonum.
Quadratum ^titiiti^ fb" eflf piyod^ciefe fillcii
Certa monet ratio. gpomona^fi addideris*
Eccentfici iy epicycH •
Ecccntnflrf nthff dlfl^^trtfr fij[i9entfii fttidfet?
S»*fibtif^ifVi^tr&w»^e^^
.1 1 >
iEft>
4as benedi<:ti jovir.
Qu« fortuna viris Horofcopus igfe docebic •
O quantam referc quo genercre die .
Liiifum ariitriuKr.
Libertas hominis , ^oelo fua jura fi^reno'
Abftulit , & varias non timct lila vices .
' n
. . ^mun(6uffmifm», .^,^
Mul^ip^ici natura feras munlmine texic:
Flus 4iabet ingii^a muncre nji^ifs botao •
• - Mort.
Mors potius fubeundit vjfo , quam curpibus aufis
Candorem vit«2pQ^IBacularefue#. .
> f
Emcndare velis iof^^^ps^ crimine mpces«\
Defpicicnt animum Numina nulla tuuni*
• • •
' • • • ■ rf ■ • , • II.-.
Virtutis feftanda via«ft$ vitiufti^e fngandom:
Frasniia digna b^eyai^'; pcena pairata sa^*
i' f^}
'Fuma,
• » • »
Quid fupereft morti ? geftotunfi gloriafatuni
Nefcit^ & bftc^iA^jq poft^ma^ una fup*
yi^oria animi»
Quod fi magnifici» deerunt tibi mQneiia f^mfle ;
Vincere difce Mimiim» tu q[}ioque ^bagatts eriSir
•«^
PAU
> A
J
4^9
PAULI JOVil JUNIOIIIS
N OV OCOMENSrS.
4
Sui ^ffigii Nicolai Picimm*
% »
.. .... i
• f
I I'
HJEc tibi manfura^s «tcrna infocuTa lamles^,
H«cfpoJia,& viaocclebrc^ ex hoftc triumphos,
Kobur , & aftutae pneftanti in corpore vires ,
£t populis defcnfa} urbes, tuaque inclita virtus
Sanguinea pcperere folo , fortiffime duftor • • ". -
Aufonidum . quifquam an tanto tibi ccrtet bonore
Armorum, $c tituli^.clari Mavorti^, -& almae
Militiae ? Nonne hos oculos, atque ora fcrebas?
Nonne fub hoc quondam gladio cecidere volantes
Turmae equitum , pedjtumque fimul , pulfique trcfflorf
Ocnotrii obftupucre duces» atque Itala iigna?
At nos exigui miramur corpotts artus
Sufficere hoc oncri, & tantos perferre labores?
Scinius & Ifmtnias beHo fregifTe cohortcs
Saepius, in parvis viftorem Tydea membm.
Ipfa cquidem, longe terris Arlahte re!i£Vo,
Caucafeifque jugis, & cindo nubibus Ofsft.
Laurigerum rcdiiiiita caput, petit ardua cceli,
Inde alacris fefe tollit fuper apthera Virtus.
In ima^inem Cojim ^edici magmfici*
Quid de Sidonio bis tinftam ilitirice vcftem?^
Quidve manus fimllcm doftas formare figuraffl ?
Artificifquc decus tantum admiramury & artcm?
Mfi . P A U L I
Sttfptce grandcvi co&Ieftes oris lipnores ,
Effigiein quicumqae vides, ^ (ixus tn illis
Trani^lkim Herot>sk «nixri gcavicatc verendam
Sumeoculis , dulciiiae.nota piaiumina v.alttt.
Non l^ic infigni glad^o per tela, ner boHes
Egit 4^^m, ant l^rgo fipjayit Miftgui|ie dcKtftdt.
Non illi Mars durus erat, non clafiica cordi»
Verum coniiHiffGecpn^um.pcftus, ^ ^ltQ
Ingenio virtus; qua toco cognitus orbe
Ipfe fui columenque fori ^ fanftique fenatus
Etrufcum decus, & nomen fuper sthera vixic.
Sed qui honor? aat aUi.Kus majt^r contigic unquanip
Ingrata quam de pacri^ dux^ffe triumphum,
A^lxiacis exul.ve^icns revQc;atus~aJ>, 01:1$^.^
Q^^.-ppcefraBC^potioca. p4;Ci? q^qjn^cum modo fsVam
Mortem expe&abac , diramque . ia .^^oUa fecurim
Audiret populi tollefitem lad fidera Yocem»
Expeftate veni Pactie Facer incUte noilras.
*
h f$ntiffhres iiatescii 'Sfirtia •
Shfi^''^ difa^Golioes furor? & qus In&aia Canca
Impulit» hprabili ftimu}aca
Eameniduni' rabic ^ Jk /svis agipica /CQlubris ?
Uc domini nil .lale merencis
Corpus in egreg^i^nt crudam conv^rtere.dexcram'
Audct^» ,fcel(pafque nefandi
V Pro laqueo» & meritis pa9nis,,cibi pt^mia certa
Sperares, n^mefique peretuie ?
Te non eximii juvenisilcceixuijt jUto
InHgnis xer«cencia vultu >
Impia , fed nec te tenuerunt cempla , nec acv^
Ne(;Siipcrum fbieiqmLia .fiurira .
Non (ut tere) ferum crudeli morce tyrannam
Conficis « 4t {nftom , 40aociiamqae
R^fflooeiifi Inrub^i.Imperii, cun&ifque colendam;
Quo fimul upa coi^cidic ooiois
Spes
' j o y j >*. 41«
Spes Italam, Ioi^;os femper lugfiftda g^tnnnou.i . .
Scilif et ttt noftros ^opulatus ,
Urbibus ev«rn$ » iines , m vlficera , noftra
Cum } Gnllo £mvit^t Ih^^s •
Vos vos , o Styllm » . forfiMiili^ trp^rpoiis ttinbrs^ t
HarpyiaHiiifi f ifc VQs GorgMes fttx9B
Ardenti fontes animas ifi|iniergit«!'Ay9ii|0:
Et Sty^ exercvte:0a)$9ijk>.
• <
fa Qmiltm. .Butg$mdi4 Dmm f
Vidifti ut Pyrrhi efiigies .^xi0U.ta SariiTaffi
Vibret, & a fummo fpairganrttr fiinera feito*?
Utquc ferus Lybicim contorqueat Anoi.b^l toftam?
Huc iimui ac converte oculos , fulgefitij^lie^iiana
Egrcgii d.«cjis, & late mucrone corsifcp :
Infpice turhacos vuitttSf fpirantiague oi;a
Martisijadfauc triftes pugnas» atque horri^a^beiU»
Hos olim infignes habicusy atque orai^ifbgt» .
Illum fanguintis .quum.formidsvit in undis
Et Liger •. & trepidi fpe&ator Seqttana.b^Ui^v
Infrafts Gallorum acies, &.Belgicajpaflim
Agmina letthifere fenferunt fubmoa dMtti^ • .
Heu mifer» hcu nimittm.pugnandi dira .ottptdo»
Heu (andis VjdTanus amor 1 fquem Gallia4ivQs,
BelgarupQtQue omnes procesttm trempeise^ojbiortee,
Conrempfofevrudes populi« gens.barbar^.vaftris
Funeribus llrawit mediis». viaomqttc < tioghA^
Expoiitf! ^<tti|&is > nttdttmgtte celiciqttit; ^arett^ t
Vix tandem inventtts parv& requiefcit in urni.
/ff Caitbbejnm Magnmn Saltanum*
Si quondam HefpericbqttDS^fptfiftP^tis ab.pvbe
Dalmnrave, aut Libies Mauris oifaimfonaitfllttt
^nendum &ices*aCapirtdieqiieja^aireinent^
ObOupuit populus Latialis, &4nclita»Ro«n^
( Ekcernos quamvii/ dominefSrMPSP^vit fiUys^o , ''
— K* In«
4)1 ,* P A tJ t I
Infttcta admirans aliense noinina rerrfle , ' "
Nonne erit hic ctiam toto admirabilts otbcf ' '
Qui gcncre ex humili Ripln^is natus in ori^
Adverli iines mundi , rigidamqtte relinqueilf ' '
ArftoQ-, Ctnimerias ubi Bo^o'tus'afpe^ar«Adas;
Veneric ad magfti feptemfhla fltimfna Nih?
Atque ibi fervi4e$ habitus exutus, & ora'»' - ^"
Confenfuque ducum magno prslarus honore - ,
Tnm dcmum i&gyptum , & Pharias compefcat babenas?
Et Syriam qaaeamque rapax procurrit Orontes
Sccptra tenens late magna ditionc gubemet?
Scilicet haec '& vittuti > ingenuoque labori
Convenitsnt , namque ille diu in fira damna rucntcs
Viftor Erythf»! depellit litorc 'P»ati
Pi-jedones Arabum .* fimul & fclicibuc aufis
Trans fluvium Euphratem ^ ttans pi^bis Perfidis arva
Cogit Ithyra^o gaudentes vulnef e PartKos .
An memorm qood Cotyciflft prope moBnia Tarfi
Rettulit iii&fto ex Turcl fubUme trophsum ?
An fubito opprer&iftthiopumfervilia bellaf
Sed nec adhuc tanto famie contentus honore;
Munecibus piac9t ftaliam penemre , fuaque
Laude frui % magiio fic vefta ;pcr sequora fumpta
Bellua » quam prifci tonjun&a voce Camelo
Pardalini appellant^ geminum cui vertice comn
Fulget, & infigni diftinftum tegmine corpus*
Felix ille qitidem , cunQis qul cognitus Y>ris
Non vitam ferco amifit* fed-moirte qnietft '
Et natos lacrimans pofiiit Aia membra fepulchro •
#
r ......
/« Maniiam Cotyinttm , Regem •
», . * -.1
Vos o qui celeri gradu
Lucnm Caftaf ix rupis , & lutlna
Farnafli juga fcandere
Certatis viridem per nemofam eomam»
Qua rivo refonans facro
Leni lympha fugax perfirept- alveo ;
^ J O V I I- 43S
Anntm eythztm modos ,
lafigncmque lyram poiiice» ponite;
Si quis poiTe [^icac fuo
Cancu , Sc grandiloqai carmiac Pindari
Regem Pannonije decus .
Corvinum mericis coliere bonoribus ;
Nam li Meonii fenis»
Seu qufl^ Vir^ilii Mufa canic Deos
Scfe rcdJac ab mferis»
Nec jeurcc Sicul^e regna Proferpinae»
liiaud unquam vaieac facis
Summisy ceu deceac, collere verlibus
Cocvinum egregium ducem i
Qaem nec Laurigeri pafcec ApoUinia
Laus , nec Piorii Cbort
Frinceps , dulce caneos Calliope melos •
• * * -
Ebcu quid fiicianc, cuiquam homlpes curve ha?»eant fid^
Ten' uc negligis? acque ipfe mi nil memoc» impii
Te imprudens pocuifti manibus credere Borgis»
Infauftis manibusy facrilegis, atque nefariis?
Quid fi non cibi nociflimus ufqne, &Taris» & fapec
CunQis Ule fuiiTec tabidus, Barbatus , iinpoteni ^
Hnmani gencris pernicies, atque hominum Iues#
At non ce !atuit:quid.fugiens Gs^fatis impetuni '
Olim dixeric h carminibus Meonii fenis
Pompejus, Pharii quum peterec littora perfida .
Begis nave cic^. Non equidem vita ferocibns ^ '
Commiccen^aTyranniSyiccr haud tutifm ad.eos fadf^
Dixit ; fed mala fors omne animi confilium rapic.
Jb LuJhviitm Sfirtiam*
* I •
QiSaflCam fUinam prscipici dabit
lApfu Ktonands tafta Jovis mana
Turris , qus ab excelfa minetur -. .
Tom. V. Ee Mf»
4J4 P' A » fc i
Mble, Deis, medioquc c«eior '' '^ -^ •-»'-^
Sic conciratus qiioi i?a)pjaif^ror ' '•
Regni parandi ^ atque ambitio mala>
Evexit adi^umnium^cacQitien, '-
Saepc ruunt graviore ^cafu,.
Namtc quid olim coriflHiiriir fuvat ," ^^
Quid cum dolofi pcdoris artilnis
Aftus juvant , atqut Ift-peticlis^ ' \" *
Ingenii experientts ufus? « r ^. : •; .
Felix cruento ^tia prtello^: \ ' ' '
Si concidines, nec mifeta^Vlit •/ *' '
Foedum exinmi 'Vitte ttilifles t
Quum patiia, folioqufe 'avito'^ '
Expulfus, alteinc4fterc®aflie6* '^'^
Pcenas dedifti ; quod nimis-^in^c^llsi^^ ' "
Non tm?bl:, at'H6i»tideH^4r»«is; ^^* "' » ' i-^*''
Prcripis imperium Nepoti . ,
Ergo infolentem ponl^ ftifid^tnanf i
.. !
• I
qoi *-6 ,^ " TT*'^»' -r; 7.1'. ♦ ■ *r ' nt'fi Mo-j . • >
Imp
Ille effr^AW^Hi» hoft 'cAatrMbilii aul*?"^^' '"T ' ^-^ '^-
Pefti5^& ho^^idmM' i^Jr. .iuin:.r> 6 3n3>t[> ic:...*
Jam tu*'^ft!tot^^^un«K$'^AHa«ai*'l*«^^^^ ^'*An* ' '•
. 4>ueiW^taincnim6a«idtif: ' ^^ ^^'^ •^*'»^ ^" '
SyflfStf^T^feulco t-ofeWiihl^i^^^ '• >
Sublatus tcrris Stygia^ inviferct umbras
TergeminuMqveVaii^ ;* '^ ^ ^^
Perpetuas illic poenas » & fsva daturus
Supplicia: heu mlf^tkl - 'l •''^-^''' ^^* ••;
Te pudor & piitas;'& r^AjgJohls^MfteWsc
«Oercrttcrefimul:' '-
/ Pio
J O V r I. 43S
Pro quibus invjdiam & labiem exercete folebas ,
Imperiam patris
AfFcQans » cnmidi dtim te vidoria Galli
Erigit 9 aeque putas
Iliius au^iciii cunfta cxoptata referte;
Scd vetuore Dei.
At vos jamdudum ccfo gaudete Tytanao 9
Patriciorum • animae 9
Et tu cum placido ]«tarc».Booonia» Rbeno;
Nam quis erit fcelerum •
Tantoruminventor, qui triftes improbusiras ' *
Effugiac Sttperjim ?
• . • «
Csfar eras quondam exe&us J8|n matte petemptk
Infansyvitales blaadi diun^litinials auras
Haurires, coQhinl medium 'Mavoete tt^nente.
Mox quia.te cunAis ckrum.tuaimaximQ virtus' '
Fccit» & a^temS' vexir fuper'^liera 4amS[»
Quod te m^gnanimnm . quod fbrtem pefi^ore , &amiii
Gontra. Ji^Qer adies, atque dgmin? millia contra
Hadriaci xenfere^yatres ^ Venetumque Senatus ,
Ccrt^mon-aliud tibi, qqam' deiCiefar^ nomM
Sumere dcbttezast quis em|i*te^digniot illo'9'
Qttum totie» yalidum belto dej^tis hoftem ^ • '
Et toties refexasVenetoyiAove ttiumphum?
Teftis erit Getniana fuo cum Oaefare pubes»
Fulmiae& difieftaciiami^.longeque fuga;i
Finibus infi:d)Fum 'Hplvetii r gens cffera , teftes • - '^
Improbus at & aiiquie t»bi'fott)e obfe^etit iltud» •
Uc te pugnandi-cupi<lDm inmislmpifer olim > -:
Vicerit , in^ae -fiibfervaipit icardece Gallus t n: -
Nefcict heu-deoMns qUantnm fibi vendiei^ipA
Fortuna oamipoteni ; non- hbc objecerit unquam
Qui fapiein» reromr dominam co^overir ilhia'.
Ee 3 tm
^ip f ' A U L r
Vatum Mufa decus» Pierium qu« laticem colis ;
Tollc , o magnanimum , tolle precpr iaudibus inclitif
jam pridem Superum confilio ad fidera Gsfarem
Eye^lum; cytbari, dulciloqiic feu ildibus Lyrs
iTiunc cantare fuvat. Quam jiivenem gioria pn^xii^is
paftis extulerit, Danubius novit, &:inipi^r
Qui lamlvMreterY4m.mo?ai9 jcircuxn^uus urbium
Rlienusy dum rapidis Oceanum voiciclbus pctic.
^unc olup trepldiv extimutt Se^uana fla£^ibu!(?
Regem namque fuum, proh pudor^ ilia .iDcii^ QaUia
^pcftavit fugientem , Auflriacis virbus imparcm }
SpcAavic fugiefitem Aiidviraci Csefarii. impetnm ,
pindentis gladio perdomitis hoilibus agmina ;
Qualil quum tumidus ppofinit 6 vercice Vefuli *
Vaf^ans arvaPadus; feii fioreas quum fremitsimpotenF
Nautas attonitos eqooreisflnftibuftobniens ;
Vei qunm icata Polt porcarftttens intonat aSrt
Stcrnens tempia Dedm &lminibiiS''oe<& cacumina.
Verum fiacUnricis iamiparilen^ nil nrfi prcsUis
Tentar^/.Italiam quippc 7i|vat : mtles ab Alpibos
Dudu C^iareo diTa.fxemens Teutonns elrolat.
Novere inde Patrcs >jbadnaci« qu^m celeri nunu
Moles cofitudeftir l^immimoias, & propi^acuia:
Quum Vprona foi, fco^ ;V.imni> &. cbrpora forciuni
Deplorans Acbelis fanguinc^ volvicr aiveo»
Sne£lavit fiicibus fulmiiiets fpargicr omnia^ ^
Tormentoque ilr^peofiiiindoliiitmflenia conccui •
Ac qni.T^ca colunt litoraf qua pulcher Etruri^
Acnus t^t% rlgac; velivQlioIim domini macis
Pifani, eximil Jaude canitttt lUins inclkcum
Nomen» juflitrii peroekbre« U mnntficKatil.
Salve Augnfte diu % teque (imul magnsaiinns nepos
InviQus jBaroIus» perperuis auftet honerfbus^
ArdcQ,tAS Libyes per^omtcor. Nam ti» glpsta
E fplendore fup nobilipr fulget ; ut aureis
Ex Phosbt radiis ^ulchra micant cornua Cynthis •
J O V -I I. 4jy
Itt tres Dmcet Pamilit %*Honttt .
imul Ikroas pifiort ttia fulmina bclli
Pinxit tnfaao tabuii.
Hofpcs Almmjffis gt^hibus tct lomine luffnt :
Ter vcncrarc duccs.
Gaudeaf mc geminis patet irtclittis, afpice, natis-if
Et paritcr gcmt6i
Uc patre IbrentUr nati,' Mavorria pubcs.
O celcbtanda diu
Norica progenics, centum dominata per aiinoSy"
Te mea Mufa^ caner :
Nam patrem infi^ni clarum virtut^» malignar
Perculit invidia .
Credulus heu nimlum', fttmmilit coTla fecnrlf
P^ndif Aufonn.
At vos Etrufci ( mertfit rram fculpief anro )
Carmine perperuo
Duftorem vcftmm Baleonfilm toUite ad aftra ^
Ob patriamy atque domos
Hoftibus ercpcaSv forvata^ue templa Deorcm.
Nec miniA intcrea
Egregitts toto celebretur iloratius orbe :
Vivite in Elyfio
Felices animx , ^uorum teiiet flitfceta virti;^
Sidere nobilior.
/• TMnMpbu^ PitrkccsMm.
OccuTtttte tibi juVete in peftore fenftfs
f etrucci , tacitcve artes , fecretac^e terulki
Confilia, atque aMs veteris pnidentia folers?
Aa contefta dolis mehdax tibi credita virtus :
Atque bvmeris pullaca div circumdata veftit ^
Nullaque celfa domus . comittfm tiBi nulla catti va ?
I>um tn diQmvlaiMr pro libertate tuornm ,
ArCiblis kil bll|mdi6 ineautamr decipis urbem ;.
Ee 2 Ee
43S P A U t I
Et patrias leges renovans ; foccroque perempto
Arripis Impcrlum, atque in.te.jura omnia traitsfers.
Laude equidem dignum facinus , fi numine dextro
Di foveant; aut fovs non averfata fecundet.
Sed qui te cafus , qux te Fortuna fequatur
Afpice : vidiflfi numquain tranquilJa bis;exul
Tcmpora turbat» per mille pericula vite .
Adde quod & nati , quibus impia Regna paralli »
Convuin inter fe fcsde , pars c»fa fecuri ,
Haud vixere diu : regnandi heu dira libido '
Difcite mortales contenti vivere parvo •
«
Virtutem mirata tuam, tuaque inclita fafta
Lstata eft tanto Roma fuperba viro .
Virtutem illa eadem indoluit , tuaque inclita fafta
Ingeniocivis Roma caduca fui..
Sic patris carum virtus te fecerat : orbi
Illa eadem ingratttm ceddidit» & jiatrige.
In Bafilium Mofcims Pttncipdm .
EtH te nulli^ infignem fama tropheis
Jam Baiili fine laude per otbem,
At femper viftum teferat , femper^ue fubaftum
Horribili in certamine Martis,
Sarmata quum toti^.t^ fuderit» atque Gelonus
Obruetit tua cadra fagittis ;
Et tua Regna ferox pubes populata Scytbarufti
Te patril folioque fugarit :
Non ingrata tamen tibifcdcbefe fairetur
Haud meviti immemor Itala telliis ;
Namque tuo nobid igfioto&^munere Mrfcos»
Et Scytbici Botealia cttli
Regna aperis,Tanainq«ettUcefii,peiiitll(^lSe fepolam
Ferpecnis fnb niibibvs Aoftoa •
Sed
I O V. I l. 439
Sed quid Hf pcrboccos veterutn mendacia ja£lant
RjphcQ. fub cardln^ qiontes ?
7u Baiiii nobi$ csecam tui difcutis umbramy ,
Nof ideo pco munere tanto ,
Rite tuam efllgiem Lari vener^mur ad undam :
Nonirenque immortaU facramus •
, J^ Muleaffin TumtMutn Rigem 9
Unque tuas rup.es » & iuhofpita laxa Celoeno »
Infandis Sti;ophadum ^x^ diu fcopulis ;,
Currite vos alis Harpyie» furialia monftrar
Non CalaiSi Zetbes non agitator erit«
HttC agite: ahtiqui renovetiir.&bula Phine.tt
Atque iterum tnta£b$ pqlluite ore dape$^. ...
Oedipus haud fuerat .qui fceda pb crimina , luceni
Ipfe fibi infenfis unguibus eripuit.
Poenorum ille fuit cun£l:;is.,QQtlmma labe^,. /;
Maurorum ille fuit,pe0i$^ Sc opprobrium.
Nec duro exilio faftus nxiferf atque liiperbus.
Pontificis fan&is ofcula dat pedibus .
Eruit buic lumen natus^ vel numints ira,
illius ut fratres, &pater ultus eat* ...
Ta tamen his gaudes fcriptis Rex Barbare, quod te
Pofle diu credis vivere in hiftoril ;
Scribitur basc altis » ne cam impia fafta fequantur,
Utque audor fcelerum in Tartara folus agas.
/« Tynium Stipichmum*
Hunc cmerem» & magni faxum venerabile bufiiy
Et nimis ereptum propere.vitalibus auriS|.
Heroa infignem lacsimis decorate fupremjs ,
Ingentemque animam mceflS ter voce vocate ^ .
Heu Proceres, quibusardor ineft,.& gloria Ma^isi
Quis melins fera bella colat venerandaque jura'
Militi«?'tii firange comat & percute peftns.
Ipfo taaai, BeUona, i^iir validifqae lacectls ..
" Ee ♦ ' Eni^
440 P A U L I
Enfefqae» & galeas, & forti haftilia ferro
Difiicedeturbans, immiriiiue obrue ponto
Quidquid in iBoiiis excudlic Lemnius oris.
llle pcr Elyiium,, perque umbriferas convalles
Terrenam exutus molem » nodrique laboris
Securus, vetere^ I^brygas inttr,'& inccr Achivos»
Romolidumque Duces , Romani fanguinis ipfe
Nunc acres exercet equos, nune agmina viftor
(Paffim pugnaci fterncns quequc obvia dextra)
Proterit» arque boftcs cogit dare terga iequcnti*
Sed quid in Elyfio prodcft viCtrbria campo
Aufonic? qus msfta diu farcire ruinas
Hoc doce fperabat. Cimbros non illa furenres,
Aut fcvum duris Gallum extimuifTet in armVs ?
Oblidioy & rertim triftis penuria teftes.
Illeanimum invlftum ndmquam in dircrimine fut
t>ejecit, dum fe crudeli traderet hofti ;
An fe jaftibit Cafilini gloria tantum,
Extremamque famem perpcifa Petiiia quondam ?
Nunc gemat Aufonia (& cerre hcc cft ira Deorum)
Vos Manes |^audere pii , fanAnmque per. altos
Fortunatorum fdtus , fedefque beatas
Ferte Duceai^ cetfbi(i,q[$e humeris imponite veftris j.
Et tantam magno Virttilem extollite cantu .
Sai effigie em-oli V. '
Deviftas Turcarum acies , Libycnque fubaftam
Milite Caifareo ViSrie quum viderifArdos»
Undantefque procul PcDnocum fanguine campos»
Proluit horrenti , quos Bragada concitns nnda ;
Quumque minor gcnibus latis Germania ttrris :
Atque tuas totus fub leges iverit orbis; ' ''
Viidiqne te' canimus vates permaxim^ Cefar r
P^fffcntique tiV meritos largtmur honotet • '
Hic te mohftrari populis gen^ Itala mavulf »
Quim tua fi F^rii fublimis mole colpffi.
Effigiesmedaslatdcapueinfentttftcisv^ -
Na3
J O V I I. ^ 44«
Nam laptdes , atquc era cadant » ||ttibii$ unber , & ignei
Officiunt , longique vorax infuria fccli .
At tc olim C«rar corieftia tefta tenentcm ,
Complentemque tuo fclici nomine tcrras ,
Et tum ctiam Lybiae populis, Turcseque timendum
Antc alios longd mirabitvf alta vctuftas .
FirMtumd^ Regi RinMtorm «
Te quoque nobifcras qua Larius aUuit Alpes ,
Tot claras intcs Regumquc, DticQffl^e tabdlar
Litorc lunato Mufca palatia fcrvant
Spcfiandum populis » Kcx auguftiflimc Rcgum .
O vcrc cgregium conais decus additc ti^rris ,
QQam bcne Pannonii cura cft tibi tradita regni!
Scilicet ut Dnce te , noftris quandoquc fuperbatn
Finibus arceri fperemus p<>flc tyrannum %^
Qui veluc immiflus fiivis arentibi» ignia *
Quum furit, infano Borel fpirantc,,^ pcr agros»
Corripit c medio crepitantibus omnia flammis •
At tibi- ncc virtus ; fpefiltaqtic dcirtet^ bello
Dcfn^it: tandcmque tuis» fic auguror^ attfis
Convcrfo felix ftudio Fortuna favcbir<
In Cofmum Midicem Fknntimm PriMeifem^
Qualis HypcrborSeo Uctiis Gtadivvs iii orbe
Fumantcs quum folvit equos, fiidantiaqve Offt
Strynionis in ripl vi&ricibns «bliiit imdis ; ;
Jam furor9& rabics armontm^ircqiie, mincque
Belligero cccidcre Deo , tianquillas inerrans
Ore rubor placido fignat fua lamina vultu ;
Ille fcdet luftrahs oculis» & mente bcnignft
Armiferam Thracen » defcnfumque faoftibus Hcbcttfll
Profpicit/& Getice fecura mapaliA tcrrc ;
Tum Vcneris blandum pertentant gaudia pcQas •
Talis magnanimi divino Inmine Cofmi
Ante ali^s longi radians effiDdgct imsgo ,
443 PADLl JO Vf I.
Jngcnterqne gei:«ns humeros , augnftaqae inc^bn :
EtSgiet allum numquam pemnr? per gevnm » . , .
Vetcice nudato c«ll'um caput exetitaimi*;
Sideieofque oculo*, legaiii huain^ vibraos
Pacaiam fcfe popujii fpcQantibus o&ert.
Ceu cum depofito magRarnm pondete tetum
Olli tranqnillam demulcent gaudia mentem ,
Jngenti ctim jam ceciderunt monftra tuini
Qtu fc dcvifto mons Murlius erigic hofte;
Quum iam lieta fuo feliz Duce Fiora ^uiefcit ,
Atqoe fitiuTca falut tanto fub Principe aica eft.
JOtll
♦41
<^^ ^«^ -«es^ -«OSS»- -«•e^O»'
J U L I I J O V I I
NOVOCOMENSiS,
JmMmt AUdiei*
PRinctpis Etrufci genitor .fortiiliinus Heros^
Qui nova bv.lligeri gloria Martis eras :
Barbara gens vidit quancum pollebac in armi^
Vis tua, qu£ fempcr terror in tiofte futc.
At te equidem conftat percufTum fulmiiie » fafto
Italis pocius, quam cecidiiTe ttta»
Attamen es felix Ictl^m forcidifl^ duftet,
Non quia perpetuos dec tibi faipftft dics ■
Sed podquam imperium , tibi quod rvircuce parabas ,
Magnanim» proii fata dedere.tM*'
h Carofum AuriUmnim FfOMifii RegisJUH •
Te feiu mofs^ Catole ertpuit floimtibtts aimis.
Infubrie C«far dum tibi r^na parat.
Ula dUi extinftum mgemuit ; te fofpite oam fe
Crediderat tantis pofle carere malis .
Infubri» y & Gallis raperis ; majora fed illi
Damna tulic» mcBft» mors tua quam patris.
FifdinaHJk Gonzag£»
Mafte animo egregto decus infupetabile gentis
Gonzagse , quem tanta rapit fuper sethera belii
GIo*
444 JOLII JOVtt.
Gloria y quc ftabir claris scerna trophfleif ,
Aufanios inter piroceres, & Mattis alumnos.
Sie fplendore nires , quantum omni fidere major
Sol micat irradians, totum qiii iilaminat orbem
Belgica gens » Libyifeqiic urSes , Rhodanufque fupcrbnf,
Acnusy tc ingens Dantdbiusy Tybrifque fatentue
Quahtum confilio f^ernindus potRt & arniisf
iEternos cui bellipotens conceflit honore^
Militi» » ut Garok) dignlis » dignufque Pbilippo »
Infubric regeret jufto moderamine gentes •
Ergo tibi partos invifib Marte trjumphos
Suieipe magnanime Heroum , te celfa fugatis
Hoftibtts aflTcquitUf «eleri Viftoria paffu .
Vive igitur felix, volitans tua nam inclita Virtus
Clara per ota virum, celfum confccndet Olympum.
/li yoatt. Tarnotfm Sarmatam.
Salve 6 SarmaticflC! geiftis fcrtiflim^ duftor ;
Juftitii atque armis , qtiis fe tibi conferat tinqilim ?
Quum taa dat fonitu bellorum buccina fignum ,
Pofcis equos, atque arma gerens in ptoslia» tumias
Stetnfs, & arfhatos exultans deiicis hoftes.
Moldavitt dominum campo congreitus aperto
Fundis.Sauromatis chdem excidiumque minantcmy
Te fupcris AAraea plagis traafcribit , & ipfa
Jam tibi perpetuos DivAm concefllt bonores,
Sarmata magnaniine.; agnofcat ventura vetttftas
Nullum poUe tibi flmilem monftrarier oi^i.
At tu f vivus adhuc , multis dominaberis annis «
lOSE^
JOSEPHI DE JULIIS
A P R U T I M I.
T^fdf Atiguriim fith CIEMEHTIS JC,
Taat. Max. PMroehh.
* t
\^ Hinc inde vatem ? cur juga defe):enf
Umbrofa » Timafltque colles
Aftra qnatis fugiente pentia ?
PericQlofas dcfine pervieaz
Librare pennas : imbribps hor^daf
Tranafle nubes , & Gradiyt
Nonne vides cecigiife ccelum ?
Jam culmen Ofl»« jam mihi Pelion,
Et frafta telis Acroceraunia, ^^
Haemufque, Mcnalufque, Olympuf^ue
In vacuas tenuantur umbras, '
Jam nec gementis Ijt^ra Fofphori ,
Nec qu« per «qilor Cydadas iiihafaliC
Luflrare fas efl , & minantes
Vix datur enumerare rupes •
Quam vos cruento fulmtne Btftonee
Vertiftis Urbem, U non fine lacridits
Di&«a propugnadliquondafli
Intueor tumulata fazis*
Jam qu» refufis licora miufrigUs ' -
Tyrrhenus undis lambit, tf Adrfa»
Speftantur, apparetve lati^
Roma ferox per amosna
Tnmultuofis cur micat igmbus
Difciflus a^r? quis fragor intonat
Ab arce Icva ? clxr Wtu
* ••• •
f: '
I t
Tcf*
4*<> J O S E P H I
Tcrribili fonuere valies?,
Cilf cftuanti vdrtic^ ^erftrepit
fct at92L Azvm TyhtJB^ ic hoviiio' ' ' . ^
f Non au(pic^tji$. unbre, yoluit
IniplUgui^'v|olcn,Uraipdal?ii i C^ {
" Car Vaticanum vocifous infonat
Flaufuque culmen? Wij^pitpl^ ■"
ToUuntur atcus? an triumpbos
^oma Ducuin nieinprar« gaiiicl«ti' '
Ilinc inde fuds ^i;^ ton^iuuis
Plaufere ; Divi vota precantium
Senfere^prooiiirum^^&^Iloa^^ , "^. .'j^- •
AIterin«i4c4i[t iirna iidus,.v . . ) ^
Hmc bella» Mavors, bij^c.procul exidfE^nc Ji
Furoris igncs, & fuf^ftrWpcPtm» . . "^
Contempta cemens arma fvmsktfjiir: ^
Odryfias lacere: jfagitca^c , . . .
EuroSy & Auftros Hoerefis inciqet,. ^ . ,^i
FluSufque toUat: Sidefah?riiicipj$ * . . ,'
Sedant procellas.» A^acic^n» », .. .,\ . .. .: *.
Fa&a ratis ^ynofura r&Ux » ^ ^ -i-A J - ,-•,
Jam nec Gtzim. ^flf^ ;yiie\^M - ^v..»; . . .- U
Vaftare terras» regd^q^Pnilgic)^^ w. / r
Non conditi aptabijini^renfes^ .-;•• • .-...•
Ncc rabid^jfi^fimptilarTO niil|i|.,.;r . .,
Jam nec tumultu Sequ^in^ b^Ilicq^ ,:].., .• «
Vexabit orbes, nec T^ai^ ^m^^. r ) «ja . • .'
Trahens arenas4,i>.,fiib ajveie.. ; >^,.
Arma timen^;4i]|i|9uca» xqi^u, . < >
Nec bella mifcet, nec ^^ecm. JteU^:»- o
Mars occupatas fcditionibiis . ,n^. . -
Speftabit oras , nec^GfiMivta .....r;; .
Eridanus prop^l^bic nnda^ri-^.f ( *
Sulcare tutis sequora puppUiue , .
Nautam juvabit , if^n .fifie gjoria . v'
Clementis , & fprevlffi^ ventu^i
Aufpicio meliocerfiatus»
Pallete, Thraces, queis fuper impia
*• ' Ccr.
D E J U L I I S/ 4i7
Cervice pe&dcnt fulminis impetus»
Pallete , confQrgit daturus
Excidii genus omne Clcmens*
Armare vuitum non penetrabili»
Et membra ferro quaerite milites,
Nullifque Vulcanus fub antro
Arma ftruat penetranda telis.
Nil arma profunt » mGsnia Biftonum
Vaftata fcrroy Cretaque fub jugo
Demifla fi lugent» & agri
Sanguineos peperere fruges,
Luenda pcena cft ; Thrcicii canis
Clementc moefta clade iterabitur
Portuna ; qucfitamque palmam
Cbriftiadum refecabit enfis.
/Bgsa, Tracesy ibitis, ibitls»
Non ufiratis pcr freta navibus f
Ducente puppcs 8c Favoni >
Et Zephyri recreantis aura •
Turgebit $equor» nec Tethys abnegat»
Eurique pontum flabra videbitis
Mifcere > dum Clementis aftca
Fulmineos minitantur imbres •
Pallete Thraces ; jam vidcor rates
Videre quaflas , & fine puppibus
Errare, difieQafque ventum
In pelago tumulare clafTes •
Hsc bellicofis funcra Thracibus,
Frcdico . Clemens maxime Principutn
Regnabis « o tutela praefens
/Vufonis. columenque Rom«»
Te viftor orbis, te Tagus aurifert
£t nil paventis littora Galli»,
Te Scotus afper, te Gelonus»
£t gemini venerantur orbes*
P 1 N I S.
IN'
< I . *
: * '
» '
}.
' . V . c •
•I (t
I ' r • « <
r • I
/ »' '
i.
r "
A ' <
r
< , (
'.:} •'
44x
I N D E X
Rerum lidtabiliunii; '<qu« continentuc.
,A
•■• • A ••
, - •,•
Ttr^Nigmata-fag^. 365. 304.
/ | < Aibertanus Albertu$l^^.
j[ f. ^ AiKdofiut Cartf%mttisP.apienfislaitdittu$J^l/^%
Amant redux 260. difcedent 262.
Ammanata Laura Battiferra 349.
Amorit defcriptio 262. Deotvincitx6^ 376. 377,
38$. (f/iif potentia 264 fugiesfdut 3 3 2* tf^ tfflMu
rent dfprecdtio 378 quaritur a Venere }8$« ^a-
vem minatur^matum )86. if{/Sv/r/V 42i$.
Angeliut Pitrut latiddtut 351*
jfii«i tempora 16^;
Antimaebut'fU,'Atttoniut 379*
AntoniutvFbtvittt 392; ; *
Afua potio vituperatur 140*'
AquHa Catbarina 3 94« . ' ^
AreoSa Diana laudata 388. 3S9. 390. 39}. 395«
Atbila Rex Hunnorum^%iu ^- ,
Aaeupium defcriptum 2$7- ' .
Avium varia geaera 40 3 • 4M*
tom. V. Pf A.
45Q. I N D E X.
^^nt^mjkr^fm fwtifii «r> ^ff 443 •
Aurum. Y tXiiWt^*
AuSrtfi iM$rga9h$ mttiafa 1$%. tfti: 13 1,
> -i
£1 N ^ :
B ;
^^m^^/ PetruSf ejus qiim 2} 7. taudatui X%%.
Berardut P. yoanmt ^* f0 \xa.
Berfgftarda Auua %go* .
BiHiopbeca Priit ftoma ^22*
Bohguetut laudatut 346.
Braceioliuut Praueifim pai$4
Bramaut arcbitfSut 19$.
BurguudUDm^ Car^ftff 43 1,
C^Kff/ C«A?««rynr «^tff fag. iH^. 3^4. .
Casthk^fut, M^w 9^af^ 43 1^
Cf/vir^ PraucifcutjiiUfutu^t^Si. . i ^
Campegiut Joauuet Baptifta 34^2, . , ,
Cauumcura 70. «t^ita, «&'./&irt>« ^ X. .
Cardeuwi Caro/ut Acerrarwn^ ^otf^ j J4^
Cardiualatut diguitat ^qriptqii^^
Cdrmaguoia Praueifcut 134«
Cnra/i r. imperafpmt ^e$ 449.
Carolut Burguudia Dux 431»
Carporum fahula 84«
CAr^i /Vi9r<r//# £c/(^^ 152«
CoA
I N D n X. 451
C^ttaredgt Martin ^8 ) •
C9hmna Uvia Itmdatur \y\. 1)4. Viffpria 134,
C^nfalvus M^g^us ^06..
Convivium de^ytft^m 40^^ .
Coruglia Clara Im^a jl^.Pf
Cfirtefys Hfr/iat!4fff t|;2.*
Corviuus Htaffkias ^^x 4}>« :
Cotta mortuus defletus t6.
Cretfas Rex 276«
p
DAmiaua Deliapag. 393.
Dofttis lau^es 415,
David PrPpk^^ IJJ.
2)/^Vtf «v^ VfffOfh^em pro^deus deferipta 397.
Divitta coutemueud^i 2j6, Z^i* 279*
D0««^ /^vif D/V iMii /peruuut 97. 378.
Douum maloru^ aureorum , ^«# earporuffi 84. r4r«
ffMlip7»
B .
ECetHuus firauups vitftpfrafur pag. 232.
£^/p;# I02- 152. 294.
Effigiis 4eMa Huuui tii: Toiila 932. MarfiuiTur^
riaui 232. Cf/y// Sca^^eri 2^4. Audrea Gritts
235 Afe4/^# 275. Jifuporif 277. 7(>: Vincentii
Imperialis^lj, Nicofai Picinipi 429. CofeuiMe^
dici Magntfici 429. C<fr«/r ^. Imperatoris 440»
Bpitapbium Fraucijci Marii Molfis 1 1 1 • Catella 19 1.
Douati cujusdam 29 1 • Eleonora Magai Dueis E'
Ff 2 fnr*
truris filid t9%. Anns Beri^)tarda\ti. Camg
391. 3^0: MdnanR^ipu bttijt Ddmiana 584.
395 Baltbafirit BardelU } <pf j . thlii Calcagmm
119' M. Antonii Antimacbi hq.
Epularum varia gtnera^o'}. , *
a3 Eridanum ftuvium difprecath 136/
JSftenJlt Herculet sSj-^Sj.jS?: 588. j8p,3po*
3P2. Alfonfui isfxiRenata 383. 394.
FArnefiut Offaviut laudatut 133. gtmini Farutfii
laudati 134. Horatiut 134. Alex^er 9^. loa.
27}. Vidoria 110.
Ferdinandut Rex Romanorum 441»
Perri^ut Bartbolomaus )8o.
a Fi/icaja Vincentiut 358.
Flaminiut Marcut Antoniut 91.
FlorimontittS Galeatiut pi,
in Fontem 169.
Fortuna nonfidendam 383.
FracaSiorut laudatus 237. //w mortUbt defiet 7p.
Fregofius Cafar 86. J^<>««/ 1 10.
Fulminit ruina defcripta 433.
GAbrieliarum fiihurlano Leo vemlcutati operit re*
peritur pag. 418.
de Gallico morto i •
Gauimedes 38*^.
Cfihertm Jo: Mattbaus 84. 112.
Cigant Aiitomus laudatut j^Xl» c
Goa*
I/N DlE/ X; 45J.
Camuigs Firdmmtdns 443.
Goff«f Georgm 354«
GratiaMti Faiiut occifni in bclh 288. iSp.
Gratiamm aBio 371.
ex A* Gregorio I^Maȣeno aarmen tranitafnm 347#
Grittns Andreas laudatus 235.
. Cumpns, ^e^ander 3 8 !•.
. c ^^^4i{s piius Gngoriu^ 384. 5^.* Btfjptf/fo Cyn^
[{,' tbius 380. c ; . *
HAfpafti ludus pag. i6i.
Hefenazfy.,
Hercu/es i» e^cpeditione-Jafinis 258.
J4/i«i# txpeditio defcripta pag. 258.
bnperialis Jo\ Vincentius 416. 417*
Innocentius XL Pont, Max> 312.
yoviM Ptfir/ffr 2.3 1 • - 2.3 4«.
yono/a Eupbemia ^l/s>^ [
yulii IL Font. Max\ iter 40 &•
ynlius lil. Pont,Max< 10%^ ^ '
Juppiter ai)tmore fuperasui 37^« 377« »» 0;fMM»
wyif 394.
yupnianus Marcus Antonius Venetomm Dux 312«
tguvii dejiriptip 418* r
S»^
. . . -A
,, ^^^
Ff 3 ^^^^"^
454 I N-ilKiE ':Xl
LifiAf «i fmff emfftfa fag. jjifj ^ : ^
furetana ddet^laudat^ 137.
JLiirf Af>i^/Vi 77. 11 1« CsrdiiHfHi t^. Jfrmri da^
de±%%. ii4 zur^^ »)^'Md. )J8.4*J*
415. tf^petatoris ejtefcitui ti6. i€8 Mu/ierit
Mufai celehautis ^50« jftidieit 355. Oratorii
£^tf Quoriui Pout. Atad Uriem Lewiuam Rama ad»
dit 174.
Lto X. Poat. Max. 15^^ i}<># .
Lipofuamus Joanu. Prator Veroueufi-liMntti itl.
IrVrfr^^ 4«/c^ 4^dmltif ^^4, ^^'^ ^^^ ^
Livianus Bartbolomaui ieMdatUi 435.
Loxcnus Georgius i94* . ^
Lucretia Romaua 1960
• •«» > •'».
MAccius Setafiiauiis /I^^31F&> • \ '; , -
Madrutiut Atifrandue<^»' - ^ ♦,.. A. ^
Munardus j^oanuei^^^U • ^^^- '\.v t'!'
Af^/ir l^/>^/«f> laud^ tf97.>i8\ 3^)Vi^ '
rvjifMlMtt ^patnii Mapeifl»4\6,
> N
Maximilianus Cafar 4^6. '^^- ^ '
Mtdea^iffigki '^fi^ ; • . -v. . \ r •» »^r •• v.;w" . . ^ •"•.
Medicin^ artis laus 83. * . . •• \"^ s*^ *
Medices Leo X Pont. Maxim, laudatut 156. 230«
280. 281.282 Eleonora Ferdinandi MagmiDu*
cisfi/ia 292. LauHMii Princept 293. Ctf/M
//. Magnus Dux 293« Jpfipbus OSaviani Tria*
eefs 2i»4. Cofmus P/iipus 3Sl«368.44i. 3^«««-
f \
V»
• < i (
I N D'-% X. 4H
^0if 44}« tMrmrims ymtiihr 414. Cojmut Ma*
gnificus 419.
Membcis Maria i } 1. '- c^
Mimrvs iX jfove nata 87.
Moifii Legiitahr a $ ^ ^ * * *
Ma/M Fraatifimi Mamt lii.
Momalvus^ Oroutiui \ 21:.
^ Mowto^us' fitaunti &/Mjhr Iti.
Mofeovia Princtpt Bafiliut a%9. ,
xnMorti Cotta PoHa 36. MMi-AJIHiwn liifmal 7$.
filiorumHiironymi FracaRorii 80. Aliprandi Ma*
dmtii 96. Paftoris 106. Afcanii pneri ni. ffo*
rtfffi Famefii IJ4. P^impei oecifi 135. Francifci
Gbifii Ducit 145. AugnHini Battbadici iji,.28tf.
PitriBemH2i7. fmHc HS^^^Paiti^riHmi 28S.
l4UhviciPMaci iii^:t»imioi. MrniiPtt^
lamariniM nomine Xiyfj/W? pm^tom^fo^ O-
' 'FimAiiAhka^a^nri^f.tSJI^
Ducit Btruria 368. 7^»/ Pannoni ll^. Alfonfi
Eftenfit ^il.Vl^^Mi^m' ^
Mnleafes Tunetanut Rt^ 43 J^>. ' " ^
Mundt creatto 8q\
Mnfa levdi HajSVi^ 75« '
tiLMufas c^eftAittii '
V- i . ■ • . •:.»^^
. -♦ • • • «
>
' I
• *• . * PH
Ni<r«//r dies pag. iib.
Natttra arcana S^zV
in Navii inventorem ±$8.^ '^^
NanpaMaca Vifforia 147« >
Mi^i/ de/cripHo 246* 2^2«
u^Nubis detricaiia 119.
Ff4 «
4$<J I .N ,D,E ?C.;
•♦ < 1 t
\
Or/V« &/. V. Aiirora . .
Orf&eM fuh in expe4i%me Jf^fynhn ? J 8f Euriikem
plorat 78.
Ovidius fierreffui'
\ » •
mMs camw^}0^\ j 2. ;\ ' ; •;
Parrenoetui Aniontut $ RJB' QifJtnafy apo.
Ccfartif Margmt^ Ai^ria tii^fq^briaCQ^^^
Fafvo coAeuioi ^e ofiortet 458. .
Pafetbut Pro/per J. V. j 8 J. [ \, '
Paftorisvita laudaia iti. %!$. j ..,.^, ..^
Pauluciut Ludovieut 189, Euhiif$s
' ' r * .
* •
• \ /. I ^. > < . I • •
•...\
Paulus III. PoutMax. lau^us iJPvWiV' ^! \^
Paufylipi laudes }}4- ' ^^^'^^^^ '^^
Pax Clemeutit X. patroeinio parta 44 $•
Petrarcia parens Etrufca lingua 380.
Petrucciut Pandutpbus 4 57.
Pbihpput R^x HtfPania U^ii^o^. .,^ . ,
Pbilo/opbia natufalis px, * " - *!^*
P^eentx 137 . ,
Pianinus Nicolans 429,
'^ijca$io dejcripta » j 7,
PiJcinm
Mt<t't«.*».* •
«.
Pifcatorit vita , & P/^pit.,laj^idm »15^ \^ '■*-
Piut V. ' PoHtif. Maxint. /a^^lfUii^^l^SP- I $ l . %49*
pUtafum cartitina if^marfalitsfm (^aattti 144« <>,
Pi>^m /^»^ Sealigtr aj^n w/4» ^/^«> defiript^
Pudtcitia lauima 350. . .. o.iiA . V . ^ >
P«^//j 0^txr bahent in an liSt IIA* ^^^fm-
rant 1 ip . i J ^c*"^.! * 1 34 -xf^^ ^^ ^ 4<»raj-^
#7// iW*# i$i. iS/W WW* ^m* D#i». ij^.
> 2 } } .fn^ofrintlf \*f-.i(kf^W.mj¥aHsm 7* r^rf*^^
rm a ionge conjpicit amant %6o.xfif¥Mi^,x^i*
mortua 169 carmina^^fHg^i^^.iit^Hl^^^^it
/hvifu is4.t*f(ifXikAh4t^^^Mti^^
377. } 8 1. pulcbra , ^ /ifv<i } 7 tf • Venereh» fu^
paraa 377. 38^. 395« n^iwiVv^ fiiiirirai nota 395.
T
RAineriut l^^h\{ai$Jattif pofi 9^*'- ^ ^^ / .^"C
i?0mj 49 Romulo fyndata i^Siir.ytfS rm>fVi^jf^^9
159. fjtfx laudes 160. ejut rjgee^tqi$,e^k^yftc<^
1 6 1 . «f>x ffo//<Pi .17$. ^y w M^eiefiH iS ^ \^ "fii*
, / ^^lkabeeJe TifiK ejttt\via xz^ -. \ ,- .v-i^vT
. ^ 4;«97> /flw^i; $4. 34*. 351.
v"l
.» 1
s
Alviatut Cardinalit pag. } 8 1 •
Sannazarus laudatut s^t^k
Saiiorgnani Federici duellum 283
/
i^^ii^
V ^^ *
. • • • •
*\ > '- ..'»4
4flr I- *I D E X.
Sca/igff CftM Itiiiifiiiir 234.
5tffr^«itf advfmtaMtkKffiriUtln^ itSi i<9.
S0^m AfMptik2t&.
Sfortia Gahaeiut 4}o. Luiovicut laaJanu 4f f^
Sig^fha €mfltt^taim^ j Jrtft « ' ^ ; a . i
Simulaerum Veuerit %%%.
Sai orient . V. Aorora .
S&l O^iieufiiho^ • -' '^"^ ■ •»"^ ^'•'•^*'^-
SoHheua FfMMj^ >&9br ^Pc ^ ' ^
Sthu fe^uugMr ^BW: - ^ i:' Vv
St9pUiiawUt9^^6iit4i%
Studia ihtemm i ifr fiitUtiMfkll/t MkmtOim $73«
• « a »• , • » • S
T
TAruoviut yoanuit pag. 444.
Ttf/W T0r;ff«riif 41 tf.
Temporit Jeferiptio ^JJ-fagax 179.
Tormenta belliiJi^ l4f. 4^M^i4H»^
* T)^aJ^eUut'iaVMVjL(PfK* ^ -* r \ v.
' ^trittifet OrM6»i^**»^ jSf . ^-i •
Tirrrif viai ad liauf^^%4^\. atf^ «9 mf faiuM
151* i^o/^iwrffiv/iif^A^^-f^y^^sSil^aSy.-iA?.
^xx.viSi 505. JpO virtceudi,4l9.
Turriauut M Autouius mortuut T^.foannet Bapti»
^^ !%• 79» X07* Pf^acifcut P4. Martinut ^4.
* ••
r«/#.
I N D E X.
[ TAIefa Margariu NtMrrs Reginapag. 86»
V Vallttt» yoffpbmt J. C9»f» loo.
Vematio defttift» fiS' 3 57. i6$ 3j)7- dv-
Vtnut MsiteM , AdoneiK,& /buhijen smavit itf {.
laudata 377. « ^uri ortn ]7S> amrem ptaftM
)8 j. SoliMem aa/*ftiittir 388. tjia A«ftW]j)l>
Via Roma» dutentti 168.
ViSeria CbtifiiaUoriM im Twreat. V. Torcc.
Vieitna ai el-fidiOM* liieraU 194. 30t> jtfo*
Fi//« ThfiUlaMa defcr^ta 34>.
fJM Mf ia genera 494.
VirgiUi Mbja 41^.
Virtaiante aUrum X78. Z79.
Virttttet ennmetata 144.
FfM btmana vanitat 347.
-VC X
»«
» X
. (
p
^A^'» ,0 t- ^ . »
..■.- .'. tA 'uvj' \
;rt
'^q: • •• '
• .• • ■*
. . * .♦ »
r «- «
• / 1« I»
. «
X. .
ERRATA.
Pag.14. V. if. vinclis
15. V. 17. religione
19. V. 7* bdelamque
ft). ^.27. fisgentia
15. V. 191 bdeie
V. 14. lafler
a5. V. I. erodens
29. V. !• fatis
45. V.33. bdelamqae
47* V. 21. reperic
50. V. 8. regno
80. V.17. confefte
82. V. 14. Hifter.
84. V. lo. Matfbnm
114. V. 1$. prcihis
285. V. }2. moDrair
290. V. 14. Gramtehmm^
3^1. V. 16. Berfofque
3^3. V 8. Laar«;
3<^4. V 15. fora
V. 17. comitate
41«. V. 3. JANUENSIS.
419. V. 18. diftica
422. V. 14. flavidis
V. 1$. tradam
V.24. des
v.2tf. amor
413* V* !• Larios
V» 19. Grantinum
424- V. 25. bfnkum*
430. V. if. vixit»
V, 12. qui
I 4tft
CORRIGE.
vinclis »
vi&orem
relligione
bdellenqae
fugientia
\At\lm
lafer
erodenc
fatis
bdellamqoe
repperit
regna
confedo
Ifter.
Manbsmn
perftas
merait
Granoilamim
BeiTofqae
Laare« ;
fota
bonitate
GBNUENSIS.
difticha
flaidis
traSam
des«
armor
Larias
Griamiimm
legulfji
vexit.
qais
.*9
' i,J. ' • .
t .
r «,
V
U'
\